InfoHub Logo

Taqyryby: Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: qańlylar elinde jan – jaqty damyǵan egin sharýashylyǵy, mal sharýashylyǵy, qala mádenıeti, kóp salaly qolónerler, saýda qatynastary bolǵandyǵyn ashyp kórsetý.
Damytýshylyq: sabaqta oqýshylarmen shyǵarmashylyq jumys júrgize otyryp, oılaý qabiletin damytý.
Tárbıelik: oqýshylarǵa qańlylardyń ejelden beri adamzat jınaǵan tájirıbege ózindik úles qosqanyn ashyp kórsete otyryp, elimizdiń ashshy tarıhyna qurmetpen qaraýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádis – tásilderi: suraq – jaýap, oı tolǵaý, baıandaý, mıǵa shabýyl, izdenis.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, Qazaqstan kartasy, tirek syzbalar

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Oqýshylarmen amandasý.
2. Oqýshylardy túgeldeý.
3. Sabaqqa kerekti qural - jabdyqtaryn daıyndaý.
4. Topqa bólý.
1 – top – «Alǵyrlar»
2 – top – «Tapqyrlar»
3 – top – «Bilgirler»

II. Úı tapsyrmasyn suraý. Oı tolǵaý.
1. Qańlylar týraly qaı derekterde bar? Olarda qańlylar týraly ne aıtylady?
2. Qańlylardyń mekendegen jerin atap, kartadan kórsetý.
3. Qańlylar týraly kóp derekter qaı eldiń derekterinde kezdesedi?
4. Qańly elin kim bıledi?
5. Qańly eli neshe bólikke bólinedi.
6. Kókmardan qalasy ǵalymdarǵa qandaı málimet berdi?

III. Jańa sabaq jospary: Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy.
Maǵynany taný.
1. Qańlylardyń sharýashylyǵy.
2. Metal óndirisi
3. Saýda qatynastary.
4. Mádenıeti jáne dinı nanymdary
a. Qańlylardyń egin sharýashylyǵy men mal sharýashylyǵy erekshelikterin baıandaý;
á. Metal óndirý tásilderin baıandaý.
b. Qańlylardyń shet eldermen saýda baılanysy bolǵandyǵy týraly baıandaý;
v. Qańlylardaǵy mádenıet jaqsy damyǵan túrlerin baıandaý.

IV. Toppen jumys.
İ toppen jumys. Oqýshylary taqyrypty qarap syzba qurady.
1. Eginshilik
Qazaqstannyń ońtústiginde Egin, Qolóner, Mal, Ańshylyq Saýda – sattyq kásipteri damydy

Aral, Tashkent – otyryqshylyq damyp, ejelgi qonystar men qalalar qalyptasty.
Syrdarıa ańǵarlarynda – dándi baý – baqsha daqyldary ósirildi.
Jerdi tas jáne metal ketpendermen óńdedi.

Egin alqaptaryn sýarý úshin
↓
Zah aryǵy – oń jaǵalaýy
Han aryǵy – sol jaǵalaýy

Eginshilik túri basym bolǵan. Astyq, Qysh kózeler, Ydystar saqtalyndy

İİ toppen jumys:
Mal sharýashylyǵy men kásibi.
Mal sharýashylyǵynda – jylqy, qoı, eshki, sıyr ósirdi. Maldaryn jazdyq jaıylymǵa shyǵarǵan. Jaılaýy Ortalyq Qazaqstan bolǵan.
Qazba jumystary kezinde arheologtar qańlylar qonystarynan elik, taýeshki, arqar, kıik sıaqty jabaıy ańdardyń súıekteri jıi kezdesken.
Qosymsha ań aýlaý kásibimen aınalysty. Sonymen qatar qaz, úırek, birqazan sıaqty qustardy aýlaýmen shuǵyldanǵan. Áıelder arasynda júnnen kıiz basyp, ıirilgen jipten kıim, túrli tósenishter toqyǵan.

İİİ toppen jumys:
Metal óndirisi
↓
● Temir ustalyǵy
● Qola quıý zergerligi

Metal óndirisiniń ortalyǵy Shash – Ilaq qalalar men qonystar boldy. Metal óndirýdiń iri ortalyǵy ejelgi Qulata qalasy. Bul ortalyq 50 ga jerdi alyp jatyr.
Kendi balqytý, baıytý úshin dóńgelek jáne tórtburyshty peshter paıdalanǵan.