Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Shoqan Ýálıhanov
Almaty oblysy, Aqsý aýdany, Kókózek aýyly
Qýat Teribaev atyndaǵy orta mektebi,
mektepke deıingi shaǵyn ortalyǵy
Abjappaqyzy Mıra
Ashyq sabaq:
Sabaqtyń taqyryby: Qazaqtyń kórnekti ǵalymy Shoqan Ýálıhanov

1. Bilimdilik: Shoqan Ýálıhanov týraly tolyq málimet berý, uly ǵalymnyń ǵylymı murasymen oqýshylardy tanystyrý.
2. Damytýshylyq: Oılaý, izdenimpazdyq, shyǵarmashylyq qabiletterin, oı órisin odan ári arttyrýǵa syn turǵysynan tujyrymdaýǵa daǵdylandyrý.
3. Tárbıelik: Oqýshylar boıynda óz jerine,óz halqynyń mádenı jetistikterine degen qurmet pen súıispenshilikke baýlý, onyń qadir-qasıetin uǵynýǵa tárbıeleý.

Kórneki quraldar: ınteraktıvti taqta, karta.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Ádis-tásilderi: túsindirý, oıdy jınaqtaý,taldaý,suraq-jaýap, júıeleý.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý.
2. Túgendeý.
3. Sabaqqa daıarlyǵyn tekserý.

İİ. Úı tapsyrmasy boıynsha bilim-bilik daǵdysyn tekserý:
«Mıǵa shabýyl»
1. K.Qasymuly men Abylaı hannyń qandaı jaqyndyǵy bar?
2.Reseı úkimeti qazaq jerin qalaı otarlaı bastady?
3. Kenesary Qasymuly kim?
4 .Qaı jerde úsh júzdiń ókilderi Kenesaryny aq kıizge otyrǵyzyp, han kóterdi?
5. I.Taımanulynyń senimdi serigi, ári dosy kim?
6. 1836-1838 j.j Bókeı ordasynda bolǵan kóterilistiń basshylary?

İİİ.Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý maqsatynda:
«Adasqan áripter»
1. K.Qasymuly dúnıege kelgen jer? (Kókshetaý)
2. K.Qasymulynyń atasy? (Abylaı)
3. 1825 j. orys úkimetine qarsy kóterilisti bastaǵan Kenesarynyń aǵasy? (Serjan)
4. Orys úkimetine arqa súıegen Bókeı ordasynyń hany? (Jáńgir)
5. Isataıdyń tulpary? (Aqtaban)
6. Isataıdyń senimdi serigi ári dosy? (Mahambet)
7. 1836- 1838 j.j , 1837- 1847j.j bolǵan kóterilister qaı memlekettiń otarshyldyq saıasatyna qarsy boldy? (Reseı)

IV. Jańa sabaqqa kirispe:
«Shoqan Shyńǵysuly Ýálıhanov shyǵystaný ǵylymynda aqqan juldyzdaı jarq etti de joq boldy» N.I.Veselovskıı
V. Jańa sabaqty túsindirý:
Taqyryptyń negizgi mazmunynyń jospary:
1. Bala Shoqan
2. Sibir kadet korpýsyna túsýi
3. Ǵalym Shoqan
Shoqan Ýálıhanov 1835 jyly qarasha aıynda qazirgi Qostanaı oblysy Qusmuryn bekinisinde dúnıege kelgen
Shoqan da Kenesary sıaqty Abylaı hannyń urpaǵy edi.
Shoqannyń ákesi Abylaı hannyń úlken uly Ýálıden taraıdy.
Shoqannyń azan shaqyryp qoıǵan esimi – Muhamedhanafıa. Alaıda jastaıynan bala bolyp oınaǵannan góri, ájesi Aıǵanymnyń qasynda shoqıyp otyryp, áńgime, qıssalardy tyńdaǵandy unatqan. Bes jasynan hat tanyǵan. Sodan ájesi Aıǵanym súıikti nemeresin Shoqan dep atap ketken.
Shoqannyń jastaıynan bilim, ǵylymǵa jaqyn bolýyna ákesi Shyńǵystyń da áseri tıdi. Shyńǵys kóptegen orys zıalylarymen tanys edi. Olardyń kópshiligi birneshe ret Shyńǵystyń aýlyna qonaqqa kelgen.
1947 jyl Ákesi orys dostarynyń kómegimen sol kezdegi eń İrgeli oqý oryndarynyń biri bolyp sanalatyn Sibir kadet korpýsyna oqýǵa túsiredi
1853 jyly Shoqan Kadet korpýsyn bitirip shyǵady.
1856 jyly Ystyqkólge, 1857 jyly Alataý qyrǵyzdaryna, 1858- 1859 jyldary Qashqarıaǵa sapar shekti.

Vİ. Bekitý:
«Shoqan» sóz jumbaǵy
1. Sh.Ýálıhanov tanys bolǵan orys jazýshysy
2. Sh.Ýálıhanov qaǵazǵa túsirgen qyrǵyz jyry
3. Marko Polo men Goestennen keıin Shoqan saparǵa barǵan aımaq

1. Sh.Ýálıhanov qaıtys bolǵan jer
2. Ǵalymnyń ákesiniń aty
3. Sibir kadet korpýsyn aıaqtaǵannan keıin Sh.Ýálıhanov alyp shyqqan ataq

«Sáıkstirilmeli test»
1. Shoqannyń shyn esimi
2. Shoqan kimniń urpaǵy
3. Shoqannyń dúnıege kelgen jeri
4. Shoqannyń ájesi
5. Shoqan oqyǵan oqý orny
6. Shoqannyń ákesi
7. Shoqannyń ómir súrgen kezeńi

«Hronologıalyq dıktant»
1835 jyly Shoqan Ýálıhanov dúnıege keldi
1847 jyly Sibir Kadet korpýsyna oqýǵa tústi
1853 jyly Kadet korpýsynda bilim alyp, ony bitirdi
1856 jyly Ystyq kólge sapar shekti
1861 jyly Ókpe aýrýy asqynyp, týǵan aýylyna oraldy
1865 jyly Shoqan Altyn Emel jotasynda dúnıeden ótti

«Matematıkalyq oıyn»
1. Shoqan qansha jasynan bastap hat tanyǵan?
(50 : 5) - (20 : 4) = 5
1. Shoqan kadet korpýsyn qansha jasynda bitirdi?
(57 - 50) + (7 + 4) =18
1. Shoqan neshe jasynda dúnıeden ótti?
(250 - 200) – 20 =30
1. Á.Marǵulan Shoqannyń eńbekterin qansha jyldyq toıyna arnap qurastyrdy?
(100 * 3) - (10 * 15) =150

Vİİ. Qorytyndylaý:
Syzbany toltyr
Vİİİ. Úıge tapsyrma:
Taqyrypty oqyp, mazmundaý
«Ǵalym Shoqan» taqyrybynda shaǵyn esse jazyp kelý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama