InfoHub Logo

"Abaı atyndaǵy orta mektebi" MM
bastaýysh synyp muǵalimi Jaıylhanova Raıa

Taqyryby: Mátinniń túrleri
Sabaqtyń maqsaty: 1. Ekinshi synypta alǵan maǵlumattaryna súıene otyryp, mátin týraly uǵymdaryn keńeıte túsý, mátin túrlerin ajyratýǵa, pikir aıtýǵa, óz oıyn dáleldeı alýǵa daǵdylandyrý, qorytyndy jasaı alýǵa úıretý.
2. Jattyǵý jumysyn oryndaý barysynda oqýshynyń oı - órisiniń damýyna shyǵarmashylyqpen óz betinshe jumys isteýge úıretý.
3. Eńbekshil bolýǵa, sóz maǵynasyn túsinip, baılanystyryp sóıleýge, sózdik qoryn molaıtýǵa jetildirý.
Ádisi: túsindirý, taldaý, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: slaıdtar, ınteraktıvti taqta, sýretter, qıma qaǵazdar.

Sabaqtyń barysy:
İ. Baǵdarlaý - motıvasıalyq kezeń.
Psıhologıalyq daıyndyq.

İİ. Ótken sabaqty qaıtalaý. «Oı qozǵaý»
- Oqýshylar, biz qyrkúıek aıynan bastap oqyǵan «Dybys pen árip» taraýyn bitirdik. Olaı bolsa, men qazir suraqtar arqyly sizderdiń osy taraýdy qalaı meńgergenderińizdi tekserip kóreıin.
- Dybys pen áriptiń aıyrmashylyǵy qandaı?
- Qazaq tilinde qansha árip bar?
- Orys tilinen engen sózderde qandaı áripter bolady?
- Qazaq tilinde dybystar qalaı bolyp bólinedi?
- Daýysty dybystar neshege bólinedi?
- Daýyssyz dybystar neshege bólinedi?
- Telefon, avtobýs, ekskavator sózderimen aýyzsha sóılemder qurańdar?
- Sóz neden quralady?
- Sóılem neden turady?

İİİ. Operasıalyq - oryndaýshylyq kezeń.
- Men sizderge hat ala keldim. Endi sony oqıyq.
Qanattyń anasy – muǵalim. Ol da Qanat tárizdi oqıdy, jazady. Árıne, Qanat úı tapsyrmasyn kúndiz oryndap qoıady. Al anasy jazý ústeline keshkisin otyrady. Qanat túnde oıanyp ketti. Qarsy bólmeniń shamy janyp tur. Qarasa anasy dápterlerdi tekserip otyr. Sirá, sharshaǵan. Kózi kirtıip ketipti. Mańdaıyn ýqalap qoıady.
«Tú - ý, demalys tezirek kelse eken, anam demalar edi» - dep oılady Qanat.
- Balalar, ne oqydyq? Hat ta mátinge jatady.
- Mátin ekenin qaıdan bildińder?
- Mátin degenimiz ne?
- Mátin quramyndaǵy sóılemderdiń ornyn aýystyryp aıtýǵa bolama?
- Mátin quramyndaǵy sóılemderdiń óz orny bola ma?
- Mátin bólikteri qalaı jazylady?
- Oqyǵan mátin neshe bólikten turady?
- Ár bólik qandaı áripten bastalyp jazylǵan?
- Bul mátindegi avtordyń aıtaıyn degeni ne?
- Búgingi sabaǵymyzda mátin týraly alǵan bilimderimizdi ortaǵa saldyq. Endi, mátin túrlerin esimizge túsireıik.
Mátin bólikterin ataıyq.
Mátin túrleri.
Áńgimeleý. Sıpattaý. Paıymdaý.
Mátin bólikteri.
Kirispe. Negizgi bólim. Qorytyndy.
- Sonymen, mátinniń túrlerine toqtaldyq. Mátin sıpattaý, baıandaý, áńgimeleý, paıymdaý bolyp bólinedi.
Aqqý – moıny uzyn, qaýyrsyny tyǵyz, júni úlpildek, ádemi qus. Qaýyrsynynyń túsi – aq. Aqqý únemi ekeý bolyp
Júredi. Olar juptaryn jazbaıdy. Sondyqtan olardy atýǵa bolmaıdy.
- Bul mátin qandaı mátinge jatady?

4. Shyǵarmashylyq jumys.
Meniń súıikti aýylym taqyrybyna qysqasha mátin quraý.
Mátinniń qaı túrine jatatynyn aýyzsha aıtý.
Úlgerimi tómen oqýshylarǵa mátinder oqytý. Suraqtarǵa jaýap alý.
Refleksıalyq - baǵalaý kezeńi.
- Erejeni tolyqtyr:
- Mátin.
- Durys qurylǵan bir sóılem.
- Ózara maǵynalyq baılanysta aıtylatyn birneshe sóılem.
- Ózara maǵynalyq baılanysqan birneshe sóz.
- Mátinniń túrlerin ata.
- Áńgimeleý mátininiń suraǵy? Sıpattaý mátini? Paıymdaý mátini?

Úıge tapsyrma berý.
Men aýylymdy nelikten jaqsy kóremin? Taqyrybyna qysqasha mátin quraý, jazý. Erejeni oqý.
Bilimderin baǵalaý.