Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Men ǵaryshker bolamyn
Taqyryby: Men ǵaryshker bolamyn
Bilim berý salasy: «Tanym»
Oqý is - áreketi: Qorshaǵan ortamen tanystyrý
Maqsaty: Bilimdiligi: Ǵarysh, ǵaryshker týraly túsinikterin qalyptastyrý jáne maǵlumat berý.
Damytýshylyǵy: Balalardyń sózdik qorlaryn baıytý. Ekologıalyq sana qalyptastyrý jáne damytý.
Tárbıeligi: Tabıǵat sulýlyǵyn sezinýge, ony qorǵaýǵa, batyldyqqa, adamgershilikke, ujymmen birlesip áreket jasaýǵa tárbıeleý.
Ádis - tásilderi: áńgimeleý, túsindirý, oı qozǵaý, kóńil - kúıdi kóterý, sýret boıynsha áńgime, oıyn, suraq - jaýap, qorytyndy.
Kórnekiligi: slaıd boıynsha taqyrypqa baılanysty sýretter, ǵaryshkerler sýretteri
Sózdik qory: ǵarysh, ǵaryshker, ǵalam
Bılıngvaldy komponent: ǵarysh – kosmos - space, ǵaryshker – kosmonavt - cosmonaut, ǵalam – mır - peace
Aldyn - ala júrgizilgen jumys: balalarǵa ǵaryshkerler týraly án men taqpaqtar jattatý.

Júrý barysy:
Jylýlyq sheńberi.
Armysyń asyl kún!
Armysyń asyl jer!
Armysyń kók aspan!
Armysyń dostarym!
Jylýyńa jylý qos.
(Balalar sheńberge jınalyp, qyzyǵýshylyqpen aıtady).
- Balalar qazir jyldyń qaı mezgili?
- Kóktemde tabıǵat qandaı qubylystarǵa ózgeredi?
- Kóktemniń neshe aıy bar? Aılaryn atańdar.
- Sáýir aıynda qandaı mereke bar, esterińe túsirińdershi?
- Iá, bul sáýir aıynda úlken mereke bar. Ol – ǵaryshkerler kúni dep atalady.
- Ǵaryshkerler degenimiz kimder?
- Ǵaryshkerler degenimiz – olar ǵaryshqa, aspan álemine ushatyn adamdar.
- Balalar aspannan nelerdi kórýge bolady?
Tosyn sát.
Aspan áleminen qonaqqa Juldyz keledi.
Juldyz balalardy aspan álemine saıahatqa aparady.
- Biz, qazir balalar, aspan álemine baramyz. Káne, barlyǵyń erkin otyryp, kózderińdi jumyp, kóz aldaryńa aspanda ushyp júrgendeı bolyp elestetińder (úntaspadan mýzyka áýeni estiledi). Biz ushaqqa otyryp, aspanǵa kóterildik. Aspanda kún bizge kúlimsirep qarap sáýlesin shashyp tur. Kenet aspan áleminde aı kórinip, jymyńdap juldyzdar da kórine bastady. Biz joǵaryǵa kóterilgen saıyn sýyq aýany sezine bastadyq. Denemiz tońǵandaı boldy. Bizdiń qasymyzdan qatty jyldamdyqpen bir qus ushqandaı boldy. Ol qus ǵarysh kemesi – zymyran eken. Qaıtatyn ýaqytta jaqyndady. Endi biz Jer planetasyna oralamyz (balalar kózderin ashady).
Juldyz: - meniń de senimen qoshtasatyn ýaqyt boldy. Basqa da balalardy aspan álemine saıahatqa aparaıyn. Balalarmen qoshtasady.

Balalarǵa ǵarysh týraly túsinik berý.
- Mynaý aspan álemi. Aspan áleminde kóptegen juldyzdar, shoq juldyzdar bar.
Aspan áleminde 9 ǵalam bar. Sol ǵalamnyń úshinshisi Jer dep atalady. Al bizder sol Jer ǵalamynda ómir súremiz.
- Balalar sender qandaı áýe kólikterin bilesińder?
- Iá, ǵaryshker aǵalarymyz ǵaryshqa zymyranmen ushady eken. Ony ǵarysh kemesi dep te ataımyz. (zymyran sýreti men maketin kórsetý). Olar ǵaryshqa ushyp baryp, aspan álemin zertteıdi. Biz búgin ǵaryshker aǵalarmen, aspan álemimen tanysamyz.

Slaıd arqyly áńgimeleý. (sýretterin kórsete otyryp)
Eń birinshi adamdar aıǵa ushpas buryn tiri deneniń barýy úshin Laıka degen ıtti ǵaryshqa ushyrǵan eken. Jerge qonǵannan keıin onyń denesine, qanyna tekserý júrgizip, ǵaryshqa adamnyń da barýǵa bolatynyn bilgen.
Eń alǵash ǵaryshqa ushqan Reseı azamaty ol Iýrıı Gagarın. Ol 1961 jyly 12 sáýirde tarıhta tuńǵysh ret «Vostok» ǵarysh kemesimen Baıqońyr ǵarysh alańynan ǵaryshqa ushty.
Ol Mynaý ǵaryshqa daıyndalyp jatqan kezi.
1991 jyly Qazaqstannan alǵash ǵaryshqa ǵaryshker Toqtar Áýbákirov ushty. Ekinshi bolyp ǵaryshqa qazaq ǵaryshkeri Talǵat Musabaev ushty. Olar erjúrek, batyr, halyq qaharmandary, elimizdiń maqtanyshy.
Mynaý Baıqońyr ǵarysh aılaǵy. Ol Qazaqstannyń Qyzylorda oblysynda Qarmaqshy aýdany degen jerde ornalasqan. Ǵaryshqa ushar aldynda olar ártúrli daıyndyqtan ótip, arnaıy bilim alady.
Ǵaryshta adam demalatyn aýa joq, kóleńke jaǵy qatty sýyq, kún túsip turǵan jaǵy óte ystyq bolady eken. Ǵaryshkerler ústerine arnaıy kıim kıedi. Ol skafandr dep atalady. Ǵarysh keńistiginde aýa joq bolǵandyqtan tek osy arnaıy kıimmen júre alady eken.
- Balalar, biz ǵarysh, ǵaryshkerler týraly taqpaqtar jattap edik qoı. Káne, esimizge túsireıikshi.

1. Búgin Iýrıı aǵanyń,
Ushqan kúni ǵaryshqa.
Men aspanǵa qaraımyn,
Men ǵaryshker bolamyn. (Alıhan)
2. Maqtanyshy dalamnyń,
Baıqońyrdyń qushaǵy.
Urpaqtary ǵalamnyń
Osy jerden ushady. (Ǵ. Móldir)
3. Kúlimdeıdi kúmis kún,
Qushtarynda kóz tigip.
Kemesine ǵaryshtyń,
Baıqońyrda kezigip. (Altynbek)
4. Baıqońyrdan ushqanǵa,
Barlyq álem qarady.
Dos qushaqtar aspanǵa,
Kóterilip barady. (T. Móldir)
5. Qazaqstannyń tuńǵysh ǵaryshkeri
«Toqtar Áýbákirovke»:
Altyn besik terbetken,
«Baıqońyrdan» attandyń.
Eń alǵashqy qazaqtyń
Ǵaryshkeri atandyń.
Maqtanady ózińmen,
Búginginiń balasy
Múmkin olar erteń - aq,
İzbasaryń bolady. (Jansaıa)
- Balalar, sender ǵaryshker bolǵylaryń kele me?
- Balalar, káne boıymyzdy jazyp án shyrqap alaıyq.

Qosmaǵanbetova Aıgerim Myrzaǵalıqyzy
Atyraý qalasy, Aqjar selosy
№59 «Aqbóbek» balabaqshasynyń tárbıeshisi
Men ǵaryshker bolamyn júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama