Ózen jáne kól. Sýdy qorǵaý
Sabaqtyń taqyryby: Ózen jáne kól. Sýdy qorǵaý
Sabaqtyń maqsaty:
1) Oqýshylardy ózen bólikterimen, kólderdiń jasandy, tushshy, tuzdy túrlerimen tanystyrý. Qazaqstannyń ózen, kólderi týraly túsinikterin keńeıtý, sýdy qorǵaýdyń mańyzdylyǵyn túsindirý.
2) Ózen, kólder jaıynda tanymyn arttyryp, shyǵarmashylyqpen aınalysýǵa baýlý.
3) Qazaqstannyń ózen, kólderin bilýge jáne olardyń qandaı paıdasy ekendigin asha kele, tabıǵatty súıýge, sýdy qorǵaýǵa baýlý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: ınteraktıvti taqtamen jumys, suraq - jaýap, áńgimeleý, túsindirý, tirek syzbamen jumys, jumbaq sheshý, problemalyq jaǵdaı týǵyzý, poezıalyq sát
Sabaqtyń qural - jabdyqtary: Interaktıvti taqta, slaıdtar, tirek syzbalar.
Pánaralyq baılanys: ana tili, matematıka
Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Kúnniń kózi terezeden
Bizge mine qarap tur.
Sondaı jaqsy kóńil - kúımen,
Bastalady bul sabaq
Bilimdi ortaǵa salamyz
«Bestik»baǵa alamyz.
İİ. Úı jumysyn tekserý.
1. Suraq - jaýap arqyly:
- Jer sharynyń qandaı bóligin sý alyp jatyr? Olarǵa neler jatady?(slaıd)
1/ Tabıǵattaǵy sý aınalymy qalaı júredi?
2/ Sý neshe túrde kezdesedi?
3/ Jerdiń neshe bóligin sý alyp jatyr?
4/ Sýdyń qandaı keremeti bar?
5/ Jer asty sýlarynyń qandaı mańyzy bar? Olar qalaı paıda bolǵan?
6/ Mıneraldy sýlar qalaı paıda boldy?
7/ Shıpaly sý degendi qalaı túsinesiń?
2. «Jer asty sýy.» taqyrybyn áńgimeleý.(2 - 3 oqýshy)
İİİ. Jańa sabaq
1. Jumbaq sheshý
Jazda syldyr qaǵady,
Qysta tynym tabady. (Ózen)
Erkelep jatamyn,
Qańtarda qatamyn. (Kól)
- Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby «Ózen jáne kól. Sýdy qorǵaý.» (slaıd) Bizdiń maqsatymyz ózen bólikterimen, kólderdiń jasandy, tushshy, tuzdy túrlerimen tanysý. Qazaqstannyń ózen, kólderi týraly túsinikterimizdi keńeıtý, sýdy qorǵaýdyń mańyzdylyǵyn túsiný. Ózen, kólder jaıynda tanymymyzdy arttyrý.(slaıd)
Jańa sabaqty túsindirý. Slaıd arqyly.
1) Ózenniń bólikterin slaıdpen kórsetip, túsinik berý.
Jylǵa. Bastaýy. Arna. Salasy. Saǵasy.(Dápterge jazdyrý)
2) Baıaý aǵatyn ózender: Jaıyq, Syrdarıa, İle, Ertis.
3) Taý ózenderi qatty aǵady. Elektr energıasyn óndiredi.
4) Kólder. Kólderdiń kólemi ár túrli bolady. Shaǵyn kólderdiń eni men uzyndyǵy birneshe ondaǵan metrden aspaıdy. İri kólderdiń bir shetinen ekinshi shetine kóz jetpeıdi. İri kólderde teńizdegi sıaqty úlken kemeler júzedi.
Kólder tushshy nemese tuzdy bolýy múmkin.
Qazaqstanda tuzdy kólder:
Kaspıı, Aral, Balqash - jartylaı tushshy, jartylaı tuzdy.
Tuzdy kólderden tuz óndiriledi.
5) Sýǵa tapshy qurǵaqshylyq jerlerde qoldan kól jasalynady. Olardy jasandy kól deıdi.
Qoldan kól jasaý úshin qurǵaq saıdyń aldyna topyraq úıip, bógeıdi. Kóktemde erigen qar sýy bógetke jınalady.
6) Sýdy qorǵaý. Adam táýligine ishýge 2 - 3 lıtr sý jumsaıdy.
Basqa qajetine 10 lıtrden asady.
Jer betin úshten ekisin sý alyp jatqanymen sý jetispeıdi.
İÚ. Jańa sabaqty bekitý
(Problemalyq jaǵdaı týǵyzý)
- Nege dep oılaısyńdar? Oqýshylardyń oı - pikirlerin tyńdaý.
Muǵalimniń áńgimesi.
Sýdyń jetispeıtinine eki sebebi bar:
1) 100 lıtr sý qorynyń 98 lıtri teńiz sýy, 2 lıtri ǵana tushshy sýdyń úlesine tıedi.
2) Adam sýdy tabıǵattan taza kúıinde alady da, lastanǵan kúıinde qaıtarady.
Sý qoımalaryn qorǵaý týraly Zań qabyldanǵan:
Zań boıynsha barlyq sarqyndy sý ózender men kólderge aǵyzylar aldynda mindetti túrde zıandy qospalardan tazartylýy kerek. - Problemalyq taqyryp.
- Eger sen tabıǵatty qorǵaý mınıstr bolsań ne ister ediń?
Sergitý sáti
Maqal - mátelder
-«Sý anasy - bulaq» degen maqaldy qalaı túsinesińder?
Poezıalyq sát.
Bizdiń aqyn - jazýshylarymyz tabıǵattyń ásemdik, sulýlyq, kórkemdik baılyǵyn ózderiniń áńgimelerinde, óleńderinde jyrlaǵan.
Búgingi taqyrybymyzǵa tikeleı baılanysty Ybyraı Altynsarınniń «Ózen» óleńin usynamyn.
Taýlardan ózen aǵar sarqyraǵan,
Aınadaı sáýle berip jarqyraǵan.
Jel soqsa, ystyq soqsa bir qalypta,
Aralap, taý men tasty arqyraǵan.
Kóńiliń sýyn ishseń ashylady,
Deneńde bar dertińdi qashyrady.
Óksigen, ottaı janyp janýarlar,
Ózennen raqat taýyp basylady.
Qynarda tilsiz turǵan toǵaılary
Shýyldap jelmen birge bas urady…
On myń mal aıdap ótseń laı qalmaıdy,
Tasysa sý barmaǵan saı qalmaıdy.
Tasyǵan ózen sýdyń qýatymen
Kók shalǵyn shóp bitpegen jaı qalmaıdy.
El qystap kún kóredi janabynda,
Dám bolar alýan - alýan balyǵynda..
Tas tasta, altyn tasta synamaqqa,
Sonda da aqqan ózen qalybynda.
Ú. Qorytyndy. –«Túrtip alý» ádisi
Neni bilemin? Neni bildim? Neni bilgim keledi?
Úİ. Úı tapsyrmasy: «Ózen jáne kól» taqyrybyn túsinip oqyp, ózen bólikterin tirek syzba túrinde dápterge jazý.
Úİİ. Baǵalaý
Sabaqtyń maqsaty:
1) Oqýshylardy ózen bólikterimen, kólderdiń jasandy, tushshy, tuzdy túrlerimen tanystyrý. Qazaqstannyń ózen, kólderi týraly túsinikterin keńeıtý, sýdy qorǵaýdyń mańyzdylyǵyn túsindirý.
2) Ózen, kólder jaıynda tanymyn arttyryp, shyǵarmashylyqpen aınalysýǵa baýlý.
3) Qazaqstannyń ózen, kólderin bilýge jáne olardyń qandaı paıdasy ekendigin asha kele, tabıǵatty súıýge, sýdy qorǵaýǵa baýlý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: ınteraktıvti taqtamen jumys, suraq - jaýap, áńgimeleý, túsindirý, tirek syzbamen jumys, jumbaq sheshý, problemalyq jaǵdaı týǵyzý, poezıalyq sát
Sabaqtyń qural - jabdyqtary: Interaktıvti taqta, slaıdtar, tirek syzbalar.
Pánaralyq baılanys: ana tili, matematıka
Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Kúnniń kózi terezeden
Bizge mine qarap tur.
Sondaı jaqsy kóńil - kúımen,
Bastalady bul sabaq
Bilimdi ortaǵa salamyz
«Bestik»baǵa alamyz.
İİ. Úı jumysyn tekserý.
1. Suraq - jaýap arqyly:
- Jer sharynyń qandaı bóligin sý alyp jatyr? Olarǵa neler jatady?(slaıd)
1/ Tabıǵattaǵy sý aınalymy qalaı júredi?
2/ Sý neshe túrde kezdesedi?
3/ Jerdiń neshe bóligin sý alyp jatyr?
4/ Sýdyń qandaı keremeti bar?
5/ Jer asty sýlarynyń qandaı mańyzy bar? Olar qalaı paıda bolǵan?
6/ Mıneraldy sýlar qalaı paıda boldy?
7/ Shıpaly sý degendi qalaı túsinesiń?
2. «Jer asty sýy.» taqyrybyn áńgimeleý.(2 - 3 oqýshy)
İİİ. Jańa sabaq
1. Jumbaq sheshý
Jazda syldyr qaǵady,
Qysta tynym tabady. (Ózen)
Erkelep jatamyn,
Qańtarda qatamyn. (Kól)
- Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby «Ózen jáne kól. Sýdy qorǵaý.» (slaıd) Bizdiń maqsatymyz ózen bólikterimen, kólderdiń jasandy, tushshy, tuzdy túrlerimen tanysý. Qazaqstannyń ózen, kólderi týraly túsinikterimizdi keńeıtý, sýdy qorǵaýdyń mańyzdylyǵyn túsiný. Ózen, kólder jaıynda tanymymyzdy arttyrý.(slaıd)
Jańa sabaqty túsindirý. Slaıd arqyly.
1) Ózenniń bólikterin slaıdpen kórsetip, túsinik berý.
Jylǵa. Bastaýy. Arna. Salasy. Saǵasy.(Dápterge jazdyrý)
2) Baıaý aǵatyn ózender: Jaıyq, Syrdarıa, İle, Ertis.
3) Taý ózenderi qatty aǵady. Elektr energıasyn óndiredi.
4) Kólder. Kólderdiń kólemi ár túrli bolady. Shaǵyn kólderdiń eni men uzyndyǵy birneshe ondaǵan metrden aspaıdy. İri kólderdiń bir shetinen ekinshi shetine kóz jetpeıdi. İri kólderde teńizdegi sıaqty úlken kemeler júzedi.
Kólder tushshy nemese tuzdy bolýy múmkin.
Qazaqstanda tuzdy kólder:
Kaspıı, Aral, Balqash - jartylaı tushshy, jartylaı tuzdy.
Tuzdy kólderden tuz óndiriledi.
5) Sýǵa tapshy qurǵaqshylyq jerlerde qoldan kól jasalynady. Olardy jasandy kól deıdi.
Qoldan kól jasaý úshin qurǵaq saıdyń aldyna topyraq úıip, bógeıdi. Kóktemde erigen qar sýy bógetke jınalady.
6) Sýdy qorǵaý. Adam táýligine ishýge 2 - 3 lıtr sý jumsaıdy.
Basqa qajetine 10 lıtrden asady.
Jer betin úshten ekisin sý alyp jatqanymen sý jetispeıdi.
İÚ. Jańa sabaqty bekitý
(Problemalyq jaǵdaı týǵyzý)
- Nege dep oılaısyńdar? Oqýshylardyń oı - pikirlerin tyńdaý.
Muǵalimniń áńgimesi.
Sýdyń jetispeıtinine eki sebebi bar:
1) 100 lıtr sý qorynyń 98 lıtri teńiz sýy, 2 lıtri ǵana tushshy sýdyń úlesine tıedi.
2) Adam sýdy tabıǵattan taza kúıinde alady da, lastanǵan kúıinde qaıtarady.
Sý qoımalaryn qorǵaý týraly Zań qabyldanǵan:
Zań boıynsha barlyq sarqyndy sý ózender men kólderge aǵyzylar aldynda mindetti túrde zıandy qospalardan tazartylýy kerek. - Problemalyq taqyryp.
- Eger sen tabıǵatty qorǵaý mınıstr bolsań ne ister ediń?
Sergitý sáti
Maqal - mátelder
-«Sý anasy - bulaq» degen maqaldy qalaı túsinesińder?
Poezıalyq sát.
Bizdiń aqyn - jazýshylarymyz tabıǵattyń ásemdik, sulýlyq, kórkemdik baılyǵyn ózderiniń áńgimelerinde, óleńderinde jyrlaǵan.
Búgingi taqyrybymyzǵa tikeleı baılanysty Ybyraı Altynsarınniń «Ózen» óleńin usynamyn.
Taýlardan ózen aǵar sarqyraǵan,
Aınadaı sáýle berip jarqyraǵan.
Jel soqsa, ystyq soqsa bir qalypta,
Aralap, taý men tasty arqyraǵan.
Kóńiliń sýyn ishseń ashylady,
Deneńde bar dertińdi qashyrady.
Óksigen, ottaı janyp janýarlar,
Ózennen raqat taýyp basylady.
Qynarda tilsiz turǵan toǵaılary
Shýyldap jelmen birge bas urady…
On myń mal aıdap ótseń laı qalmaıdy,
Tasysa sý barmaǵan saı qalmaıdy.
Tasyǵan ózen sýdyń qýatymen
Kók shalǵyn shóp bitpegen jaı qalmaıdy.
El qystap kún kóredi janabynda,
Dám bolar alýan - alýan balyǵynda..
Tas tasta, altyn tasta synamaqqa,
Sonda da aqqan ózen qalybynda.
Ú. Qorytyndy. –«Túrtip alý» ádisi
Neni bilemin? Neni bildim? Neni bilgim keledi?
Úİ. Úı tapsyrmasy: «Ózen jáne kól» taqyrybyn túsinip oqyp, ózen bólikterin tirek syzba túrinde dápterge jazý.
Úİİ. Baǵalaý
You Might Also Like
-
Qaırolla – Ahmetova Shynar Qaırollaqyzy portfolıosy
