Syzba syzyqtarynyń túrleri
Qyzylorda oblysy
Qazaly aýdany, Qazaly aýyly
№100 orta mektebiniń beıneleý jáne syzý páni muǵalimi
Esirkeev Qaırat Elenbaıuly
9 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Syzba syzyqtarynyń túrleri.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: Oqýshylarǵa syzý quraldaryn qoldaný amal tásilin úıretý, jańa maǵlumat berý jáne t.b.
á) Damytýshylyq: Sabaq oqytýdyń negizgi úrdisin este qaldyrý, oqýshy sanasyna tereń sińirý.
b) Tárbıelilik Syzý arqyly olardy tazalyqqa, uqyptylyqqa úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A4 pishimindegi qaǵaz, qaryndashtar, syzǵysh, óshirgish, sheńbersyzar jáne taǵy basqa.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma.
Sabaqtyń barysy:
Oqýshylarǵa syzba syzyqtarynyń túrleri jaıly tereńirek maǵlumat beremin jáne ár syzyqty taqtaǵa syzyp túsindiremin. Syzba syzýda 9 túrli syzyq qoldanylady. Olardyń tórteýi tutas, al qalǵan beseýi tutas emes syzyqtar.
1. Tutas jýan negizgi syzyq. Eger bul syzyqtyń jýandyǵyn s (latyn árpi) dep belgilesek, onda s keskinniń úlken-kishiligi men kúrdeliligine jáne syzbanyń pishimine baılanysty 0,5mm-den 1,4mm-ge deıingi aralyqta bolady. Bir syzbadaǵy syzyqtardyń jýandyqtary birdeı bolýy tıis. Tutas jýan negizgi syzyq syzbada kórinetin syzyqtardy bastyra júrgizý úshin qoldanylady.
2. Tutas jińishke syzyq. Onyń jýandyǵy negizgi syzyqtyń jýandyǵynan eki-úsh ese jińishke bolady. Bul syzyqtyń syzbada qoldanylatyn orny kóp, sonyń bastylaryn ǵana atap óteıik. Shyǵarý jáne ólshem syzyqtary, proeksıa jáne koordınata osteri, kómekshi turǵyzý syzyqtary, qıma jáne tilikti syzyqtaý (shtrıhtaý) tutas jińishke syzyqpen júrgiziledi.
3. Tutas jińishke kesindi syzyq. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵyndaı bolady. Uzyn úzý syzyqtaryn kórsetý úshin qoldanylady.
4. Tutas ırek syzyq. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵymen birdeı. Úzý syzyqtary úshin jáne tilikti kórinisten bólý úshin qoldanylady. Irek syzyq syzý aspaptarynyń kómeginsiz, qoldan salynady.
5. Úzilme syzyq. Syzyq bólikteriniń uzyndyǵy 2mm-den 8mm-ge deıingi aralyqta, al olardyń araqashyqtyqtary 1mm-den 2mm-ge deıingi aralyqta alynady. Úzilme syzyq syzbadaǵy kórinbeıtin syzyqtardy keskindeý úshin qoldanylady.
6. Jińishke núkteli úzilme syzyq. Syzyq bólikteriniń uzyndyǵy 5mm-den 30mm-ge deıingi, al aralyqtary 3mm-den 5mm-ge deıingi aralyqta alynady. Núkte (syzyqsha) bólik aralyqtarynyń dál ortasyna qoıylady. Jińishke núkteli úzilme syzyq, úzilme syzyq sıaqty bólikterinen bastalyp, bólikterimen aıaqtalady jáne bólikterimen qıylysady. Syzbanyń ostik jáne sentrlik syzyqtary osy syzyqtyń kómegimen kórsetiledi.
7. Jýandatylǵan núkteli úzilme syzyq. Jýandyǵy tutas negizgi syzyqtyń jýandyǵynan 1,5-2 ese jińishke bolady. Bólikteriniń uzyndyqtary 3...8mm, al olardyń aralyqtary 3...4mm bolady. Shynyqtyrylatyn jáne qaptalatyn betterdi jýandatylǵan núkteli úzilme syzyqpen kórsetedi. Bul syzyqty qıýshy jazyqtyqtyń aldyndaǵy nárse bóligin keskindeý úshin de paıdalanady.
8. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵymen birdeı bolady,. Bólikteriniń uzyndyǵy 5...30mm, olardyń aralyǵy 4...6mm bolady.
9. Syzbada qıýshy jazyqtyqtardyń oryndaryn kórsetkende paıdalanylady, sondyqtan ony qıma syzyǵy dep te ataıdy. Jýandyǵy (1 ... 1,5) s-ke teń bolady. Bul syzyq eki bólikten turady, bólikteriniń aralyǵy qımasy nemese tiligi beriletin nárseniń sáıkes ólshemine baılanysty. Bir bóliginiń uzyndyǵy 8. 20mm-ge teń.
Úıge tapsyrma berý: Syzba syzyqtaryn A4 pishimindegi qaǵazǵa syzyp kelý.
Qazaly aýdany, Qazaly aýyly
№100 orta mektebiniń beıneleý jáne syzý páni muǵalimi
Esirkeev Qaırat Elenbaıuly
9 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Syzba syzyqtarynyń túrleri.
Sabaqtyń maqsaty:
a) Bilimdilik: Oqýshylarǵa syzý quraldaryn qoldaný amal tásilin úıretý, jańa maǵlumat berý jáne t.b.
á) Damytýshylyq: Sabaq oqytýdyń negizgi úrdisin este qaldyrý, oqýshy sanasyna tereń sińirý.
b) Tárbıelilik Syzý arqyly olardy tazalyqqa, uqyptylyqqa úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A4 pishimindegi qaǵaz, qaryndashtar, syzǵysh, óshirgish, sheńbersyzar jáne taǵy basqa.
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma.
Sabaqtyń barysy:
Oqýshylarǵa syzba syzyqtarynyń túrleri jaıly tereńirek maǵlumat beremin jáne ár syzyqty taqtaǵa syzyp túsindiremin. Syzba syzýda 9 túrli syzyq qoldanylady. Olardyń tórteýi tutas, al qalǵan beseýi tutas emes syzyqtar.
1. Tutas jýan negizgi syzyq. Eger bul syzyqtyń jýandyǵyn s (latyn árpi) dep belgilesek, onda s keskinniń úlken-kishiligi men kúrdeliligine jáne syzbanyń pishimine baılanysty 0,5mm-den 1,4mm-ge deıingi aralyqta bolady. Bir syzbadaǵy syzyqtardyń jýandyqtary birdeı bolýy tıis. Tutas jýan negizgi syzyq syzbada kórinetin syzyqtardy bastyra júrgizý úshin qoldanylady.
2. Tutas jińishke syzyq. Onyń jýandyǵy negizgi syzyqtyń jýandyǵynan eki-úsh ese jińishke bolady. Bul syzyqtyń syzbada qoldanylatyn orny kóp, sonyń bastylaryn ǵana atap óteıik. Shyǵarý jáne ólshem syzyqtary, proeksıa jáne koordınata osteri, kómekshi turǵyzý syzyqtary, qıma jáne tilikti syzyqtaý (shtrıhtaý) tutas jińishke syzyqpen júrgiziledi.
3. Tutas jińishke kesindi syzyq. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵyndaı bolady. Uzyn úzý syzyqtaryn kórsetý úshin qoldanylady.
4. Tutas ırek syzyq. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵymen birdeı. Úzý syzyqtary úshin jáne tilikti kórinisten bólý úshin qoldanylady. Irek syzyq syzý aspaptarynyń kómeginsiz, qoldan salynady.
5. Úzilme syzyq. Syzyq bólikteriniń uzyndyǵy 2mm-den 8mm-ge deıingi aralyqta, al olardyń araqashyqtyqtary 1mm-den 2mm-ge deıingi aralyqta alynady. Úzilme syzyq syzbadaǵy kórinbeıtin syzyqtardy keskindeý úshin qoldanylady.
6. Jińishke núkteli úzilme syzyq. Syzyq bólikteriniń uzyndyǵy 5mm-den 30mm-ge deıingi, al aralyqtary 3mm-den 5mm-ge deıingi aralyqta alynady. Núkte (syzyqsha) bólik aralyqtarynyń dál ortasyna qoıylady. Jińishke núkteli úzilme syzyq, úzilme syzyq sıaqty bólikterinen bastalyp, bólikterimen aıaqtalady jáne bólikterimen qıylysady. Syzbanyń ostik jáne sentrlik syzyqtary osy syzyqtyń kómegimen kórsetiledi.
7. Jýandatylǵan núkteli úzilme syzyq. Jýandyǵy tutas negizgi syzyqtyń jýandyǵynan 1,5-2 ese jińishke bolady. Bólikteriniń uzyndyqtary 3...8mm, al olardyń aralyqtary 3...4mm bolady. Shynyqtyrylatyn jáne qaptalatyn betterdi jýandatylǵan núkteli úzilme syzyqpen kórsetedi. Bul syzyqty qıýshy jazyqtyqtyń aldyndaǵy nárse bóligin keskindeý úshin de paıdalanady.
8. Jýandyǵy tutas jińishke syzyqtyń jýandyǵymen birdeı bolady,. Bólikteriniń uzyndyǵy 5...30mm, olardyń aralyǵy 4...6mm bolady.
9. Syzbada qıýshy jazyqtyqtardyń oryndaryn kórsetkende paıdalanylady, sondyqtan ony qıma syzyǵy dep te ataıdy. Jýandyǵy (1 ... 1,5) s-ke teń bolady. Bul syzyq eki bólikten turady, bólikteriniń aralyǵy qımasy nemese tiligi beriletin nárseniń sáıkes ólshemine baılanysty. Bir bóliginiń uzyndyǵy 8. 20mm-ge teń.
Úıge tapsyrma berý: Syzba syzyqtaryn A4 pishimindegi qaǵazǵa syzyp kelý.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
