Mańǵystaý kóterilisi
Taraz qazasy,
№10 mekteptiń tarıh muǵalimi
Aqjigitqyzy Aısha
Sabaqtyń taqyryby: 1870 jylǵy Mańǵystaý kóterilisi
Sabaqtyń maqsaty: Qazaqstanda oryn alǵan XIX ǵ. 60 - 70 jyldardaǵy Torǵaı jáne Oral oblystaryndaǵy kóterilistiń sebepteri men maqsatyn anyqtaý jáne tarıhı mańyzdylyǵyn túsindirý.
Sabaqtyń mindetteri:
- Qazaqstandy basqarýdyń saıası júıesin ózgerýine baılanysty halyqtyń otarlyq ezgige qarsy azattyq kúresiniń erekshelikterin túsindirý, bul reformalardyń kemshilikterin aıtý, onyń otarlyq sıpatyn ashý;
- Oqýshylardyń tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytý, olardy tarıhı jyldarmen jumys jasaýǵa, qorytyndy jasaı bilýge úıretý, oqýshylardy izdenis jumystaryna yntalandyrý, olardyń máselelerdi sheshýdegi jeke kózqarastaryna oryndy baǵa berý;
- «Batyrlar erligi urpaqqa úlgi» dep óz eliniń batyrlary sıaqty elin qorǵaýǵa Otanyn qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: ashyq sabaq.
Sabaqtyń ádisi: STO - oqytý tehnologıasy,«Sıqyrly sheńber», «Bıopoema».
Sabaqtyń kórnekiligi: Q. R karta, plakattar, sýretter.
Tehnıkalyq jabdyqtar: ınteraktıvti taqta.
Pánaralyq baılanysy: geografıa, dúnıejúzi tarıhy, qazaq ádebıet.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Synyp úsh topqa bólinedi. Qıma qaǵazdarda berilegen tapsyrmalar arqyly:
1 - Top. Kóterilis basshylarynyń esimderi: Janqoja, Eset batyr, Kenesary, Syrym, Sanjar, Isataı, Isa, Mahambet, Jolaman
2 - Top: Kóterilis bolǵan jyldar 1837j, 1338j, 1847j, 1836, 1783j, 1897j, 1841j, 1860j.
3 - Top: Kóterilistiń qamtyǵan aımaqtary. Torǵaı, Oral, Aqmola, Aıakóz, Aqbulaq, Orynbor, Jem ózeni, İlek ózeni. jazylady, qatysýshylar bir - bir qaǵazdan alyp, topqa bólinedi.
4 - Sarapshylar toby. (Baǵalaý paraǵy sarapshylarǵa beriledi) «Adam bilimmen ómir súredi,
Ǵasyr bilimmen qozǵalady» (Abaı Qunanbaev)
Ýaqyt ótken saıyn qazaq dalasyndaǵy otarshyldyq ezgi kúsheıe tústi. Úkimet qyzmetine kóshken qazaqtyń aýqatty toptarynyń ókilderi de qarapaıym, qorǵansyz halyqty qanaýda orys sheneýnikterinen qalyspady. Shańyraq salyǵy bir somnyń ornyna úsh somǵa deıin ósirilip, qarapaıym halyqqa aýyr tıdi. Osy jáne basqa da aýyrtpalyqtar men zorlyq - zombylyqtar 1868 - 1869jj Oral, Torǵaı oblystaryndaǵy bolǵan kóterilisterge ákeldi.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. XIX ǵ. 60 - 70 jyldardaǵy Torǵaı jáne Oral oblystaryndaǵy kóterilisi. Kóterilistiń basty sebebi nede?
- 1867 - 1868 jyldardaǵy reforma boıynsha Qazaq jeri 5 satyly basqar júıesi quryldy.
«Kartemen jumys» Ákimshilik basqarýdaǵy ózgeristerdi kartadan kórsetemiz.
1. Orynbor general - gýbernatorlyq
2. Batys - Sibir general - gýbernatorlyq
3. Túrkistan general - gýbernatorlyq
4. Sarapshylar toby taldaý jasaıdy.
İİİ Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Tarıhı tulǵalar:
1-top. M. M. Speranskıı, G. S. Batenkov 1822j Sibir qazaqtary týraly jarǵyny daıyndaǵandar
P. K. Essem Orynbor qazaqtary týraly jarǵy daıyndaǵan 1824j
2 - top. I. I. Býtkov Búkil qazaq dalasyn eki oblysqa bólgen.
F. K. Gırs Dala komısıasyn basqarǵan.
3 - top. İİ Aleksandr patsha Syrdarıa men Jetisý oblystaryn basqarý týraly ýaqytsha erejeni bekitken.
İİİ Aleksandr patsha 1886j Túrkistan ólkesin basqarý týraly jarlyqqa qol qoıǵan.
Sarapshylar: Qorytyndylaıdy.
İÚ Jańa sabaq. «Serpilgen saýal»
- Qazaqstan Respýblıkasynda neshe oblys bar?
- Elimizdiń qaı óńirinde jer qoınaýy qazba baılyqqa toly?
- Ázirbaıjan, Iran memleketterimen shektesetin oblys?
- Aldymyzda qandaı meıramdar kele jatyr?
-«Ulystyń uly» kúniniń tabaldyryǵy retinde qandaı meıram toılanady?
Mańǵystaýlyqtar «Amal kúni» dep jańa - jylǵa aman esen jettik, júzdesip, qol alysý kúni eken.
Osyndaı salt - dástúrge berik, tarıhy sheshireli Mańǵystaýdyń 1870 jylǵy kóterilisi qazaq halqynyń azattyq jolyndaǵy kúresteriniń biri.
Otarshyldyqqa qarsy kúresken kóterisshilerdiń maqsaty men jasalaýshy jasaqtarmen kóterilisshilerdi, olardyń qamtyǵan aımaǵyn anyqtaý barysynda «Sıqyrly sheńberdi» qoldanamyz.
Ú Sabaqty bekitý. «Bıopoema» Kóteriliske qatysqan, uıymdastyrǵan bedeldi, batyr sultandardyń bıopoemasyn oqýshylar izdempazdyq jumystar arqyly plakattardy toltyrady.
Bıopaema
1. Aty - jóni, aıqyndaıtyn belgileri....
2. Ony ereksheleıtin 3 qasıeti....
3. Onyń jaqsy kóretin 3 dúnıesi...
4. Onyń jany qalamaıtyn 3dúnıesi...
5. Ol qorqatyn 3 nárse....
6. Ol maqtanatyn 3 dúnıesi...
7. Nátıjesi...
Jetken jetistigi
Osal tusy (jeńilisi)
Úİ Qorytyndy.
“Óz bilimin jetildire almaǵan el HHİ ǵasyrda toqyraýǵa ushyraıdy.” (N. Á. Nazarbaev)
Sizderdi óz elin shyn súıetin, onyń damýy men kórkeıýi jolynda qyzmet etetin naǵyz patrıottar bolady dep senemin.
Refleksıa. «Bes saýsaq»
Bas barmaq - basty másele. Búgin sabaqta eń qundy másele qandaı boldy?
Balaly úırek - birlesý. Men topta qalaı jumys jasadym?
Ortan terek - oılaý men búgin qandaı bilim aldym.
Shyldyr shúmek - shynaılyq. Sabaq maǵan unady ma? Nelikten?
Kishkentaı bóbek - Kóńil kúı ahýaly. Men sabaqtan qandaı áser aldym.
Úİİ Baǵalaý: Sarapshylar qorytyndy jasaıdy.
Úİİİ Úıge tapsyrma: «Táýelsizdik - babalar armany» taqyrypta oı - tolǵaý jazyp kelý
№10 mekteptiń tarıh muǵalimi
Aqjigitqyzy Aısha
Sabaqtyń taqyryby: 1870 jylǵy Mańǵystaý kóterilisi
Sabaqtyń maqsaty: Qazaqstanda oryn alǵan XIX ǵ. 60 - 70 jyldardaǵy Torǵaı jáne Oral oblystaryndaǵy kóterilistiń sebepteri men maqsatyn anyqtaý jáne tarıhı mańyzdylyǵyn túsindirý.
Sabaqtyń mindetteri:
- Qazaqstandy basqarýdyń saıası júıesin ózgerýine baılanysty halyqtyń otarlyq ezgige qarsy azattyq kúresiniń erekshelikterin túsindirý, bul reformalardyń kemshilikterin aıtý, onyń otarlyq sıpatyn ashý;
- Oqýshylardyń tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn damytý, olardy tarıhı jyldarmen jumys jasaýǵa, qorytyndy jasaı bilýge úıretý, oqýshylardy izdenis jumystaryna yntalandyrý, olardyń máselelerdi sheshýdegi jeke kózqarastaryna oryndy baǵa berý;
- «Batyrlar erligi urpaqqa úlgi» dep óz eliniń batyrlary sıaqty elin qorǵaýǵa Otanyn qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: ashyq sabaq.
Sabaqtyń ádisi: STO - oqytý tehnologıasy,«Sıqyrly sheńber», «Bıopoema».
Sabaqtyń kórnekiligi: Q. R karta, plakattar, sýretter.
Tehnıkalyq jabdyqtar: ınteraktıvti taqta.
Pánaralyq baılanysy: geografıa, dúnıejúzi tarıhy, qazaq ádebıet.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Synyp úsh topqa bólinedi. Qıma qaǵazdarda berilegen tapsyrmalar arqyly:
1 - Top. Kóterilis basshylarynyń esimderi: Janqoja, Eset batyr, Kenesary, Syrym, Sanjar, Isataı, Isa, Mahambet, Jolaman
2 - Top: Kóterilis bolǵan jyldar 1837j, 1338j, 1847j, 1836, 1783j, 1897j, 1841j, 1860j.
3 - Top: Kóterilistiń qamtyǵan aımaqtary. Torǵaı, Oral, Aqmola, Aıakóz, Aqbulaq, Orynbor, Jem ózeni, İlek ózeni. jazylady, qatysýshylar bir - bir qaǵazdan alyp, topqa bólinedi.
4 - Sarapshylar toby. (Baǵalaý paraǵy sarapshylarǵa beriledi) «Adam bilimmen ómir súredi,
Ǵasyr bilimmen qozǵalady» (Abaı Qunanbaev)
Ýaqyt ótken saıyn qazaq dalasyndaǵy otarshyldyq ezgi kúsheıe tústi. Úkimet qyzmetine kóshken qazaqtyń aýqatty toptarynyń ókilderi de qarapaıym, qorǵansyz halyqty qanaýda orys sheneýnikterinen qalyspady. Shańyraq salyǵy bir somnyń ornyna úsh somǵa deıin ósirilip, qarapaıym halyqqa aýyr tıdi. Osy jáne basqa da aýyrtpalyqtar men zorlyq - zombylyqtar 1868 - 1869jj Oral, Torǵaı oblystaryndaǵy bolǵan kóterilisterge ákeldi.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. XIX ǵ. 60 - 70 jyldardaǵy Torǵaı jáne Oral oblystaryndaǵy kóterilisi. Kóterilistiń basty sebebi nede?
- 1867 - 1868 jyldardaǵy reforma boıynsha Qazaq jeri 5 satyly basqar júıesi quryldy.
«Kartemen jumys» Ákimshilik basqarýdaǵy ózgeristerdi kartadan kórsetemiz.
