InfoHub Logo

Maqsaty:
1) oqýshylarǵa kóshe qatynasy erejelerin meńgertý;
2) jolda júrý erejesin este saqtaý arqyly bilgenderin paıdalana bilýdi turaqty daǵdyǵa aınaldyrý;
3) oqýshylardy jol erejelerin buljytpaı oryndaýǵa, saqtyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: baǵdarsham, jol belgileri, plakatqa jazylǵan eskertý sózder, maketter,
Muǵalim: Qurmetti ustazdar, qonaqtar, oqýshylar! «Jol tártibin janyńda usta» atty ashyq tárbıe saǵatymyzdy Shómishbaı Sarıev aǵamyzdyń myna óleń joldarymen bastaǵym keledi.
Armanǵa aldan kútken asyǵamyz,
Biz qalaı tolqyn atpaı basylarmyz.
Jol júrý erejesin jaqsy bilip,
Saqtyqta tura alatyn jas ulanbyz.
Jalǵaıtyn dostastyryp bar elmenen,
Joldardan turady ǵoı álem degen.
Búgingi bizge kelgen qonaqtarǵa,
Aldymen beriledi sálem degen.
Búgin bizge qonaqqa jol polısıasynan aǵaı kelip otyr, sol aǵaıǵa sóz kezegin bereıik.
Búgin siz bizge jolda júrý erejesi jaıynda kóp maǵlumat berdińiz. Sizge kóp rahmet aıtamyz!
Muǵalim: Endi sóz kezegin oqýshylarǵa bereıik
I top. "Baǵdarsham"
Toptyń urany: Toqta! Saqtan! Jol ashyq! Júrme jolǵa talasyp.
II top. "Jol belgileri"
Toptyń urany: Úıren tappaı tynym bir, Belgilerdiń tilin bil!
I top. "Baǵdarsham"
(Baǵdarshamnyń shyǵý tarıhy jaıly baıandaıdy.)
Muǵalim: Balalar, baǵdarshamdy kim oılap tapqanyn bilesińder me? Al endeshe tyńdap kórelik.
Perızat: Alǵashqy baǵdarsham temirjol boıynda paıda boldy. Ony oılap tapqan adamnyń esimi tarıhta saqtalmaǵan.
Ony kóshe qıylysyna yńǵaılap, kaıta jasaǵan aǵylshyn ınjener - mehanıgi D. Naıt bolatyn. Ol 1868 jyly Londondaǵy parlament úıiniń aldyna baǵdarsham ornatty.
Symbat: Aldymen túrli tústi sıgnal qaıys berilistiń kómegi arqyly ózgertilip otyrdy. Sosyn apparat ortasyna gazdy sham ornatyldy.
Ókinishke oraı birde gaz jarylyp, kezekte turǵan polıseı qaza bolady da, sodan jarty ǵasyr boıy umyt bolady.
Aıaýlym: Tek 1914 jyly Amerıkanyń Klıvlend qalasyna, sosyn Nú - Iork, t. b. qalalarynda paıda bola bastaıdy. Bul joly olar elektrli boldy. Tek eki tústi ǵana: qyzyl jáne jasyl. 1918 jyldan bastap qana úsh tús qoldanyla bastady.
Keńes odaǵy boıynsha alǵash ret baǵdarsham 1924 jyly Máskeý qalasynyń Kýznesk kópiri men Petrovka kósheleriniń qıylysynda oryn aldy.
İİ top. "Jol belgileri"
Nursaýle: Úıren tappaı tynym bir.
Belgilerdiń tilin bil.
Eger ony bilmeseń.
Tartar jolyń bulyńǵyr.
Ózi qyzyl, úshburyshty eskertýiń men bolam,
Habarlaıtyn bar qaýipti oń saparǵa joldaǵan.
Maǵan qarap júrer bolsa júrgizýshi, jaıaý da,
Joly bolyp, sátsizdikke eshqashan da qalmaǵan.
Merýert: Men bárine árqashanda tyıym salyp turamyn,
Qaıda bolsa alda turyp jibermeımin bir adym.
