InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Koordınatalyq túzý. Koordınatalyq túzý boıynda rasıonal sandardy keskindeý
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Oqýshylarǵa koordınatalyq túzýdiń anyqtamasyn túsindirý, koordınatalyq túzýdegi oń baǵyt pen teris baǵytty ajyrata alýǵa, koordınatalyq túzý shkalasyn salýǵa úıretý, berilgen sanǵa koordınatalyq túzýde bir ǵana núkte sáıkes keletinin uǵyndyrý, koordınatalyq túzýde oń sandar men teris sandardyń keskindelýin kórsetý.
Damytýshylyq: Óz betimen qorytyndy shyǵaryp, oılaryn ashyq aıtý jáne oılaý qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, este saqtaý, baıqaǵyshtyq, tapqyrlyq qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Ár oqýshynyń ózdiginen eńbektenýge, ultjandylyqqa, shapshańdyqqa, dáldikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri, ádis tásilderi: toppen jumys, dıalogtyq oqytý, suraq - jaýap, kóshbasshylyq
Sabaqtyń kórnekiligi: proektor, slaıdtar, toptarǵa arnalǵan tapsyrma
paraqtary, úlestirme tapsyrmalar

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeń. Baǵdarsham trenıńi, mýzyka oınap turady
Jasyl tústi qol (amandasady qol alysyp) Sary tústi qol (ıyqtarynan qaǵady) Qyzyl tústi qol (qushaqtasady). Oqýshylar sońǵy qyzyl tústi baǵdarsham túsin kórsetkende ekeýden qushaqtasyp qalady, sol juptar bolady. Solaısha 3jup quramyz

2. Jańa sabaq. Jańa taqyrypty ózderi ıgerýge kómektesý. Aldymen ınteraktıvti taqta kómegimen oqýshylarǵa eki balanyń qarama - qarsy júrip bara jatqan sýreti boıynsha túsinikteme beriledi. Iaǵnı Asan men Úsen bir jerden bir - birinen qarama - qarsy baǵytta júgirdi. Asan 4m/s jyldamdyqpen júgirse, Úsen 5m/s jyldamdyqpen júgirdi. Balalardyń árqaısysynyń1 sekýndtan keıingi oryndaryn tabaıyq. Koordınatalyq sáýle syzamyz

Koordınatalyq sáýleniń sanaq basy bolatyn O núktesi - balalardyń júgirýdi bastaıtyn orny.
Asannyń júgirý baǵyty «oń baǵyt» dep eseptep, onyń 1s – ta jetken qashyqtyǵyna sáıkes núkteni tabamyz.
Úsenniń júgirý baǵyty Asannyń júgirý baǵytyna qarama - qarsy bolǵandyqtan, koordınatalyq sáýlemen bir túzýdiń boıynda jatatyn, bastalý núktesi ortaq sáýleni syzamyz.

Syzylǵan sáýleniń boıynan Úsenniń 1 s - taǵy júgirgen qashyqtyǵyna sáıkes núkteni taýyp, sol núkteniń koordınatasyn teris sanmen jazamyz. Sonda túzý boıyndaǵy O núktesinen oń baǵytta oń sandy, oǵan qarama - qarsy baǵytta teris sandy keskindeýdi úırendik. Túsiný Ár oqýshyǵa úlestirme paraqtar berilip, oqýshylar osyǵan sáıkes tapsyrmalardy oryndaıdy jáne árkim óz jaýaptarymen almasyp bir - birin tekseredi. Taldaý. Balalar jumys jasap bolǵan soń men ózim teorıalyq túsindirip ótemin.

Túzý syzamyn, onyń boıynan O núktesin belgile, osy núkteni sanaq basy retinde qabyldaý kerek.
Birlik kesindini (OA) tańdap alý kerek.
Oń baǵytty kórsetý kerek.

Mundaı túzýdi koordınatalyq túzý dep ataımyz.
Koordınatalyq túzý degenimiz sanaq basy bolatyn O núktesi jáne birlik kesindisi tańdap alynǵan, oń baǵytty kórsetilgen túzý.
O núktesi koordınatalyq túzýdi qarama - qarsy baǵyttalǵan eki sáýlege bóledi.

Koordınatalyq túzý boıynda 0 sany O (sanaq basy) núktesimen keskindeledi. Koordınatalyq túzýdegi oń baǵytty strelkamen belgileý
Koordınatalyq túzýdegi oń baǵytty strelkamen belgileý qabyldanǵan. Koordınatalyq túzýdiń O núktesinen oń baǵytta oń sandar keskindeledi, sol baǵytta teris sandar keskindeledi. Berilgen sanǵa koordınatalyq túzý boıynda bir ǵana núkte sáıkes keledi.

Kezekti tapsyrma jupta mátinmen jumys. Qajetti este saqtaıtyn maǵlumattardy qaıtalap oqytyp, oqýshylarǵa keıbir áripteri joǵalǵan mátindi taratamyn, deńgeılik tapsyrmalar
A deńgeıiniń esebi - aq tústi
V deńgeıiniń esebi - sary tústi
S deńgeıiniń esebi - kók tústi

Qosymsha tapsyrma - kúlgin tústi
Men daryndy oqýshynyń jumysyn ózim tekseremin.
3. Bekitý
Oqýshylarǵa suraq qoıý jáne olardyń jaýaptaryna qaraı áreket etý
Juptarǵa tapsyrma.
Qandaı sandar oń sandar dep atalady?
Jaýaby:
Oń sandar koordınatalyq túzýdiń qaı jaǵynda ornalasqan?
Jaýaby:
Qandaı san oń sanǵa da, teris sanǵa da jatpaıdy?
Jaýaby:
Oń sandarǵa mysal keltir
Jaýaby:
Qandaı sandar teris sandar dep atalady?
Jaýaby:
Teris sandar koordınatalyq túzýdiń qaı jaǵynda ornalasady?
Jaýaby:
Teris sandarǵa mysal keltir.
Jaýaby:
5, 8, 9, 10, 12 sandarynyń qarama - qarsy baǵyttaǵy sandaryn atap ber
Jaýaby:
Koordınatalyq túzý degenimiz ne?
Jaýaby:
Sanaq basy bolatyn O núktesiniń koordınatasy nege teń?
Jaýaby:
Koordınatalyq túzýdiń oń baǵyty qaı jaqta ornalasqan?
Jaýaby:
Koordınatalyq túzýdiń teris baǵyty degenimiz ne?
Jaýaby:
4. Qorytyndy. Úıge tapsyrma berilip, baǵalanady