InfoHub Logo

Men bala kúnimde estýshi edim, bizdiń qazaq sartty kórse, kúlýshi edi «eneńdi uraıyn, keń qoltyq, shúldiregen tájik, Arqadan úı tóbesine salamyn dep, qamys artqan, butadan qoryqqan, kóz kórgende «áke-úke» desip, shyǵyp ketse, qyzyn boqtasqan, «sart- surt degen osy» dep. Noǵaıdy kórse, ony da boqtap kúlýshi edi: «túıeden qoryqqan noǵaı, atqa minse - sharshap, jaıaý júrse - demin alady, noǵaı degenshe, noqaı deseńshi, túkke yńǵaıy kelmeıdi, soldat noǵaı, qashqyn noǵaı, bashalshik noǵaı» dep. Orysqa da kúlýshi edi: «aýyldy kórse shapqan, jaman sasyr bas orys» dep.

Orys oıyna kelgenin qylady degen... ne aıtsa soǵan nanady, «uzyn qulaqty taýyp ber depti» dep.

Sonda men oılaýshy edim: eı, qudaı-aı, bizden basqa halyqtyń bári anturǵan, jaman keledi eken, eń táýir halyq biz ekenbiz dep, álgi aıtylmysh sózderdi bir úlken qyzyq kórip, qýanyp kúlýshi edim.

Endi qarap tursam, sarttyń ekpegen egini joq, shyǵarmaǵan jemisi joq, saýdageriniń júrmegen jeri joq, qylmaǵan sheberligi joq. Ózimenen ózi áýre bolyp, birimenen biri eshbir shahary jaýlaspaıdy! Orysqa qaramaı turǵanda qazaqtyń ólisiniń ahırettigin, tirisiniń kıimin sol jetkizip turdy. Áke balaǵa qımaıtuǵyn malyńdy kirelep sol aıdap ketip turdy ǵoı. Orysqa qaraǵan soń da, orystyń ónerlerin bizden olar kóp úırenip ketti. Úlken baılar da, úlken moldalar da, eptilik, qyrmyzylyq, sypaıylyq - bári solarda. Noǵaıǵa qarasam, soldattyqqa da shydaıdy, kedeılikke de shydaıdy, qazaǵa da shydaıdy, molda, medrese saqtap, din kútýge de shydaıdy. Eńbek qylyp, mal tabýdyń da jónin solar biledi, saltanat, ásem de solarda. Onyń maldylaryna, quzǵyn tamaǵymyz úshin, birimiz jalshy, birimiz qosh alýshymyz. Bizdiń eń baıymyzdy: «sániń shaqshy aıaǵyń bilán pyshyratyrǵa qoıǵan ıdán túgil, shyq, sasyq kazaq», - dep úıinen qýyp shyǵarady. Onyń bári - birin-biri qýyp qor bolmaı, sharýa qýyp, óner taýyp, mal taýyp, zor bolǵandyq áseri. Orysqa aıtar sóz de joq, biz quly, kúńi qurly da joqpyz. Baǵanaǵy maqtan, baǵanaǵy qýanǵan, kúlgen sózderimiz qaıda?

Abaıdyń qara sózderi:

• Qara sózder (01-qara sóz)
• Qara sózder (02-qara sóz)
• Qara sózder (03-qara sóz)
• Qara sózder (04-qara sóz)
• Qara sózder (05-qara sóz)
• Qara sózder (06-qara sóz)
• Qara sózder (07-qara sóz)
• Qara sózder (08-qara sóz)
• Qara sózder (09-qara sóz)
• Qara sózder (10-qara sóz)
• Qara sózder (11-qara sóz)
• Qara sózder (12-qara sóz)
• Qara sózder (13-qara sóz)
• Qara sózder (14-qara sóz)
• Qara sózder (15-qara sóz)
• Qara sózder (16-qara sóz)
• Qara sózder (17-qara sóz)
• Qara sózder (18-qara sóz)
• Qara sózder (19-qara sóz)
• Qara sózder (20-qara sóz)
• Qara sózder (21-qara sóz)
• Qara sózder (22-qara sóz)
• Qara sózder (23-qara sóz)
• Qara sózder (24-qara sóz)
• Qara sózder (25-qara sóz)
• Qara sózder (26-qara sóz)
• Qara sózder (27-qara sóz)
• Qara sózder (28-qara sóz)
• Qara sózder (29-qara sóz)
• Qara sózder (30-qara sóz)
• Qara sózder (31-qara sóz)
• Qara sózder (32-qara sóz)
• Qara sózder (33-qara sóz)
• Qara sózder (34-qara sóz)
• Qara sózder (35-qara sóz)
• Qara sózder (36-qara sóz)
• Qara sózder (37-qara sóz)
• Qara sózder (38-qara sóz)
• Qara sózder (39-qara sóz)
• Qara sózder (40-qara sóz)
• Qara sózder (41-qara sóz)
• Qara sózder (42-qara sóz)
• Qara sózder (43-qara sóz)
• Qara sózder (44-qara sóz)
• Qara sózder (45-qara sóz)

---