InfoHub Logo

Taqyryby: Qosh keldiń, áz Naýryz!
Maqsaty: Qazaqtyń ulttyq meıramy Naýryzdy tárbıelenýshilerge keńinen nasıhattaı otyryp, ultjandy, meıirimdi, halyqtyq dástúrdi dáripteýge baýlý.
Túri: ádebı kompozısıalyq, tanymdyq
Kórnekiligi: salt - dástúrge baılanysty zattar, ulttyq taǵamdar

Ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi
2. Kirispe sózi
Júrgizýshi: Armysyzdar, ustazdar, ata – analar, qonaqtar! Bárimizdiń asyǵa kútken Naýryz toıymyz da kelip jetti. Toılaryńyz qutty bolsyn! Naýryz – «jańa kún» degen sóz. Bul kún – bizdiń ata – babalarymyz, arǵy tegimiz myńdaǵan jyldardan beri toılap kele jatqan jyl basy merekesi. Naýryz toıymyz qutty bolsyn! Ulystyń uly kúni dep atalǵan Naýryzda densaýlyqtaryńyz myqty, tilekterińiz qabyl bolsyn! Naýryz aıy – Shyǵys kún esebi boıynsha jyldyń alǵashqy aıy. Bul aıda jyldyń alǵashqy aıy esebinde kún men tún teńeledi, sol sebepten Naýryz jyl basy bolyp sanalady.
"Naýryz kelse, qut kelgeni, halaıyq!"
Esik ashyp, shashý shashyp,
El bop qarsy alaıyq (shashý shashylady)

Sý jyltyrap búrshik ashqan jas taldan,
Bý burqyrap qatyp qalǵan tastardan.
Kún kúrkirep, jasyn oınap aspannan,
Bar tirshilik Naýryzdan bastalǵan!

Naýryz keldi al toılańdar, jarańdar,
Kelgen myna merekege qarańdar.
Shashý shashyp aq jaýlyqta ájeler,
Toıda búgin oınap - kúlip tarańdar.

Al, halaıyq, turmaıyq,
Ándeteıik jyrlaıyq!
Ortamyzdy ashaıyq,
Yrys tilep bul jylǵa,
Jyrdan shashý shashaıyq!
Endi búgingi baıqaýdyń sharttarymen tanys bolaıyq
1. Ár aýyl óz aýylyn tanystyrady;
2. Úı tapsyrmasy "Meniń súıikti taǵamym" ár aýyl óz qolymen daıyndap ákelgen taǵamyn túsindiredi;
3. Suraq - jaýap;
4. Salt - dástúrdi dáripteý;
5. Óz ónerin kórsetý:

Gúl kóńilder qýanyshtan órildi,
Janaryńnan jalyn nury tógildi.
Jyr ushqyndap tur ǵoı áne, únińnen,
Kópshilikke tanystyrshy ózińdi - dep kelesi kezekti tanystyrýǵa bereıik.
Al endi ekinshi saıysymyzǵa kelsek úı tapsyrmasy. Ár aýyldan bir adam shyǵyp óz qolynan daıyndaǵan taǵamyn túsindirsin.

Kelesi saıys suraq - jaýap. Myna jasyryn qaǵazdyń ishinde suraq berilgen sony bárimiz aqyldasa otyryp jaýap beremiz.
Suraqtar:
1. Erýlik berý degendi qalaı túsinesiz?
Erýlik - basqa jerden kóship kelgen kórshilerge sol jerden burynnan turatyndar erýlik beredi, qonaq shaqyrady.
2. Qudaıy qonaq degenimiz ne?
Qudaıy qonaq degenimiz - beıtanys, shalǵaı el, alys jerden jolaýshylap júrgen tosyn qonaq. Olar naǵyz saýaby tıetin qonaq.
3. Máıek degenimiz ne?
Máıek degenimiz - jas qozynyń ultabary. Ony irimshikti uıytý úshin paıdalanady.

4. Qymyzmuryndyq degenimiz ne?
Qymyzmuryndyq degenimiz - bul jaz toıy, mamyr aıynan bastalyp, maýsym aıyna deıin sozylatyn úlken toı. Osy kúni bıeler jelige baılanyp aǵaıyn jekjat birigip qymyzǵa shaqyrady.
5. Toqymqaǵar degenimiz ne?
Toqymqaǵar degenimiz - jas jigit alǵashqy saparǵa shyqqanda onyń ata - anasy toqymqaǵar jasap, mal soıylyp, úlken kishini shaqyryp qonaq etedi.
6. Eń kóp saqtalatyn ulttyq taǵam?
Eń kóp saqtalatyn ulttyq taǵam - qurt
7. Bastańǵy degenimiz ne?
Bastańǵy degenimiz - úlkender joq kezde úıde qalǵan jastar jınalyp dostaryna tamaq beredi.
8. Soǵym soıǵanda alystaǵy úlkenderge berip jiberetin ulttyq káde?
Soǵym soıǵanda alystaǵy úlkenderge berip jiberetin ulttyq káde - ol sybaǵa.
9. Arnaıy qonaq degenimiz ne?
Arnaıy qonaq degenimiz - alystan ádeıi izdep kelgen týma - týystar, joldastar. Bular naǵyz syıly, saǵyna kútken qonaqtar.
10. Úsh arsyzdy ata?
Úsh arsyz - tamaq, uıqy, kúlki.
11. Jeti joqty ata?
Jeti joq -
aspanda - tireýish joq
jerde - ólsheýish joq
aqqýda - sút joq
jylqyda - ót joq
tasbaqa da - talaq joq
tasta - tamyr joq
balyqta til joq
12. Betashar degenimiz ne?
Betashar degenimiz - jańa túsken kelinniń betin ashý.
Maqal - mátelderdi jalǵastyrý:
1. Bı bolmasań da -..........
2. Altaý ala bolsa -...........
Tórteý túgel bolsa -.........
3. Dúnıesiz qyz bolsa da -.......
4. Aıdaǵany bes eshki -..........
Jaýaptary:
1. Bı bolmasań da - bı túsetin úı bol.
2. Altaý ala bolsa - aýyzdaǵy ketedi,
Tórteý túgel bolsa - tóbedegi keledi.
3. Dúnıesiz qyz bolsa da - kádesiz qyz bolmaıdy.
4. Aıdaǵany bes eshki - ysqyryǵy jer jarady.

Aýyldarymyz daıyn bolǵansha ortada "Bıpyl" áni qabyl alyńyzdar
Salt - dástúrim jarassa,
Qaıta túlep jańasha.
Jarysa óner kórsetip,
Toı toılaıyq tamasha - dep kelesi kezekti salt - dástúrdi dáripteý.

Kedeımin dep qysylma,
Óneriń bolsa qolyńda.
Ónerliniń yrysy
Jarqyrap jatyr jolynda.
Saıysta án salaıyq, bı bıleıik,
Ónermen órge basyp kidirmeıik.
(Ár jup óz ónerlerin kórsetedi.)

El de tynysh! jer de tynysh – bul kúni,
Kóremiz tek qýanysh pen kúlkini.
Tabysqan jurt tanys taýyp jatady,
Jamalǵandaı júrekterdiń jyrtyǵy!

Baq darysyn bárińe!
Oı qosylyp oıyńa,
Boı qosylsyn boıyńa!
Aman – esen jeteıik.
Keler Naýryz toıyna!

Altyn kúni shýaq shashyp aspannan,
Jańa jylym jyr dýmannan bastalǵan.
Aq dastarhan jaıyp qazaq tórine,
Aq nıetpen úlkenderden bata alǵan - dep aq bata alaıyq.
Qurmetti qonaqtar. ata - analar búgingi "Qosh keldiń, Áz Naýryz" atty merekelik konsertimiz aıaqtaldy. Kelesi kezekti ádil qazy múshelerine bereıik.