Jolyń bolsyn, balaqaı!
1 v klass oqýshylary
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Jolyń bolsyn, balaqaı!
Maqsaty: Kóshede júrý erejeleri boıynsha qalyptasqan oqýshy túısikterin, bilimderin pysyqtap, onyń ómirdegi mańyzyn túsindirý.
Oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn týdyryp, oı - órisin, belsendiligin damytý. Synyp oqýshylaryn joldastyqqa, saqtyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Jol belgileri, slaıdtar, qıylǵan jińishke uzyn jolaqshalar (zebra joly), bordúr maketi, sújetti sýretter, avtobýs maketi.
Tehnıkalyq qural: ınteraktıvti taqta
Barysy:
Synyp oqýshylary 3 topqa bólinip otyrady. (ár topta 3 oqýshydan)
Muǵalim: Sálemetsińder me, balalar? Biz ómirimizdi, densaýlyǵymyzdy qorǵaýdyń birden - bir kepili kóshede júrý erejelerinen sabaqtar ótkizgen bolatynbyz. Búgin osy kóshede júrý erejeleri boıynsha alǵan bilimderińdi pysyqtaý maqsatynda «Jolyń bolsyn, balaqaı!» atty tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz. Sebebi, jolda júrý tártibin bilý árbir bala, árbir adam úshin mańyzdy dep bilemiz.
- Al kóshede júrý tártibin bilmeý nege ákep soǵýy múmkin?
1 - oqýshy: Kóshede júrý tártibin oryndamaý kólikterdiń júrip turýyna kedergi keltiredi, jumysshylar jumysqa, oqýshylar sabaqqa, dárigerge, basqa da baratyn jerlerine der kezinde jetpeýi múmkin.
2 - oqýshy: Kóshede júrý tártibin bilmeýdiń saldarynan adamdar jol apatyna ushyrap jatady.
3 - oqýshy: Jolda júrý erejelerin bilmegen oqýshylar kólik astyna túsip, qyrshynnan qıylyp ta jatady.
4 - oqýshy: Jol júrýdiń tártibin
Erejesin bilemiz.
Saqtanǵanda qaterden,
Saý - salamat júremiz.
Muǵalim: Olaı bolsa senderge kóshede júrý erejelerine baılanysty biraz suraqtar qoıaıyn. Al sender kelgen qonaqtarǵa bar bilimderińdi kórsetýge tyrysyńdar.
- Balalar, jol degen ne?
5 - oqýshy: «Jol» degen sózdiń ózi kólik quraldary men júrginshiler qozǵalatyn aýmaq uǵymyn qamtıdy. Bul qalalar men eldi mekender, olardan tys jerlerdegi joldar, kósheler men burylystar. Jol kólikter men jaıaý júrginshilerge arnalǵan dep ekige bólinedi.
- Jolda júrýde biz bilý kerekti eń negizgi ereje qandaı?
6 - oqýshy: Jolda jaıaý júrginshi men júrgizýshi bolady. Avtobýstar, troleıbýstar men avtokólikter kóliktiń negizgi JOL ALYBYMEN júredi, al jaıaý júrginshi TROTÝARMEN nemese kóshe boıynyń oń jaq shetimen júrý kerek.
- Trotýar degen ne?
7 - oqýshy: Trotýar sózi fransýz tilinen aýdarǵanda «jaıaý júrginshige arnalǵan jol» degendi bildiredi. Trotýar ústinde qandaı da bolmasyn oıyn oınaýǵa nemese júgirýge bolmaıdy. Bul jaıaý júrginshige bóget jasaýmen atar, asa qaýipti bolyp tabylady.
- Jol jıeginiń boıyndaǵy qaptaldar ne?
8 - oqýshy: Bul – jol jıegi men trotýar aralyǵyn bólip turý úshin qalanǵan arnaıy tas qaptal. Ony BORDÚR dep ataıdy. Bordúr fransýz tilinde «bir nárseni jıekteýge arnalǵan jolaq» degen sóz. Keıbir balalar osy bordúrdiń ústimen júrýdi qyzyq kóredi. Ondaı jaǵdaıdyń aqyry qaıǵyly oqıǵaǵa soqtyrýy múmkin.
