Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Otan súıer ulanbyz
Aqtóbe oblysy, Baıǵanın aýdany,
Kemershı selosy, Q. Jazyqov atyndaǵy orta mektep
tárbıe isiniń orynbasary Qulmanova Zlıha Sanaqqyzy

Taqyryby: Otan súıer ulanbyz
4 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Otan súıer ulanbyz (qaıtalaý sabaq)
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik: Jazýshysy B. Momyshulynyń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly maǵlumat bere otyryp, bastaýysh klastarǵa arnalǵan áńgimelerin júıeleý.
2. Damytýshylyq: Túrli baǵyttaǵy tapsyrmalar arqyly oılaý, este saqtaý daǵdylaryn damytý
3. Tárbıelik: Eljandylyqqa, otansúıgishtikke, erjúrektilikke tárbıeleý
Sabaqtyń ádisi: oıyn sabaq
Kórnekiligi: 1. B. Momyshulynyń portreti
2. B. Momyshulynyń shyǵarmalary
3. Sabaqtyń jospary
4. Túrli oıyndar, sózjumbaqtar men beıneli sózder

Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý
2. Dástúrli toı tálimi
Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵan qazaq aýylyndaǵy toı.

1. Kirispe sóz. Balalar, eldiń ótkeni men búginine kóz jiberer bolsaq, tarıh kóshinde nebir oqıǵalar boldy. Bıylǵy jyl elimiz úshin tarıhı merekeli jyl bolmaq. El basymyz bıylǵy joldaýynda 2015 jyl - ulttyq tarıhymyzdyń ulyqtaý jyly dep jarıalady.. Bul úlken qýanysh, zor mártebe. Osy ataýly merekege baılanysty bizdiń klasta toı bolǵaly otyr. Sender de osy toıǵa shaqyrylǵan qonaqsyńdar. Halqymyzdyń dástúrinde toıǵa shaqyrylǵan qonaqtar shashý ákeledi. Sender de osy toıǵa shashýmen kelip otyrsyńdar. Shashýlaryń senderdiń alǵan bilimderiń. Árbir oqýshynyń osy toıǵa qosar úlesi bar. Bizdiń daıyndyǵymyz qandaı? Ol úshin myna suraqtarǵa jaýap bereıik.
- Baýyrjan kim? Onyń ósken ortasy týraly ne bilemiz?
- Ózimizge tanys qandaı shyǵarmasyn bilemiz?
Qazaq aýylyndaǵy toı. Ol qalaı ótken? El namysyn, rý namysyn qorǵaǵan qazaq halqy aldyn – ala saýyn aıtyp, habar bergen. Habardy estisimen báıgege qosar tulparlaryn, jaýyryny jerge tımegen balýandaryn, aıtysker aqyndaryn, kókparshylaryn daıyndaǵan. Bizder de eki aýyldyń atynan shyǵyp, Baýyrjan atamyzdyń shyǵarmalary boıynsha alǵan bilimderimiz jóninen kúsh synasamyz. Uly Jeńistiń 70 jyldyq qurmetine batyr atalar atymen bir topty «Baýyrjan ata aýyly», ekinshi topty « Qojabaı ata aýyly» dep jarysqa túseıik.
«Júırigin synaý úshin – jarys kerek» demekshi kókpar saıysy, alaman báıge aıtys aqyndary men palýandardyń saıysy ótedi.

Aldymen «Baýyrjan ata aýyly», «Qojabaı ata aýyly» ózderi týraly maǵlumat bersin.
Baýyrjan ata – ómir joly týraly derekter
Qojabaı ata – ómir joly týraly derekter
Kókpardy, qurban tólińdi,
Tartqanmen kóńil qoshynda,
Tartysyp ótken elimniń
Tańbasy jatyr osynda! – dep kókpar saıysyn bastaımyz. Kókpar – qazaqtyń ulttyq oıyny. Kókparǵa kóbine laq tartylady. Laq – «Batyrlar erligi - óshpes tarıh» taqyrybynda shyǵarmashylyq jumys. Kim jaqsy jaýap berse, sol aýyl jeńiske jetedi.
Baýyrjan ata aýyly shyǵarmashylyq jumys
Qojabaı ata aýyly shyǵarmashylyq jumys

Qazaq topyraǵynda toı aıtyssyz ótpeıdi. Aıtys dese, delebesi qozbaıtyn qazaq joq. «Óner aldy – qyzyl til» degen halqymyz bul ónerdi erekshe baǵalaǵan. Aıtystyń bári derlik oıyn – saýyqta, as – toılarda ótetin bolǵan. Ádil tórelik etetin bıler men aýyl aqsaqaldary. Tóreshilerdiń taýyp aıtqan sózine daý aıtýy orynsyz. «Ataly sózge arsyz ǵana jaýap qaıtarady,»deıdi halqymyz. Aıtysymyzdy bastaımyz. Ol úshin Baýyrjan atamyz ben Qojabaı atamyzdyń jazǵan erlik týraly aıtylǵan qanatty sózderin eske túsireıik.
Ózi ómirdiń adamdy tirestirgen
Biri jańa tirestiń biri eskirgen
Alqaqotan otyryp, ıisi qazaq
Azamatyn ózara kúrestirgen – deı otyryp, ortaǵa myqty degen palýandarymyzdy shaqyramyz. Suraqtarǵa jaýap berip, kúsh synasady.
Suraqtar:

Baýyrjan ata aýylynyń palýanyna
1. Keıde meniń ónege alǵan, tálim úırengen, dáris oqyǵan ustazdarymdy eske túsirip, oıǵa batatynym bar. Sondaı shyryn shaqtarda eń aldymen ata – analarymnyń beınesi elesteıdi. Solardyń ýaǵyzy basymyraq bola beredi.(Qandaı shyǵarma? Ushqan uıa. B. Momyshuly)
2. Erlik týraly maqal - mátel

Qojabaı batyr ata aýylynyń palýanyna
1. Sońǵy sabaqtan shyqqan Qojabaı kabınetine kelip klass jýrnalyn stoldyń sýyrmasyna saldy da, az – kem tynystaıyn dep terezeniń jaqtaýyna súıengen kúıi, syrtqa kóz jiberdi. Aq qyraý áshekeılegen áınektiń alaqandaı ashyq jerinen álginde tarap, úıdi – úıine ketip bara jatqan kishkentaı shákirtteri kórindi. Kóbisi syrt kıimderiniń jaǵasyn kóterip alǵan. (Qandaı shyǵarma? Erlik basynda M. Qurmanalın)

2. Erlik týraly maqal – mátel

«At shabys, alaman» dese ishken asyn jerge qoıar jurt sońǵy jyldary baıtaq eldiń ár shalǵaıynda dúrkirep ótip jatqan uly toılardyń tusynda onyń birshama qyzyǵyn tamashalap úlgerdi. Árqaısysymyz ózimizdi osy alaman báıgege qosylǵan tulparmyz dep esepteıik. Uzaqtyǵy – on shaqyrym, ıaǵnı on suraq. Árkim ózine upaı jınaıdy.
Suraqtar:
Baýyrjan ata aýyly
1. Uly Otan soǵysy qaı jyldary boldy? (1941 - 1945)
2. Baýyrjan ata neshe jasynda maıdanǵa shaqyryldy? (31 jasynda)
3. Óziniń qandaı shyǵarmalary bar?(Ushqan uıa, Moskva úshin shaıqas, Jaýyngerdiń tulǵasy, Maıdandaǵy kezdesýler, T. Toqtarov t. b)

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama