Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Kartochkalar Qazaq tilinen (10 synyp)
Kortochkalar Qazaq tilinen (10 synyp)
№ 1
Táýeldik jalǵaýly sózderdiń astyn syzyp, olardyń táýeldiktiń qaı jaǵynda, qaı (ońasha, ortaq) túrinde turǵanyn aıtyńdar.

Otan! dep, tili shyqty bal bóbegim,
Otan! dep, bóbegime bal beremin.
Terbetken gúlge bólep besigine
Otanǵa jan beremin, án beremin.
Nusqadyń eki aıtqyzbaı ámirińdi,
Jańǵyrtyp qaǵamyz biz dabylyńdy.
Sharyqtap shyń basynan shyrqatamyz,
Ardaqtap myna ǵajap dáýirimdi.
Otannyń urpaǵymyz, túlegimiz,
Otannan tynys alǵan júregimiz.

№ 2
Teksti kóshirińder. Zat esimderdi taýyp, olardyń negizdilerin túzý syzyqpen, týyndylaryn ırek syzyqpen syzyńdar.

Alystan kóringende, kól ǵoı dep edik, qasyna kelsek kólshik eken. Aýzymen oraq orǵan óńkeı myljyń. Qart baqtashy sıyrlaryn keshki saýynyna qaıyryp keledi de, saýylyp bolǵansha úıine qaıtpaıdy. Eńbek túbi - bereke, kóptiń túbi - mereke.
El kórki - mal, ózen kórki - tal. Ańshy ańdy ustasam deıdi, ań ańshydan qutylsam deıdi.

№3
Teksti oqyp shyǵyp, kóp núkteniń ornyna tıisti kóptik jalǵaýyn qoıyp kóshirińder de, maǵynalaryn aıqyndańdar.

Meniń tvorchestvomnyń basty taqyryp... y – soǵys taqyryby. Bul taqyryp meniń kitabymnan kitabyma kóship keledi, sabaqtasyp keledi. Keıbir joldas...: « Soǵys aıaqtalǵanyna biraz jyl... ótse de, seniń kitap... yńda toqtamaı júrip jatady ǵoı», - dep ázildeıdi. Maıdan ómirin jaqsy biletin, maıdanger... janyn tereń túsinetin aqyn... úshin jalyndy jyl... jaıynda árqashan da tolǵap otyrý - úlken paryz. Soldat... dyń joryq jol... yn eske túsirip, erlikti jyrlaý – azamattyq borysh.

№ 4
Zat esimderge jaqshadaǵy jurnaqtardy jalǵap, týyndy sóz jasańdar. Olardyń maǵynalaryn ajyratyńdar.

Kúrke. Úı. Bólme (- shyq, shik)
Palto. Etik. Úı ( - symaq)
Dárigúl. Álıa. Quman. Qaljan. Nurbek. Aıdarbek. (- sh, - ysh,- ish)
Nurmaǵambet. Jaqyp. Saqyp. Nurgúl (- qan,- an,- ken.)

№ 5
Shyǵys septiginde turǵan sózderdi taýyp, olardyń jalǵaýlaryn bólek jaz.

Shynynyń jańa qasıeti.

Adamnyń shyny óndire bastaǵanyna 5 myń jyldan asqan. Shynydan jasalǵan buıymdar kúndelikti turmysqa kóp qoldanylady. Shynynyń quramyna kremnıı, kálsı, natrıı, kalıı, alúmını, magnıı, qorǵasyn jáne ottegi elementteri kiredi. Shyny zattary synǵysh bolady. Sońǵy jyldary shynynyń quramyna joǵaryda atalǵan elementterden basqa sezıı, tıtan, vólfram taǵy basqa elementterdi qosyp, onyń jańa sorttaryn jasady. Bul – bolattan myqty, alúmınıden jeńil, totyqpaıtyn shyny. 3500 gradýs temperatýraǵa tózedi, urǵanda synbaıdy.

№6
Óleńdi oqyp shyǵyp, tynys belgileriniń qoıylý sebebin aıtyp, táýeldik, jiktik jalǵaýly sózderdi tabyńdar

Daýysyńdy estip turmyn, qarlyǵashym,
Shyryldap nege sonsha qarlyǵasyń?
Tımeımin balapanǵa, ózim – bala,
Nege sen munsha maǵan jalynasyń?
Bilem men talaı jerdi araladyń,
Sharq uryp, oıladyń da bala qamyn
Sol úshin ana janyń eljireıdi,
Kelmeıdi júregińdi jaralaǵym
Bilem men qasıetti ana syryn,
Shyrqyrap bóbegine jany ashyryn.
Tımeımin balapanǵa, men de sondaı,
Bireýdiń áldılegen balasymyn.

№ 7
Jatys septiginde turǵan sózderdi taýyp, kóshirip jaz.

Dostar
Qystygúni Zeıin baqqa bardy. Baqta ádemi qyzyl tós torǵaılar jemis aǵashtarynyń búrshikterin shoqyp júr eken.
- Qandaı ádemi torǵaılar - deıdi Zeıin. Ol torǵaılardy ustap alǵysy keldi. Biraq torǵaılar ushyp ketti.
- Bir – eki torǵaıdy úıge aparaıyn dep edim, ustatpaıdy,- dedi Zeıin.
- Olar ash senen jem surap júr. Kún saıyn jem berip, qolǵa úıretý kerek, - dedi sheshesi. Zeıin qýanyp ketti. Aǵashtyń tómengi jaǵyna jem shashatyn taqtaı ornatty. Mine, endi bizge torǵaı úırendi. Shashqan bıdaıdy taqtaı ústinene jeıtin boldy. Keıin alaqandaǵy dándi shoqıtyn boldy.

Kartochkalar Qazaq tilinen (10 synyp). júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama