InfoHub Logo

Jýrnalısıka – jol-jónekeı jazylatyn ádebıet.

Arnold Metú

Órkenıet, tehnologıalardyń talpyndy damýy, dástúrli buqaralyq aqparat quraldaryna jańa janrlar men tendensıalar ákeldi.
Ǵalamtor dúnıege keldi, adamzat jańa sıfrlyq órkenıetke kóterilip, jańa deńgeıge jańara tústi. Árıne, bul ózgerister jýrnalısıka salasyn aınalyp ótpeıdi, tipti tikeleı áser etedi.  Ǵalamtordyń kelýi, jáne tehnologıalyq revolúsıalardyń damyp, ózgeriske ushyraýy, dástúrli aqparat taratý joldarynyń jańa túri "Mýltımedıalyq jýrnalısıka" salasynyń paıda bolýyna jol ashty. 

Mýltımedıalyq jýrnalısıkaǵa ınteraktıvtilik, jyldamdyq jáne qoljetimdilik sáıkes. Osy jańa medıakontekstiniń arqasynda qoǵam ómirinde, jalpy jýrnalısıka aıasynda jańa medıakeńistiktiń negizi qalandy. Mysaly, respýblıka aımaǵynda taralǵan otandyq gazet- jýrnaldardyń, telekanaldardyń óz resmı saıttary bar. "Egemen Qazaqstan" gazetiniń saıty "egemen.kz", "Jas Alash" gazetiniń saıty "zhasalash.kz", "Habar 24" telekanalynyń saıty "24.kz" , "Qazaqstan Ulttyq Arnasy" telekanalynyń saıty "qazaqstan.tv". 

Gazette jarıalanǵan jáne telekanalda jarıalanǵan aqparattar saıtta da jarıalanady, tipti áleýmettik jelilerdegi jeke paraqshalarynda da jarıalanady. 

Áleýmettik jeli arqyly aqparat taratý, bólisý, pikir qaldyrý, kórý jańa medıaǵa, ıaǵnı mýltımedıalyq jýrnalısıkaǵa kiredi. Jekeshe tanymal jýrnalıserdiń de jeke paraqshalary bar, mysaly: Nartaı Aralbaıulynyń "YouTube", "Instagram" jelilerinde jeke paraqshalary bar, "YouTube" arnasynda 460 myń oqyrmany bar, jáne qaralym sany óte joǵary. 

Birshama ondaǵan jyldar buryn, teledıdar arqyly aqparat kórip, bilý úshin efırde belgili bir ýaqyt aralyǵynda ǵana kórsetiletin jańalyqtar aıasyn kútý kerek bolatyn, al jýrnalıser maqalasyn jarıalap, taratý úshin óte kóp eńbek etý kerek bolatyn. 

Mýltımedıalyq jýrnalısıka atalǵan máselelerdiń túbegeıli sheshimin taýyp, qoǵamǵa jańalyq taratý jeńildene tústi, árıne bul tehnologıalyq jetistikter arqasynda múmkin boldy. Qazirgi tańda tipti smartfondar men planshetterge arnaıy jańalyq oqý qosymshalarynyń paıda bolýy, aqparattyń tez jáne mobıldi taralýyna kepil berip, qoljetimdi etti.  Aqparat qazirgi tańda kóbinese áleýmettik jeliler: Telegram, Instagram, WhatsApp, YouTube arqyly mol taraıdy, bólek jeke saıttar da jetkilikti: Tengrinews.kz, Zakon.kz, nur.kz, kazlenta.kz.

Qazirgi jahandaný barysynda, tehnologıalar ári qaraı damyp, túrlene túsetini aıdan anyq, tipti qoǵam sanasy ózgerse de, dál jýrnalısıka óz obektıvtiligin jáne ınfosentrligin joǵaltpaıdy, bul sala árqashan jańaryp, órkendep otyrady. Sol sebepti, mýltımedıalyq jýrnalısıka - aqparat taratý erasynyń basty qoltańbasy.

Syrlanov Suńqar

---