9 - oqýshy: Trotýar – júrer joly jaıaýdyń, jelaıaqtyń,
Jaıbasardyń, baıaýdyń.
Mashınanyń joly – kóshe ortasy,
Sony umytyp kete kórme, aıaýlym.
- Jol boıyndaǵy syzyqtar men belgilerdi qalaı ataımyz?
Hormen: Jol belgileri
- Biz únemi trotýarmen júre bermeımiz. Kósheden ótetin kezde qalaı ótemiz?
10 - oqýshy: Kósheden tek jaıaý júrginshiler ótpesi arqyly ótý kerek. Ony «Zebra» (jolaq jol)
dep ataıdy.
Sýretpen jumys
1. Jaıaý júrginshiler jolyn kórset.
2. Balaǵa úıden mektepke deıingi eń qysqa joldy tabýǵa kómektes. Ony qyzyl syzyqpen belgile.
3. Al endi eń qaýipsiz joldy tap. Ony jasyl syzyqpen belgile.
- Qyzyl syzyqpen belgilengen jol qysqa bolǵanymen qaýipti, sondyqtan jasyl túspen belgilengen jolmen júrgizemiz.
11 - oqýshy: Jolaq jolmen kósheden
Ótedi kil jaıaýlar.
Kólikterdiń báriniń
Jyldamdyǵy baıaýlar.
«Qalmasyn jurt jolynan!»-
Dep jol berer kólikter.
Zebranyń jonynan
Aýmaıdy ózi, kelip kór!
- Kóshede júrý tártibin ne basqarady?
Oqýshylar hormen: BAǴDARSHAM
12 - oqýshy: Baǵdarsham aty
Úsh kózi bar batyr.
Toq bolǵanmen zaty,
Ózinde kóp aqyl.
13 - oqýshy: Baǵdarsham - ómirimizdi jazymnan saqtandyratyn kómekshimiz, onyń syryn bilip, tilin alý barshamyzǵa kerek.
Bı «Baǵdarsham» (úsh qyz baǵdarshamnyń úsh kózine sáıkes tústi dóńgelekshelermen bıleıdi)
1 - qyz: Baıansulý
Qyzyl kózi janǵanda
Qalt toqtaı qal tabanda.
2 - qyz: M. Baqytnur
Sary kózi janǵanda,
Saq, abaı bol barynsha.
3 - qyz: Aıym
Jasyl jaryq jol ashyq,
Júre bergin bel asyp.
Sergitý oıynyn oınaıyq.
Ornymyzdan turaıyq
Baǵdarshamnyń belgisin
Qımylmen keltirip shyǵaıyq.
( Men qyzyl dóńgelekti kótergende otyrasyńdar, sary dóńgelekti kótergende turasyńdar, jasyl dóńgelekti kótergende oryndaryńda júresińder.)
- Balalar, keıde qıylystardaǵy baǵdarsham jumys istemeı qalýy múmkin. Bul jaǵdaıda baǵdarshamnyń mindetin memlekettik avtoınspeksıasynyń qyzmetkerleri atqarady. Ony RETTEÝSHİ deımiz.
14 - oqýshy
Kórseń joldyń boıynan
MAI qyzmetkerlerin
Sharshaý bilmes, eı, ulan,
Eleý kerek eńbegin.
Kóz salyp ol qyraǵy,
Bos jibermeı ár kúnin,
Qadaǵalap turady
Jolda júrý tártibin.
- Rahmet.
Sahnalyq kórinis: «Maımaq aıýdyń dostary»
Inspektor: Nurbaqyt
Medbıke apamyz bárimizdi emdeıdi,
Aýyrsa adamdy, ańdy da emdeıdi.
Otyrǵan mynaý Medbıke apaǵa
Aıtyńdarshy, kane kimder kelmeıdi?
(Osy kezde basyn aq shúberekpen tańǵan, syrtynan qan shyp – shyp shyqqan aıý ókirip kele jatady).
Ótkizgen: Nashanova Asel Samatovna
Jolyń bolsyn, balaqaı! júkteý
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: Jolyń bolsyn, balaqaı!
