Jolda júrý erejesin bilemiz be?
Synyp saǵaty
Sabaqtyń taqyryby: Jolda júrý erejesin bilemiz be?
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń jolda júrý erejesi, jol belgileriniń túrleri jaıynda bilimderin tolyqtyrý.
2. Jol qaýipsizdik erejelerin este saqtaýǵa, oryndaýǵa baýlý. Oı – órisin damytyp, túsinikterin keńeıtý.
3. Oqýshylardy kóshede durys júrip - turýǵa, jol erejesin saqtaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Baǵdarsham, jol belgileri salynǵan sýretter.
Sabaqtyń júrý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylardy topqa bólý.
(Baǵdarsham kózderine sáıkes qyzyl, sary, jasyl dóńgeleksheler arqyly bólý)
2. Suraq - jaýap
1 topqa: Jol erejesi degenimiz ne?
2 topqa: Jol erejesin ne úshin bilýimiz kerek?
3 topqa: Jol erejesin qalaı saqtaımyz?
Muǵalim: — Al endi «Jolda júrý erejesin bilemiz be?» atty synyp saǵatymyzdy bastaımyz.
İİ. Negizgi bólim:
1. «Oı qozǵaý»
Jumbaqtar
1. Ala taıaq ustaǵan,
Jol tártibin nusqaǵan.
Ómirińdi kúzetken,
Ysqyryqpen túzetken. (Jol polısıasy)
2. Kóshe boılap aıańdaıdy,
Adam tasyp aıalaıdy. (Avtobýs)
3. Kóliktiń qanshasyn ústinen ótkizgen,
İrgeden bastalyp, alysqa jetkizgen. (Jol)
4. Joq ózinde bas ta, aýyzda da, qulaq ta,
Baqyraıǵan úsh kózi bar biraq ta. (Baǵdarsham)
5. Arqanym bar tym uzyn,
Ala - almaısyń bir úzim.
Tabyńdarshy, balalar,
Bul jumbaqtyń sheshýin. (Jol)
6. Ózi sóıleı bilmeıdi,
Biraq «Toqta, júr!» deıdi. (Baǵdarsham)
Suraq: — Baǵdarsham degen ne?
— Ol qandaı qyzmet atqarady?
2. « Kel, tanysaıyq!» aıdary
Muǵalim: Baǵdarsham ómirimizdi jazymnan saqtandyratyn kómekshimiz. Barshamyzǵa onyń syryn bilip, tilin alý kerek.
Baǵdarsham — jol elementteriniń ishindegi eń erte qoldanyla bastaǵany. Qazir baǵdarshamnyń jasy júzden asyp ketti. Onyń keskin kelbeti de qurylysy da áldeneshe ret jańardy. Ol jol qozǵalysyna qatysýshylarǵa óz jaryǵymen baǵyt silteıdi.
Bizdiń elimizdiń qala, aýyldaryna bárine ortaq kóshe qatynas erejesi engizilgen. Bul erejeni oqýshylar da, úlkender de, ıaǵnı barlyq kólik júrgizetin júrgizýshiler de buljytpaı oryndaýy kerek.
Suraq: — Balalar, sender kóshede júrý erejesin bilesińder me?
— Jıek jol degen ne? (Adamdar jaıaý júretin kóshe jıegindegi tar jol)
— Jaıaý adamǵa qaı jermen júrýge bolmaıdy? (Kólik júretin kósheniń ortasymen júrýge ruqsat etilmeıdi)
Hormen:
Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa!
Sary kózin ashqanda,
Qarap qalma aspanǵa!
Jasyl kózin ashqanda,
Óte bergin, jasqanba!
Qyzyl – Toqta!
Sary – Saqtan!
Jasyl – Jol ashyq!
3. «Jol belgilerin bilemiz be?»
(Oqýshylardy jol belgilerimen tolyq tanystyrý)
Sergitý sáti:
Qyzyl: qolymyzdy joǵary kóteremiz.
Sary: bir - birimizben amandasamyz.
Jasyl: qushaqtasamyz.
4. Toptyq tapsyrma:
Jol belgileriniń sýretin salý, qorǵaý.
5. «Jol tártibin bileıik, Aman - esen júreıik!»
Suraq - jaýap:
1. Jolaýshylar degenimiz kimder?
Kez — kelgen kólik túrin paıdalanatyn adamdar.
2. Baǵdarsham degenimiz ne?
Baǵdarsham avtomat júıesine qosylǵan úsh kózdi aspap. Jol qozǵalysyn retteıdi.
3. Kóshede baǵdarsham bolmasa ne isteý kerek?
Óz kózine sený kerek, jol ortasyna jetkenshe, áýeli sol jaqqa qara6 ortasynan asqan soń, oń jaqqa moınyńdy bur
4. Qandaı kóliktiń túrlerine baǵdarshamnyń qyzyl jaryǵyna júrýge ruqsat etedi?
Jedel járdem, polısıa, órt sóndirý mashınasy.
5. Jolaýshy tasıtyn qoǵamdyq kólikterdi qaı jerden kútedi? Aıaldamada
8. Jaqyndap qalǵan kóliktiń aldynan júgirý nelikten qaýipti?
Júrgizýshi kólikti toqtata almaı, adam ómirine qaýip tónedi.
9. Polısıa, jedel járdem, órt sóndirýshiler kólikteri ótip ketkenshe kútip turý mindetti me? Iá, mindetti.
10. Jolda qaı jerden ótý kerek?
Jaıaý júrginshiler ótpesi belgisi qoıylǵan jerden.
İİİ. Qorytyndylaý.
Qaı kóshe, qaı qalaǵa barsańyz da,
Qaı aqyl ólshemine salsańyz da,
Jol júrý erejesi — zańdy tártip
Ol ortaq úlken, kishi, barshamyzǵa
Jol zańy durys júrip, abaı bolýdy talap etedi. Jol tártibin buzba, ol qater týdyrady. Joldyń qalypty qozǵalysy kóbinese balalardyń jol boıynda qalaı bolsa solaı júrip, dop qýalaıtyny, shańǵy tebetini, júrip bara jatqan mashınaǵa jabysatyny, qaltarystan jolǵa shyǵyp keletin saldarynan buzylady.
Jol tártibin buzǵandyqtan keıbireýler mashına dóńgelegine ilinip qaza taýyp, keıbireýleri jaraqat alady. Al keıbireýleri ómirlik múgedek bolyp qalady. Sondyqtan árbir oqýshy mektepte oqylatyn «Jolda júrý erejesi» taqyrybyndaǵy sabaqty muqıat tyńdap, ár sabaqtan qorytyndy jasap otyrýǵa mindetti. Úlgili, tártipti oqýshy kóshede, jolda júrý erejesin, zańyn buzbaıdy. Mine, balalar, biz sendermen jolda qalaı júrý kerek ekenin bilemiz.
Jol erejesin árqashan este saqtaý kerek.
Jol erejesin jaqsy bilsek ózimizdi jol apatynan saqtaımyz.
Al endi osy erejelerdi árqashan oryndap, aman bolaıyq!
Sabaqtyń taqyryby: Jolda júrý erejesin bilemiz be?
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń jolda júrý erejesi, jol belgileriniń túrleri jaıynda bilimderin tolyqtyrý.
2. Jol qaýipsizdik erejelerin este saqtaýǵa, oryndaýǵa baýlý. Oı – órisin damytyp, túsinikterin keńeıtý.
3. Oqýshylardy kóshede durys júrip - turýǵa, jol erejesin saqtaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Baǵdarsham, jol belgileri salynǵan sýretter.
Sabaqtyń júrý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylardy topqa bólý.
(Baǵdarsham kózderine sáıkes qyzyl, sary, jasyl dóńgeleksheler arqyly bólý)
2. Suraq - jaýap
1 topqa: Jol erejesi degenimiz ne?
2 topqa: Jol erejesin ne úshin bilýimiz kerek?
3 topqa: Jol erejesin qalaı saqtaımyz?
Muǵalim: — Al endi «Jolda júrý erejesin bilemiz be?» atty synyp saǵatymyzdy bastaımyz.
İİ. Negizgi bólim:
1. «Oı qozǵaý»
Jumbaqtar
1. Ala taıaq ustaǵan,
Jol tártibin nusqaǵan.
Ómirińdi kúzetken,
Ysqyryqpen túzetken. (Jol polısıasy)
2. Kóshe boılap aıańdaıdy,
Adam tasyp aıalaıdy. (Avtobýs)
3. Kóliktiń qanshasyn ústinen ótkizgen,
İrgeden bastalyp, alysqa jetkizgen. (Jol)
4. Joq ózinde bas ta, aýyzda da, qulaq ta,
Baqyraıǵan úsh kózi bar biraq ta. (Baǵdarsham)
5. Arqanym bar tym uzyn,
Ala - almaısyń bir úzim.
Tabyńdarshy, balalar,
Bul jumbaqtyń sheshýin. (Jol)
6. Ózi sóıleı bilmeıdi,
Biraq «Toqta, júr!» deıdi. (Baǵdarsham)
Suraq: — Baǵdarsham degen ne?
— Ol qandaı qyzmet atqarady?
2. « Kel, tanysaıyq!» aıdary
Muǵalim: Baǵdarsham ómirimizdi jazymnan saqtandyratyn kómekshimiz. Barshamyzǵa onyń syryn bilip, tilin alý kerek.
