InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Sheshendik sózder

Sabaqtyń maqsaty: a) Oqýshylardy ótilgen taqyryp arqyly tilin damytý, til baılyǵyn jetildirý;
á) Sezimtal, sheshen bolýǵa umtyldyrý;
b) Maqal – mátelder úıretý arqyly halqymyzdyń ádebı baı muralaryn, sheshendik ónerin, dástúrin qadirleýge tárbıeleý;
Sabaqtyń túri: Qalyptan tys – saıahat sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, t aldaý, izdený t. b
Sabaqtyń kórnekiligi: syzbalar, kesteler, dıdaktıkalyq materıaldar t. b
Pánaralyq baılanys: tarıh, geografıa

Sabaqtyń barysy:
a) Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, oqý quraldaryn tekserý,
synyptyń tazalyǵyna kóńil bólý.
Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.

á) Úı tapsyrmasyn pysyqtaý:
Úıge berilgen sheshendik sózder týraly suraımyn oqýshylarǵa birneshe suraqtar qoıamyn.
Úı tapsyrmasyn pysyqtaý:
Búgingi bizdiń ótetin sabaǵymyz osyǵan deıin ótilgen sheshendik sózderdi qanshalyqty meńgergenimizdi anyqtaýǵa baǵyttalmaq. Iaǵnı saıahat sabaǵyn ótkizemiz. Sheshendik sózder qashanda halyqtyń qajetti murasy bolyp tabylǵan. Sonymen birge olar – tárbıe quraly. Qazaq halqy qandaı aýyr jaǵdaıda ómir súrmesin, óziniń bı - sheshenderiniń sózin jadynda saqtap, jattap aıta júrýdi, odan úlgi - ónege alýdy toqtatqan emes. Sheshender, bıler árqashan shyndyqty aıtyp, az sózge az maǵyna syıǵyzyp, halyqtyń rýhanı qajetin ótep otyrǵan. Sheshendiktiń negizgi maqsaty – adamdardy ılandyrý, aıtqysy kelgen nárseni naq aıtyp sendirý. Sheshenderdiń sóz tapqysh, sezimtal, sýyryp salma aqyn sıaqty ár túrli qasıetteri bolǵan. Olar jalpy ómir týraly, el qorǵaý týraly habardar etip otyrdy. Olar: Áıteke bı, Tóle bı, Qazybek bı, Saqqulaq sheshen t. b Sabaqty osyǵan deıingi ótken sheshender ómiri, olardyń sheshendik sózderi, tóreligi týraly alǵan bilimderimizdi qorytyndylaý maqsatynda ótkizbekpiz. Saıahat sabaǵynyń ótý retin jaqsy bilemiz. (muǵalim synypty úsh aýylǵa bólip, úsh bıdiń atyn qoıady) Ár aýyldan tıisti suraqtarǵa jaqsy jaýap beretin, berilgen tapsyrmalardy jaqsy oryndaǵan oqýshylar ǵana kelesi aýylǵa bara alady. Ol úshin árbir aýyldyń aldyndaǵy kespe qaǵazdy alyp, sol qaǵazdaǵy suraqtarǵa jaýap beresizder.

Birinshi aýylymyz – Tóle bıdiń aýyly. Myna kespedegi suraqtarǵa jaýap berińizder.
1. Tóle bı kim?
2. Tóle bıdiń qandaı tolǵaý, sheshendik sózderi bar?
1 - oqýshy: Ul ósse urpaq,
Qyz ósse óris.
2 - oqýshy: Úı syrtynda tóbeń bolsa,
Ertteýli turǵan atyń ǵoı.
El ishinde qarıa bolsa,
Jazýly turǵan hatyń ǵoı.
Muǵalim: - Ia, balalar, biz sonymen Tóle bı aýylynan jaqsy óttik. Endi bizdiń kelesi aýylymyz –

Áıteke bı aýyly.
1. Áıteke bı jaıly ne bilesińder?
2. Áıteke bıdiń qandaı tolǵaýlary bar?
1 - oqýshy: Qysqasha Áıteke týraly málimet beredi.
2 - oqýshy: Baı bolsa halqyńa paıdań tısin,
Batyr bolsań jaýǵa naızań tısin.
Baı bolyp esh paıdań tımese,
Batyr bolyp jaýǵa naızań tımese
Osylaısha 3, 4, 5 suraqtarǵa jaýap beredi.
Muǵalim:
- Biz, balalar, Áıteke bıdiń de aýylynda bolyp qaıttyq. Endigi bizdiń úshinshi aýylymyz Qazybek bı aýyly.(Oqýshylar kespe qaǵazdardy retimen alyp ondaǵy suraqtarǵa jaýap beredi.)
- Al, endi úsh aýyl áńgime jarysyna túsemiz. Ózimizdiń qanshalyqty sheshen, bilgir ekenimizdi kórsetemiz. Úsh aýylǵa beriletin áńgimeniń taqyryptary:
1. «Meniń ájem» 2. «Týǵan jerim» 3. «Ana»
Sońynan áńgimelerińdi oqısyńdar, odan keıin baǵalaımyz.
Sabaǵymyzdyń kelesi bólimi sózjumbaq sheshý:
- Eger myna sózjumbaqty durys sheshseńder qazaqtyń uly aqynynyń atyn oqısyńdar.
1. Qazaq halqynyń eń jaqsy qasıetteriniń biri
2. Erte gúldeıtin gúl
3. El ordasy
4. Alǵash mektep ashqan adam