Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Shyǵarma

- Qyzyń uıyqtap qaldy ma? - dedi Erekeń áıeline qarap. - Shyǵarma jumysyn jazyp bershi dep edi.

- Ne shyǵarma? - dedi áıeli.

- "XXI ǵasyr otbasysynyń ózine tán sıpaty" degen taqyrypta shyǵarma jumysyn jazyp kelińder depti ǵoı. - Sen jazshy, - dedi Erekeń, - men aıtyp otyraıyn.

Áıeli qalam-qaǵazyn daıyndap otyrdy.

Erekeń qolyn artyna ustap bólme ishinde árli-berli júrdi. Sosyn:

- Ne jazamyz? - dedi áıeline qarap.

- Qaıdan bileıin? - dedi áıeli.

- Al jaz onda, - dedi Erekeń. - XXI ǵasyrda otbasy odan ári kúrdelene túsedi.

- Ózi de kúrdelenip kele jatyr ǵoı, - dedi áıeli.

- XXI ǵasyr otbasysynyń ózine tán erekshelikteri bar. Bul - burynǵy zaman otbasylaryna múlde uqsamaıtyn jańa sıpattaǵy otbasy.

Erekeń endi osyǵan ne jazsaq eken dep ıegin ýqalap oılanyp qaldy.

- Jańa joldan bastap jaz, - dedi sosyn áıeline. - XXI ǵasyr otbasysynyń ózine tán sıpattarynyń biri - otbasynyń negizi eki adamnan quralady, - dedi Erekeń.
- Olar er jáne áıel dep atalady.
- Ákesi-aý, bul ne degeniń? - dedi áıeli Erekeńe narazy keıippen qarap. - Qaı zamanda da otbasy áıel men erkektiń bas qosýynan turmaı ma?

- Tura bersin, - dedi Erekeń. - Bul jerde áńgime XXI ǵasyrdyń otbasysy jaıynda bolyp tur ǵoı. Burynǵy zamannyń otbasylarynda ne sharýamyz bar. Sondyqtan jaza berseıshi.

- XX ǵasyrdyń aıaǵynda, - dedi Erekeń daýsyn soza túsip, - áıel men er adamnyń quqyǵyn teńestirý isi tolyq aıaqtalyp bitken edi. Endigi jerde XXI ǵasyr áıel azamatshalarǵa zor senimmen qarap, olarǵa mindet júkteı aldy. Sondaı uly mindetterdiń biri - ómirge bala alyp kelý mindeti edi. Sebebi jańa tehnologıalyq ádis-tásildermen qarýlanǵan ustazdardyń aldyna bala berý isi XXI ǵasyr qoǵamyndaǵy mańyzdy maqsattardyń qatarynan sanaldy.

- Ákesi-aý, - dedi taǵy da Erekeńniń áıeli shyr ete túsip. - qaı zamanda da balany ómirge alyp keletin áıelder emes pe? Bala bolmasa, bárimiz qaıdan shyqtyq?

- Jaza berseıshi, neǵylasyń? - dedi Erekeń. - Ári qaraı jaz.

- Osynaý uly mindetti, - dedi Erekeń, - áıelderimiz asa zor jaýapkershilikpen atqara bastady. Osynyń arqasynda jańa mektepter boı kóterdi, olar zamanǵa saı oqytý quraldarymen jabdyqtaldy, ustazdarymyzdyń jalaqysy artty, izdenisteri joǵarylady. Biz bul jerde qoǵamnyń júgin kóterýde áıel-analardyń eńbegi ushan-teńiz ekendigin bilemiz. Olar bul mindetti qoǵamdyq qyzmetimen qatar ushtastyra aldy.
Bul XXI ǵasyr otbasysynda ómir súretin áıel-analarǵa tán qasıet bolyp otyr. Otbasy qundylyǵy kemigen joq.

- Jańa joldan bastap jaz, - dedi Erekeń áıeline. - XXI ǵasyr otbasysy balalarynyń ózine tán erekshelikteriniń biri - olar ómirge tıtimdeı-tıtimdeı bolyp keledi.

- Ákesi-aý, - dedi áıeli taǵy da narazy únmen, - bala degenniń ózi ómirge qashannan-aq kishkentaı bolyp kelmeı me?

- Jaza ber, - dedi Erekeń. - Sonymen ne dedik? "XXI ǵasyr otbasysy balalarynyń ózine tán erekshelikteriniń biri - olar ómirge tıtimdeı-tıtimdeı bolyp keledi" dedik pe? Endeshe, ári qaraı jaz. Balalar ár jyl saıyn belgili bir jasqa tolyp otyrady. Osy kezde XXI ǵasyrdyń ata-analary ósý kezeńindegi jas pen jastyń arasynda nendeı jumystardyń atqarylǵandyǵy týraly elge esep beredi. Buryshy bar ústelder uıymdastyrylyp, taǵamdar tartylady, aldaǵy mindetter saralanady. Jıyn qonaqtary tilek aıtyp tarqasady. Budan buryn da "Bala - bizdiń bolashaǵymyz" degen sóz aıtylsa, endigi jerde XXI ǵasyr adamdary bul sózdi "Bala - bizdiń baqytty bolashaǵymyz" dep nyq senimmen aıta aldy.
XXI ǵasyr otbasysy ózara tatý birliktegi otbasy bolyp tabylady jáne ol sonymen qatar ózi sekildi ózge otbasylarmen de tatýlyqta ómir súrýge umtylady. Mundaı tatýlyq pen tynyshtyqty sıpattaıtyn "qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaý" degen turaqty sóz tirkesin eske túsirelik. Biz, XXI ǵasyr adamdary, endigi jerde qoı nemese qoı ústindegi jún týraly áńgime qozǵap otyra almaımyz. Sondyqtan XXI ǵasyr boztorǵaılaryna qoıylatyn talap ta joǵary bolmaq.

XXI ǵasyr otbasysy - óziniń ishki saıasatyn birden-bir derbes júrgize alatyn, qarttardyń aralasýyn qajet etpeıtin otbasy. Jańa ǵasyr otbasysynda áıel men er adamnyń ózara syılastyq qarym-qatynasynda, ata-ananyń balaǵa degen qarym-qatynasynda, olardy tárbıelep ósirýde, erkeletý, at qoıý, taǵy da basqa jaǵdaılarda negizinen órkendi dep tanylǵan elderdiń qundylyqtary negizge alynyp otyrady.

XXI ǵasyr otbasysy ajyraspaıdy, al jubaılar arasyna salqyndyq júgirgen jaǵdaıda taraptar ózara bitisýge umtylady. Bitistirý qyzmetin jańa zaman tehnıkasy atqara alady. XXI ǵasyr tehnıkasy - dástúrli otbasyna tán qarıalar qyzmetin almastyra alatyn birden-bir qural.

- Qoryta kelgende, - dedi Erekeń. - XXI ǵasyr otbasysy jańa zamanǵa tán beıimdelip ómir súre alatyn, aıryqsha sıpattaǵy qoǵamdyq ınstıtýt bolyp tabylmaq.

- Osyny aparyp qyzyńnyń sómkesiniń janyna qoıa ǵoı, - dedi Erekeń. - Tańerteń ózi salyp alyp keter.

Erteńine qyzy:

- Áke, "óte jaqsy" degen baǵa qoıyldy dedi jaırańdap.

Erekeń qyzyna kúlimsireı qarady:

- Áı, qyzym-aı, XXI ǵasyrdyń qyzy degen sen ǵoı...

Qyzy jymıdy.
 


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama