Qarsylyqty salalas
Qazaq tili
Synyby: 8
Sabaqtyń taqyryby: Qarsylyqty salalas
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Qarsylyqty salalastan alǵan teorıalyq bilimderin praktıkada qoldaný; aýyzsha, jazbasha taldaý jumystaryn júrgize otyryp, bilimderin bekitý.
damytýshylyq: oılaý qabiletterin, qıaldaryn damytý; oı qorytyp, naqty sheshim jasaýǵa úıretip, ózderine senimderin arttyrý.
tárbıelik: patrıottyq sezimderin oıatý, Otanyn qorǵaıtyn azamat tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq
Ádis – tásili: túsindirý, suraq - jaýap, semantıkalyq karta, sáıkestendirý testi, toptastyrý, Sınkýeın ádisi, «Qarly kesek» ádisi
Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý. Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa nazarlaryn aýdarý.
İİ Úı tapsyrmasyn suraý.
Sebep - saldar salalas. 104 - jattyǵý
«Sáıkestendirý» testi
1. Tereńge balyq ýyldyryq shasha almaıdy,...
2. Sasyq kúzen, tyshqan, jylan sıaqty jándikter oqpandy jerden indi kóp qazady...
3. Esenqul jaýap qatqansha bolǵan joq
4. Keı metaldar tabıǵatta óte az
jańaǵy júk mashınaǵa da jettik
nege deseń, ondaı jerdiń asty ylǵalsyz qurǵaq bolady.
jáne taza túrinde kezdesýi sırek.
nege deseń, onda ýyldyryq oralatyn ne baldyr, ne shóp, ne qamys joq.
İİİ Sabaqty aktýaldaý.
«Qarly kesek» tásili
1. Qurmalas sóılem degenimiz ne?
2. Qurmalas sóılemniń túrleri
3. Salalas qurmalas degenimiz ne?
4. Salalas qurmalas maǵynasyna qaraı neshe túrge bólinedi?
5. Yńǵaılas salalas qalaı jasalady?
6. Sebep - saldar salalas degenimiz ne?
İV Jańa sabaq. Taqtaǵa mysaldar jazylady, oqýshylar ózderi oqyp taldaıdy da, erejeni ózderi shyǵarady. Bul jerde muǵalim tek baǵyt berýshi.
Qarsylyqty salalas.
Kún saıyn bir jańalyq bolady, alaıda bul jańalyq anany burynǵydaı mazasyzdandyrmaıdy.(Ǵ. S.)
Bul el Muhıtty buryn da qadirleýshi edi ǵoı, degenmen onysy mundaı dárejede emes - ti.(Ǵ. S)
Elemes bir nárse aıtaıyn dep edi, - Shymyrbek úndemeı qaldy. (S. E)
Bul áli qulama kári kisi emes edi, qaıǵy qasireti janshyp barady.
• Bas bolmaq ońaı, – bastamaq qıyn.
(maqal)
«Erejeler» eli
Qarsylyqty salalas – quramyndaǵy jaı sóılemderdiń birindegi is, oqıǵa ekinshisindegi is, oqıǵaǵa qarama - qarsy bolatyn salalastyń túri.
biraq, sonda da, degenmen, alaıda, áıtse de, sóıtse de – qarsylyq mándi jalǵaýlyq shylaýlar arqyly baılanysady.
Qarsylyqty salalas
Jalǵaýlyqty qarsylyqty salalas
Jalǵaýlyqsyz qarsylyqty salalas
«Tapsyrmalar» eli
1. 106 – jattyǵý. Berilgen jaı sóılemderge oılaryńnan qarama - qarsy mándi jaı sóılem oılap jazyp, qarsylyqty salalas qurańdar.
1. Jel saıabyrlaǵan sıaqty,...
2. Teńiz tynyshtaldy,...
3. Taý astyndaǵy kóldiń úńgiri joldan alys emes eken,...
4. Buryn baı edi,...
5. 5. Kóp balaly úıdiń shań - shuńy kóp bolýshy edi,...
6. 6. Jaz ortasy bolyp qaldy,...
2. 107 – jattyǵý. Qarsylyqty salalastyń qandaı túri ekendigin anyqtap, tynys belgileriniń qoıylý sebebin túsindirińder.