Túsim qyzyl, ózim sheńber syzyq bolyp bitemin,
Osy joly úndemeıin bar ma taǵy suraǵyń.
Nurlyaı: Joldar qıylysynda
Qaltarysyp qysylma.
Kóldeneńnen jol bolsa,
Kibirtiktep tospa ony.
Bos bolmasa alaıda
Saqtyq jasa abaıla.
Qalmas úshin soqtyǵyp,
Ol ótkenshe tos turyp.
Muǵalim: Jol belgilerin, mindetterińizdi jaqsy biledi ekensińder. Senderge kóp rahmet. Al endi, balalar, olaı bolsa, qazir jumbaq sheship, vıktorınalyq suraqtarǵa jaýap berip kórelik.
1 - jumbaq: Arqanym bar tym uzyn,
Ala almaısyń bir úzim.
Aqylǵa salyp oılanyp,
Tapshy muny pysyǵym. ( jol)
2 - jumbaq: Bir tulpar, sý ishpeıdi, jem jemeıdi,
Eskerip eshbir adam emdemeıdi.
Júk emes janýarǵa júz adam da,
Shylbyryn symǵa baılap tez jóndeıdi. (tramvaı)
3 - jumbaq: Buıyrmapty bas ta, aýyz da, qulaqta,
Baqyraıǵan úsh kózi bar biraq ta. (baǵdarsham)
Vıktorınalyq suraqtar.
1 - suraq. Jolaýshylar degenimiz kimder?
Jaýap: Kez - kelgen kólik túrin paıdalanatyn adamdar.
2 - suraq. Baǵdarsham degenimiz ne?
Jaýap: Baǵdarsham avtomat júıesine qosylǵan úsh kózdi aspap. Jol qoǵalysyn retteıdi.
3 - suraq. Velosıpedpen neshe jastan bastap jolmen júrýge bolady?
Jaýap: jol boıyna 14 jasqa tolǵan balalarǵa ǵana ruqsat.
4 - suraq. Jıekjol joq jerde qalaı júrý kerek?
Jaýap: Aýyldyq jerlerde jıekjol bolmaýy múmkin, ondaı jaǵdaıda joldyń bir shetimen kele jatqan kólikke qarama - qarsy baǵytta júrgen jón.
Muǵalim: Olaı bolsa oqýshylar baǵdarsham oıynyn oınap kóreıik. Oıyn júrgizýshisi aldyn ala daıyndaǵan úsh tústi kórsetip, oqýshylardyń qanshalyqty jınaqy ekenin baıqaıdy.
Oıyn sharty:
1) Baǵdarshamnyń jasyl kózin kórsetkende balalar júrgen sıaqty bir orynda aıaqtaryn qozǵalysqa keltiredi.
2) Sary kózin kórsetkende dý qol shapalaqtaıdy.
3) Qyzyl kózin kórsetkende bir orynda qozǵalmaı turyp qalady.
Muǵalim: Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa.
Sary kózin ashqanda,
Qarap qalma aspanǵa
Jasyl kózin ashqanda,
Óte bergin, jasqanba!
Qorytyndy:
Muǵalim: Qymbatty qonaqtar ustazdar, oqýshylar! Oqýshylar jolda júrý erejesimen tanystyryldy.
Olaı bolsa, oqýshylarǵa aıtarym, jolda júrý erejesin árqashan este saqtap, buljytpaı oryndap, saq júrińder demekpin.
- Balalar, jol erejesin saqtańdar! Aman júrińder! Qazir barlyǵymyz án aıtaıyq!
«Árqashan jolyń bolsyn!» áni.
Kóńilimiz kúndeı kúlip,
Júrekterde gúldeıdi úmit.
Ómir súrý múmkin emes
Jol tártibin bilmeı turyp.
Árqashan jolyń bolsyn!
Janyńa shattyq tolsyn!
Qasyńda bolsyn anań,
Bolaıyq biz de aman.
Balǵyn jaspyz, jas ulanbyz,
Gúl bop jańa ashylǵanbyz.
Jol tártibin este saqtap,
Bolashaqqa asyǵamyz!