Baǵdarsham — jol elementteriniń ishindegi eń erte qoldanyla bastaǵany. Qazir baǵdarshamnyń jasy júzden asyp ketti. Onyń keskin kelbeti de qurylysy da áldeneshe ret jańardy. Ol jol qozǵalysyna qatysýshylarǵa óz jaryǵymen baǵyt silteıdi.
Bizdiń elimizdiń qala, aýyldaryna bárine ortaq kóshe qatynas erejesi engizilgen. Bul erejeni oqýshylar da, úlkender de, ıaǵnı barlyq kólik júrgizetin júrgizýshiler de buljytpaı oryndaýy kerek.
Suraq: — Balalar, sender kóshede júrý erejesin bilesińder me?
— Jıek jol degen ne? (Adamdar jaıaý júretin kóshe jıegindegi tar jol)
— Jaıaý adamǵa qaı jermen júrýge bolmaıdy? (Kólik júretin kósheniń ortasymen júrýge ruqsat etilmeıdi)
Hormen:
Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa!
Sary kózin ashqanda,
Qarap qalma aspanǵa!
Jasyl kózin ashqanda,
Óte bergin, jasqanba!
Qyzyl – Toqta!
Sary – Saqtan!
Jasyl – Jol ashyq!
3. «Jol belgilerin bilemiz be?»
(Oqýshylardy jol belgilerimen tolyq tanystyrý)
Sergitý sáti:
Qyzyl: qolymyzdy joǵary kóteremiz.
Sary: bir - birimizben amandasamyz.
Jasyl: qushaqtasamyz.
4. Toptyq tapsyrma:
Jol belgileriniń sýretin salý, qorǵaý.
5. «Jol tártibin bileıik, Aman - esen júreıik!»
Suraq - jaýap:
1. Jolaýshylar degenimiz kimder?
Kez — kelgen kólik túrin paıdalanatyn adamdar.
2. Baǵdarsham degenimiz ne?
Baǵdarsham avtomat júıesine qosylǵan úsh kózdi aspap. Jol qozǵalysyn retteıdi.
3. Kóshede baǵdarsham bolmasa ne isteý kerek?
Óz kózine sený kerek, jol ortasyna jetkenshe, áýeli sol jaqqa qara6 ortasynan asqan soń, oń jaqqa moınyńdy bur
4. Qandaı kóliktiń túrlerine baǵdarshamnyń qyzyl jaryǵyna júrýge ruqsat etedi?
Jedel járdem, polısıa, órt sóndirý mashınasy.
5. Jolaýshy tasıtyn qoǵamdyq kólikterdi qaı jerden kútedi? Aıaldamada
8. Jaqyndap qalǵan kóliktiń aldynan júgirý nelikten qaýipti?
Júrgizýshi kólikti toqtata almaı, adam ómirine qaýip tónedi.
9. Polısıa, jedel járdem, órt sóndirýshiler kólikteri ótip ketkenshe kútip turý mindetti me? Iá, mindetti.
10. Jolda qaı jerden ótý kerek?
Jaıaý júrginshiler ótpesi belgisi qoıylǵan jerden.
İİİ. Qorytyndylaý.
Qaı kóshe, qaı qalaǵa barsańyz da,
Qaı aqyl ólshemine salsańyz da,
Jol júrý erejesi — zańdy tártip
Ol ortaq úlken, kishi, barshamyzǵa
Jol zańy durys júrip, abaı bolýdy talap etedi. Jol tártibin buzba, ol qater týdyrady. Joldyń qalypty qozǵalysy kóbinese balalardyń jol boıynda qalaı bolsa solaı júrip, dop qýalaıtyny, shańǵy tebetini, júrip bara jatqan mashınaǵa jabysatyny, qaltarystan jolǵa shyǵyp keletin saldarynan buzylady.
Jol tártibin buzǵandyqtan keıbireýler mashına dóńgelegine ilinip qaza taýyp, keıbireýleri jaraqat alady. Al keıbireýleri ómirlik múgedek bolyp qalady. Sondyqtan árbir oqýshy mektepte oqylatyn «Jolda júrý erejesi» taqyrybyndaǵy sabaqty muqıat tyńdap, ár sabaqtan qorytyndy jasap otyrýǵa mindetti. Úlgili, tártipti oqýshy kóshede, jolda júrý erejesin, zańyn buzbaıdy. Mine, balalar, biz sendermen jolda qalaı júrý kerek ekenin bilemiz.
Jol erejesin árqashan este saqtaý kerek.
Jol erejesin jaqsy bilsek ózimizdi jol apatynan saqtaımyz.
Al endi osy erejelerdi árqashan oryndap, aman bolaıyq!
You Might Also Like
-
Oqý maqsaty: 2. 2. 8. 2. Aqyn sezimin bere otyryp, naqyshyna kelitirip oqý.
