InfoHub Logo

Ekonomıka negizderi jáne qarjylyq saýattylyq
Rashıdova Amankýl

Sabaqtyń taqyryby: Memlekettik búdjet
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylarǵa túsinikti túrde memlekettik búdjet, salyq, búdjettiń tabysy men shyǵyny túsinigin ashyp kórsetip, oǵan sıpattama berý.
2. Memlekettiń ekonomıkaǵa qatysýynyń neden kórinetinin túsindirý.
3. Memlekettiń qoǵam úshin kórsetetin ıgilikterin únemdi, uqypty etip paıdalanýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń mindeti: Dıalogtyq áńgimelesý, praktıkalyq jumys barysynda sıtýasıalyq jaǵdaılardy sheshý oqýshylardy aralas ekonomıkada keıbir ekonomıkalyq suraqtardy memleket sheshedi degen oıǵa ákelý.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, taratpalar.
Pánaralyq baılanys: matematıka, tarıh.

Sabaq barysy:
1. Oqýshylardy túgeldeý
2. Synyptyń sabaqqa daıyndyǵyn qadaǵalaý
3. Úı jumysyn tekserý

Muǵalim sózi: Al balalar, men senderge búgingi sabaqty Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdentiniń 2014 jylǵy 17 - qańtardaǵy halyqqa joldaýyndaǵy besinshi baǵyt boıynsha aıtylǵan tapsyrmalarymen tanystyrǵandy jón kórdim.
Besinshi baǵyt.
Shaǵyn jáne orta bıznesti damytý – HHİ ǵasyrdaǵy Qazaqstandy ındýstrıalyq jáne áleýmettik jańǵyrtýdyń basty quraly. Mundaǵy meniń ustanymym aıqyn ekenin bilesizder, ony talaı aıtqanmyn. Ekonomıkamyzda shaǵyn jáne orta bıznestiń úlesi artqan saıyn Qazaqstannyń damýy da ornyqty bola túsedi. Jahandyq reıtıńke sáıkes, Qazaqstan bıznesti júrgizýge eń qolaıly jaǵdaıy bar elder tobyna kiredi jáne biz bul úrdisti óristete túsýge tıispiz. Shaǵyn jáne orta bıznes – bizdegi Jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamynyń berik ekonomıkalyq negizi. Bıznesti damytý úshin oǵan kedergi keltiretin barlyq enjar quqyqtyq normalardyń kúshin joıý kerek. Shaǵyn bıznes urpaqtan - urpaqqa beriletin otbasy dástúrine aınalýǵa tıis.
Al endi osy joldaýdaǵy tapsyrmalardy oryndaý úshin bizdiń prezıdentimiz bizge Astana – Qyzylorda poezymen tapsyrmalar berip jiberipti. Sol tapsyrmalardy oryndap kóreıik. Bul tapsyrmalar úı jumysyna berilgen suraqtarǵa baılanysty eken.

Úı jumysy:
Bilimdi jan jaqty tekserý. Suraq – jaýap kezeńi
1. Taýarlar men qyzmet kórsetýdi satatyn adam kim?
2. Saýda degenimiz ne?
3. Saýdanyń neshe túri bar?
4. İshki saýda degenimiz ne?
5. Syrtqy saýda degenimiz ne?
6. Eksport degenimiz ne?
7. Import degenimiz ne?
8. Kvota degenimiz ne?
9. Baj salyǵy degenimiz ne?
10. Qazaqstan qandaı taýarlar men qyzmet kórsetýlerdi eksporttaıdy?
11. Qazaqstan qandaı taýarlar men qyzmet kórsetýlerdi ımporttaıdy?
12. Ekonomıkanyń túrlerin ata.

Jańa sabaqty túsindirý:
1kezeń: Aldaryńa berilgen mátinniń ár sóılemin oqı otyryp,
INSERT ádisin qoldanamyz, jáne ár sóılemniń sońyna myna belgilerdi qoıyp shyǵamyz
“V” “bilemin”,
“―” “men úshin túsiniksiz”,
“+” “men úshin jańa aqparat”,
“?” “meni tań qaldyrady”
Memleket qoǵamdyq ıgilikterdi qurý, ǵylymı zertteýlerdi júrgizý, áleýmettik baǵdarlamalar men taǵy basqa qandaı kóp aqsha qarajattaryn jumsaıdy jáne ol aqsha qarajattaryn qaıdan alady? Memlekettiń aqsha resýrstarynyń kózi – eń aldymen azamattarmen fırmalardyń tabysy men múlikterine salynatyn salyq. Memlekettiń óz aqshasy joq. Naryqtyq ekonomıka kezinde ol salyq tóleýshilerdiń aqsha qarajattaryn paıdalanady. Memleket ıgiligindegi barlyq aqsha qarajattarynyń jıyntyǵy qarjy dep atalady. Eger ata analaryń senderge kúnine 100 teńgeden aqsha berip otyrsa, onda ol aqsha senderdiń qarjylaryń dep atalady. Ár apta saıyn senderge qansha aqsha jáne nege jumsaý kerektigin sender josparlap otyrasyńdar.