Mektep jasyna deıingi balanyń saýyqtyrý is - sharalary
[b]Mektep jasyna deıingi balanyń saýyqtyrý is - sharalary[/b]
Balalardyń shynyǵýy men saýyqtyrýy.[/b]
Balanyń denesin birinshi kúnderinen bastap jáne ylǵı da shynyqtyrýdyń mańyzy zor. Dene temperatýrasynyń turaqtylyǵy termo retteý prosesi arqyly saqtalady.
[b]Ádisteri:[/b] Aýa, sý, kún sáýleleri osynyń bári negizgi shynyǵý ádisterine jatady.
[b]Taza aýa.[/b] Taza aýa – shynyǵýdyń eń keń taraǵan jáne jeńil túri. Bul jaǵdaıda jyl maýsymynyń ereksheligi eskerilýi tıis:
- Jyldyń jyly kezeńinde shynyǵý úshin uzaq ýaqyt taza aýada serýendeıdi; aýa temperatýrasy 16 S - tan tómen bolmasa, úıdiń terezesin ashyp qoıyp uıyqtaýǵa bolady;
- Jyldyń sýyq kezeńinde shynyǵý úshin belgili bir ýaqyt jaıaý serýendeý, shańǵy tebý, jeńil kıinip, shynyǵý júgirisi dep atalatyn «baıaý», «júgirý», «kónkı tebý» t. b paıdalanylady. Dalada organızmdi muzdatyp almaý úshin tez qımyldap, jattyǵýdy uzaqqa sozbaıdy.
[b]Sý prosedýrasy. [/b]Sý aýaǵa qaraǵanda jaqsy shynyqtyrady. Sýdyń jylý ótkizgishtik qasıeti aýanyń jylý ótkizgizgishtiginen 23 ese artyq. Sý teris temperatýralyq áser etýmen birge mehanıkalyq áser etip – massaj jasaıdy. Kapıllárlyq qan aınalysyn jaqsartady. Sý kómegimen úı jaǵdaıynda shynyǵý eń kóp taraǵan túrleri:
- Deneni sýly oramalmen ysqylap súrtý – sýyq sýdyń temperatýrasy 34 – 35 s - tan tómen bolmaǵany jón. Kún saıyn dymqyl oramalmen súrtingende 6 - 7 kúnnen keıin sýdyń temperatýrasyn 1 c - tan tómendetip otyryp, ony 24 – 22 c - qa deıin jetkizedi. Deneni dymqyl oramalmen ysqylaýdy jáne sýyq sýmen jýyný osy temperatýrada 2 - 3 aı boıy jasaıdy.
- Dýsh – shynyǵýdyń tıimdi tásili, ásirese kontrasty (qarama - qarsy) dep atalatyn dýsh qabyldaý. (biraq buny tek deni saý jáne edáýir shynyqqan adamdar paıdalanǵan jón).
[b]Kún shýaǵyna shynyǵý.[/b] Kún shýaǵymen shynyǵýdyń eń tıimdi ýaqyty – 9 - dan 11 – ge deıin. Balalarǵa 11 - jasqa deıin aǵashtyń kóleńkesinde shynyǵý kerek. Bul ádis qımyl - qozǵalys oıyndar kezinde jaqsy.
[b]Dene jattyǵýlary.[/b] Dene jattyǵýlaryna tańerteńgilik gımnastıka, dene shynyqtyrý sabaǵy jatady.
[b]Shomylý[/b]. Aıdyń sýǵa shomylýdyń paıdasy zor, ol deneni shynyqtyrýǵa jan - jaqty áser etedi, óıtkeni sýdyń termıkalyq jáne mehanıkalyq titirkendirý áseri aýa, kún sáýlesi áserlerimen jáne sýda júzý qımylymen ulasady.
[b]«Morj bolý»[/b] Qysta sýyq sýǵa túsýmen («morj» bolý) tek densaýlyǵy zor adamdar ǵana aınalysýǵa bolady. Ol úshin organızmdi sýyq sýdyń áserine aldyn - ala birtindep (1 jyldan kem emes) úıretedi. Sýyq sýǵa 20 – 30 sekýndtan artyq túspeı, tez, jyldam qımyldaý qajet. Qysta sýǵa túsýmen shuǵyldanýshylar dárigerdiń baqylaýynda bolady.
[b]Monsha.[/b] Shynyǵýdyń taǵy bir túri – monshaǵa túsý. Ol dem alýǵa jáne qan aınalymyna kúshti áser etedi.
