Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Muhtar aty – maqtanysh
Qyzylorda oblysy, Baıqońyr qalasy,
M.O.Áýezov atyndaǵy №6jalpy orta bilim beretin mekteptiń
bastaýysh synyp muǵalimi Karlıbaeva B.Ý.

3 synyp
Taqyryby: «Muhtar aty – maqtanysh»
Maqsaty: M.O. Áýezovtiń qysqasha ómiri jáne áńgimelerimen tanystyrý.
Dana jazýshynyń ulylyǵyn, kemeńgerligin dáripteý. Oqýshylardy óz elin, týǵan jerin, tabıǵatyn súıýge tárbıeleý.
Tárbıeligi: Balalardyń oı – órisin, dúnıe tanymyn keńeıtý. Kórkem ádebıetke qushtarlyǵyn arttyrý.
Kórnekiligi: M.O. Áýezov sýretter, naqyl sóz, kitap beınesi.
Barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. M.O. Áýezovtiń qysqasha ómirbaıany.
3. Ádebı sazdy montaj.
4. Qorytyndy.

– Balalar, búgingi tárbıe saǵatymyzdyń taqyrybyn hormen oqıyq. «Muhtar aty – maqtanysh»
Al endi, balalar, ózderiń Muhtar ata týraly ne bilesińder?
M. Áýezov – jazýshy. Ol kóptegen kitaptar jazǵan.
M.O. Áýezov Abaı ata jaıly kitap jazǵan. «Abaı joly» romanynyń avtory.
Bıyl M.O. Áýezovtiń týǵanyna 115 jyl tolady.
Ol kisi 1897 jyly 28 qyrkúıekte Semeı oblysy, Abaı aýdany, Qasqabulaq aýylynda týǵan. Onyń ákesi Omarhan da atasy Áýez de arabsha oqyǵan saýatty, aýqatty adamdar bolǵan.

Muhtardy jasynan aýyl mektebine berip, onyń bilim alýyna erekshe kómektesken. Atasy Áýez Abaımen qurby, dos eken. Onyń ústine aýyly aralas, qoıy qoralas, kishi – qonysy bir, kórshi bolypty. Atasynyń aıtqanymen bala Muhtar jasynan Abaı óleńderin oqyp, boıyna toqı ósedi.
Aýylda «Aq súıekti» ala qashatyn bala bolǵan. 1908 jyly Semeıdegi orys mektebine oqýǵa túsedi. Muǵalimder daıyndaıtyn oqýdy úzdik bitirip, muǵalim bolyp shyǵady. 20 jasynda «Eńlik – kebek» tragedıasyn, «Qorǵansyzdyń kúni», «Jetim», «Kókserek», «Qarash-qarash oqıǵasy» t.b. kóptegen áńgimeleri bar. Eń úlken týyndysy «Abaı joly» romany.

II Ádebı sazdy montaj.
1-shi oqýshy: Dańqy ketken shyǵyndap,
Darhan oıly kemeńger.
Elý jyl ótse de,
Óldi deýge sener me el!

2-shi oqýshy: Munaradaı qalanǵan,
Muralary – yrys, qut.
Kózindeı bop atanyń,
Kórinedi tym ystyq.

3-shi oqýshy: Oqımyz da ony biz,
Oıǵa alamyz asyldy.
Óshpeıtin iz qaldyryp,
Ókshelegen ǵasyrdy.

4-shi oqýshy: Jaryp shyqqan kúmbeni,
Zerdeli oıdyń zergeri.
Muhtar ata baqytty,
Eskirmeıtin sózderi.

5-shi oqýshy: Kezderinde qoly bir sát bosaǵan,
Qıal ǵana jan serigi dos oǵan.
Talaı – talaı týyndyny ákelgen,
Dúnıede tereń oıly osy adam.

6-shy oqýshy: Kitaptan beıneńizdi kúnde kórip,
Maqtanyp, mine, bizdiń ata dedik.
Jazýshy, synshy, ǵalym, dramatýrg,
Boldyńyz, profesor, akademık.

7-shi oqýshy: Toı búgin júz on bes jasqa tolǵanyńyz,
Jaqsy edi ortamyzda bolǵanyńyz.
Ajal da sizdi jeńdim deı almaıdy,
Kóriner ózińiz bop tomdaryńyz.

8-shi oqýshy: Jetken joq bilimiń men jasyń áli,
Dep bizden tomdy úlkender jasyrady.
Bizderdeı jas jetkinshek urpaǵyńyz,
Tez ósip, sizdi oqýǵa asyǵady.

9-shy oqýshy: Árkimniń aqyl qosqan sanasyna,
El rıza ózińizdeı danasyna.
Halyqqa sizshe eńbek etsek deımiz,
Barǵanda qoǵamnyń ár salasyna.
Hor: «Jelsiz túnde jaryq aı»

Qorytyndy: 1. M. Áýezov kim?
2. Muhtar ata neshede?
3. Muhtardyń atasynyń aty kim?
4. Jazýshy kim týraly úlken kitap jazdy?
5. «Abaı joly» romany neshe tomnan turady?
6. «Kókserek» fılmindegi basty keıipker ata?

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama