InfoHub Logo

Ózińizdi ózińiz aldaǵandy qoıyp, qarjylyq problemalaryńyzdy bir jaqty qylyńyz.

1. Siz eń arzan azyq-túlikti satyp alasyz  

Sýpermarkette azyq-túliktiń quramyna nemese kalorıasyna qaramaısyz — sizdiń bar oılaǵanyńyz baǵasy ǵana. Ónimniń mańyzdy eskererlik jaqtary ishinde jaramdylyq merzimi de bolýy múmkin: merzimi uzaq bolǵan saıyn ónimdi buzylyp ketkenshe tutynyp úlgerý yqtımaldyǵy joǵary bolady.  

Keı jaǵdaıda arzan azyq-túlikti satyp alý — únemdi satyp alýshynyń durys tańdaýy. Jergilikti maýsymdyq alma ózge kontınentten pispeı jatyp aǵashtan julyp alyp kelgen almadan kóbinese dámdárek jáne ıisi de jaqsyraq. Al topyraǵy túspegen kartoshkany tazasynyń jarty baǵasyna alyp, úıde jýyp jiberý qıyn sharýa emes.   

Biraq keı azyq-túlik túrlerin alǵanda únemshildikke salynbaǵan abzal, áıtpese sapasy men kóńilińizden shyǵa bermeýi múmkin ónimdi alyp qalasyz. Onyń ústine, arzanǵa júgiremin dep, siz ózińiz alǵyńyz kelgendi emes, quny tıyn-tebendik nárseni alasyz. Alǵan zattaryńyzdyń ishinde tıyn-tebendik jartylaı daıar ónimder ǵana bolady, jemis-jıdek pen kókónis bolmaıdy. Bundaı únemshildiktiń jóni joq jáne densaýlyqqa zıany tıýi múmkin.  

2. Siz tez arada paıda kórgińiz keledi  

Sizge kir jýatyn untaq kerek. 3 kılogrammdyq oramasy 1500 teńge, 1 kılogrammdyq oramasy — 650 teńge turady. Úlken oramasyn alý tıimdirek ekeni anyq, biraq siz kishkentaıyn alasyz — arzanyraq qoı!  

Buny tek bir jaǵdaıda: matematıkadan dym habaryńyz bolmasa ǵana, únem dep ataýǵa bolady.  

Esepteı alatyndarǵa bundaı tańdaý aqshańyzdy únemdi jumsaýǵa eshqandaı kómektespeıtini túsinikti. Eger siz turmystyq hımıanyń bir túrin ǵana paıdalanyp júrseńiz, úlken oramalardy alýdyń nemese eskisi áli taýsylmasa da, jeńildikpen jańasyn alyp qoıýdyń qısyny bar.     

Bundaı quraldardy alyp paıdalanýǵa aqsha jetińkiremeı tursa, másele basqa. Bundaı jaǵdaıda áıteýir janbaǵysty únemshilik deýdi qoıyp, óz qarjylyq jaǵdaıyńyzdy qaıta oılastyratyn sát keldi degen sóz.  

3. Siz ózińizge qajettini satyp almaısyz  

Smartfonnyń eski modeli jaqsy istep turǵanda jańasyn satyp almaı qoıý — bir basqa da, jańasyn salystyrmaly túrde arzanǵa alýǵa bolsa da, ájeńizden qalǵan qolaısyz jáne kóriksiz jyltyraǵan shkafty paıdalanyp júre berý — múldem basqa nárse.  

Matrasyńyz bombalar synalatyn kishigirim polıgonǵa kóbirek uqsap tursa, al oryndyqtyń aıaqtary senimdirek bolý úshin skochpen shandyp orap tastalǵan bolsa, bul únemdeý emes. Osyndaı zattardy sýretke tartyp alyńyz da, oǵan jaqsylap qarańyz: osyndaı sýrettermen jaǵdaıy nashar otbasylary týraly maqalalardy «bezendiredi».

Únemdi adamnyń qaıyrshydan aıyrmashylyǵy sol, ol jónsiz shyǵyndardan aýlaq júrse de, óz ómiriniń sapasyna mán beredi.  

4. Siz bárin aqshamen ólsheısiz  

Túsindirme sózdikterde «únemdeý» sózi «ysyrapshylyqqa urynbaı, jónsiz aqsha jumsamaı, Abaısha aıtqanda «beker mal shashpaı», zatty qunttap, kútip, múmkindiginshe zıan shekpeı ustaýdy» bildiredi. Artyq tólemeý — tabysyńyzdyń qaı deńgeıde bolsa da, paıdaly mashyq.  Biraq mandymaıtyn búdjet kezinde únemdeý bir tıyndy artyq jumsaýdan qorqatyn kúıge aınalady, óıtkeni qansha jumsaǵanyńyzǵa kúnińiz qarap qalady.

Osynyń saldarynan adam bárin aqshamen ólsheı bastaıdy, únemi aqsha týraly oılaıdy, adamdar men zattardy aqsha arqyly baǵalaıtyn bolyp ketedi. Degenmen, bir sekýndqa ádettegi oılaý júıesin úze tursaq, qundylyq baǵaǵa teń emes ekenin anyq kórýge bolady. Biraq qaıyrshy (onyń ishinde rýhanı qaıyrshy) adam buǵan kóńil aýdarmaýǵa tyrysady, óıtkeni onyń álemi aqshaǵa tirelip qalǵan.  

5. Siz únemdep júrgenińizdi aıtýǵa uıalasyz  

Bul bárin aqshamen ólsheıtin ádetten týyndaıdy. Brend kıimderdi kıip, barbershoptarda shash qıdyratyn, biraq edeni shirip ketken jáne turǵyn úı-kommýnaldyq qyzmet úshin ótelmegen qaryzy kóp páterde turatyn asa úlken adamdar toby bar. Mine, dál osy adamdar tanystarynyń jaǵdaıynyń jaqsy-nasharlyǵyn, tipti olar ortalyqta jáne jumysyna bir kóshe jerde ǵana tursa da, kóliginiń bary-joǵyna qaraı baǵalaıdy.  

Ondaı adamdar úshin únemdep júrgenin aıtý jarty álemge qaıyrshy ekenin jarıalaǵanmen birdeı.  Aıyrmashylyǵy sol, ondaı adamdar kóbine shynymen-aq sondaı bolyp shyǵady. 

Únemdeýdi aqshany saqtaý jónindegi chellendj (syn) dep biletin adam kóbine áldeneni tıimdi satyp alǵany jáne pármendi strategıalar jaıynda maqtana aıtyp júredi.  

6. Siz tek jappaı satylym kezinde saýda jasaısyz  

Jappaı satylymdarǵa búıregińiz buryp turatyn bolǵanynda alyp bara jatqan eshteńe joq. Problema ózińizge kerek zatty, oǵan jeńildik bolmaǵandyqtan nemese onyń baǵasy úsh jyl burynǵydan qymbattap ketkendikten, siz ol zatty satyp almaı qoıatyn kezińizde bastalady. Qysqy etikter jappaı satylymǵa qańtarda shyǵatyny sebepti jeltoqsanda qysqy etiksiz júrý bul — únemdilik emes. Aýyryp qalatyn bolsańyz, dári-dármekke de shyǵyndalasyz.  

7. Siz tegin alýǵa qumarsyz  

«Esesine tegin» — únemshil men qaıyrshynyń arasyna jik salyp turǵan sóz osy. Únemshil «bul tegin nárse maǵan kerek pe, ol kóńilimnen tolyq shyǵyp tur ma» dep oılaıdy, kóńilinen shyqpasa, ol nárseden bas tartady nemese ózine keregin tolyq baǵasyn tólep satyp alady. Al qaıyrshy bolsa, tegin kelgenniń bárine rıza.

8. Siz aqshany ózińizge jumsamaısyz  

Sizdiń shyǵyndaryńyz fızıkalyq qajettilikterińizben shekteledi. Bazalyq muqtajdyqtaryńyzdan tys nárseniń bári: ermegińiz (hobbı), teatr, kıno, saıahat, sportpen aınalysý t.b — óte qymbat, siz olarsyz-aq amaldap júre beresiz. Shynymen de únemdi bolady, biraq únemdeý búkil jan rahatynan baz keshý degendi bildirmeıdi.    

9. Siz aqsha únemdeımin dep júrip, basqa resýrstaryńyzdy paıdalana almaı qalasyz  

Senbi kúngi túgeldeı gıpermarketterdi aralaýǵa ketedi, óıtkeni bireýinde etke jáne sútke jeńildik bar, ekinshisinde — súzbege, úshinshisinde — sabynǵa jeńildik jasap qoıypty. Osy mashaqatpen búkil kúnińiz ótip ketedi de, siz jóndi uıyqtaı almaısyz, ýaqytty otbasyńyzben durystap ótkize almaısyz, serýenge shyǵa almaısyz. Al únemdegen aqshańyzdy eseptegende siz bir-eki saǵatta tabatyn somany únemdegen bolyp shyǵýyńyz múmkin.  

Aqsha degen nebári resýrs qana. Ony qaıta tabýǵa bolady, al qosymsha ýaqytty qaıtarý múmkin emes. 

10. Siz arzan qyzmetti tutynýǵa daıyn turasyz  

Siz árleýshi, taqtany qoıyp shyqqany úshin, jumysyn bir-eki-aq saǵatta istep tastasa da, nege kóp aqsha alǵysy keletinin shynymen-aq túsinbeısiz. Al ınternette kez kelgen adam jumys isteı alady, áne, kórshiniń balasy kúndiz-túni kompúterge shuqshıyp (tabys taýyp) otyrady.   

Sóıtip júrip siz arzanyna júgiresiz de, jaman nátıjege tap bolasyz jáne tómengi tabys pen nashar sapa quraıtyn tuıyq sheńberge óz úlesińizdi qosasyz. Aıtpaqshy, esińizde bolsyn: bul kúnderdiń kúninde sizdiń tabysyńyzǵa da áser etpeı qoımaıdy.  

Únemshil adam aqshanyń parqyn biledi jáne sapaly nárse arzan bola almaıtynyn túsinedi. Ol ońdy nátıje úshin aqysyn tóleýge daıyn,  sebebi nátıje onyń qaıta isteýge ketetin ýaqytyn, júıkesin jáne aqshasyn saqtaıdy.  

Siz bul tizimge qandaı belgilerdi qosar edińiz? Pikirińizdi bildirińiz. 

Oqýǵa keńes beremiz:

Genetıkalyq kedeıliktiń sebepteri

Siz nege áli kúnge deıin baı emessiz: 7 sebebi

Kedeılikte ósken adamdardyń zıandy 5 ádeti

Tabysty adamdardyń 8 ádeti

Dál qazir isteýdi talap etetin 30 zat

Baı bolý úshin oqylýy tıis 10 kitap

Djek Ma: Eger 35 jasyńyzda siz áli de kedeı bolsańyz – onda siz buǵan laıyqtysyz

Sońǵy qońyraýǵa deıin baıyp úlgergen 7 oqýshy

Baı jáne tabysty adamdardyń 18 daǵdysy

---