InfoHub Logo

Ashyq sabaq dáıektemesi
Qazaq ádebıeti
Sabaqtyń taqyryby: Sáken Seıfýllın óleńderi

Sabaqtyń maqsattary
Bilimdik: Sáken Seıfýllın ómiri men shyǵarmashylyǵymen, óleńderimen tanystyrý, taqyryptyq, ıdeıalyq mazmunyn ashý. Kórkemdik ereksheligine taldaý jasaý

Tárbıelik: Estetıkalyq sezimge tárbıeleý
Avtor kótergen ıdeıa arqyly jas urpaqty qaıyrymdylyqqa, janashyrlyqqa, meıirimdilikke tárbıeleý, jaman ádetten jırendirý
Damytýshylyq: Oqýshynyń sóıleý tilin damytý.
Ár oqýshynyń oı - qıalyna erik bere otyryp, ózinshe oı túıýge baýlý, shyǵarmashylyqqa, mánerlep oqýǵa daǵdylandyrý, oılaý áreketterin qozǵalysqa túsirý, oılaý daǵdylaryn damytý.

Sabaqtyń túri Jańa bilimdi meńgertý
Ádis - tásilderi Syn turǵysynan oqý men jazýdy damytý strategıalary, test túrleri, semantıkalyq karta, «Altyn qaqpa» oıyny
Kórnekilikter Kespe qaǵazdar, S. Seıfýllın portreti, sýretter, mýltımedıalyq qurylǵy, ınteraktıvti taqta.
Paıdalanylǵan ádebıetter Sáken Seıfýllın shyǵarmalar jınaǵy.

Sabaqtyń júrý barysy:
İ. Uıymdastyrý
1. Amandasý.
2. Oqýshylardyń sabaqqa qatysy
3. oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵy

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
«Jumbaq sandar»
Bul kim?
Ony fılosof, tarıhshy, oıshyl retinde de tanytatyn «Úsh anyq», «Musylsandyq sharty» atty týyndylary, áleýmettik - aǵartýshylyq arnadaǵy «Jolsyz jaza», «Qalqaman — Mamyr», «Láıli — Májnún» t. b. jyr jınaqtary men poemalary basylyp shyqqan. (Shákárim)

Ol ádebıettiń ár túrli janryna qalam tartqan qalamger. Alǵashqy kitaby – "Oıan, qazaq!" degen atpen Peterbýrg qalasyndaǵy jaryq kórgen óleń jınaǵy. Odan keıin 1913 jyly Orynborda "Azamat", al 1915 jyly "Terme" atty óleńder kitaptary basylyp shyǵady. (Mirjaqyp)
1913 - 1918 jyldary ózi uıymdastyrǵan "Qazaq" gazetiniń redaktory bola júrip, keń aýqymdy áleýmettik ister atqarady. Gazet betinde halyq ómiriniń asa kúrdeli máselelerin kóteredi. Eldi oqý - bilimge, ilgeri umtylýǵa shaqyrady. (Maǵjan)

Onyń ishinde kóptegen óleńder, "Qartqoja", "Aqbilek" romandary, "Kúnikeıdiń jazyǵy" hıkaıaty men "Ánshi" sekildi birqatar kórkem áńgimeleri, "Rábıǵa", "Mansapqorlar", "Qanapıa men Shárbaný", "El qorǵany", "Shernıaz" pesalary, "Nur kúıi" poemasy, sondaı - aq birsypyra syn maqalalar men aýdarmalary bar. (Júsipbek)
Ol – lırıkalyq óleńdermen qatar birneshe kórkem poemalar jazǵan aqyn. Atap aıtqanda, "Qoılybaıdyń qobyzy", "Batyr Baıan", "Qorqyt", t. b. poemalary aqyn talantynyń erekshe qyryn tanytady. (Maǵjan)

Úsh báıterek
Qalyń qara qazaqqa
Úsh báıterek atandyń.
Janyń malynyp azapqa
Urpaq úshin sóz aldyń.
Keıde kúıip, keıde muń
Kóńilge jaqty qarany.
Artta myna urpaqtyń
Boldyń mine urany.
Aqylmenen tereń oı
Tipti janǵa syımaǵan.
İlıas, Beıimbet, Sáken ǵoı
Elime baqyt syılaǵan.
Bizge mura, sizdiń eńbegińiz
Bizge ańyz, sizdiń kórgenińiz.
Halyq jaýy atanyp ketseńiz de
Saqtaımyz sizdi máńgi esimizde.
Jańa sabaqty túsindirý.

Seıfýllın Sáken (Sadýaqas, 1894 - 1938) - qazaqtyń kórnekti jazýshysy, qazaq ádebıetin qalyptastyrýshylardyń biri, memleket jáne qoǵam qaıratkeri. Týyp - ósken jeri - Qaraǵandy oblysynyń Shet aýdanyna (burynǵy Jańaarqa aýdanyna) qarasty Ortaý keńsharynyń Qarashilik qystaǵy. Saıası repressıanyń qurbany bolǵan. Nildidegi orys - qazaq jáne Aqmoladaǵy bastaýysh prıhod mektebinde (1905 - 1908), úsh klasstyq qalalyq ýchılıshede (1908 - 1913), Ombydaǵy muǵalimder semınarıasynda (1913 - 1916) oqyǵan. Ombyda qazaq jastarynyń Birlik qaýymyn, Aqmolada Jas qazaq uıymyn ashyp, Tirshilik gazetin shyǵarýdy uıymdastyrǵan.

Sákenniń alǵashqy óleńder jınaǵy Ótken kúnder degen atpen 1914 jyly jaryq kórdi. Poezıalyq týyndylarynyń ishinde Sákenniń shyǵarmashylyq ereksheligi men ıdeıalyq - saıası ustanymyn bederli aıǵaqtaıtyn týyndylary – «Kel jigitter», «Jas qazaq marselezasy», «Jumyskerlerge», «Joldastar» sıaqty saıası lırıkalary, sondaı - aq «Sovetstan», «Kókshetaý», «Álbatros», «Sosıalısan», «Qyzyl at» poemalary. Proza salasynda «Jer qazǵandar», «Aısha», «Bizdiń turmys», «Sol jyldarda», «Jemister» povesteri men «Tar jol taıǵaq keshý» memýarlyq roman jazǵan. «Baqyt jolynda», «Qyzyl suńqarlar» dramalary óz zamanynyń rýhyn tanytatyn eleýli shyǵarmalar.
Sáken shyǵarǵan ánder halyqtyq dástúrdi tuǵyr ete otyryp, dúnıege ózindik daralyq sıpattarmen erekshelenedi.
Sáken qazaq mańdaıyna bitken birtýar dara tulǵalardyń biri. Ol óz ultyn qaltqysyz súıip, halqyna eńbek sińirdi.