Otbasylyq dástúrler. Týystyq qatynastar
Sabaqtyń taqyryby: Otbasylyq dástúrler. Týystyq qatynastar.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Qazaqtyń ádet – ǵurpyn oqýshylardyń boıyna sińirý. Olardyń tek óz ata - anasyn, baýyrlaryn bilip qana qoımaı, jigit adamnyń óz jurtynan basqa, naǵashy jáne qaıyn jurty bolatyndyǵyn uǵyndyrý.
á) Olardyń týystyq jaqyndyǵyn jeke túsindirý arqyly týystarǵa degen qarym-qatynasty damytýǵa, oqýshylardyń oı-órisiniń damýyna jaǵdaı jasaý.
b) Oqýshylarǵa adamgershilik tárbıe berý.
Túri: ashyq sabaq. ınteraktıvti taqtamen jumys.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Túsindirý, suraq - jaýap, salystyrý - ajyratý, oıyn ádisi.
Kórnekiligi: oqýlyq, sýretter, sýretti - jumbaqtar
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Otbasynda adam boıyndaǵy asyl qasıetter jarqyraı kórinip, qalyptasady. Otanǵa degen ystyq sezim – jaqyndaryna, týǵan - týysqandaryna degen súıispenshilikten bastalady.
(N. Á. Nazarbaev)
- Qurmetti qonaqtar búgin biz sabaǵymyzda «Altyn saqa» oıynyn oınaı otyryp ótkizbekshimiz. Qurmetti kórermender men oıynǵa qatysýshy balalar! Meniń qolymdaǵy suraqtarǵa jaýap bere otyryp, «Tabaldyryqtan» attap kúımelerden oryn alaıyq. Daıyndalǵan suraqtar úı tapsyrmasyna baılanysty.
İİ. Ótkendi pysyqtaý.
1. Otbasy dep kimderdi aıtamyz?
2. Otbasyna kimder jatady?
3. Seniń otbasyn qandaı?
4. Óz otbasyńa qandaı kómek beresiń?
5. Qandaı mamandyq túrlerin bilesińder?
Otbasynyń basty qazyǵy, altyn tireý dińgegi – bala. Balanyń tárbıeli bolyp ósýine berekeli otbasynyń áseri mol. Otbasynyń árbir múshesi, ózara sóılesip, ne bolmasa ata - ananyń, balanyń mindetin atqarý ǵana emes, bereke - birlik, súıispenshilikpen aralassa, bosaǵasy berik, shańyraǵy bıik otbasyna aınalary sózsiz.
Ata men ana – bala tárbıesiniń qamqorshysy, ónegesi.
Ata - asqar taý,
Ana – baýyrdaǵy bulaq,
Bala jaǵasyndaǵy quraq
Tabaldyryqtyń suraǵyna jaýap beredi. Endi qol soǵyp áýdem jerge shaqyraıyq.
İİİ. Jańa sabaq.
«Áýdem jer» tapsyrmalary.
1. Ata – anaǵa kómekshi: balasy, qyzy, nemeresi, kelini, qaryndasy, inisi, baýyry.
2. Ata - anaǵa basshy: kenje ul nemese baǵatyn balasy, qyzy.
3. Ortaq qasıeti: adam.
Jeti atany aıt?
Ata – áke – nemere – shóbere – shópshek – nemene – týajat (jekjat, júrejat)
«Ana» týraly shaǵyn áńgime qurastyrý.
- Ýaqyt óte kele osy otbasyndaǵy adamdardyń jaqyndyǵy qalaı ózgeredi. Iá, olar bir - birimen týǵan – týysqandarǵa aınalady. Endeshe, balalar, «Týǵan – týysqandar» degen mátinmen tanysamyz. (óz betinshe ishteı oqytý, ár top daýystap oqıdy).
Ata men áje – ákeniń ákesi men sheshesi. Kóptegen nemereler atasy men ájesiniń tárbıesinde ósedi. Erjetkende atasy men ájesine qolǵanat bolyp, kómektesedi. Ájesin nemereler tyńdap, qurmettep, syılaıdy.
Áke men ana – balany dúnıege ákelýshi, asyrap - baǵýshy, tárbıelep - ósirýshi, eń jaqyn qamqor adamdar.
Bala – ata - ananyń urpaǵy, ómiriniń jalǵasy, qýanyshy, úlken úmiti. Ol ata - anasynyń aldynda sheksiz qaryzdar. Quran Kárimde: «Biz adamdarǵa ata - analaryna jaqsylyq jasaýdy buıyrdyq» dep jazylǵan.
Balalardyń úlkeni ul bolsa – aǵa, qyz bolsa – ápke dep; kishileri ul bolsa – ini, qyz bolsa - qaryndas, sińli dep atalady. Aǵa men ápke óz inileri men qaryndas, sińlilerine qamqor bolady. Áke - sheshesine kómektesip, olarǵa qarasady.
Naǵashy jurt – shesheniń tórkin jurty. Iaǵnı ananyń áke - sheshesi, aǵa - ini, ápke - sińli, jeńge - kelinderi men basqa da atalas týystary naǵashy bolady.
Qaraǵandy oblysy,
Balqash qalasynda №16 orta mektebinde
bastaýysh synyp muǵalimi
Baltabaı Móldir Serǵazyqyzy
Tolyq nusqasyn júkteý
Sabaqtyń maqsaty:
a) Qazaqtyń ádet – ǵurpyn oqýshylardyń boıyna sińirý. Olardyń tek óz ata - anasyn, baýyrlaryn bilip qana qoımaı, jigit adamnyń óz jurtynan basqa, naǵashy jáne qaıyn jurty bolatyndyǵyn uǵyndyrý.
á) Olardyń týystyq jaqyndyǵyn jeke túsindirý arqyly týystarǵa degen qarym-qatynasty damytýǵa, oqýshylardyń oı-órisiniń damýyna jaǵdaı jasaý.
b) Oqýshylarǵa adamgershilik tárbıe berý.
Túri: ashyq sabaq. ınteraktıvti taqtamen jumys.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Túsindirý, suraq - jaýap, salystyrý - ajyratý, oıyn ádisi.
Kórnekiligi: oqýlyq, sýretter, sýretti - jumbaqtar
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Otbasynda adam boıyndaǵy asyl qasıetter jarqyraı kórinip, qalyptasady. Otanǵa degen ystyq sezim – jaqyndaryna, týǵan - týysqandaryna degen súıispenshilikten bastalady.
(N. Á. Nazarbaev)
- Qurmetti qonaqtar búgin biz sabaǵymyzda «Altyn saqa» oıynyn oınaı otyryp ótkizbekshimiz. Qurmetti kórermender men oıynǵa qatysýshy balalar! Meniń qolymdaǵy suraqtarǵa jaýap bere otyryp, «Tabaldyryqtan» attap kúımelerden oryn alaıyq. Daıyndalǵan suraqtar úı tapsyrmasyna baılanysty.
İİ. Ótkendi pysyqtaý.
1. Otbasy dep kimderdi aıtamyz?
2. Otbasyna kimder jatady?
3. Seniń otbasyn qandaı?
4. Óz otbasyńa qandaı kómek beresiń?
5. Qandaı mamandyq túrlerin bilesińder?
Otbasynyń basty qazyǵy, altyn tireý dińgegi – bala. Balanyń tárbıeli bolyp ósýine berekeli otbasynyń áseri mol. Otbasynyń árbir múshesi, ózara sóılesip, ne bolmasa ata - ananyń, balanyń mindetin atqarý ǵana emes, bereke - birlik, súıispenshilikpen aralassa, bosaǵasy berik, shańyraǵy bıik otbasyna aınalary sózsiz.
Ata men ana – bala tárbıesiniń qamqorshysy, ónegesi.
Ata - asqar taý,
Ana – baýyrdaǵy bulaq,
Bala jaǵasyndaǵy quraq
Tabaldyryqtyń suraǵyna jaýap beredi. Endi qol soǵyp áýdem jerge shaqyraıyq.
İİİ. Jańa sabaq.
«Áýdem jer» tapsyrmalary.
1. Ata – anaǵa kómekshi: balasy, qyzy, nemeresi, kelini, qaryndasy, inisi, baýyry.
2. Ata - anaǵa basshy: kenje ul nemese baǵatyn balasy, qyzy.
3. Ortaq qasıeti: adam.
Jeti atany aıt?
Ata – áke – nemere – shóbere – shópshek – nemene – týajat (jekjat, júrejat)
«Ana» týraly shaǵyn áńgime qurastyrý.
- Ýaqyt óte kele osy otbasyndaǵy adamdardyń jaqyndyǵy qalaı ózgeredi. Iá, olar bir - birimen týǵan – týysqandarǵa aınalady. Endeshe, balalar, «Týǵan – týysqandar» degen mátinmen tanysamyz. (óz betinshe ishteı oqytý, ár top daýystap oqıdy).
Ata men áje – ákeniń ákesi men sheshesi. Kóptegen nemereler atasy men ájesiniń tárbıesinde ósedi. Erjetkende atasy men ájesine qolǵanat bolyp, kómektesedi. Ájesin nemereler tyńdap, qurmettep, syılaıdy.
Áke men ana – balany dúnıege ákelýshi, asyrap - baǵýshy, tárbıelep - ósirýshi, eń jaqyn qamqor adamdar.
Bala – ata - ananyń urpaǵy, ómiriniń jalǵasy, qýanyshy, úlken úmiti. Ol ata - anasynyń aldynda sheksiz qaryzdar. Quran Kárimde: «Biz adamdarǵa ata - analaryna jaqsylyq jasaýdy buıyrdyq» dep jazylǵan.
Balalardyń úlkeni ul bolsa – aǵa, qyz bolsa – ápke dep; kishileri ul bolsa – ini, qyz bolsa - qaryndas, sińli dep atalady. Aǵa men ápke óz inileri men qaryndas, sińlilerine qamqor bolady. Áke - sheshesine kómektesip, olarǵa qarasady.
Naǵashy jurt – shesheniń tórkin jurty. Iaǵnı ananyń áke - sheshesi, aǵa - ini, ápke - sińli, jeńge - kelinderi men basqa da atalas týystary naǵashy bolady.
Qaraǵandy oblysy,
Balqash qalasynda №16 orta mektebinde
bastaýysh synyp muǵalimi
Baltabaı Móldir Serǵazyqyzy
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
-
1 jeltoqsan tuńǵysh prezıdent kúni tárbıe saǵaty (Elbasy eńseletken Elorda)