Maqsaty: Kóshede júrý erejeleri boıynsha qalyptasqan oqýshy túısikterin, bilimderin pysyqtap, onyń ómirdegi mańyzyn túsindirý.
Oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn týdyryp, oı - órisin, belsendiligin damytý. Synyp oqýshylaryn joldastyqqa, saqtyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Jol belgileri, slaıdtar, qıylǵan jińishke uzyn jolaqshalar (zebra joly), bordúr maketi, sújetti sýretter, avtobýs maketi.
Tehnıkalyq qural: ınteraktıvti taqta
Barysy:
Synyp oqýshylary 3 topqa bólinip otyrady. (ár topta 3 oqýshydan)
Muǵalim: Sálemetsińder me, balalar? Biz ómirimizdi, densaýlyǵymyzdy qorǵaýdyń birden - bir kepili kóshede júrý erejelerinen sabaqtar ótkizgen bolatynbyz. Búgin osy kóshede júrý erejeleri boıynsha alǵan bilimderińdi pysyqtaý maqsatynda «Jolyń bolsyn, balaqaı!» atty tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz. Sebebi, jolda júrý tártibin bilý árbir bala, árbir adam úshin mańyzdy dep bilemiz.
- Al kóshede júrý tártibin bilmeý nege ákep soǵýy múmkin?
1 - oqýshy: Kóshede júrý tártibin oryndamaý kólikterdiń júrip turýyna kedergi keltiredi, jumysshylar jumysqa, oqýshylar sabaqqa, dárigerge, basqa da baratyn jerlerine der kezinde jetpeýi múmkin.
2 - oqýshy: Kóshede júrý tártibin bilmeýdiń saldarynan adamdar jol apatyna ushyrap jatady.
3 - oqýshy: Jolda júrý erejelerin bilmegen oqýshylar kólik astyna túsip, qyrshynnan qıylyp ta jatady.
4 - oqýshy: Jol júrýdiń tártibin
Erejesin bilemiz.
Saqtanǵanda qaterden,
Saý - salamat júremiz.
Muǵalim: Olaı bolsa senderge kóshede júrý erejelerine baılanysty biraz suraqtar qoıaıyn. Al sender kelgen qonaqtarǵa bar bilimderińdi kórsetýge tyrysyńdar.
- Balalar, jol degen ne?
5 - oqýshy: «Jol» degen sózdiń ózi kólik quraldary men júrginshiler qozǵalatyn aýmaq uǵymyn qamtıdy. Bul qalalar men eldi mekender, olardan tys jerlerdegi joldar, kósheler men burylystar. Jol kólikter men jaıaý júrginshilerge arnalǵan dep ekige bólinedi.
- Jolda júrýde biz bilý kerekti eń negizgi ereje qandaı?
6 - oqýshy: Jolda jaıaý júrginshi men júrgizýshi bolady. Avtobýstar, troleıbýstar men avtokólikter kóliktiń negizgi JOL ALYBYMEN júredi, al jaıaý júrginshi TROTÝARMEN nemese kóshe boıynyń oń jaq shetimen júrý kerek.
- Trotýar degen ne?
7 - oqýshy: Trotýar sózi fransýz tilinen aýdarǵanda «jaıaý júrginshige arnalǵan jol» degendi bildiredi. Trotýar ústinde qandaı da bolmasyn oıyn oınaýǵa nemese júgirýge bolmaıdy. Bul jaıaý júrginshige bóget jasaýmen atar, asa qaýipti bolyp tabylady.
- Jol jıeginiń boıyndaǵy qaptaldar ne?
8 - oqýshy: Bul – jol jıegi men trotýar aralyǵyn bólip turý úshin qalanǵan arnaıy tas qaptal. Ony BORDÚR dep ataıdy. Bordúr fransýz tilinde «bir nárseni jıekteýge arnalǵan jolaq» degen sóz. Keıbir balalar osy bordúrdiń ústimen júrýdi qyzyq kóredi. Ondaı jaǵdaıdyń aqyry qaıǵyly oqıǵaǵa soqtyrýy múmkin.