Olarda pasyqtyq bar,- adamdyq joq; qarańǵy jaýyzdyq bar,- jarqyn júz joq. Men túriktiń padıshasy Afrasıabtyń óziniń qymbat nárselerin, altyn, kúmisterin Horezm ólkesindegi Kerderiden joǵary bir jerge kómgendigi týraly kóne derekti parsy tilinen oqyp bildim, biraq İİ Husraýǵa deıin ony eshkim bilmegen. Janqıa apaı seni eljiretip súımeıdi de, ótinbeıdi de, alaıda shyj - byj etip uryspaıdy da.... Ulbolsyn jaýap berýden, sóılesýden tartynbaıdy, - nege ekeni belgisiz, qaımyǵady. Mektep bitirýimizge birtalaı ýaqyt bar, sonda da árqaısymyzdyń nege ıkem ekenimiz baıqalyp qalǵan-dy.
«Alǵyrlar» eli
Deńgeılik tapsyrmalar
İ deńgeı – Semantıkalyq karta
İİ deńgeı – 108 – jattyǵý
İİİ deńgeı – Aıaqtalmaǵan sóılemder
1. Sóılemderdi úsh topqa bólip jazý qajet
Yńǵaılas salalas
Sebep - saldar salalas
Qarsylyqty salalas
Sóılemder
Jel saıabyrlanǵan sıaqty,- ekpini áli qatty.
Ol jyldam jazyp otyr, sebebi bul burynnan - aq kókeıinde saırap júr edi.
Qanysh Baıanaýyl ánderin kóp biledi jáne ózi jaqsy oryndaıdy.
Eńbek qylmaı tapqan mal dáýlet bolmas: qardyń sýy sekildi tez sýalar.
Murattyń balalyq shaǵy elde bolyp jatqan úlken ózgeristermen tutas bolady, sondyqtan ol tez eseıdi.
Olardyń bárin úıine apardy da, torǵa qamap qoıdy.
Mezgil keshkirip ketti, amalsyz qonýǵa týra keldi.
Álgi túsimdi qaıta - qaıta kórgim kelgendeı kózimdi jumyp edim,- uıqym kelmedi.
2. 108 – jattyǵý. Qaısysy yńǵaılas, qaısysy sebep - saldar salalas, qaısysy qarsylyqty salalas ekenin tabyńdar.
Muǵalimniń jumysynda qıyndyqtar óte kóp jáne muǵalimniń jaýaptylyǵy da óte zor. Adamdarǵa muǵalimniń etken áseri máńgi qalyp qoıady, sondyqtan da muǵalim ózin - ózi baqylaı júrýge tıis. Túsinen shoshynyp, dúnıeniń tórt buryshyn tegis kezip shyǵady, biraq qaıda barsa da kóretini – qazyp jatqan kór bolady. Qudaıdyń qaharynan jalbarynyp qutylýǵa bolady,- halyqtyń qarǵysynan eshqashan da qutylýǵa bolmaıdy.
Trenıń. «Juldyzdy jańbyr»
1. Kenetten jel turdy
2. Jel qatty turdy
3. Jańbyr sirkiredi
4. Jańbyr qatty sirkiredi
5. Jańbyr basyldy
6. Kún shaıdaı ashyldy (2 ret)
Aıaqtalmaǵan sóılemder...
1. Men de alǵa qaraıtynmyn, biraq...
2. Osy kesh óte uzaq otyrdym, degenmen..
3. Álgi túsimdi qaıta - qaıta kórgim kelgendeı kózimdi jumyp edim,-...
4. Jataqhanany ol ońaı tapty, alaıda...
«Ǵajaıyptar» eli
Sol, sonsha,
sol sebepti
Biraq, degenmen
Da, de, ári, jáne
Alaıda, áıtse de,
sonda da
Elbasy joldaýynan úzindi
Memleket basshysy sizderdiń oqýlaryńyz ben ósip - ónýlerińiz úshin barlyq jaǵdaıdy jasady. Álemdik deńgeıdegi ýnıversıtet, zıatkerlik mektepter ashty, «Bolashaq» baǵdarlamasyn qurdy. Qazir memlekettik jastar saıasatynyń jańa tujyrymdamasy ázirlenýde. Memleket sizderdiń aldaryńyzdan jańa múmkindikter ashylýy úshin barlyǵyn jasaýda. Esterińizde bolsyn: sizderdiń tabystaryńyz – ata - analaryńyzdyń tabysy, týǵandaryńyz men týystaryńyzdyń tabysy, otbasylaryńyzdyń tabysy, barlyq otandastaryńyzdyń tabysy, bizdiń Otanymyzdyń tabysy.
- Bizdiń osyndaı dárejege jetip otyrǵanymyz neniń arqasy?
- Árıne, durys aıtasyzdar, Táýelsizdiktiń, endeshe táýelsizdik taqyrybynda bes joldy óleń qurastyramyz.
Bes joldy óleń. Táýelsizdik
Sabaqty bekitý úshin birneshe suraqtar qoıamyn
Baǵalaý
Úıge tapsyrma: 109 - jattyǵý
Synyby: 8
Sabaqtyń taqyryby: Qarsylyqty salalas
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Qarsylyqty salalastan alǵan teorıalyq bilimderin praktıkada qoldaný; aýyzsha, jazbasha taldaý jumystaryn júrgize otyryp, bilimderin bekitý.
damytýshylyq: oılaý qabiletterin, qıaldaryn damytý; oı qorytyp, naqty sheshim jasaýǵa úıretip, ózderine senimderin arttyrý.
tárbıelik: patrıottyq sezimderin oıatý, Otanyn qorǵaıtyn azamat tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq
Ádis – tásili: túsindirý, suraq - jaýap, semantıkalyq karta, sáıkestendirý testi, toptastyrý, Sınkýeın ádisi, «Qarly kesek» ádisi
Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý. Oqýshylarmen amandasý, túgendeý, sabaqqa nazarlaryn aýdarý.
İİ Úı tapsyrmasyn suraý.
Sebep - saldar salalas. 104 - jattyǵý
«Sáıkestendirý» testi
1. Tereńge balyq ýyldyryq shasha almaıdy,...
2. Sasyq kúzen, tyshqan, jylan sıaqty jándikter oqpandy jerden indi kóp qazady...
3. Esenqul jaýap qatqansha bolǵan joq
4. Keı metaldar tabıǵatta óte az
jańaǵy júk mashınaǵa da jettik
nege deseń, ondaı jerdiń asty ylǵalsyz qurǵaq bolady.
jáne taza túrinde kezdesýi sırek.
nege deseń, onda ýyldyryq oralatyn ne baldyr, ne shóp, ne qamys joq.
İİİ Sabaqty aktýaldaý.
«Qarly kesek» tásili
1. Qurmalas sóılem degenimiz ne?
2. Qurmalas sóılemniń túrleri
3. Salalas qurmalas degenimiz ne?
4. Salalas qurmalas maǵynasyna qaraı neshe túrge bólinedi?
5. Yńǵaılas salalas qalaı jasalady?
6. Sebep - saldar salalas degenimiz ne?
İV Jańa sabaq. Taqtaǵa mysaldar jazylady, oqýshylar ózderi oqyp taldaıdy da, erejeni ózderi shyǵarady. Bul jerde muǵalim tek baǵyt berýshi.
Qarsylyqty salalas.
Kún saıyn bir jańalyq bolady, alaıda bul jańalyq anany burynǵydaı mazasyzdandyrmaıdy.(Ǵ. S.)
Bul el Muhıtty buryn da qadirleýshi edi ǵoı, degenmen onysy mundaı dárejede emes - ti.(Ǵ. S)
Elemes bir nárse aıtaıyn dep edi, - Shymyrbek úndemeı qaldy. (S. E)
Bul áli qulama kári kisi emes edi, qaıǵy qasireti janshyp barady.
• Bas bolmaq ońaı, – bastamaq qıyn.
(maqal)
«Erejeler» eli
Qarsylyqty salalas – quramyndaǵy jaı sóılemderdiń birindegi is, oqıǵa ekinshisindegi is, oqıǵaǵa qarama - qarsy bolatyn salalastyń túri.
biraq, sonda da, degenmen, alaıda, áıtse de, sóıtse de – qarsylyq mándi jalǵaýlyq shylaýlar arqyly baılanysady.
Qarsylyqty salalas
Jalǵaýlyqty qarsylyqty salalas
Jalǵaýlyqsyz qarsylyqty salalas
«Tapsyrmalar» eli
1. 106 – jattyǵý. Berilgen jaı sóılemderge oılaryńnan qarama - qarsy mándi jaı sóılem oılap jazyp, qarsylyqty salalas qurańdar.
1. Jel saıabyrlaǵan sıaqty,...
2. Teńiz tynyshtaldy,...
3. Taý astyndaǵy kóldiń úńgiri joldan alys emes eken,...
4. Buryn baı edi,...
5. 5. Kóp balaly úıdiń shań - shuńy kóp bolýshy edi,...
6. 6. Jaz ortasy bolyp qaldy,...
2. 107 – jattyǵý. Qarsylyqty salalastyń qandaı túri ekendigin anyqtap, tynys belgileriniń qoıylý sebebin túsindirińder.
Olarda pasyqtyq bar,- adamdyq joq; qarańǵy jaýyzdyq bar,- jarqyn júz joq. Men túriktiń padıshasy Afrasıabtyń óziniń qymbat nárselerin, altyn, kúmisterin Horezm ólkesindegi Kerderiden joǵary bir jerge kómgendigi týraly kóne derekti parsy tilinen oqyp bildim, biraq İİ Husraýǵa deıin ony eshkim bilmegen. Janqıa apaı seni eljiretip súımeıdi de, ótinbeıdi de, alaıda shyj - byj etip uryspaıdy da.... Ulbolsyn jaýap berýden, sóılesýden tartynbaıdy, - nege ekeni belgisiz, qaımyǵady. Mektep bitirýimizge birtalaı ýaqyt bar, sonda da árqaısymyzdyń nege ıkem ekenimiz baıqalyp qalǵan-dy.
«Alǵyrlar» eli
Deńgeılik tapsyrmalar
İ deńgeı – Semantıkalyq karta
İİ deńgeı – 108 – jattyǵý
İİİ deńgeı – Aıaqtalmaǵan sóılemder
1. Sóılemderdi úsh topqa bólip jazý qajet
Yńǵaılas salalas
Sebep - saldar salalas
Qarsylyqty salalas
Sóılemder
Jel saıabyrlanǵan sıaqty,- ekpini áli qatty.
Ol jyldam jazyp otyr, sebebi bul burynnan - aq kókeıinde saırap júr edi.
Qanysh Baıanaýyl ánderin kóp biledi jáne ózi jaqsy oryndaıdy.
Eńbek qylmaı tapqan mal dáýlet bolmas: qardyń sýy sekildi tez sýalar.
Murattyń balalyq shaǵy elde bolyp jatqan úlken ózgeristermen tutas bolady, sondyqtan ol tez eseıdi.
Olardyń bárin úıine apardy da, torǵa qamap qoıdy.
Mezgil keshkirip ketti, amalsyz qonýǵa týra keldi.
Álgi túsimdi qaıta - qaıta kórgim kelgendeı kózimdi jumyp edim,- uıqym kelmedi.
2. 108 – jattyǵý. Qaısysy yńǵaılas, qaısysy sebep - saldar salalas, qaısysy qarsylyqty salalas ekenin tabyńdar.
Muǵalimniń jumysynda qıyndyqtar óte kóp jáne muǵalimniń jaýaptylyǵy da óte zor. Adamdarǵa muǵalimniń etken áseri máńgi qalyp qoıady, sondyqtan da muǵalim ózin - ózi baqylaı júrýge tıis. Túsinen shoshynyp, dúnıeniń tórt buryshyn tegis kezip shyǵady, biraq qaıda barsa da kóretini – qazyp jatqan kór bolady. Qudaıdyń qaharynan jalbarynyp qutylýǵa bolady,- halyqtyń qarǵysynan eshqashan da qutylýǵa bolmaıdy.
Trenıń. «Juldyzdy jańbyr»
1. Kenetten jel turdy
2. Jel qatty turdy
3. Jańbyr sirkiredi
4. Jańbyr qatty sirkiredi
5. Jańbyr basyldy
6. Kún shaıdaı ashyldy (2 ret)
Aıaqtalmaǵan sóılemder...
1. Men de alǵa qaraıtynmyn, biraq...
2. Osy kesh óte uzaq otyrdym, degenmen..
3. Álgi túsimdi qaıta - qaıta kórgim kelgendeı kózimdi jumyp edim,-...
4. Jataqhanany ol ońaı tapty, alaıda...
«Ǵajaıyptar» eli
Sol, sonsha,
sol sebepti
Biraq, degenmen
Da, de, ári, jáne
Alaıda, áıtse de,
sonda da
Elbasy joldaýynan úzindi
Memleket basshysy sizderdiń oqýlaryńyz ben ósip - ónýlerińiz úshin barlyq jaǵdaıdy jasady. Álemdik deńgeıdegi ýnıversıtet, zıatkerlik mektepter ashty, «Bolashaq» baǵdarlamasyn qurdy. Qazir memlekettik jastar saıasatynyń jańa tujyrymdamasy ázirlenýde. Memleket sizderdiń aldaryńyzdan jańa múmkindikter ashylýy úshin barlyǵyn jasaýda. Esterińizde bolsyn: sizderdiń tabystaryńyz – ata - analaryńyzdyń tabysy, týǵandaryńyz men týystaryńyzdyń tabysy, otbasylaryńyzdyń tabysy, barlyq otandastaryńyzdyń tabysy, bizdiń Otanymyzdyń tabysy.
- Bizdiń osyndaı dárejege jetip otyrǵanymyz neniń arqasy?
- Árıne, durys aıtasyzdar, Táýelsizdiktiń, endeshe táýelsizdik taqyrybynda bes joldy óleń qurastyramyz.
Bes joldy óleń. Táýelsizdik
Sabaqty bekitý úshin birneshe suraqtar qoıamyn
Baǵalaý
Úıge tapsyrma: 109 - jattyǵý
You Might Also Like
