Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti
Sabaq jospary
Qazaq tili 7 synyp
Taqyryby: Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti
Mindetteri: 1) bilimdilik: Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti týraly oqýshylarǵa tolyq málimet berý. Alǵan bilimderin pysyqtap, teorıalyq alǵan uǵymdaryn mysaldar arqyly tereń meńgertý.
2) damytýshylyq: Oqýshylardyń dúnıetanymyn, oı – órisin, keńeıtý, sóıleý tilin, sóıleý mádenıetin jetildirý.
3) tárbıelik: Saýatty jaýap bere otyryp, saýatty jaza bilýge, tıanaqtylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq
Ádisi: túsindirý, suraq – jaýap, test, semantıkalyq karta
Kórnekilikteri: syzba - kesteler, semantıkalyq karta
Sabaqtyń barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi: - amandasý
- oqýshylardy túgendeý
- nazarlaryn sabaqqa aýdarý
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
III. Bilimderin jan - jaqty tekserý
1. Anyqtaýysh bolyp turǵan esimsheni tap.
A) Balanyń qytyǵyna tıetini – osy jeri.
*Á) Kóshken aýyldy izdep tabalyq.
B) Uıalǵandy keshirmeıtin áke minezi Abaıǵa málim.
2. Esimshe barys jáne jatys, shyǵys, kómektes septikteriniń birinde turyp nemese shylaý sózdermen tirkesip qandaı sóılem múshesiniń qyzmetin atqarady?
A) bastaýysh
*Á) pysyqtaýysh
B) anyqtaýysh
3. Kósemsheniń jiktelmeıtin jurnaǵyn kórset.
*A) – ǵaly, - geli
Á) – yp, - ip, - p
B) – a, - e, - ı
4. Esimsheniń jurnaǵyn tap
A) – a,- e,- ı
Á) – yp,- ip,- p
*B)- ar,- er,- r
5. Esimshe ataý septikte turyp zattanyp, qaı sóılem múshesiniń qyzmetin atqarady?
*A) bastaýysh
Á) anyqtaýysh
B) tolyqtaýysh
İV. Maqsat qoıý:
Balalarǵa kósemsheniń sóılemdegi qyzmetin meńgerte otyryp, taldaý - jattyǵý jumystaryn jasatý arqyly esimshemen kósemsheni ajyrata bilýge úıretý
V. Jańa bilimdi meńgertý
Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti
1. Kósemshe jiktelip kelip nemese kúrdeli etistiktiń kuramynda negizgi etistik kósemshe tulǵaly, kómekshi etistik jiktelip kelip baıandaýysh qyzmetin atqarady. Mysaly: Jumabaıdyń qalaǵa bul joly ne jumyspen barǵanyn Abaı dáldi bilmeıdi (M. Á.).
Qazylar aryzyn alyp surap edi, Menshıkov jaýap berdi (Y. A.). Sondaı - aq kósemshe tulǵaly etistik jiktelmeı - aq baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshy da qyzmetin atqarady. Mysaly: Muny kórip, árbir kóshpeli eldegi jarly - jakybaılar da kelip, Seıitqulǵa qosylyp kelip, bes - alty jylda Seıitqul eli degen tórt júz úıge taıandy deıdi (Y. A.).
2. Kósemshe qımyldyń, is - árekettiń amalyn, jaı - kúıin, maqsatyn, sebebin, mezgilin bildirip pysyqtaýysh qyzmetin atqarady. Mysaly: Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin, joq - bardy, ertegini termek úshin, jazdym úlgi jastarǵa bermek úshin (A.). Abaı da, Jumabaı da qyzyǵyp tyńdasty (M. Á.).
3. Keıde kósemshe tulǵaly etistik jiktelip kelgen baıandaýyshpen, esimsheden bolǵan anyqtaýyshpen, septelip kelgen esimsheden, tuıyq etistikten bolǵan tolyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp kelip te qyzmet atqarady. Mysaly: Osy jaqta bir qart atamyz bar degenge jolyǵyp, qolyn alyp, bir - eki aýyz aqyl suraıyn dep edim (Y. A.). Úzilmeı, qataımaı, bir qalyppen jelpip soqqan ádemi salqyn qońyr jel qandaı rahat! (M. Á.). Madaqtap, asyra maqtap, qoshemettegendi ol unatpaıdy. Berilgen sóılemderdegi jolyǵyp, qolyn alyp degen kósemshe tulǵaly etistikter aqyl suraıyn dep edim — men ne isteıin dep edim? (jolyǵaıyn dep edim, qolyn alaıyn dep edim jáne aqyl suraıyn dep edim) degen baıandaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp, baıandaýysh qyzmetin atqaryp tur. Ekinshi sóılemde úzilmeı, qataımaı degen kósemshe tulǵaly etistikter jelpip soqqan — qandaı jel? (úzilmeı soqqan jel, qataımaı soqqan jel) degen anyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp tur. Úshinshi sóılemde madaqtap, asyra maqtap degen kósemshe tulǵaly etistikter qoshemettegendi — neni unatpaıdy? (madaqtaǵandy unatpaıdy jáne asyra maqtaǵandy unatpaıdy) degen tolyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp qyzmet atqaryp tur.
VI. Jańa bilimdi meńgergenin tekserý.
203 - jattyǵý
Kósemshelerdi taýyp, suraq qoıý arqyly olar sóılemniń qaı múshesi ekenin anyqtańyzdar.
Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti. júkteý
Qazaq tili 7 synyp
Taqyryby: Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti
Mindetteri: 1) bilimdilik: Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti týraly oqýshylarǵa tolyq málimet berý. Alǵan bilimderin pysyqtap, teorıalyq alǵan uǵymdaryn mysaldar arqyly tereń meńgertý.
2) damytýshylyq: Oqýshylardyń dúnıetanymyn, oı – órisin, keńeıtý, sóıleý tilin, sóıleý mádenıetin jetildirý.
3) tárbıelik: Saýatty jaýap bere otyryp, saýatty jaza bilýge, tıanaqtylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq
Ádisi: túsindirý, suraq – jaýap, test, semantıkalyq karta
Kórnekilikteri: syzba - kesteler, semantıkalyq karta
Sabaqtyń barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi: - amandasý
- oqýshylardy túgendeý
- nazarlaryn sabaqqa aýdarý
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
III. Bilimderin jan - jaqty tekserý
1. Anyqtaýysh bolyp turǵan esimsheni tap.
A) Balanyń qytyǵyna tıetini – osy jeri.
*Á) Kóshken aýyldy izdep tabalyq.
B) Uıalǵandy keshirmeıtin áke minezi Abaıǵa málim.
2. Esimshe barys jáne jatys, shyǵys, kómektes septikteriniń birinde turyp nemese shylaý sózdermen tirkesip qandaı sóılem múshesiniń qyzmetin atqarady?
A) bastaýysh
*Á) pysyqtaýysh
B) anyqtaýysh
3. Kósemsheniń jiktelmeıtin jurnaǵyn kórset.
*A) – ǵaly, - geli
Á) – yp, - ip, - p
B) – a, - e, - ı
4. Esimsheniń jurnaǵyn tap
A) – a,- e,- ı
Á) – yp,- ip,- p
*B)- ar,- er,- r
5. Esimshe ataý septikte turyp zattanyp, qaı sóılem múshesiniń qyzmetin atqarady?
*A) bastaýysh
Á) anyqtaýysh
B) tolyqtaýysh
İV. Maqsat qoıý:
Balalarǵa kósemsheniń sóılemdegi qyzmetin meńgerte otyryp, taldaý - jattyǵý jumystaryn jasatý arqyly esimshemen kósemsheni ajyrata bilýge úıretý
V. Jańa bilimdi meńgertý
Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti
1. Kósemshe jiktelip kelip nemese kúrdeli etistiktiń kuramynda negizgi etistik kósemshe tulǵaly, kómekshi etistik jiktelip kelip baıandaýysh qyzmetin atqarady. Mysaly: Jumabaıdyń qalaǵa bul joly ne jumyspen barǵanyn Abaı dáldi bilmeıdi (M. Á.).
Qazylar aryzyn alyp surap edi, Menshıkov jaýap berdi (Y. A.). Sondaı - aq kósemshe tulǵaly etistik jiktelmeı - aq baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshy da qyzmetin atqarady. Mysaly: Muny kórip, árbir kóshpeli eldegi jarly - jakybaılar da kelip, Seıitqulǵa qosylyp kelip, bes - alty jylda Seıitqul eli degen tórt júz úıge taıandy deıdi (Y. A.).
2. Kósemshe qımyldyń, is - árekettiń amalyn, jaı - kúıin, maqsatyn, sebebin, mezgilin bildirip pysyqtaýysh qyzmetin atqarady. Mysaly: Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin, joq - bardy, ertegini termek úshin, jazdym úlgi jastarǵa bermek úshin (A.). Abaı da, Jumabaı da qyzyǵyp tyńdasty (M. Á.).
3. Keıde kósemshe tulǵaly etistik jiktelip kelgen baıandaýyshpen, esimsheden bolǵan anyqtaýyshpen, septelip kelgen esimsheden, tuıyq etistikten bolǵan tolyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp kelip te qyzmet atqarady. Mysaly: Osy jaqta bir qart atamyz bar degenge jolyǵyp, qolyn alyp, bir - eki aýyz aqyl suraıyn dep edim (Y. A.). Úzilmeı, qataımaı, bir qalyppen jelpip soqqan ádemi salqyn qońyr jel qandaı rahat! (M. Á.). Madaqtap, asyra maqtap, qoshemettegendi ol unatpaıdy. Berilgen sóılemderdegi jolyǵyp, qolyn alyp degen kósemshe tulǵaly etistikter aqyl suraıyn dep edim — men ne isteıin dep edim? (jolyǵaıyn dep edim, qolyn alaıyn dep edim jáne aqyl suraıyn dep edim) degen baıandaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp, baıandaýysh qyzmetin atqaryp tur. Ekinshi sóılemde úzilmeı, qataımaı degen kósemshe tulǵaly etistikter jelpip soqqan — qandaı jel? (úzilmeı soqqan jel, qataımaı soqqan jel) degen anyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp tur. Úshinshi sóılemde madaqtap, asyra maqtap degen kósemshe tulǵaly etistikter qoshemettegendi — neni unatpaıdy? (madaqtaǵandy unatpaıdy jáne asyra maqtaǵandy unatpaıdy) degen tolyqtaýyshpen biryńǵaı múshe bolyp qyzmet atqaryp tur.
VI. Jańa bilimdi meńgergenin tekserý.
203 - jattyǵý
Kósemshelerdi taýyp, suraq qoıý arqyly olar sóılemniń qaı múshesi ekenin anyqtańyzdar.
Kósemsheniń sóılemdegi qyzmeti. júkteý
You Might Also Like
-
Taqyryby: Abylaıdyń saıası qaıratker qolbasshy retinde qalyptasýy
