Kitap - asyl qazyna
Sabaqtyń taqyryby: Kitap - asyl qazyna (1 synyp)
Maqsaty: Oqýshylarǵa bilimniń kitap arqyly beriletinin uǵyndyrý. Kitaptyń jasalý joly týraly túsinik berý.
Zeıinin shoǵyrlandyrý, shyǵarmashylyq qabiletin, til baılyǵyn, oı - órisin damytý.
Oqýlyqty qurmetteı bilýge, uqyptylyqqa, adamgershilikke tárbıeleý.
Kórnekilik: Interaktıvti taqta, prezentasıa, maqal - mátelder, taqtadaǵy sýretter, kórinister, kitap keıipkerleri men betperdeleri, jadynama, kitaptar kórmesi.
Sabaqtyń barysy:
Kitap ta alma aǵashy,
Jemisin bizder teretin.
Tátti almaǵa balashy,
Kitabyńnyń ár betin.
Jumbaq sheshý.
Kóp áńgimem óleńim,
Kúnde aqyl beremin.
Jaqsy kórse meni kim,
Men de ony jaqsy kóremin. (Kitap).
Ne bilemiz?.
Kitap – arab sózi, “jazba”, al túrikshe “dápter”,”merzimdi baspasóz basylymy”degen sóz.
Kitap ómir aınasy, zamana syry, tarıh shejiresi, oqý, tárbıe quraly.
Adam kitap basatyn quraldy oılap tapqansha kóp ýaqyt ótti. Kitaptar mazmuny jaǵynan ártúrli bolady. Olardyń qaǵazy da, tysy da muqabasy da, bezendirýlerine de qaraı ártúrli bolady. (túrli kitap kórsetý)
Al kitap hanshaıymy óz týraly ne aıtady eken?
(Kitap kiredi).
Tarıhtan málimet
Kitap hanshaıymy. Sálemsizder me, dostarym! Senderdi kórgenime óte qýanyshtymyn. Men sizderdiń dostaryńmyn. Dostaryń týraly kóp bilesińder me? Meniń ájem qandaı bolǵanyn bilesińder me? Endeshe, tyńdańdar. Kitaptar júzdegen jyldar boıy ómir súrip keledi. Ertede olar múldem basqasha boldy. Baspa kitaptarǵa deıin adamdar óz qolymen jazǵan eken. Ol óte qıyn jáne aýyr jumys boldy. On ǵasyr buryn Eýropada qaǵaz jasap úırendi, sosyn bizdiń elde.
Qazir kitaptar tez basylyp shyǵady. Kitap jasaýda kóp adam eńbektenedi. Kitap jasaıtyn mashına ózi kitap isteı almaıdy. Qaǵazdy jasaýdy ormanshylardyń da eńbegi zor. Qaǵazdy aǵashtan jasaıdy. Jazýshylar men aqyndar ertegi, óleń, áńgime jazady. Sýretshiler túrli sýretter salady. Mátindi terip jazatyn adamdar, basyp shyǵaratyn adamdar, kitapty qapsyrmalaıtyn adamdar da eńbek etedi. Adamnyń eńbegi mol. Sol adamdarǵa rahmet aıtaıyq balalar. Alǵashqy kitap baspasy aǵashtan jasaldy. Qazaq kitap baspasy Reseıge qosylǵan soń qalyptasty. Tuńǵysh qazaq kitaptary 1800 jyly shyǵaryla bastady.
Muǵalim:- Oqýshylar, ertede bolǵan kitaptyń túrlerin tamashalaıyq.
Túrki halyqtarynyń kóne jazba eskertkishi.( slaıd)
“Papırýs” kitaby.( slaıd)
Mysyrda jazýǵa papırýs qoldanyla bastady. Kitap “Papırýs”dep atalatyn sý ósimdiginen daıyndalǵan materıalǵa jazylyp, jumyr taıaqshalarǵa shıyrshyqtap oraldy.
“Pergament” kitaby.( slaıd)
Kitap basý sehy.( slaıd)
Túpteý sehy.( slaıd)
Muǵalim: Kitap jasaý ońaı ma? Kitap jasaýda qansha adam qatysady? Kitaptyń ómiri uzaq pa? Uzaq ne qysqa bolsa ol nege baılanysty? Al sen óz kitaptaryńdy qalaı saqtaısyń?
(«Synyptaǵy eń taza, uqypty kitap» tekserisiniń qorytyndysy.)
(Álippe jylap kiredi.)
Kitap hanshaıymy: - Bar kitaptyń tóresi, sizge ne boldy?
Álippe: O, kitap hanshaıymy, meni uqypsyz oqýshylar qurtyp jibere jazdady, Bir ádepti bala kómek berip, qutqardy
Kitap hanshaıymy: Qatty renishtisiz ǵoı.
Álippe: Qalaı renjimeıin?! Bar bilimniń kósh basy Álippe edim salmaqty. Búldirshinder menimen Saýat ashyp dostasyp, Qurmettep meni qoshtasqan. Balalarǵa ne istegenimdi bilmeımin, paraǵymdy parshalap, qorǵanysh muqabam qabyrǵasyn kúıretip, meni aparyp súıretti...
(jylaıdy)
Kitap hanshaıymy: Qıyn bolǵan eken, bul buzyq balalardyń isi ǵoı. Aman qutylǵan ekensiz, sabyr saqtańyz. Siz búgin osy jerden naǵyz dos tabasyz. Myna balalar kitappen dos bolamyz otyr.
(Qatty áýen oınaıdy)
Kitap hanshaıymy: Al, dostarym, senderge ne boldy? Senderdi taný múmkin emes qoı. Sender ózi qaı kitap bolasyńdar?
Kórinis: «Kitaptar muńy»
Ana tili: Men «Ana tili» oqýlyǵymyn. Men úshin avtorlar tún uıqysyn tórt bólip, qansha qyzmet etti deseńshi! Sonda kim úshin? Balalar oqysyn, saýatyn ashsyn, adam bolsyn degen izgi nıet edi ǵoı báriniki. Men de qolymnan kelgenshe, óz boıymdaǵy bilimimdi berip, balalardy adamgershilik parasatqa tárbıeleýge tyrysyp baqtym. Sóıtken kúnim ne boldy? Sorym qaınaǵanda Adyrbaı degen balanyń qolyna túsip, bir jyl bolmaı myna kúıge ushyradym. Eger kútip ustasa keler jyly meni basqa balalar oqymas pa edi? Jyrtylmaǵan, shımaılanbaǵan, sıa tambaǵan paraǵym kemde - kem.
Matematıka: Meniń de ońyp turǵan jerim joq, áriptesim. Men «Matematıka» oqýlyǵy bolamyn. Sotqarbaı degen balanyń menshigine tıdim. Ádepkide oqýlyq bolyp, mektep bosaǵasyna attaǵanyma qýanǵan edim. Onym kópke barmady. Birneshe kún ótpeı - aq Sotqarbaı kózimdi baqyraıtyp qoıyp, sýretimdi sıamen bastyryp - bastyryp syzyp tastady. Onan kóterip júrýge aýyrsyndy ma, keıde ózine kerekti bir betterdi jyrtyp alatyndy shyǵardy. Oqý jyly aıaqtalǵan kúni mektep aýlasynda dop qylyp tepkilep - tepkilep tastap ketti.
Ana tili: Shyndyǵyn aıtqanda, árkim óz dúnıesine uqypty bolýy kerek qoı. Ondaı balalar joq ta emes, bar. Alaıda olardyń bir kemshiligi - Adyrbaı men Sotqarbaı sıaqtylarǵa dostyq aqyl aıta almaı keledi.
Matematıka: Meniń ózim sıaqty qurdasym boldy. Ekeýmiz - mektep kitaphanasyna bir kúnde tústik. Mine, oqýshy dep onyń ıesin aıt. Ondaı balanyń qolyna tússeń, armanyń bolmas, shirkin! Kitabyna shań jýytpaıdy. Syzbaıdy, sıa tamyzbaıdy.
Ana tili: Áı, dostym, bizden endi oqýlyq shyqpaıdy. Bizdi qaıtadan fabrıkada baıaǵydaı qaǵaz jasap, baspahanalarǵa jóneltedi, ol jerden qaıta kitap etip shyǵarady. Tek kelesi joly uqypty oqýshynyń qolyna tússek eken.
(Eki kitap muńaıyp turady, sol kezde qazaq tili oqýlyǵy keledi)
Qazaq tili: Júrińder, dostar! Meni ustaǵan Dáýrenbek degen bala bar. Sol senderdi bútindeıdi, qudaıym Adyrbaı men Sotqarbaı sıaqtylardan saqtasyn. Kelesi oqý jylynda Dáýrenbek sıaqty balaǵa tap bolǵaısyńdar.
Kitap hanshaıymy:
Kitappen dos bolaıyq,
Ata - baba úmitin biz aqtaıyq!
Balalarym, oqy, oına,
Oqý - bilim saǵan paıda.
Ana tili: Kitabyńnyń shetin jyrtyp,
Sıamenen boıap qoıma.
Muǵalim: ár balaǵa jadynama úlestirý.
Esińe saqta!
1. Kitapty uqypty, taza ustaý kerek. Ózderińnen keıin ony kóptegen balalar oqıtynyn esińnen shyǵarma.
2. Kitapty tósekte jatyp, as iship otyryp oqyma, kitap oqýdy úlken oı eńbegimen oqý kerek.
3. Kitapty qalaı bolsa solaı oqyma.
4. Kitapty jyrtýǵa, syzýǵa bolmaıdy.
5. Kitaphanada shýlaýǵa bolmaıdy, óıtkeni basqalarǵa kedergi keltiresiń.
Muǵalim: Al balalar, kitap týraly óleń, taqpaq bilesińder me? Ortaǵa shaqyramyz.
Ádebı montaj.
1 - oqýshy:
Saǵan bilim jemisin,
Oqýlyǵyń beredi.
Talaı adam sol úshin,
Mańdaı terin tógedi.
2 - oqýshy:
Ormanshynyń aıaly,
Alaqany ósirgen.
Sonaý aǵash saıaly,
Qaǵaz úshin kesilgen.
3 - oqýshy:
Aǵash kesip qanshama adam,
Ormandarda júredi.
Aǵa qansha sharshaǵan,
Aǵash tıep únemi.
4 - oqýshy:
Mashınıst bop jasynan,
Dúbirletip dalany,
Sol aǵashty tasyǵan,
Biler me eken kóp adam.
5 - oqýshy:
Zavodtarda kún - túni,
Qaǵaz jasap baǵaly.
Qansha adam kim úshin,
Mańdaı teri tamady.
6 - oqýshy:
Oqýlyqty barshaǵa,
Talaı ǵalym qolǵa alyp.
Jyldar boıy qanshama,
Jazady uzaq tolǵanyp.
7 - oqýshy:
Ádemilep bersem dep,
Boıaý jaǵyp ne túrli.
Sýretshiler kórkemdep,
Qansha ýaqyt otyrdy.
Bastaýysh synyp muǵalimi: Djýmataeva Aqmaral Bólegenqyzy
Kitap - asyl qazyna. júkteý
Maqsaty: Oqýshylarǵa bilimniń kitap arqyly beriletinin uǵyndyrý. Kitaptyń jasalý joly týraly túsinik berý.
Zeıinin shoǵyrlandyrý, shyǵarmashylyq qabiletin, til baılyǵyn, oı - órisin damytý.
Oqýlyqty qurmetteı bilýge, uqyptylyqqa, adamgershilikke tárbıeleý.
Kórnekilik: Interaktıvti taqta, prezentasıa, maqal - mátelder, taqtadaǵy sýretter, kórinister, kitap keıipkerleri men betperdeleri, jadynama, kitaptar kórmesi.
Sabaqtyń barysy:
Kitap ta alma aǵashy,
Jemisin bizder teretin.
Tátti almaǵa balashy,
Kitabyńnyń ár betin.
Jumbaq sheshý.
Kóp áńgimem óleńim,
Kúnde aqyl beremin.
Jaqsy kórse meni kim,
Men de ony jaqsy kóremin. (Kitap).
Ne bilemiz?.
Kitap – arab sózi, “jazba”, al túrikshe “dápter”,”merzimdi baspasóz basylymy”degen sóz.
Kitap ómir aınasy, zamana syry, tarıh shejiresi, oqý, tárbıe quraly.
Adam kitap basatyn quraldy oılap tapqansha kóp ýaqyt ótti. Kitaptar mazmuny jaǵynan ártúrli bolady. Olardyń qaǵazy da, tysy da muqabasy da, bezendirýlerine de qaraı ártúrli bolady. (túrli kitap kórsetý)
Al kitap hanshaıymy óz týraly ne aıtady eken?
(Kitap kiredi).
Tarıhtan málimet
Kitap hanshaıymy. Sálemsizder me, dostarym! Senderdi kórgenime óte qýanyshtymyn. Men sizderdiń dostaryńmyn. Dostaryń týraly kóp bilesińder me? Meniń ájem qandaı bolǵanyn bilesińder me? Endeshe, tyńdańdar. Kitaptar júzdegen jyldar boıy ómir súrip keledi. Ertede olar múldem basqasha boldy. Baspa kitaptarǵa deıin adamdar óz qolymen jazǵan eken. Ol óte qıyn jáne aýyr jumys boldy. On ǵasyr buryn Eýropada qaǵaz jasap úırendi, sosyn bizdiń elde.
Qazir kitaptar tez basylyp shyǵady. Kitap jasaýda kóp adam eńbektenedi. Kitap jasaıtyn mashına ózi kitap isteı almaıdy. Qaǵazdy jasaýdy ormanshylardyń da eńbegi zor. Qaǵazdy aǵashtan jasaıdy. Jazýshylar men aqyndar ertegi, óleń, áńgime jazady. Sýretshiler túrli sýretter salady. Mátindi terip jazatyn adamdar, basyp shyǵaratyn adamdar, kitapty qapsyrmalaıtyn adamdar da eńbek etedi. Adamnyń eńbegi mol. Sol adamdarǵa rahmet aıtaıyq balalar. Alǵashqy kitap baspasy aǵashtan jasaldy. Qazaq kitap baspasy Reseıge qosylǵan soń qalyptasty. Tuńǵysh qazaq kitaptary 1800 jyly shyǵaryla bastady.
Muǵalim:- Oqýshylar, ertede bolǵan kitaptyń túrlerin tamashalaıyq.
Túrki halyqtarynyń kóne jazba eskertkishi.( slaıd)
“Papırýs” kitaby.( slaıd)
Mysyrda jazýǵa papırýs qoldanyla bastady. Kitap “Papırýs”dep atalatyn sý ósimdiginen daıyndalǵan materıalǵa jazylyp, jumyr taıaqshalarǵa shıyrshyqtap oraldy.
“Pergament” kitaby.( slaıd)
Kitap basý sehy.( slaıd)
Túpteý sehy.( slaıd)
Muǵalim: Kitap jasaý ońaı ma? Kitap jasaýda qansha adam qatysady? Kitaptyń ómiri uzaq pa? Uzaq ne qysqa bolsa ol nege baılanysty? Al sen óz kitaptaryńdy qalaı saqtaısyń?
(«Synyptaǵy eń taza, uqypty kitap» tekserisiniń qorytyndysy.)
(Álippe jylap kiredi.)
Kitap hanshaıymy: - Bar kitaptyń tóresi, sizge ne boldy?
Álippe: O, kitap hanshaıymy, meni uqypsyz oqýshylar qurtyp jibere jazdady, Bir ádepti bala kómek berip, qutqardy
Kitap hanshaıymy: Qatty renishtisiz ǵoı.
Álippe: Qalaı renjimeıin?! Bar bilimniń kósh basy Álippe edim salmaqty. Búldirshinder menimen Saýat ashyp dostasyp, Qurmettep meni qoshtasqan. Balalarǵa ne istegenimdi bilmeımin, paraǵymdy parshalap, qorǵanysh muqabam qabyrǵasyn kúıretip, meni aparyp súıretti...
(jylaıdy)
Kitap hanshaıymy: Qıyn bolǵan eken, bul buzyq balalardyń isi ǵoı. Aman qutylǵan ekensiz, sabyr saqtańyz. Siz búgin osy jerden naǵyz dos tabasyz. Myna balalar kitappen dos bolamyz otyr.
(Qatty áýen oınaıdy)
Kitap hanshaıymy: Al, dostarym, senderge ne boldy? Senderdi taný múmkin emes qoı. Sender ózi qaı kitap bolasyńdar?
Kórinis: «Kitaptar muńy»
Ana tili: Men «Ana tili» oqýlyǵymyn. Men úshin avtorlar tún uıqysyn tórt bólip, qansha qyzmet etti deseńshi! Sonda kim úshin? Balalar oqysyn, saýatyn ashsyn, adam bolsyn degen izgi nıet edi ǵoı báriniki. Men de qolymnan kelgenshe, óz boıymdaǵy bilimimdi berip, balalardy adamgershilik parasatqa tárbıeleýge tyrysyp baqtym. Sóıtken kúnim ne boldy? Sorym qaınaǵanda Adyrbaı degen balanyń qolyna túsip, bir jyl bolmaı myna kúıge ushyradym. Eger kútip ustasa keler jyly meni basqa balalar oqymas pa edi? Jyrtylmaǵan, shımaılanbaǵan, sıa tambaǵan paraǵym kemde - kem.
Matematıka: Meniń de ońyp turǵan jerim joq, áriptesim. Men «Matematıka» oqýlyǵy bolamyn. Sotqarbaı degen balanyń menshigine tıdim. Ádepkide oqýlyq bolyp, mektep bosaǵasyna attaǵanyma qýanǵan edim. Onym kópke barmady. Birneshe kún ótpeı - aq Sotqarbaı kózimdi baqyraıtyp qoıyp, sýretimdi sıamen bastyryp - bastyryp syzyp tastady. Onan kóterip júrýge aýyrsyndy ma, keıde ózine kerekti bir betterdi jyrtyp alatyndy shyǵardy. Oqý jyly aıaqtalǵan kúni mektep aýlasynda dop qylyp tepkilep - tepkilep tastap ketti.
Ana tili: Shyndyǵyn aıtqanda, árkim óz dúnıesine uqypty bolýy kerek qoı. Ondaı balalar joq ta emes, bar. Alaıda olardyń bir kemshiligi - Adyrbaı men Sotqarbaı sıaqtylarǵa dostyq aqyl aıta almaı keledi.
Matematıka: Meniń ózim sıaqty qurdasym boldy. Ekeýmiz - mektep kitaphanasyna bir kúnde tústik. Mine, oqýshy dep onyń ıesin aıt. Ondaı balanyń qolyna tússeń, armanyń bolmas, shirkin! Kitabyna shań jýytpaıdy. Syzbaıdy, sıa tamyzbaıdy.
Ana tili: Áı, dostym, bizden endi oqýlyq shyqpaıdy. Bizdi qaıtadan fabrıkada baıaǵydaı qaǵaz jasap, baspahanalarǵa jóneltedi, ol jerden qaıta kitap etip shyǵarady. Tek kelesi joly uqypty oqýshynyń qolyna tússek eken.
(Eki kitap muńaıyp turady, sol kezde qazaq tili oqýlyǵy keledi)
Qazaq tili: Júrińder, dostar! Meni ustaǵan Dáýrenbek degen bala bar. Sol senderdi bútindeıdi, qudaıym Adyrbaı men Sotqarbaı sıaqtylardan saqtasyn. Kelesi oqý jylynda Dáýrenbek sıaqty balaǵa tap bolǵaısyńdar.
Kitap hanshaıymy:
Kitappen dos bolaıyq,
Ata - baba úmitin biz aqtaıyq!
Balalarym, oqy, oına,
Oqý - bilim saǵan paıda.
Ana tili: Kitabyńnyń shetin jyrtyp,
Sıamenen boıap qoıma.
Muǵalim: ár balaǵa jadynama úlestirý.
Esińe saqta!
1. Kitapty uqypty, taza ustaý kerek. Ózderińnen keıin ony kóptegen balalar oqıtynyn esińnen shyǵarma.
2. Kitapty tósekte jatyp, as iship otyryp oqyma, kitap oqýdy úlken oı eńbegimen oqý kerek.
3. Kitapty qalaı bolsa solaı oqyma.
4. Kitapty jyrtýǵa, syzýǵa bolmaıdy.
5. Kitaphanada shýlaýǵa bolmaıdy, óıtkeni basqalarǵa kedergi keltiresiń.
Muǵalim: Al balalar, kitap týraly óleń, taqpaq bilesińder me? Ortaǵa shaqyramyz.
Ádebı montaj.
1 - oqýshy:
Saǵan bilim jemisin,
Oqýlyǵyń beredi.
Talaı adam sol úshin,
Mańdaı terin tógedi.
2 - oqýshy:
Ormanshynyń aıaly,
Alaqany ósirgen.
Sonaý aǵash saıaly,
Qaǵaz úshin kesilgen.
3 - oqýshy:
Aǵash kesip qanshama adam,
Ormandarda júredi.
Aǵa qansha sharshaǵan,
Aǵash tıep únemi.
4 - oqýshy:
Mashınıst bop jasynan,
Dúbirletip dalany,
Sol aǵashty tasyǵan,
Biler me eken kóp adam.
5 - oqýshy:
Zavodtarda kún - túni,
Qaǵaz jasap baǵaly.
Qansha adam kim úshin,
Mańdaı teri tamady.
6 - oqýshy:
Oqýlyqty barshaǵa,
Talaı ǵalym qolǵa alyp.
Jyldar boıy qanshama,
Jazady uzaq tolǵanyp.
7 - oqýshy:
Ádemilep bersem dep,
Boıaý jaǵyp ne túrli.
Sýretshiler kórkemdep,
Qansha ýaqyt otyrdy.
Bastaýysh synyp muǵalimi: Djýmataeva Aqmaral Bólegenqyzy
Kitap - asyl qazyna. júkteý
You Might Also Like
