Qazaq tili páninen oqýshylardy UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary
Kirispe
Qazirgi bilim berý júıesinde oqýshylardyń ómirlik daǵdylaryn qalyptastyrýǵa jete nazar aýdarylmaıtyndyqtan mektep balalarynyń basym bóligi oqýdyń, oqý pánderi arqyly alynatyn bilik - daǵdylardyń óz ómirlerine qajettiligin túsinbeıdi, onyń óz bolashaǵymen sabaqtastyǵyn sezinbeıdi. Balalardyń arasynda oqýdy kúndelikti mektepke baryp, belgilengen saǵat mólsherinde synypta otyryp qaıtýǵa tıis mindet sekildi qabyldaıtyndardyń bary da jasyryn emes. Sol sebepti de «Qazir balalar sabaqqa qyzyqpaıdy», «Oqýshylar tek ata - anasynan qoryqqanynan sabaqqa keledi», «Ózdiginen oqýǵa, tapsyrmany oryndaýǵa ıkemsiz», «Olar tek baǵa úshin oqıdy», «Oqýshylar oqýǵa qulyqsyz, qazir aıtqanyńdy qazir umytyp qalady» degen sózderdi úlkender aýzynan jıi estip qalamyz. Onyń dálelin óz pánimizge qatysty alsaq, qazaq tilin on bir jyl oqyǵan balalar 11 - synypta Biryńǵaı ulttyq testiden joǵary bal jınaý úshin repetıtor izdeıdi. Osynyń sebebi ne? Nege bala on bir jyl ishinde qajetti bilim qoryn meńgere almady? Qazirgi UBT boıynsha usynylatyn test tapsyrmalarynyń tek gramatıkalyq bilimdi tekserýge qurylǵanyn eskersek, mektepte tipti faktologıalyq bilimniń ózi de durys meńgerilmeı otyrǵany ma? On bir jyl boıy bilim bergenimizdiń nátıjesi qaısy? Etken eńbek, ótken ýaqyt zaıa ketkeni me? Eger bir kúni álemdik bilim keńistigine umtylyp otyrǵan memleketimiz órkenıetti elderdegideı mektep túleginiń bilim deńgeıin ómirlik daǵdy turǵysynan, ıaǵnı, quzyrettilikter boıynsha tekserý júıesin birden engizip jiberse, qaıtpekpiz? Onda qurǵaq bilimniń ózin meńgerýde osaldyq kórsetip otyrǵan balalarymyzdyń jaıy ne bolmaq? Sanaı berseń suraq kóp, jaýap joq. Bardy baǵamdaı, joqty túgeldeı kelgende bir nárse anyqtaldy: mektepte bilim ústirt meńgeriledi, ıaǵnı qazaq tili páni uǵymdaryna mán bere oqytýǵa jete kóńil bólinbeıdi. Sonda ne isteý kerek? Qazaq tili pánin meńgertýde oqýshynyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytýǵa, onyń til týraly dúnıetanymyn qalyptastyrýǵa mán bere oqytý qajet.
Búgingi ustazdardyń aldynda tómendegideı maqsat - mindetter tur:
Maqsattary:
1. Bilim alýshylardyń daıyndyǵyn táýelsiz baǵalanýy negizinde jalpy bilim berýdiń sapasyn memlekettik baqylaý jáne basqarýmen qamtamasyz etý;
2. Kásiptik bilimdi tańdaýǵa daıyndaý maqsatynda bilim alýshylardy saralaý;
3. Oqýshylardyń ózin taný arqyly, ózindik baǵalaýyn qalyptastyrý, stressti jeńýge jol kórsetý;
Mindetteri:
1. Qorytyndy attestasıa barysynda jalpy bilim berý mektepteriniń 11 – synyp oqýshylarynyń qazaq tili páninen daıyndyq deńgeıin anyqtaý;
2. UBT – ny tabysty tapsyrýǵa oqý jyly boıy daıyndaý;
3. Ózindik senimin bolýǵa baýlý;
4. Ózindik baǵalaýyn anyqtaý;
5. Stressti jeńýge jol kórsetý;
Kútiletin nátıje:
1. Muǵalim biliktiligin arttyrý;
2. Oqýshynyń bilimdegi sapa kórsetkishin kóterý;
3. UBT boıynsha joǵary paıyzǵa jetý;
Mekteptiń damýy sapaly bilimdi, toleranttyq jáne ultaralyq máselelerdi sheshýge daıyn jeke tulǵa bolady dep kútiledi. Al sanaly bilim berý tikeleı oqytý sapasyn arttyrýǵa baılanysty bolǵandyqtan, muǵalimniń kásibı deńgeıin, biliktiligin arttyrý basty nazarda. «Elimizdiń erteńi búgingi jas urpaqtyń qolynda, al jas urpaqtyń taǵdyry ustazdardyń qolynda» dep Elbasymyz N. Á. Nazarbaev ustazdardyń mereıin ústem etip, bilimdi urpaq – bilimdi ustazdardan, bilikti mamannan ekenin óz joldaýynda aıtyp ketti. Bilim berýdi damytý tujyrymdamasynda bilim sapasyn kóterýdiń basty quraly esebinde Ulttyq Biryńǵaı Testileý engizilgeni belgili. UBT - nyń maqsaty - mektep bitirýshi túlekterdiń negizgi tórt pánnen baǵdarlamany qanshalyqty meńgergendigin anyqtaý. Baǵdarlama – memlekettik qujat. Ony tolyq meńgerý oqýshynyń, meńgertý – muǵalimniń eń basty mindeti. Mektep sol arqyly balany erteńgi ómirge daıarlaıdy, oqýshynyń bolashaqta belgili bir mamandyq ıesi bolýyna jaǵdaı jasaıdy.
Pavlodar qalasy, Qalıjan Bekqojın atyndaǵy
№12 jalpy orta bilim berý mektebiniń
qazaq tili men ádebıet pán muǵalimi
Shynargýl Sagındykovna Malshýbaeva
Qazaq tili páninen oqýshylardy UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary. júkteý
Qazirgi bilim berý júıesinde oqýshylardyń ómirlik daǵdylaryn qalyptastyrýǵa jete nazar aýdarylmaıtyndyqtan mektep balalarynyń basym bóligi oqýdyń, oqý pánderi arqyly alynatyn bilik - daǵdylardyń óz ómirlerine qajettiligin túsinbeıdi, onyń óz bolashaǵymen sabaqtastyǵyn sezinbeıdi. Balalardyń arasynda oqýdy kúndelikti mektepke baryp, belgilengen saǵat mólsherinde synypta otyryp qaıtýǵa tıis mindet sekildi qabyldaıtyndardyń bary da jasyryn emes. Sol sebepti de «Qazir balalar sabaqqa qyzyqpaıdy», «Oqýshylar tek ata - anasynan qoryqqanynan sabaqqa keledi», «Ózdiginen oqýǵa, tapsyrmany oryndaýǵa ıkemsiz», «Olar tek baǵa úshin oqıdy», «Oqýshylar oqýǵa qulyqsyz, qazir aıtqanyńdy qazir umytyp qalady» degen sózderdi úlkender aýzynan jıi estip qalamyz. Onyń dálelin óz pánimizge qatysty alsaq, qazaq tilin on bir jyl oqyǵan balalar 11 - synypta Biryńǵaı ulttyq testiden joǵary bal jınaý úshin repetıtor izdeıdi. Osynyń sebebi ne? Nege bala on bir jyl ishinde qajetti bilim qoryn meńgere almady? Qazirgi UBT boıynsha usynylatyn test tapsyrmalarynyń tek gramatıkalyq bilimdi tekserýge qurylǵanyn eskersek, mektepte tipti faktologıalyq bilimniń ózi de durys meńgerilmeı otyrǵany ma? On bir jyl boıy bilim bergenimizdiń nátıjesi qaısy? Etken eńbek, ótken ýaqyt zaıa ketkeni me? Eger bir kúni álemdik bilim keńistigine umtylyp otyrǵan memleketimiz órkenıetti elderdegideı mektep túleginiń bilim deńgeıin ómirlik daǵdy turǵysynan, ıaǵnı, quzyrettilikter boıynsha tekserý júıesin birden engizip jiberse, qaıtpekpiz? Onda qurǵaq bilimniń ózin meńgerýde osaldyq kórsetip otyrǵan balalarymyzdyń jaıy ne bolmaq? Sanaı berseń suraq kóp, jaýap joq. Bardy baǵamdaı, joqty túgeldeı kelgende bir nárse anyqtaldy: mektepte bilim ústirt meńgeriledi, ıaǵnı qazaq tili páni uǵymdaryna mán bere oqytýǵa jete kóńil bólinbeıdi. Sonda ne isteý kerek? Qazaq tili pánin meńgertýde oqýshynyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytýǵa, onyń til týraly dúnıetanymyn qalyptastyrýǵa mán bere oqytý qajet.
Búgingi ustazdardyń aldynda tómendegideı maqsat - mindetter tur:
Maqsattary:
1. Bilim alýshylardyń daıyndyǵyn táýelsiz baǵalanýy negizinde jalpy bilim berýdiń sapasyn memlekettik baqylaý jáne basqarýmen qamtamasyz etý;
2. Kásiptik bilimdi tańdaýǵa daıyndaý maqsatynda bilim alýshylardy saralaý;
3. Oqýshylardyń ózin taný arqyly, ózindik baǵalaýyn qalyptastyrý, stressti jeńýge jol kórsetý;
Mindetteri:
1. Qorytyndy attestasıa barysynda jalpy bilim berý mektepteriniń 11 – synyp oqýshylarynyń qazaq tili páninen daıyndyq deńgeıin anyqtaý;
2. UBT – ny tabysty tapsyrýǵa oqý jyly boıy daıyndaý;
3. Ózindik senimin bolýǵa baýlý;
4. Ózindik baǵalaýyn anyqtaý;
5. Stressti jeńýge jol kórsetý;
Kútiletin nátıje:
1. Muǵalim biliktiligin arttyrý;
2. Oqýshynyń bilimdegi sapa kórsetkishin kóterý;
3. UBT boıynsha joǵary paıyzǵa jetý;
Mekteptiń damýy sapaly bilimdi, toleranttyq jáne ultaralyq máselelerdi sheshýge daıyn jeke tulǵa bolady dep kútiledi. Al sanaly bilim berý tikeleı oqytý sapasyn arttyrýǵa baılanysty bolǵandyqtan, muǵalimniń kásibı deńgeıin, biliktiligin arttyrý basty nazarda. «Elimizdiń erteńi búgingi jas urpaqtyń qolynda, al jas urpaqtyń taǵdyry ustazdardyń qolynda» dep Elbasymyz N. Á. Nazarbaev ustazdardyń mereıin ústem etip, bilimdi urpaq – bilimdi ustazdardan, bilikti mamannan ekenin óz joldaýynda aıtyp ketti. Bilim berýdi damytý tujyrymdamasynda bilim sapasyn kóterýdiń basty quraly esebinde Ulttyq Biryńǵaı Testileý engizilgeni belgili. UBT - nyń maqsaty - mektep bitirýshi túlekterdiń negizgi tórt pánnen baǵdarlamany qanshalyqty meńgergendigin anyqtaý. Baǵdarlama – memlekettik qujat. Ony tolyq meńgerý oqýshynyń, meńgertý – muǵalimniń eń basty mindeti. Mektep sol arqyly balany erteńgi ómirge daıarlaıdy, oqýshynyń bolashaqta belgili bir mamandyq ıesi bolýyna jaǵdaı jasaıdy.
Pavlodar qalasy, Qalıjan Bekqojın atyndaǵy
№12 jalpy orta bilim berý mektebiniń
qazaq tili men ádebıet pán muǵalimi
Shynargýl Sagındykovna Malshýbaeva
Qazaq tili páninen oqýshylardy UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary. júkteý
You Might Also Like
-
Sabaq taqyryby: Tik tórtburyshtyń (sharshynyń) perımetri
