Qarapaıym tilikterdi oryndaý jáne belgileý
Sabaqtyń taqyryby: Qarapaıym tilikterdi oryndaý jáne belgileý
Syzý 9 synyp
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oıly, synı oqý daǵdysyn damytý, qarapaıym tilik pen qımalardy oryndaı bilýge úırený.
2. Shyǵarmashylyq qabiletteriniń damýyna jaǵdaı týǵyzý, bilimderin tolyqtyrý.
3. Oqýshylardyń toptyq qarym - qatynasyn qalyptastyrý. Uıymshyldyqqa, uqyptylyqqa, shydamdylyqqa tárbıeleý.
Kútiletin nátıje: Aqyl - oılaryn, iskerlik belsendilikterin, shyǵarmashylyqtaryn shyńdaý.
Bir - biriniń oıyna pikirlerin erkin qosa alady.
Bir - birimen qarym - qatynasy qalyptasady.
Bir - birin tyńdaı bilýge úırenedi, baǵalaı alady.
Ádisi: áńgimeleý, toptyq tapsyrmalar oryndaý, syzý.
Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylar shtrıhtaý belgi sýretteri boıynsha toptasady. Ár top sheńber qurý arqyly qalǵan toptarǵa jyly lebiz tilekterin bildiredi.
Úı tapsyrmasyn tekserý:
Taqtamen jumys.
«Kim bilgir?» oıyny arqyly ótken taraýlardy eske túsirip, qıma jaıynda alǵan
1. Proeksıanyń neshe túri bar?
2. Qımanyń syzbada neshe túri qoldanylady? Olar qandaı?
3. Proeksıalaýshy jazyqtyqtaryn ata?
4. Nárselerdiń syzbalaryna sáıkes keletin qıma keskinderin tabyńdar?
Ótilgen taqyrypty pysyqtaý:
Qıma dep detaldi jazyqtyqpen oısha qıǵannan shyqqan fıgýra keskinin aıtamyz. Qımada detal oısha kesiledi de, ony qıýshy jazyqtyqta ornalasqan bóligi ǵana keskindeledi. Detaldi qıýshy jazyqtyqtyń arǵy jáne bergi jaǵynda ornalasqan bólikteri syzylmaıdy.
Qıma syzbany oqýdy jeńildetý úshin qoldanylady. Naqtyraq aıtsaq belgili zattyń pishiniń uǵynýǵa, kórinister sanyn, syzbalyq oryndaý ýaqytyn azaıtý úshin qoldanylady.
Jańa taqyrypty túsindirý:
Tilik týraly túsinik
Bir nemese birneshe jazyqtyqpen oısha qıylǵan zattyń (tetikbólshektiń) keskinin tilik dep aıtady. Zatty oıymyzsha qıǵanymyz tek qana osy tilikke qatysty, bul zattyń basqa keskinderin ózgertpeıdi. Tilikte qıýshy jazyqtyqtyń ózinde (qıma fıgýrasy) jáne onyń ar jaǵynda jatqan nárseler keskindelip kórsetiledi. Eger de zattyń qurylymyn túsinýge, qıýshy jazyqtyqtyq ar jaǵynda jatqan keskindiniń barlyǵyn kórsetýdiń qajeti joq bolsa, olardy kórsetpeýge bolady. Zattyń (tetikbólshektiń) qıýshy jazyqtyqta jatqan bóligi (qımasy) tilikte shartty túrde shtrıhtalyp kórsetiledi. Tilikterde materıaldardyń grafıkalyq belgilenýin ár túrli
MEST 2. 306 - 68 boıynsha alady. Qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada qıma syzyǵymen belgilenedi, jýan úzik syzyqpen kórsetiledi. Qıýshy jazyqtyqtar ózara qıylysqan jerlerin jýan úzik syzyqpen kórsetedi. Nusqalar qıma syzyǵynyń syrtqy shetinen 2 - 3mm ornalasýlary tı ornalasýlary tıis.
Qıma syzyqtyń bas jaǵynda jáne aıaq jaǵynda, al eger kerek bolsa – burylý belgilerinde, orys alfavıtiniń bas árpiniń bireýin qaıtalap jazady. Áripterdi nusqalardyń janynan jáne burylý belgileriniń syrtqy buryshy jaǵynan jazady. Tiliktiń joǵarǵy jaǵyna bul áripter syzyqsha arqyly jazylyp, tómengi jaǵynan jińishke syzyq syzylady; mysaly A - A.
Qıýshy jazyqtyqtyń sanyna qaraı tilik eki topqa bólinedi:
Tilik nárseniń ishki qurylysyn syzbada anyq jáne túsinikti etip kórsetýge múmkindik beredi.
Tek bir qıýshy jazyqtyqtyń kómegimen alynǵan tilikti qarapaıym tilik dep ataıdy.
1. Gorızontal tilik dep gorızontal proeksıalar jazyqtyǵyna paralel qıýshy jazyqtyqtyń kómegimen alynǵan tilikti aıtady.
2. Vertıkal tilikter - qıýshy jazyqtyq gorızontald proeksıa jazyqtyǵyna perpendıkýlár ornalasady. Vertıkal tilik frontal tilik jáne profıl tilik bolyp ekige bólinedi.
3. Kólbeý tilik - eger qıýshy jazyqtyq gorızontal proeksıalar jazyqtyǵyna qandaı da bolmasyn burysh jasaı ornalassa, ondaı tilik kólbeý tilik dep atalady.
«Kim tapqyr?» Ár topqa taqyryp boıynsha tapsyrmalar beriledi.
Juppen, toppen birlese otyryp, A3 pishimine tıisti dárejede tapsyrmalaryn oryndap, jumystaryn qorǵaıdy.
Toptyq baǵalaý
Qorytyndy
«Kim jyldam?» oıyny arqyly ne biletinderin, zeıinderin baıqaý.
Ortaq suraq; Qandaı tilikter qarapaıym tilikterge jatady?
Osy suraqqa baılanysty tapsyrmalar oryndalady.
(Ár toppen jekeleı) Úsh jazyqtyqpen oısha qıý arqyly qarapaıym tilikterdi oryndaý.
Jekeleı tapsyrmany dápterge oryndaý arqyly alǵan bilimderin tekserý
Úıge tapsyrmasyn berý: A4 formatynda 155 - sýrettegi berilgen, kólbeý tilikti alý jáne oryndaý
Baǵalaý: ár top berilgen geometrıalyq denelerdi tolyqtyrý arqyly topty baǵalaıdy.«Oı tolǵaý» Búgingi sabaq saǵan unady ma?
Oqýshylarǵa paraq qaǵaz úlestiriledi, árbir top óz oılaryn aıtady. Biz ne úırendik? (stıkerge árqaısysy bir - bir sóılemnen suraǵyn, usynysyn jazady)
Olaı bolsa búgingi sabaqtan alǵan áserlerińiz qandaı?
Sabaq sońynda kóńil - kúıdi smaılık arqyly bildiredi.
Sabaq oryndaryn jınaqtaý
Syzý 9 synyp
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oıly, synı oqý daǵdysyn damytý, qarapaıym tilik pen qımalardy oryndaı bilýge úırený.
2. Shyǵarmashylyq qabiletteriniń damýyna jaǵdaı týǵyzý, bilimderin tolyqtyrý.
3. Oqýshylardyń toptyq qarym - qatynasyn qalyptastyrý. Uıymshyldyqqa, uqyptylyqqa, shydamdylyqqa tárbıeleý.
Kútiletin nátıje: Aqyl - oılaryn, iskerlik belsendilikterin, shyǵarmashylyqtaryn shyńdaý.
Bir - biriniń oıyna pikirlerin erkin qosa alady.
Bir - birimen qarym - qatynasy qalyptasady.
Bir - birin tyńdaı bilýge úırenedi, baǵalaı alady.
Ádisi: áńgimeleý, toptyq tapsyrmalar oryndaý, syzý.
Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylar shtrıhtaý belgi sýretteri boıynsha toptasady. Ár top sheńber qurý arqyly qalǵan toptarǵa jyly lebiz tilekterin bildiredi.
Úı tapsyrmasyn tekserý:
Taqtamen jumys.
«Kim bilgir?» oıyny arqyly ótken taraýlardy eske túsirip, qıma jaıynda alǵan
1. Proeksıanyń neshe túri bar?
2. Qımanyń syzbada neshe túri qoldanylady? Olar qandaı?
3. Proeksıalaýshy jazyqtyqtaryn ata?
4. Nárselerdiń syzbalaryna sáıkes keletin qıma keskinderin tabyńdar?
Ótilgen taqyrypty pysyqtaý:
Qıma dep detaldi jazyqtyqpen oısha qıǵannan shyqqan fıgýra keskinin aıtamyz. Qımada detal oısha kesiledi de, ony qıýshy jazyqtyqta ornalasqan bóligi ǵana keskindeledi. Detaldi qıýshy jazyqtyqtyń arǵy jáne bergi jaǵynda ornalasqan bólikteri syzylmaıdy.
Qıma syzbany oqýdy jeńildetý úshin qoldanylady. Naqtyraq aıtsaq belgili zattyń pishiniń uǵynýǵa, kórinister sanyn, syzbalyq oryndaý ýaqytyn azaıtý úshin qoldanylady.
Jańa taqyrypty túsindirý:
Tilik týraly túsinik
Bir nemese birneshe jazyqtyqpen oısha qıylǵan zattyń (tetikbólshektiń) keskinin tilik dep aıtady. Zatty oıymyzsha qıǵanymyz tek qana osy tilikke qatysty, bul zattyń basqa keskinderin ózgertpeıdi. Tilikte qıýshy jazyqtyqtyń ózinde (qıma fıgýrasy) jáne onyń ar jaǵynda jatqan nárseler keskindelip kórsetiledi. Eger de zattyń qurylymyn túsinýge, qıýshy jazyqtyqtyq ar jaǵynda jatqan keskindiniń barlyǵyn kórsetýdiń qajeti joq bolsa, olardy kórsetpeýge bolady. Zattyń (tetikbólshektiń) qıýshy jazyqtyqta jatqan bóligi (qımasy) tilikte shartty túrde shtrıhtalyp kórsetiledi. Tilikterde materıaldardyń grafıkalyq belgilenýin ár túrli
MEST 2. 306 - 68 boıynsha alady. Qıýshy jazyqtyqtyń orny syzbada qıma syzyǵymen belgilenedi, jýan úzik syzyqpen kórsetiledi. Qıýshy jazyqtyqtar ózara qıylysqan jerlerin jýan úzik syzyqpen kórsetedi. Nusqalar qıma syzyǵynyń syrtqy shetinen 2 - 3mm ornalasýlary tı ornalasýlary tıis.
Qıma syzyqtyń bas jaǵynda jáne aıaq jaǵynda, al eger kerek bolsa – burylý belgilerinde, orys alfavıtiniń bas árpiniń bireýin qaıtalap jazady. Áripterdi nusqalardyń janynan jáne burylý belgileriniń syrtqy buryshy jaǵynan jazady. Tiliktiń joǵarǵy jaǵyna bul áripter syzyqsha arqyly jazylyp, tómengi jaǵynan jińishke syzyq syzylady; mysaly A - A.
Qıýshy jazyqtyqtyń sanyna qaraı tilik eki topqa bólinedi:
Tilik nárseniń ishki qurylysyn syzbada anyq jáne túsinikti etip kórsetýge múmkindik beredi.
Tek bir qıýshy jazyqtyqtyń kómegimen alynǵan tilikti qarapaıym tilik dep ataıdy.
1. Gorızontal tilik dep gorızontal proeksıalar jazyqtyǵyna paralel qıýshy jazyqtyqtyń kómegimen alynǵan tilikti aıtady.
2. Vertıkal tilikter - qıýshy jazyqtyq gorızontald proeksıa jazyqtyǵyna perpendıkýlár ornalasady. Vertıkal tilik frontal tilik jáne profıl tilik bolyp ekige bólinedi.
3. Kólbeý tilik - eger qıýshy jazyqtyq gorızontal proeksıalar jazyqtyǵyna qandaı da bolmasyn burysh jasaı ornalassa, ondaı tilik kólbeý tilik dep atalady.
«Kim tapqyr?» Ár topqa taqyryp boıynsha tapsyrmalar beriledi.
Juppen, toppen birlese otyryp, A3 pishimine tıisti dárejede tapsyrmalaryn oryndap, jumystaryn qorǵaıdy.
Toptyq baǵalaý
Qorytyndy
«Kim jyldam?» oıyny arqyly ne biletinderin, zeıinderin baıqaý.
Ortaq suraq; Qandaı tilikter qarapaıym tilikterge jatady?
Osy suraqqa baılanysty tapsyrmalar oryndalady.
(Ár toppen jekeleı) Úsh jazyqtyqpen oısha qıý arqyly qarapaıym tilikterdi oryndaý.
Jekeleı tapsyrmany dápterge oryndaý arqyly alǵan bilimderin tekserý
Úıge tapsyrmasyn berý: A4 formatynda 155 - sýrettegi berilgen, kólbeý tilikti alý jáne oryndaý
Baǵalaý: ár top berilgen geometrıalyq denelerdi tolyqtyrý arqyly topty baǵalaıdy.«Oı tolǵaý» Búgingi sabaq saǵan unady ma?
Oqýshylarǵa paraq qaǵaz úlestiriledi, árbir top óz oılaryn aıtady. Biz ne úırendik? (stıkerge árqaısysy bir - bir sóılemnen suraǵyn, usynysyn jazady)
Olaı bolsa búgingi sabaqtan alǵan áserlerińiz qandaı?
Sabaq sońynda kóńil - kúıdi smaılık arqyly bildiredi.
Sabaq oryndaryn jınaqtaý
You Might Also Like
-
«Tazalyq dostary». Ádemi súlgi»
-
Kiriktirilgen ashyq sabaqtyń taqyryby: Alǵashqy áskerı daıyndyq jáne dene tárbıesi sabaǵyndaǵy saptyq turys jáne dene qyzdyrý, júgirý jattyǵýlarynyń oryndaý ádis tásilderi.