1. Orynbor general - gýbernatorlyq
2. Batys - Sibir general - gýbernatorlyq
3. Túrkistan general - gýbernatorlyq
4. Sarapshylar toby taldaý jasaıdy.
İİİ Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Tarıhı tulǵalar:
1-top. M. M. Speranskıı, G. S. Batenkov 1822j Sibir qazaqtary týraly jarǵyny daıyndaǵandar
P. K. Essem Orynbor qazaqtary týraly jarǵy daıyndaǵan 1824j
2 - top. I. I. Býtkov Búkil qazaq dalasyn eki oblysqa bólgen.
F. K. Gırs Dala komısıasyn basqarǵan.
3 - top. İİ Aleksandr patsha Syrdarıa men Jetisý oblystaryn basqarý týraly ýaqytsha erejeni bekitken.
İİİ Aleksandr patsha 1886j Túrkistan ólkesin basqarý týraly jarlyqqa qol qoıǵan.
Sarapshylar: Qorytyndylaıdy.
İÚ Jańa sabaq. «Serpilgen saýal»
- Qazaqstan Respýblıkasynda neshe oblys bar?
- Elimizdiń qaı óńirinde jer qoınaýy qazba baılyqqa toly?
- Ázirbaıjan, Iran memleketterimen shektesetin oblys?
- Aldymyzda qandaı meıramdar kele jatyr?
-«Ulystyń uly» kúniniń tabaldyryǵy retinde qandaı meıram toılanady?
Mańǵystaýlyqtar «Amal kúni» dep jańa - jylǵa aman esen jettik, júzdesip, qol alysý kúni eken.
Osyndaı salt - dástúrge berik, tarıhy sheshireli Mańǵystaýdyń 1870 jylǵy kóterilisi qazaq halqynyń azattyq jolyndaǵy kúresteriniń biri.
Otarshyldyqqa qarsy kúresken kóterisshilerdiń maqsaty men jasalaýshy jasaqtarmen kóterilisshilerdi, olardyń qamtyǵan aımaǵyn anyqtaý barysynda «Sıqyrly sheńberdi» qoldanamyz.
Ú Sabaqty bekitý. «Bıopoema» Kóteriliske qatysqan, uıymdastyrǵan bedeldi, batyr sultandardyń bıopoemasyn oqýshylar izdempazdyq jumystar arqyly plakattardy toltyrady.
Bıopaema
1. Aty - jóni, aıqyndaıtyn belgileri....
2. Ony ereksheleıtin 3 qasıeti....
3. Onyń jaqsy kóretin 3 dúnıesi...
4. Onyń jany qalamaıtyn 3dúnıesi...
5. Ol qorqatyn 3 nárse....
6. Ol maqtanatyn 3 dúnıesi...
7. Nátıjesi...
Jetken jetistigi
Osal tusy (jeńilisi)
Úİ Qorytyndy.
“Óz bilimin jetildire almaǵan el HHİ ǵasyrda toqyraýǵa ushyraıdy.” (N. Á. Nazarbaev)
Sizderdi óz elin shyn súıetin, onyń damýy men kórkeıýi jolynda qyzmet etetin naǵyz patrıottar bolady dep senemin.
Refleksıa. «Bes saýsaq»
Bas barmaq - basty másele. Búgin sabaqta eń qundy másele qandaı boldy?
Balaly úırek - birlesý. Men topta qalaı jumys jasadym?
Ortan terek - oılaý men búgin qandaı bilim aldym.
Shyldyr shúmek - shynaılyq. Sabaq maǵan unady ma? Nelikten?
Kishkentaı bóbek - Kóńil kúı ahýaly. Men sabaqtan qandaı áser aldym.
Úİİ Baǵalaý: Sarapshylar qorytyndy jasaıdy.
Úİİİ Úıge tapsyrma: «Táýelsizdik - babalar armany» taqyrypta oı - tolǵaý jazyp kelý
You Might Also Like