9 - oqýshy: Trotýar – júrer joly jaıaýdyń, jelaıaqtyń,
Jaıbasardyń, baıaýdyń.
Mashınanyń joly – kóshe ortasy,
Sony umytyp kete kórme, aıaýlym.
- Jol boıyndaǵy syzyqtar men belgilerdi qalaı ataımyz?
Hormen: Jol belgileri
- Biz únemi trotýarmen júre bermeımiz. Kósheden ótetin kezde qalaı ótemiz?
10 - oqýshy: Kósheden tek jaıaý júrginshiler ótpesi arqyly ótý kerek. Ony «Zebra» (jolaq jol)
dep ataıdy.
Sýretpen jumys
1. Jaıaý júrginshiler jolyn kórset.
2. Balaǵa úıden mektepke deıingi eń qysqa joldy tabýǵa kómektes. Ony qyzyl syzyqpen belgile.
3. Al endi eń qaýipsiz joldy tap. Ony jasyl syzyqpen belgile.
- Qyzyl syzyqpen belgilengen jol qysqa bolǵanymen qaýipti, sondyqtan jasyl túspen belgilengen jolmen júrgizemiz.
11 - oqýshy: Jolaq jolmen kósheden
Ótedi kil jaıaýlar.
Kólikterdiń báriniń
Jyldamdyǵy baıaýlar.
«Qalmasyn jurt jolynan!»-
Dep jol berer kólikter.
Zebranyń jonynan
Aýmaıdy ózi, kelip kór!
- Kóshede júrý tártibin ne basqarady?
Oqýshylar hormen: BAǴDARSHAM
12 - oqýshy: Baǵdarsham aty
Úsh kózi bar batyr.
Toq bolǵanmen zaty,
Ózinde kóp aqyl.
13 - oqýshy: Baǵdarsham - ómirimizdi jazymnan saqtandyratyn kómekshimiz, onyń syryn bilip, tilin alý barshamyzǵa kerek.
Bı «Baǵdarsham» (úsh qyz baǵdarshamnyń úsh kózine sáıkes tústi dóńgelekshelermen bıleıdi)
1 - qyz: Baıansulý
Qyzyl kózi janǵanda
Qalt toqtaı qal tabanda.
2 - qyz: M. Baqytnur
Sary kózi janǵanda,
Saq, abaı bol barynsha.
3 - qyz: Aıym
Jasyl jaryq jol ashyq,
Júre bergin bel asyp.
Sergitý oıynyn oınaıyq.
Ornymyzdan turaıyq
Baǵdarshamnyń belgisin
Qımylmen keltirip shyǵaıyq.
( Men qyzyl dóńgelekti kótergende otyrasyńdar, sary dóńgelekti kótergende turasyńdar, jasyl dóńgelekti kótergende oryndaryńda júresińder.)
- Balalar, keıde qıylystardaǵy baǵdarsham jumys istemeı qalýy múmkin. Bul jaǵdaıda baǵdarshamnyń mindetin memlekettik avtoınspeksıasynyń qyzmetkerleri atqarady. Ony RETTEÝSHİ deımiz.
14 - oqýshy
Kórseń joldyń boıynan
MAI qyzmetkerlerin
Sharshaý bilmes, eı, ulan,
Eleý kerek eńbegin.
Kóz salyp ol qyraǵy,
Bos jibermeı ár kúnin,
Qadaǵalap turady
Jolda júrý tártibin.
- Rahmet.
Sahnalyq kórinis: «Maımaq aıýdyń dostary»
Inspektor: Nurbaqyt
Medbıke apamyz bárimizdi emdeıdi,
Aýyrsa adamdy, ańdy da emdeıdi.
Otyrǵan mynaý Medbıke apaǵa
Aıtyńdarshy, kane kimder kelmeıdi?
(Osy kezde basyn aq shúberekpen tańǵan, syrtynan qan shyp – shyp shyqqan aıý ókirip kele jatady).
Ótkizgen: Nashanova Asel Samatovna
Jolyń bolsyn, balaqaı! júkteý
You Might Also Like