Balalardyń shynyǵýy men saýyqtyrýy.[/b]
Balanyń denesin birinshi kúnderinen bastap jáne ylǵı da shynyqtyrýdyń mańyzy zor. Dene temperatýrasynyń turaqtylyǵy termo retteý prosesi arqyly saqtalady.
[b]Ádisteri:[/b] Aýa, sý, kún sáýleleri osynyń bári negizgi shynyǵý ádisterine jatady.
[b]Taza aýa.[/b] Taza aýa – shynyǵýdyń eń keń taraǵan jáne jeńil túri. Bul jaǵdaıda jyl maýsymynyń ereksheligi eskerilýi tıis:
- Jyldyń jyly kezeńinde shynyǵý úshin uzaq ýaqyt taza aýada serýendeıdi; aýa temperatýrasy 16 S - tan tómen bolmasa, úıdiń terezesin ashyp qoıyp uıyqtaýǵa bolady;
- Jyldyń sýyq kezeńinde shynyǵý úshin belgili bir ýaqyt jaıaý serýendeý, shańǵy tebý, jeńil kıinip, shynyǵý júgirisi dep atalatyn «baıaý», «júgirý», «kónkı tebý» t. b paıdalanylady. Dalada organızmdi muzdatyp almaý úshin tez qımyldap, jattyǵýdy uzaqqa sozbaıdy.
[b]Sý prosedýrasy. [/b]Sý aýaǵa qaraǵanda jaqsy shynyqtyrady. Sýdyń jylý ótkizgishtik qasıeti aýanyń jylý ótkizgizgishtiginen 23 ese artyq. Sý teris temperatýralyq áser etýmen birge mehanıkalyq áser etip – massaj jasaıdy. Kapıllárlyq qan aınalysyn jaqsartady. Sý kómegimen úı jaǵdaıynda shynyǵý eń kóp taraǵan túrleri:
- Deneni sýly oramalmen ysqylap súrtý – sýyq sýdyń temperatýrasy 34 – 35 s - tan tómen bolmaǵany jón. Kún saıyn dymqyl oramalmen súrtingende 6 - 7 kúnnen keıin sýdyń temperatýrasyn 1 c - tan tómendetip otyryp, ony 24 – 22 c - qa deıin jetkizedi. Deneni dymqyl oramalmen ysqylaýdy jáne sýyq sýmen jýyný osy temperatýrada 2 - 3 aı boıy jasaıdy.
- Dýsh – shynyǵýdyń tıimdi tásili, ásirese kontrasty (qarama - qarsy) dep atalatyn dýsh qabyldaý. (biraq buny tek deni saý jáne edáýir shynyqqan adamdar paıdalanǵan jón).
[b]Kún shýaǵyna shynyǵý.[/b] Kún shýaǵymen shynyǵýdyń eń tıimdi ýaqyty – 9 - dan 11 – ge deıin. Balalarǵa 11 - jasqa deıin aǵashtyń kóleńkesinde shynyǵý kerek. Bul ádis qımyl - qozǵalys oıyndar kezinde jaqsy.
[b]Dene jattyǵýlary.[/b] Dene jattyǵýlaryna tańerteńgilik gımnastıka, dene shynyqtyrý sabaǵy jatady.
[b]Shomylý[/b]. Aıdyń sýǵa shomylýdyń paıdasy zor, ol deneni shynyqtyrýǵa jan - jaqty áser etedi, óıtkeni sýdyń termıkalyq jáne mehanıkalyq titirkendirý áseri aýa, kún sáýlesi áserlerimen jáne sýda júzý qımylymen ulasady.
[b]«Morj bolý»[/b] Qysta sýyq sýǵa túsýmen («morj» bolý) tek densaýlyǵy zor adamdar ǵana aınalysýǵa bolady. Ol úshin organızmdi sýyq sýdyń áserine aldyn - ala birtindep (1 jyldan kem emes) úıretedi. Sýyq sýǵa 20 – 30 sekýndtan artyq túspeı, tez, jyldam qımyldaý qajet. Qysta sýǵa túsýmen shuǵyldanýshylar dárigerdiń baqylaýynda bolady.
[b]Monsha.[/b] Shynyǵýdyń taǵy bir túri – monshaǵa túsý. Ol dem alýǵa jáne qan aınalymyna kúshti áser etedi.
You Might Also Like
-
Astyq tuqymdastar - baǵaly azyqtyq ósimdikter
-
Jańartylǵan bilim berý mazmuny – sapaly bilim.
