InfoHub Logo

Klasy: 6
Qazaq ádebıeti

Sabaqtyń taqyryby: Súıinbaı Aronuly «Jaqsy men jaman adamnyń qasıetteri»
Sabaqtyń maqsaty: bilimdilik – Jetisýdyń aqyndarynyń altyn dińgegi Súıinbaı Aronulynyń ómirsheń óneri jaıly syr shertý, óleńniń maǵynasyn ashyp túsindirý.
damytýshylyq – óleńdi mánerlep oqýǵa, oqýshynyń sóıleý tilin damytý, ózindik pikir, oı qoryta bilýge jeteleý
tárbıelik – oqýshylardy jaman qasıetten boıyn aýlaq ustap, jaqsy qasıetterdi boıyna sińirip, jaqsy adam bolýǵa tárbıeleý, adamgershilik
asyl qasıetterdi baǵalaý.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq
Ádisi: óleń qurylysyna taldaý, shyǵarmashylyq jumys.
Kórnekiligi: Súıinbaı Aronulynyń portreti, ınteraktıvti taqta, taqyryp boıynsha slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: saz óneri, qazaq tili

Sabaqtyń barysy.
I. Uıymdastyrý.
Kirispe. «Jyly lebiz» strategıasy: Oqýshylar bir - birine jaqsy qasıetterin aıtyp gúl syılaıdy. Mysaly: «Meıirimdi Gúlimge», «Ańqyldaq Shapaǵatqa», «Elgezek Nurtilekke» t. b.
II. Úı tapsyrmasyn suraý.
Dýlat Babataıulynyń «O, Aqtan jas, Aqtan jas» óleńi boıynsha «Aqtannyń bolashaǵy» atty oıtolǵaý jazý,
III. Jańa sabaqty túsindirý.

IV. «Maǵynany taný» kezeńi
Aıtys óneriniń maıtalman júırigi
Esip turǵan qyzyl jel
Qazaqtyń áıgili aqyny
Qynaptaǵy qylysh

Aspannan túsken jasyn
Esip turǵan qyzyl jel
Jyrdyń qıaqty suńqary

Muǵalim: Bórili baıraq astynda
Bógelip kórgen jan emen.
Bórideı jortyp ketkende
Bólinip qalǵan jan emen – dep jyrlaǵandaı aıtys óneriniń asqan sheberi, eshkimge júlde bermegen eren aqyn Súıinbaı Aronulynyń «Jaqsy men jaman adamnyń qasıetteri» atty óleńin búgingi sabaqta ótemiz.
Aqyn «Jaqsy men jaman adamnyń qasıetteri» óleńinde ómirdegi asyl men jasyqty, er men ezdi, jaqsy men jamandy, izgi men zulymdy kóp kórip, kóńilinde tarazylap, etıkalyq turǵydan paıymdaıdy. Óleńniń atynan kórinip turǵandaı, onda jaqsy men jaman adam, olarǵa tán qasıetter bir - birine qarama - qarsy qoıylyp sıpattalǵan.
Hronologıalyq keste arqyly S. Aronulynyń ómir derekterine toqtalý.
Jyldar Oqıǵalar
1815 jyl Alataý bókterindegi Almatyǵa jaqyn Qaraqystaq aýylynyń Bulaq degen jerinde týǵan.
13 - 14 jasynda «Tús» degen alǵashqy óleńin jazady.
1852 jyly maýsym aıynda Qyrǵyz hany Orman atasy asynda Súıinbaı men Qataǵan aıtysady. Súıinbaı aıqyn basymdylyqpen jeńedi.
1898 jyly 83 - jasynda dúnıe salǵan.

Muǵalim: «Jaqsy men jaman adamnyń qasıetterin» óleńin dombyramen súıemeldep, ánge salyp oryndap berdi.
Y.«Toptastyrý strategıasy» arqyly jaqsy men jaman adamnyń qasıetterin tabady.

YI. Óleńnen teńeý sózderdi taýyp, dápterge jazý.
anasyndaı, balasyndaı, aǵasyndaı, aǵashyndaı, shalasyndaı, tanasyndaı, alasyndaı, serkesindeı, erkesindeı, kórpesindeı, bólkesindeı,, jyl qusyndaı, úńǵysyndaı, turǵysyndaı, jyndysyndaı.
YII. Sózdikpen jumysy
Parqy – baǵasy
Mıýaly – jemisti
Kór kókirek – esh nársege túsinbeıtin, bos keýde
Kózi soqyr – túk bilmeıtin nadan
Shala – ottaǵy tolyq janyp bitpegen aǵash
Tana - 1 men 2 jas aralyǵyndaǵy iri qara.
Sózi maıda – sypaıy, ádepti sóıleıdi.
YIII. Sabaqty bekitý, qorytý.
Halyq maqal - mátelderinen ekinshi syńaryn eske túsirý.
1. Jaqsy kórgenin maqtap júrer,
Jaman kórgenin dattap júrer.

2. Jaqsyǵa qylǵan jaqsylyq, ómirinshe tozbaıdy,
(Jamanǵa qylǵan jaqsylyq, bir kúngideı bolmaıdy)

3. Jaqsy kisiniń ashýy - shaı oramal kepkenshe.
(Jaman adamnyń ashýy basy jerge tıgenshe.)

4. Jaqsyny syılasań esinen ketpeıdi,
Jamandy syılasań esigińnen ketpeıdi.

5. Jaqsyǵa berseń asyńdy, jaqsy syılar basyńdy.
Jamanǵa berseń asyńdy, ıtke tastar basyńdy

6. Jaqsy kórisip kelisedi,
Jaman kelisip kerisedi.

7. Jaqsyǵa erseń, jetersiń muratqa,
Jamanǵa erseń, qalarsyń uıatqa.

8. Aq saýyttyń jaǵasy bar, jeńi joq,
Shyn jaqsynyń ashýy bar, kegi joq

9. Aı - ortaq, kún - ortaq, jaqsy - ortaq.

10. Eki jaqsy qosylsa, aırylysýǵa qıyspaıdy,
Eki jaman qosylsa, keń dúnıege sıyspaıdy.

11. Atasy jaqsy, kórgenin aıtady,
Atasy jaman, bergenin aıtady.

12. Bıikke shyqsań kóziń ashylady,
Jaqsymen sóılesseń kóńiliń ashylady

13. Jaqsy bolsań janyń kóp.

14. Jaqsy adam eldiń yrysy,
Jaqsy sóz jannyń tynysy.

15. Jaqsyda jattyq joq,
Jamanda jaqyndyq joq.

IX. Oqýshylar bilimin baǵalaý.
H. Úıge tapsyrma:
1. Ózińe unaǵan shýmaǵyn jattaý.
2. «Janyńda júr jaqsy adam» oıtolǵaý.

Muǵalimniń qorytyndy sózi: Jaqsy degen kisiniń
Aldy - arty birdeı jaryq bolar
Jaqsy degen isińniń
Bas - aıaǵy birdeı anyq bolar
Jaman degen kisiniń
Aldy - arty birdeı jaý bolar
Jaman degen isińniń
Bas - aıaǵy birdeı daý bolar - dep sabaǵymyzdy qorytyndylap, oqýshylar ómirde jaman men jaqsyny aıyra bilip, tek jaqsy qasıetterdi boıymyzǵa sińirip, ádepti bolaıyq.