Qazaqstan sýretshileri
Qazaqstan sýretshileri.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa Qazaqstan sýretshileriniń eńbekterin, qysqasha ómirbaıanyn, alǵash Qazaqstan sýretshisi Á. Qasteev týraly maǵlumat berý. Balalardyń óz jerlesteriniń ónerlerin maqtan tutýlaryna yqpal etý.
Sabaqtyń túri: Áńgime.
Sabaqqa qajetti qural jabdyqtar: Sýretshiler týraly málimetter, fotosýretteri. Sýret álbomy, qaryndash boıaý, t. b.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Joq balalardy belgileý, úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
Qazaqstan Respýblıkasyna tanymal Qazaqstan halyq sýretshileri barshylyq.
Ábilhan Qasteev– qazaq beıneleý ónerine alǵash jol salǵan kásibı sýretshi. 1904 jyly 1 qańtarda Taldyqorǵan oblysy, Jarkent aýdanynyń Shejin aýylynda dúnıege kelgen. 1929 - 1931 jyldary N. G. Hmýdovtyń stýdıasynda beıneleý óneriniń negizin úırenedi.
1930 jyly Moskva qalasyndaǵy murajaılarymen tanysady, 1937 jyly Qazaq SSR - iniń halyq sýretshisi ataǵyn aldy.
Tanymal týyndylary
«Kolhozdaǵy sút ferma», «Maqta jınaý», «Kolhozdyń toıy», «Qyz alyp qashý», «Satyp alynǵan qalyńdyq», «Altyn astyq», «Aqsaı kareri», «Medeý muz aıdyny», «Túrksib», «Talas jaǵalaýy», «Qapshaǵaı dalasy». Sonymen qatar Kenesary Qasymov, Abaı, Shoqan Ýálıhanov, Jambyldyń portretteri; erekshe tanymal bolyp tabylatyn portreti – «Amangeldi Imanov» portreti sıaqty tanymal sýretteri bar.
Marapattary men laýazymy
"Qazan tóńkerisi" ordenimen, "Eńbek Qyzyl Tý" ordenimen eki ret, «Qurmet belgisi» ordenimen marapattalǵan.
Qazaq KSR eńbek sińirgen óner qaıratkeri (1942).
Qazaq KSR halyq sýretshisi (1944).
Shoqan Ýalıhanov atyndaǵy Qazaq KSR - niń memlekettiń premıasy (1967), «Qazaqsan jerinde» atty týyndylary úshin
Áýbákir Ysmaıylov – 1910 jyly Qaraǵandy oblysy, Telman aýdanynda dúnıege kelgen. 1932 jyly Moskvadaǵy joǵary tehnıkalyq kórkemsýret sheberhanasyn, 1938 jyly Teatr óneri ınstıtýtyn bitirgen. 1933 jyly KSRO sýretshiler odaǵynyń múshesi boldy. «Qaraǵandy shahtasy», «Tyń ıgerý», «Hantáńiri», «Abaı dostarymen birge», «Isataı Mahambet»t. b. tolyp jatqan shyǵarmalary elge tanymal.
Jan - jaqty talantty Áýbákir Ysmaıylovtyń – akterlyq jáne oryndaýshylyq ári kúıshi - dombyrashylyq sheberlikteri muraǵattarda, kınoqujattarda saqtalǵan sonymen qatar otandyq kınolarǵa da túsken: Sh. Aımanovtyń «Taqıaly perishte», Oljas Súleımenovtyń «Kógildir marshrýt», S. Hodjıkovtyń «Qyz Jibek», Azerbaıjan Mambetovtyń «Bir kúni jáne máńgibaqı». Áýbákir Ysmaıylovtyń kınomen alǵashqy tanystyǵy soǵys jyldary bastaldy, sol kezde ol rejıser Sergeı Eızenshteınniń «Ivan Groznyı» fıliminde assısent bolyp jumys jasap júrgen bolatyn, sonymen qatar tanymal keńes fılmderi «Shoshqa qora jáne baqtashy» jáne «Ómirge joldama» fılmderine túsken, buǵan dálel reseı kınomatografıa muraǵatyndaǵy materıaldar.
Aısha Ǵalymbaeva 1917 jyly Almaty oblysynyń Eńbekshi qazaq aýdanyndaǵy Esik aýylynda dúnıege kelgen. Almatynyń kórkemsýret ýchılıshesinde (1943) jáne Búkilodaqtyq Memlekettik kınematografıa ınıstıtýtynda (1949) oqyǵan. Aısha Ǵalymbaeva «Mahabbat týraly ańyz», «Ójet qyz», Shoqan Ýálıhanov jóninde «Onyń zamany áli alda», «Bul Shuǵylada bolǵan edi» deıtin fılmderdiń qoıýshy sýretshisi. «Qazaqtyń halyq kıimderi» (1958) álbomynyń avtory. Respýblıkalyq, Odaqtyq jáne Halyqaralyq kóptegen kórmelerge qatysqan. Onyń týyndylary Qazaqstan, TMD jáne álemniń kóptegen elderindegi jeke koleksıalarǵa qoıylǵan.
Aısha Ǵarıfqyzy Ǵalymbaeva, Qazaqstannyń halyq sýretshisi, QR Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, «Qurmet belgisi», «Eńbek Qyzyl tý» ordenderiniń ıegeri. Onyń esimi Respýblıkanyń qurmetti Altyn kitabyna jazylǵan. Qazaqstan ónerin damytýǵa qosqan úlesi úshin «Tarlan» syılyǵyn alǵan.
Qazaq óneriniń tarıhyna Aısha Ǵalymbaevanyń shyǵarmashylyq ómirbaıany shyn máninde altyn árippen jazylǵan! Ol tarıhtyń qaı betin ashsańyz da, aldyńyzdan Aısha Ǵarıfqyzy somdaǵan tamasha obrazdar shyǵady.
Aısha Ǵarıfqyzy jaryq dúnıege kelisimen - aq aıy ońynan týǵan adam. Onyń týǵan aýyly Alataýdyń bókterindegi tabıǵaty tańqalardaı tamasha jerde. Kıiz úıdiń ishindegi alýan túske boıalǵan oıý órnektiń, bir - birine ǵajap jarasym tapqan ár buıym, ár zattyń ózi janyńdy jyp - jyly nur shýaǵymen jylytqan sulýlyq áleminiń tutas bir álemı keńistigi tárizdi. İsmer áje Aıshaǵa jas kúninen óz qolynan kelgenniń bárin úıretti. Tunyp turǵan tabıǵat tamashasy men jyly uıanyń sulý yrǵaq, ásem boıaýy birte - birte bolashaq sýretshiniń jan dúnıesin móp - móldir, tutas bir tunyǵymen baýrap aldy. Odan soń bul ǵajaıyp dúnıe, sıqyrly sýret onyń polotnolarynda beıneli kórinis tapty. «Muraǵa qalmaǵannyń bári qaýqarsyz dúnıeler» dep Nısshe aıtqandaı, bizdiń mıras etkenderimizdiń bári tańdaýly týyndylar.
Moldahmet Syzdyquly Kenbaev (25. 7. 1925 jyl, Qostanaı oblysy Amangeldi aýdany Sartol aýyly – 18. 5. 1993 jyl, Almaty) – alǵashqy qazaq kásibı sýretshileriniń biri, keskindemeshi, pedagog, Qazaqstannyń halyq sýretshisi
1985; 1963 jyldan Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri.
1931 – 41 j. Almatydaǵy balalar úıinde tárbıelendi.
Almaty kórkemsýret ýchılıshesin (1948) bitirdi.
Máskeý kórkemsýret ınstıtýtyn (1956) bitirgen.
1956 – 59 j. Qazaqstan Kórkemsýret qory basqarmasynyń tóraǵasy.
1968 – 74 j. Qazaqstan Sýretshiler odaǵynyń keskindeme seksıasynyń tóraǵasy boldy.
Shyǵarmashylyǵy
Kenbaevtyń shyǵarm. jumysy 20 ǵ-dyń 50-jyldarynan bastalady.
“Álibı Jangeldınniń otrády”
“Shopan áni” (1956)
“Áńgime ústinde” (1957) sıaqty týǵan jer tarıhynan syr shertken alǵashqy týyndylarynan-aq sýretshi esimi qalyń kópshilikke keń tanyldy.
“Kıiz basý” (1958)
“Saban toı”
“Tuskıiz” trıptıhy (1960)
“Qashaǵandy qýý” (1961), t.b. eńbekteri ulttyq keskindeme ónerin damytty.
Peızajdyq kartınalary:
“Almatynyń tóńiregi” (1958)
“Sýat basynda”
“Qystaýda” (1966)
“Taý bókterinde” (1967)
“Jaılaýdaǵy tań” (1975)
“Býrát áıeli” (1956)
“Sýretshi áıel portreti” (1957)
“Muhtar Áýezov” (1977)
“ál-Farabı” (1980), t.b. portretteri
Moldahmet Kenbaev, Qanapıa Teljanov, Hakimjan Naýryzbaev, Sabyr Mámbeev, Sahı Romanov, t. b. kóptegen Qazaqstan sýretshileriniń eńbekteri tek elimiz ǵana emes shet elderde de tanymal.
Tapsyrma: Halyq sýretshileri jaıly áńgimeleý.
Sabaqty qorytyndylaý: Suraq - jaýaptar
Qazaqstannyń eń tuńǵysh sýretshisi atanǵan kim?
Taǵy qandaı sýretshilerdi bilemiz?
Sýretshiler shyǵarmalary qandaı áser qaldyrdy?
Úıge tapsyrma: Qazaqstan sýretshileri týrala mazmundama nemese referat jazý.
Oqýshylardy baǵalaý.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa Qazaqstan sýretshileriniń eńbekterin, qysqasha ómirbaıanyn, alǵash Qazaqstan sýretshisi Á. Qasteev týraly maǵlumat berý. Balalardyń óz jerlesteriniń ónerlerin maqtan tutýlaryna yqpal etý.
Sabaqtyń túri: Áńgime.
Sabaqqa qajetti qural jabdyqtar: Sýretshiler týraly málimetter, fotosýretteri. Sýret álbomy, qaryndash boıaý, t. b.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Joq balalardy belgileý, úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
Qazaqstan Respýblıkasyna tanymal Qazaqstan halyq sýretshileri barshylyq.
Ábilhan Qasteev– qazaq beıneleý ónerine alǵash jol salǵan kásibı sýretshi. 1904 jyly 1 qańtarda Taldyqorǵan oblysy, Jarkent aýdanynyń Shejin aýylynda dúnıege kelgen. 1929 - 1931 jyldary N. G. Hmýdovtyń stýdıasynda beıneleý óneriniń negizin úırenedi.
1930 jyly Moskva qalasyndaǵy murajaılarymen tanysady, 1937 jyly Qazaq SSR - iniń halyq sýretshisi ataǵyn aldy.
Tanymal týyndylary
«Kolhozdaǵy sút ferma», «Maqta jınaý», «Kolhozdyń toıy», «Qyz alyp qashý», «Satyp alynǵan qalyńdyq», «Altyn astyq», «Aqsaı kareri», «Medeý muz aıdyny», «Túrksib», «Talas jaǵalaýy», «Qapshaǵaı dalasy». Sonymen qatar Kenesary Qasymov, Abaı, Shoqan Ýálıhanov, Jambyldyń portretteri; erekshe tanymal bolyp tabylatyn portreti – «Amangeldi Imanov» portreti sıaqty tanymal sýretteri bar.
Marapattary men laýazymy
"Qazan tóńkerisi" ordenimen, "Eńbek Qyzyl Tý" ordenimen eki ret, «Qurmet belgisi» ordenimen marapattalǵan.
Qazaq KSR eńbek sińirgen óner qaıratkeri (1942).
Qazaq KSR halyq sýretshisi (1944).
Shoqan Ýalıhanov atyndaǵy Qazaq KSR - niń memlekettiń premıasy (1967), «Qazaqsan jerinde» atty týyndylary úshin
Áýbákir Ysmaıylov – 1910 jyly Qaraǵandy oblysy, Telman aýdanynda dúnıege kelgen. 1932 jyly Moskvadaǵy joǵary tehnıkalyq kórkemsýret sheberhanasyn, 1938 jyly Teatr óneri ınstıtýtyn bitirgen. 1933 jyly KSRO sýretshiler odaǵynyń múshesi boldy. «Qaraǵandy shahtasy», «Tyń ıgerý», «Hantáńiri», «Abaı dostarymen birge», «Isataı Mahambet»t. b. tolyp jatqan shyǵarmalary elge tanymal.
Jan - jaqty talantty Áýbákir Ysmaıylovtyń – akterlyq jáne oryndaýshylyq ári kúıshi - dombyrashylyq sheberlikteri muraǵattarda, kınoqujattarda saqtalǵan sonymen qatar otandyq kınolarǵa da túsken: Sh. Aımanovtyń «Taqıaly perishte», Oljas Súleımenovtyń «Kógildir marshrýt», S. Hodjıkovtyń «Qyz Jibek», Azerbaıjan Mambetovtyń «Bir kúni jáne máńgibaqı». Áýbákir Ysmaıylovtyń kınomen alǵashqy tanystyǵy soǵys jyldary bastaldy, sol kezde ol rejıser Sergeı Eızenshteınniń «Ivan Groznyı» fıliminde assısent bolyp jumys jasap júrgen bolatyn, sonymen qatar tanymal keńes fılmderi «Shoshqa qora jáne baqtashy» jáne «Ómirge joldama» fılmderine túsken, buǵan dálel reseı kınomatografıa muraǵatyndaǵy materıaldar.
Aısha Ǵalymbaeva 1917 jyly Almaty oblysynyń Eńbekshi qazaq aýdanyndaǵy Esik aýylynda dúnıege kelgen. Almatynyń kórkemsýret ýchılıshesinde (1943) jáne Búkilodaqtyq Memlekettik kınematografıa ınıstıtýtynda (1949) oqyǵan. Aısha Ǵalymbaeva «Mahabbat týraly ańyz», «Ójet qyz», Shoqan Ýálıhanov jóninde «Onyń zamany áli alda», «Bul Shuǵylada bolǵan edi» deıtin fılmderdiń qoıýshy sýretshisi. «Qazaqtyń halyq kıimderi» (1958) álbomynyń avtory. Respýblıkalyq, Odaqtyq jáne Halyqaralyq kóptegen kórmelerge qatysqan. Onyń týyndylary Qazaqstan, TMD jáne álemniń kóptegen elderindegi jeke koleksıalarǵa qoıylǵan.
Aısha Ǵarıfqyzy Ǵalymbaeva, Qazaqstannyń halyq sýretshisi, QR Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, «Qurmet belgisi», «Eńbek Qyzyl tý» ordenderiniń ıegeri. Onyń esimi Respýblıkanyń qurmetti Altyn kitabyna jazylǵan. Qazaqstan ónerin damytýǵa qosqan úlesi úshin «Tarlan» syılyǵyn alǵan.
Qazaq óneriniń tarıhyna Aısha Ǵalymbaevanyń shyǵarmashylyq ómirbaıany shyn máninde altyn árippen jazylǵan! Ol tarıhtyń qaı betin ashsańyz da, aldyńyzdan Aısha Ǵarıfqyzy somdaǵan tamasha obrazdar shyǵady.
Aısha Ǵarıfqyzy jaryq dúnıege kelisimen - aq aıy ońynan týǵan adam. Onyń týǵan aýyly Alataýdyń bókterindegi tabıǵaty tańqalardaı tamasha jerde. Kıiz úıdiń ishindegi alýan túske boıalǵan oıý órnektiń, bir - birine ǵajap jarasym tapqan ár buıym, ár zattyń ózi janyńdy jyp - jyly nur shýaǵymen jylytqan sulýlyq áleminiń tutas bir álemı keńistigi tárizdi. İsmer áje Aıshaǵa jas kúninen óz qolynan kelgenniń bárin úıretti. Tunyp turǵan tabıǵat tamashasy men jyly uıanyń sulý yrǵaq, ásem boıaýy birte - birte bolashaq sýretshiniń jan dúnıesin móp - móldir, tutas bir tunyǵymen baýrap aldy. Odan soń bul ǵajaıyp dúnıe, sıqyrly sýret onyń polotnolarynda beıneli kórinis tapty. «Muraǵa qalmaǵannyń bári qaýqarsyz dúnıeler» dep Nısshe aıtqandaı, bizdiń mıras etkenderimizdiń bári tańdaýly týyndylar.
Moldahmet Syzdyquly Kenbaev (25. 7. 1925 jyl, Qostanaı oblysy Amangeldi aýdany Sartol aýyly – 18. 5. 1993 jyl, Almaty) – alǵashqy qazaq kásibı sýretshileriniń biri, keskindemeshi, pedagog, Qazaqstannyń halyq sýretshisi
1985; 1963 jyldan Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri.
1931 – 41 j. Almatydaǵy balalar úıinde tárbıelendi.
Almaty kórkemsýret ýchılıshesin (1948) bitirdi.
Máskeý kórkemsýret ınstıtýtyn (1956) bitirgen.
1956 – 59 j. Qazaqstan Kórkemsýret qory basqarmasynyń tóraǵasy.
1968 – 74 j. Qazaqstan Sýretshiler odaǵynyń keskindeme seksıasynyń tóraǵasy boldy.
Shyǵarmashylyǵy
Kenbaevtyń shyǵarm. jumysy 20 ǵ-dyń 50-jyldarynan bastalady.
“Álibı Jangeldınniń otrády”
“Shopan áni” (1956)
“Áńgime ústinde” (1957) sıaqty týǵan jer tarıhynan syr shertken alǵashqy týyndylarynan-aq sýretshi esimi qalyń kópshilikke keń tanyldy.
“Kıiz basý” (1958)
“Saban toı”
“Tuskıiz” trıptıhy (1960)
“Qashaǵandy qýý” (1961), t.b. eńbekteri ulttyq keskindeme ónerin damytty.
Peızajdyq kartınalary:
“Almatynyń tóńiregi” (1958)
“Sýat basynda”
“Qystaýda” (1966)
“Taý bókterinde” (1967)
“Jaılaýdaǵy tań” (1975)
“Býrát áıeli” (1956)
“Sýretshi áıel portreti” (1957)
“Muhtar Áýezov” (1977)
“ál-Farabı” (1980), t.b. portretteri
Moldahmet Kenbaev, Qanapıa Teljanov, Hakimjan Naýryzbaev, Sabyr Mámbeev, Sahı Romanov, t. b. kóptegen Qazaqstan sýretshileriniń eńbekteri tek elimiz ǵana emes shet elderde de tanymal.
Tapsyrma: Halyq sýretshileri jaıly áńgimeleý.
Sabaqty qorytyndylaý: Suraq - jaýaptar
Qazaqstannyń eń tuńǵysh sýretshisi atanǵan kim?
Taǵy qandaı sýretshilerdi bilemiz?
Sýretshiler shyǵarmalary qandaı áser qaldyrdy?
Úıge tapsyrma: Qazaqstan sýretshileri týrala mazmundama nemese referat jazý.
Oqýshylardy baǵalaý.
You Might Also Like
-
Otbasylar kúnine arnalǵan, jartylaı jetim, áleýmettik jetim, az qamtylǵan, kóp balaly otbasylar arasyndaǵy sporttyq shara.
