InfoHub Logo

Synyby: 5
Sabaqtyń taqyryby: Quraq quraý tehnologıasy
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: Oqýshylarǵa quraq túrlerin tigýdiń ereksheligimen quraq bólikterin durys
ornalastyrý rettiligin jáne óńdeý tehnologıasyn úıretý.
á) tárbıelik: Oqýshylardyń únemdilikke, ıkemdilikke, uqyptylyqqa, tıanaqty bolýǵa tárbıeleý, shapshańdyqqa, eńbek súıgishtikke baýlý.
b) damytýshylyq Oqýshylardyń teorıalyq bilimderin is – júzinde shyǵarmashylyqpen ushtastyrý, ónerge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, nusqaý, saramandyq jumys
Pánaralyq baılanys: Tarıh, Geometrıa, Beıneleý, Syzý.
Kerekti qural - jabdyqtar: ınteraktıvti taqta, qatty qaǵaz, úlgiler, syzǵysh, ıne, jipter, qaıshy, bor nemese qaryndash

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: oqýshylardy túgendeý, synyp tazalyǵyna mán berý.

II. Úı tapsyrmasyn tekserý
«Qandaı jumbaq bolsa da sheshpeı ony qoımaıyq»
Ár top uıashyq tańdaý arqyly suraqqa jaýap berý.

İ. Oıý - órnek suraǵy:
1) Ejelgi ulttyq oıý? (qoshqar múıiz)
2) Ósimdik tektes oıýlardy ata (úshjapyraq, jaýqazyn, shyńgúl, japyraq, jetigúl)
3) Bul oıý «G» jáne «T» áripterine uqsas, jáne qandaı da bir rý tańbalarynan paıda bolǵan. Qandaı oıý? (Balta)
4) Magıalyq oıý qalaı atalady? (tumarsha)

İİ. Jumbaqtar
1) Bar eken bir dúnıede jalǵyz kózi,
Sol kózben dúnıeniń bárin kezdi.
Álemdi 18 myń kıindirip,
Dúnıeden jap - jalańash ózi bezdi (ıne)
2) Dámdi taǵamdardy jınaıdy,
Qonaqtardy kóńildene syılaıdy (dastarhan)
3) Aryq at qarny qabysqan,
Bir kóldi iship taýysqan (qasyq)
4) Qurǵaq jerde saqtaımyz,
Onsyz tamaq tatpaımyz (tuz)

İİİ. Ulttyq taǵamdar
1) Uıytylǵan sút qalaı atalady? (Aıran)
2) Torta degenimiz ne? (Sary maı tunbasy)
3) Bıe sútinen ashytylǵan sýsyn (qymyz)
4) Ezilgen qurt qalaı atalady? (malta)

İÚ. Jalpy suraq:
1) Stıl degen ne? (Máner, sıpat, erekshelik)
2) Matany ylǵaldy - jylýmen óńdeý degenimiz ne? (Útikteý)
3) Salaly, jabaıy, buıra. Qandaı talshyq? (Zyǵyr)
4) Myna sandar neni bildiredi: 160 - 88 - 70?
(1 san - sm ólshengen boı
2 san – keýdeniń jarty oramy
3 san - myqynnyń jarty oramy )

İİ. Jańa sabaq
Jańa sabaq quraq túrlerin eske túsirip, toptastyrý ádisimen bastalady.

Segizjapyraq
Aqqý
Juldyzsha
Tyrnaqatar
Shı quraq
Oıýly

Quraq, onyń túrleri týraly maǵlumat:
Quraqty qandaı maqsatta quraımyz?
- Birinshiden, mata qıyndylaryn iske asyrý, kádege jaratý.
- Ekinshiden, ádemilikke, uqyptylyqqa, tárbıelilikke mán berý.
Quraq quraý - halqymyzdyń úı - turmysy buıymdarynda urpaqtan - urpaqqa ulasqan ulttyq tásildegi óneri.
Quraq quraý úshin, qalǵan qıyndy matalar qoldanǵan. Quraq quraý - mata qıyndylaryn iske uqsatý, kádege jaratý jáne úlken sándilikpen matadan ár túrli pishinderdi qıýlastyra otyryp keltirý.
Burynǵy áje - ápkelerimiz kúndelikti úı - tirshiliginde ózindik orny bar,
paıdalanýyna qaraı, sháı quıýshyǵa arnalǵan shaǵyn kórpeshe, meımanǵa salatyn «tór kórpeshe», uıyqtarda salatyn mamyq kórpeshe, qyz uzatylarda beretin túrli tústi sándi «atasyna, enesine» arnalyp, quraq kórpe - kórpesheler jasaýyn daıyndaǵan.
Quraq quraý óneriniń tereń mán - maǵynasy bar. Ertede apa - ájelerimiz quraq quraı otyryp, qyz - nemeresine arnalǵan quraqty:«Otan bolyp quralyp ketsin, ósip - ónsin»degen tilekpen jasaǵan.

Tańǵajaıyp talantymen talaılardy tamsandyrǵan qazaq qolóneriniń qarapaıym da qaıtalanbas túri – qıystyryp quraq qıý, odan kózdiń jaýyn alatyndaı óte baǵaly buıymdar jasaý. Onyń qymbat qundylyǵynyń bir aıǵaǵy quraqtan jasalǵan zattardyń uzatylatyn qyz jasaýyna enip, bul dúnıe - múliktiń ajaryn araılandyryp jiberetini, úı ishine ulttyq reń berip, adamnyń rýhyn asqaqtatatyny. Quraq – tórge tóseıtin kórpeshe. Mata qıyndylaryn qıýlastyryp, tumarsha, segiz japyraq, romb tárizdi órnekterden quralǵan kórpeni quraq nemese quraq kórpe dep ataıdy. Ejelden qonaqjaı qazaq halqy tórin qonaqqa arnalǵan “qasıetti oryn” sanaǵan. Erte kezde balasy ólip, toqtamaǵan úı “til - kózden aman bolsyn” degen yrymmen qyryq quraq qurap, balasyn soǵan oraǵan. Quraq kórpeni arasyna maqta nemese qoıdyń, túıeniń júnin salyp, syryp tigedi.