Otbasy - tárbıe bastaýy
«Otbasy - tárbıe bastaýy»
Maqsaty: Ata – analarmen tildesip, olardy yntalandyrý, ortaq sheshimdi anyqtaý. Bolashaqta balamen jumys isteý mindetin belgileý, ata - analarmen betpe-bet kezdese otyryp, bala tárbıesi týraly pikir alysý. Bala tárbıesi de ata - ananyń alatyn ornynyń erekshe ekenin túsindirý. Balamen durys til tabysýǵa, sóıleý mádenıetin únemi qoldaýǵa oı salý.
Kórnekiligi:
Taqtaǵa ulaǵatty sózder jazǵan paraqshalar ilinedi: «Taıaqtaý ońaı, tárbıeleý qıyn», «Bala neni bilse jastan, uıadan - óle ólgenshe sony tanyr qıadan»
Danalyq sóz: «Balany durys tárbıeleý - bul bizdiń qarttyq shaǵymyz, jaman tárbıeleý - bul bizdiń keleshek qasiretimiz» A. S. Makarenko t. b. Suraqtar jasyrylǵan alqaptaǵy gúlder.
Kirispe sóz
Qurmetti ata - analar! Búgin biz sizdermen bala tárbıesi jóninde oı bólisý maqsatynda jınalyp otyrmyz. «Aǵashtan aǵash reń alady, adamnan adam tálim alady» demekshi árbir ata - ana óz balasynyń tárbıeli de rýhanı azyǵy mol azamat bolyp ósýin tileıdi. Qazirgi zamanymyzdyń basty maqsattarynyń biri - jas urpaqqa sanaly tárbıe berý. Jas urpaqtyń sanaly azamat bolyp qalyptasýynda ata - anamen tárbıeshiniń róli zor. Bul iste asyǵys sheshim, jalǵan ádis, qatyp qalǵan tásil qoldanýǵa bolmaıdy. «Tárbıe degenimizdiń ózi, eń alymen balanyń sezimin oıatyp, balanyń ásershildigin damytý». «Sezimdi tárbıeleý»ıaǵnı balany qoǵamdyq máni bar, adamdarǵa jaqsylyq ákeletin qylyq qasıetterden rahat, qýanysh tabýǵa baýlý degen sóz. Parasattylyq degenimiz - adamzatqa qyzmet etý. Ár ata - ana perzentiniń mádenıetti, adamgershiligi mol, bilimdi, sanaly, eńbekqor, ata - saltyn, ana - tilin qasterleıtin, úlkendi syılaı biletin adam etip tárbıeleýdi ata - analyq mindeti dep túsiný kerek.
«Kúlli ǵajaıyptardyń ishindegi eń tamashasy - jaqsy tárbıelengen adam» degen bolatyn grek fılosofy - Epıket.
Bala - ár ata - ananyń bolashaǵy. Ol – onyń ómiriniń jalǵasy. meniń bolashaǵym degende oılaryńyzǵa qandaı uǵymdar keledi?
Oı qozǵaý
Bala degen kim?
Gúldiń beınesin keltirip gúldiń japyraqshalarynyń ishine ata - analar jaýaptaryn
jazady. Mysaly: baýyr etimiz, bolashaǵymyz, úmitimiz, muragerim, janymnyń saıasy, asyraýshym t. b
Bizdiń urpaǵymyzdan kúterimiz kóp. Olaı bola, biz tárbıe úrdisine balamyzdyń jat qylyqtardan aýlaq bolýyn qadaǵalaýymyz kerek. qandaı jaǵymsyz tilekterdi balamyzǵa tilemeımiz. Mysaly: erinshektik, jalqaýlyq, sarańdyq, t. b Bizdiń balarymyzdyń adamgershilik, moraldik beınesi ár ýaqytta kóńilimizden shyǵa bermeıdi. Kúndelikti ómirde ashýlanshaq, ádepsiz balalar kezdesip jatady. Bala óziniń bolashaǵy ekenin uǵynatyn ár ata - ana óz balasyna kóp kóńil bólýi kerek
Gúl terýge shyǵaıyq!
(Áýen oınalyp turady, arnaıy daıyndalǵan gúlder alqabyna barý) Barlyq ata - analar oryndarynan turyp, gúl terýge shyǵady. Bir - bir gúlden alady. Sol gúlderde suraqtar jasyrylǵan. Osy suraqtar kóleminde pikirtalas órbıdi.
Suraqtar:
1. Sizdiń boıyńyzda, sizdiń oıyńyzsha qandaı jaqsy qasıetter bar?
2. Eger sizdiki durys bolmasada balańyzdan keshirim suraı alasyz ba?
3. Balanyń boıyna jaqsy qasıetter qalyptastyrý jolyn aıtyńyz?
4. Shydamdy degen ne? Shydamdylyq qasıetin qalyptastyrýda siz qandaı rol atqarasyz?
5. «Ónegeli otbasy» degendi qalaı túsinesiz? t. b
«Tanyp ata»? oıyny.
Oıyn barysynda qatarda turǵan balalar arasynan ata - analar jeke - jeke shyǵyp, kózi jumýly kúıinde sıpalap taný arqyly óz balalaryn tabady.
Sıtýasıalyq suraqtar
«Qymbat mashına» áńgimesi
«Birde ákesi Amanǵa jańa oıynshyq satyp ákelip berdi de: «Syndyrýshy bolma, qymbatqa satyp aldym»- deıdi. Qandaı oıynshyq deseıshi. Qara boıaýy jaltyldaǵan ádemi mashına. Kelesi kúni Aman jańa oıynshyǵyn qushaqtap aýlaǵa shyqty. Syrtta ony Rahat, Qanat, Musa qorshap aldy.
- Qarańdarshy, papam áperdi. Aman mashınasyn qushaǵynan shyǵarmaı maqtana sóıledi.
- Kelshi kóreıik...
Bere turshy júre me eken?
- Qandaı ádemi, kel. oınaıyq.
Aman oıynshyǵyn qushaqtap olarǵa bermeı qoıdy. Ári - beriden soń Rahat ta, Qanat ta, Musa da óz betterimen oınap ketti. Aman oıynshyqty úıge ákelip, tóseginiń astyna qoıdy da syrtqa shyqty. Qarasa, balalar ózderinshe aryq qazyp oınap júr eken. Aman qyzyǵyp, júgirip qastaryna keldi.
- Men de oınaıynshy.
- Al, balalar bolsa úndemeı, oıyndaryn jalǵastyra berdi.»
Suraqtar:
1. Áńgimeden ne túsindińizder?
2. Kim qatelik jiberdi dep oılaısyzdar?
3. Aman kináli me?
4. Amannyń ákesiniń ornynda sizder qaıter edińizder?
Qorytyndy
Barlyq ónege otbasynan bastalady. Balalarymyzdyń boıyna sińgen izettilik - dórekilikke, qaırymdylyq – qatigezdikke, adaldyq – aramdyqqa aýyspasyn degen tilegimizdi oryndaý - urpaq aldyndaǵy uly mindet dep túsineıik.
Maqsaty: Ata – analarmen tildesip, olardy yntalandyrý, ortaq sheshimdi anyqtaý. Bolashaqta balamen jumys isteý mindetin belgileý, ata - analarmen betpe-bet kezdese otyryp, bala tárbıesi týraly pikir alysý. Bala tárbıesi de ata - ananyń alatyn ornynyń erekshe ekenin túsindirý. Balamen durys til tabysýǵa, sóıleý mádenıetin únemi qoldaýǵa oı salý.
Kórnekiligi:
Taqtaǵa ulaǵatty sózder jazǵan paraqshalar ilinedi: «Taıaqtaý ońaı, tárbıeleý qıyn», «Bala neni bilse jastan, uıadan - óle ólgenshe sony tanyr qıadan»
Danalyq sóz: «Balany durys tárbıeleý - bul bizdiń qarttyq shaǵymyz, jaman tárbıeleý - bul bizdiń keleshek qasiretimiz» A. S. Makarenko t. b. Suraqtar jasyrylǵan alqaptaǵy gúlder.
Kirispe sóz
Qurmetti ata - analar! Búgin biz sizdermen bala tárbıesi jóninde oı bólisý maqsatynda jınalyp otyrmyz. «Aǵashtan aǵash reń alady, adamnan adam tálim alady» demekshi árbir ata - ana óz balasynyń tárbıeli de rýhanı azyǵy mol azamat bolyp ósýin tileıdi. Qazirgi zamanymyzdyń basty maqsattarynyń biri - jas urpaqqa sanaly tárbıe berý. Jas urpaqtyń sanaly azamat bolyp qalyptasýynda ata - anamen tárbıeshiniń róli zor. Bul iste asyǵys sheshim, jalǵan ádis, qatyp qalǵan tásil qoldanýǵa bolmaıdy. «Tárbıe degenimizdiń ózi, eń alymen balanyń sezimin oıatyp, balanyń ásershildigin damytý». «Sezimdi tárbıeleý»ıaǵnı balany qoǵamdyq máni bar, adamdarǵa jaqsylyq ákeletin qylyq qasıetterden rahat, qýanysh tabýǵa baýlý degen sóz. Parasattylyq degenimiz - adamzatqa qyzmet etý. Ár ata - ana perzentiniń mádenıetti, adamgershiligi mol, bilimdi, sanaly, eńbekqor, ata - saltyn, ana - tilin qasterleıtin, úlkendi syılaı biletin adam etip tárbıeleýdi ata - analyq mindeti dep túsiný kerek.
«Kúlli ǵajaıyptardyń ishindegi eń tamashasy - jaqsy tárbıelengen adam» degen bolatyn grek fılosofy - Epıket.
Bala - ár ata - ananyń bolashaǵy. Ol – onyń ómiriniń jalǵasy. meniń bolashaǵym degende oılaryńyzǵa qandaı uǵymdar keledi?
Oı qozǵaý
Bala degen kim?
Gúldiń beınesin keltirip gúldiń japyraqshalarynyń ishine ata - analar jaýaptaryn
jazady. Mysaly: baýyr etimiz, bolashaǵymyz, úmitimiz, muragerim, janymnyń saıasy, asyraýshym t. b
Bizdiń urpaǵymyzdan kúterimiz kóp. Olaı bola, biz tárbıe úrdisine balamyzdyń jat qylyqtardan aýlaq bolýyn qadaǵalaýymyz kerek. qandaı jaǵymsyz tilekterdi balamyzǵa tilemeımiz. Mysaly: erinshektik, jalqaýlyq, sarańdyq, t. b Bizdiń balarymyzdyń adamgershilik, moraldik beınesi ár ýaqytta kóńilimizden shyǵa bermeıdi. Kúndelikti ómirde ashýlanshaq, ádepsiz balalar kezdesip jatady. Bala óziniń bolashaǵy ekenin uǵynatyn ár ata - ana óz balasyna kóp kóńil bólýi kerek
Gúl terýge shyǵaıyq!
(Áýen oınalyp turady, arnaıy daıyndalǵan gúlder alqabyna barý) Barlyq ata - analar oryndarynan turyp, gúl terýge shyǵady. Bir - bir gúlden alady. Sol gúlderde suraqtar jasyrylǵan. Osy suraqtar kóleminde pikirtalas órbıdi.
Suraqtar:
1. Sizdiń boıyńyzda, sizdiń oıyńyzsha qandaı jaqsy qasıetter bar?
2. Eger sizdiki durys bolmasada balańyzdan keshirim suraı alasyz ba?
3. Balanyń boıyna jaqsy qasıetter qalyptastyrý jolyn aıtyńyz?
4. Shydamdy degen ne? Shydamdylyq qasıetin qalyptastyrýda siz qandaı rol atqarasyz?
5. «Ónegeli otbasy» degendi qalaı túsinesiz? t. b
«Tanyp ata»? oıyny.
Oıyn barysynda qatarda turǵan balalar arasynan ata - analar jeke - jeke shyǵyp, kózi jumýly kúıinde sıpalap taný arqyly óz balalaryn tabady.
Sıtýasıalyq suraqtar
«Qymbat mashına» áńgimesi
«Birde ákesi Amanǵa jańa oıynshyq satyp ákelip berdi de: «Syndyrýshy bolma, qymbatqa satyp aldym»- deıdi. Qandaı oıynshyq deseıshi. Qara boıaýy jaltyldaǵan ádemi mashına. Kelesi kúni Aman jańa oıynshyǵyn qushaqtap aýlaǵa shyqty. Syrtta ony Rahat, Qanat, Musa qorshap aldy.
- Qarańdarshy, papam áperdi. Aman mashınasyn qushaǵynan shyǵarmaı maqtana sóıledi.
- Kelshi kóreıik...
Bere turshy júre me eken?
- Qandaı ádemi, kel. oınaıyq.
Aman oıynshyǵyn qushaqtap olarǵa bermeı qoıdy. Ári - beriden soń Rahat ta, Qanat ta, Musa da óz betterimen oınap ketti. Aman oıynshyqty úıge ákelip, tóseginiń astyna qoıdy da syrtqa shyqty. Qarasa, balalar ózderinshe aryq qazyp oınap júr eken. Aman qyzyǵyp, júgirip qastaryna keldi.
- Men de oınaıynshy.
- Al, balalar bolsa úndemeı, oıyndaryn jalǵastyra berdi.»
Suraqtar:
1. Áńgimeden ne túsindińizder?
2. Kim qatelik jiberdi dep oılaısyzdar?
3. Aman kináli me?
4. Amannyń ákesiniń ornynda sizder qaıter edińizder?
Qorytyndy
Barlyq ónege otbasynan bastalady. Balalarymyzdyń boıyna sińgen izettilik - dórekilikke, qaırymdylyq – qatigezdikke, adaldyq – aramdyqqa aýyspasyn degen tilegimizdi oryndaý - urpaq aldyndaǵy uly mindet dep túsineıik.
You Might Also Like
