Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Sıqyrly juldyzdar
Aqtóbe qalasy,
«Symbat» jeke mektebi
birinshi sanatty bastaýysh
synyp muǵalimi Makýova Nurshat Amanqosqyzy

Sıqyrly juldyzdar
1-4synyp oqýshylaryna arnalǵan baǵdarlama

Anotasıa
Avtor «Sıqyrly juldyzdar» baǵdarlamasynda bastaýysh synyp oqýshylaryna dúnıetaný pánin tereńirek meńgerýin qamtyp, aspan áleminiń tylsym kúshterin oqytýdy qamtyǵan. Baǵdarlamada túndegi juldyzdardyń qupıalary men búkken syrlary týraly jan-jaqty taqyryptar qamtylǵan.Baǵdarlamada balalardy astronomıamen tuńǵysh ret tanystyrýǵa tyrysqan.Kún júıesiniń juldyzdar men planetalar álemine túrli bastan keshýler men kóńildi oıyndarǵa toly, elitip áketetin saıahat jasaý kózdelgen.

Túsinik hat
Qaı zamandarda da mektep qoǵamnyń áleýmettik, ekonomıkalyq jáne mádenı salalaryndaǵy ózgeristerge ıkemdelip otyrǵan.Ár kezeńge saı oqytý teorıalary, oqytý prosesin uıymdastyrý máseleleri de ózgerip, jańa suranystarǵa jaýap bererdeı beıimdelgen.
Dál qazir adamnyń aqyl-oı, shyǵarmashylyq múmkindikterine qoıylatyn talaptar artýda.Mundaı kúrdeli mindetterdi sheshýdegi orta mekteptiń bastaýysh satysynyń alar orny erekshe.Oqýshylardyń bilim berýdiń barlyq keıingi satylarynda nátıjeli damýyn anyqtaıtyn negiz bastaýyshta qalanatyndyǵy barshaǵa málim.
Respýblıkamyzda sońǵy jyldary oqytý prosesin izgilendirý, onyń praktıkalyq baǵyttylyǵyn kúsheıtý maqsatynda biraz sharalar jasaldy.

Egemendi elimizdiń ósip kele jatqan urpaǵyn oıly da, isker, ózine-ózi senimdi, ıntellektýaldyq deńgeıi bıik azamat etip tárbıeleýde mekteptiń alatyn orny aıryqsha.
Bastaýysh saty-bilim, daǵdy, iskerliktiń qalyptasýynyń bastamasy bolyp tabylady.
Bizdiń mindetimiz-jeke tulǵany damytyp, bilimge degen senimin nyǵaıtý, oqýǵa qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, yntasyn arttyrý.

Dúnıetaný pániniń mazmuny oqýshylardy qorshaǵan ómirdiń ár túrli obektileri men qubylystaryn zerdeleýge baǵyttalǵan tanymdyq is-áreket ádisterimen jáne tásilderimen júıeli túrde qarýlandyrýdy eskere kelse, «Sıqyrly juldyzdar» baǵdarlamasynda kún júıesiniń juldyzdar men planetalar álemine túrli bastan keshýler men kóńildi oıyndarǵa toly, elitip áketetin saıahat jasaý kózdelgen.
«Sıqyrly juldyzdar» baǵdarlamasynyń bastaýysh synyp oqýshylaryna kóp paıdasy bar desek qatelespeımiz.
Osy baǵdarlama kishi mektep jasyndaǵy oqýshylardy mynadaı maqsattarǵa jetýdi kózdeıdi.

Bilimniń bazalyq mazmuny
4 synyp
(aptasyna 1 saǵat, barlyǵy 34 saǵat)
«Sıqyrly juldyzdar» atty úıirme baǵdarlamasy
R/s Taqyryptyń aty Saǵat
sany
Ótkizý túri
1 Kirispe 1 Baıandaý
2 Tabıǵat jáne adam 1 Ózindik jumys
3 Tabıǵat qubylystary
1 Derektermen jumys
4 Fızıkalyq qubylystar
1 Derektermen jumys
5 Jer-Ana
1 Shyǵarmashylyq jumys
6 Jer serigi-Aı
1 Oıtalqy
7 Qubylystar 1 Zertteý
8 Test
1
Test
9 Ǵaryshtyń adamzatqa bereri mol
1 İzdený
10 Bizdiń galaktıka
1
Zertteý
11 Qus joly
1
Ózindik jumys
12 Jasandy zerde 1
Zertteý
13 Erte dúnıedegi halyq astronomıasy
1 Qujattarmen jumys, oıtalqy
14 Baqylaý, eksperıment 1 Tanymjoryq
15 Teorıalyq zerdeleý
1 Zerdeleý
16 Joramal, boljam
1 Faktiler, derekter
17 Teleskop
1 Mánjazba

18 Mehanıkalyq qozǵalystar 1 Trenıń
19 Test 1 Test
20 Sanaq júıesi 1 Kóz jetkizý
21 Planetalardyń qozǵalysy 1 Saıahat sabaq
22 Merkýrıı.Bolpan nemese Kishi Sholpan 1 Karta boıynsha
saıahat jasaý
23 Sholpan 1 Derektermen jumys
24 Jer
1 Pikirtalas
25 Sáıkestendirý testisi 1 Test
26 Mars.Ańyraqaı nemese Qyzyl juldyz 1 Oıtalqy
27 Iýpıter.Esekqyrǵan 1 İzdneý
28 Satýrn.Qońyrqaı
1
Kóz júgirtý
29 Ýran

1 Oı talqy
30 Neptýn
1
Derektermen jumys
31 Plýton.Ergejeıli planeta 1 Saıahat
32 Kúnniń jyldyq qozǵalysy
1 Zerdeleý
33 Kún júıesiniń qurylysy týraly ǵalymdardyń kózqarastary 1 Dóńgelek ústel

34
Qorytyndy
Túıindeme sabaq
«Sıqyrly juldyzdar» atty úıirme baǵdarlamasyn uıymdastyrý formasy

12jyldyq bilim berý paradıgmasyn kóshýge baılanysty búgingi kúni mektep aldynda kez kelgen jaǵdaıda týyndaǵan problemany sheshýge qabiletti, óziniń ómirin basqarýǵa quziretti tulǵany qalyptastyrý mindeti tur.Olardy oqýshynyń quzirettiligin qalyptastyratyn ádisterdiń ishindegi eń negizgisi óz betimen oqý, izdený bolyp tabylady.Ony sabaqta, sabaqtan tys ýaqytta qoldanýǵa bolady.12 jyldyq mekteptiń oqý josparyna «Oqýshylardy óz betimen izdene otyryp oqytýdyń negizderi» kýrsy engizilý kózdelip otyr.
Bul baǵdarlama óz betimen oqıtyn taqyrypty anyqtaýdan bastap, alynǵan nátıjelerdi prezentasıalaýǵa deıingi sıklden turady.Bul baǵdarlamanyń negizinde Memlekettik jalpyǵa mindetti jalpy bilim berý standartynda anyqtalǵan negizgi quzirettilikterdiń, ıaǵnı problemanyń sheshimin tabý nemese ózindik menejment, aqparattyq jáne komýnıkasıalyq quzirettikterdiń qalyptasýyn baıqaýǵa bolady.
Bilim berý prosesin uıymdastyrýda muǵalim qyzmetiniń maqsaty oqytý dep kórsetilgen. Muǵalimniń eń basty oqytý qyzmetteri:
- Óz pániniń pándik jáne negizgi maqsattaryn eskere otyryp, oqý
is-áreketiniń naqty maqsattaryn jobalaý.
- Standart talaptaryna sáıkes konstrýksıalaý.
- Aqparattyq ortanyń áleýetin paıdalaný.
- Oqýshynyń tulǵalyq - árekettik baǵyttylyǵyn retteý.
Oza oqýyna tolyqqandy jaǵdaı jasaý.
- Quzirettilik túrinde jeke qol jetkizgen nátıjelerine jaǵymdy emosıa týǵyzý.
Kázirgi pedagogıkalyq ádistemede oqytý formalary óte kóp. Pikirtalas, oıtalqy, qonferensıa, trenıń, aýyzsha jýrnal, murajaıǵa barý, kitaphanadaǵy dóńgelek ústel, roldik sabaq, ınteraktıvti sabaq, syn turǵysynan oılaý, toptyq sabaq aqparattyq sabaq t.b. Bul ádis-tásilder synnan ótken, sabaqtarda paıdalanylyp júrgen ádister.

Muǵalimniń qyzmetiniń ishindegi sońǵy ýaqytta tájirıbege enip bara jatqan aqparattyq ortanyń áleýetin paıdalaný.Aqparattyq ortaǵa: oqýlyqtar, oqý-ádistemeleri, baspasóz, ǵylymı-kópshilik kitaptar, teledıdarmen birge kázirgi kezdegi mýltımedıalyq baǵdarlamalar, elektrondy oqýlyqtar, ınteraktıvti taqta, ınternet jelisi jatady. Iaǵnı, muǵalimniń de, oqýshynyń da aqparat alatyn múmkindigi kóp. Sońǵylary aqparattyq tehnologıaǵa jatady.Aqparattyq tehnologıanyń ereksheligi oryndalatyn qyzmet tez jáne naqty formasynda tıimdirek oryndalady, adam órkenıetti bola bastaıdy. Kompútermen jumys isteý oqýshynyń shyǵarmashylyq qabiletin damytyp, jalpy mádenıetiniń deńgeıi men oqýǵa yqylasyn kóteredi. Oqýshynyń tulǵalyq –árekettik baǵytyn damytý kýrstyń eń basty talaby bolý kerek. Oqýshynyń oqý jaǵdaılaryn sheshýde áreket etý ádisterin, tásilderin, biligin, buryn meńgergen bilimin, daǵdylaryn qoldanýǵa úıretý kerek. Kóptegen oqýshylar derektermen qalaı jumys istep, neni zertteýdi, taqyryptyń túıinin tabýdy bilmeıdi.Sondyqtan muǵalim taqyrypqa baılanysty tapsyrmalardyń mańyzdysyn, oryndaý joldaryn kórsetýi kerek.

Bastaýysh synyp muǵalimine qoıylatyn eń basty talaptar: sabaqtyń pándik jáne
Tarıhtan bilim bergende mánerli sózdiń roli orasan zorbolady. Muǵalimniń áserli, qyzǵylyqty áńgimesi oqýshynyń oqıǵany oısha kóz aldyna elestetýine, oqýshylardyń tyńdaýshylardan oqıǵanyń «kýágerlerine», tipti oqıǵanyń «qatysýshylaryna» aınalýyna qol jetkizýine bolady.Osylaı istegende oqýshylardyń ynta-jigeri artady, belsendiligi oıanady.
Oqytýdy uıymdastyrǵanda taǵy bir este saqtaıtyn nárse baıandaý men zertteý tyǵyz baılanysta bolatynyn este ustaý kerek. Mysalǵa, «saldardan –sebepterge» ádisi boıynsha oqyp-úırenip otyrǵan oqıǵanyń saldary bolǵan derekter aıtylady, al oqýshylar kóptegen jańa málimetterdi taldap qorytyndylaý arqyly osy oqıǵanyń sebepterin ashady.
Oqýshyda tarıh pánin oqyp-úırenýge qajetti daǵdylar men iskerlik qalyptaspasa onda sapaly bilim bolýy múmkin emes.
Kýrsty oqytýdy aıaqtaǵanda muǵalim óz oqýshylarynyń boıyna kem degende tómendegi úsh sapany qalyptastyrý kerek.
1.Oqýshynyń dúnıetaný pánin oqyp-úırenýge yntasyn;2.
2.Pánge degen jaýapkershilik pen qyzyǵýshylyǵyn;
3.Pándi meńgerý tásilderin ıaǵnı oqý qyzmeti tásilder.
Baǵdarlamada oqýshylardyń logıkalyq oıyn damytatyn taqyryptar bar. Sol taqyryptar boıynsha kýrsty aıaqtarda referat, shyǵarma, esse, baıandama jazý, joba jasaý, tárbıelik sharalar qurý tapsyrylady jáne taqyryptaryn qorǵaıdy.

1.Baǵdarlamanyń jalpy sıpattamasy
Baǵdarlama maqsaty:
Oqýshy tulǵasynyń ózin ózi damytý prosesindegi ıntellektýaldyq-shyǵarmashylyq potensıalyn damytýda izdene otyryp oqý qabiletin jetildirý.
Baǵdarlama mindetteri:
- oqýshynyń tanymdyq qajettilikterin damytý.
- bastaýysh synyp oqýshylaryn óz betinshe izdene otyryp oqý jáne jobalaý júrgizýine qajetti arnaıy bilimmen qamtamasyz etý.
- oqýshylarda izdenis jáne shyǵarmashylyq jobalaý, baǵdarlaý baqylaý biligi men daǵdylaryn damytý jáne qalyptastyrý.
-oqýshylar men pedagogtarda izdene otyryp oqytý týraly kózqarasyn oqý áreketindegi jetekshi tásil retindegi qalyptastyrý.

Oqýshynyń izdene otyryp óz betimen oqý praktıkasynyń bilim berý prosesindegi orny
12 jyldyq bilim berýdiń jańa paradıgmasyna sáıkes búgingi mekteptiń aldynda óziniń ómir súrý áreketin basqara alatyn, kez kelgen týyndaǵan problemany sheshýge qabiletti quziretti tulǵany qalyptastyrý mindeti tur.
Óz betimen izdene otyryp oqytý baǵdarlamasyn qoldaný praktıkasy qazirgi qazaqstandyq mekteptegi oqý prosesinde keńnen oryn alýda.Qazirgi kezde muǵalimder oqýshylardyń óz betimen izdenýine arnalǵan tapsyrmalardy kóbirek berýge tyrysady.
Óz betimen izdene otyryp oqytý baǵdarlamasy problemany anyqtaýdan bastap, alynǵan nátıjelerdi prezentasıalaýǵa deıingi birtutas sıkldan turady.Bul baǵdarlama negizinde Memlekettik jalpyǵa mindetti standartta belgilengen negiizgi quzirettilikterdiń (problemanyń sheshimin tabý, aqparattyq jáne kommýnıkatıvtik)qalyptasýyn baıqaýǵa bolady.
Osyǵan baılanysty oqý josparynyń varıatıvtik komponenti esebinen júrgiziletin «Sıqyrly juldyzdar» atty úıirme baǵdarlamasyn usynamyn.

2.Baǵdarlamanyń negizgi bólimderi
Oqýshynyń óz betimen izdene otyryp oqý qabiletin damytý maqsatty uıymdasqan oqý prosesinde ǵana múmkin.
İzdene otyryp oqý áreketi kez kelgen oqý áreketi tárizdi bilim sapasyn baqylaý men qoldanýdyyń erekshe júıesin talap etedi. Ol mazmun men nátıjeni baǵalaýdy uıymdastyrýdyń formalaryy men ádisterin quraıdy.
Usynyp otyrǵan júrgiziletin «Sıqyrly juldyzdar» atty úıirme baǵdarlamasyn uıymdastyrý formasy tórt bólimnen turady:
Baǵdarlama mazmuny
İ.Kirispe sabaqtar
Kirispe sabaqtardy uıymdastyrý bastaýysh synyp oqýshylaryna júrgiziletin «Sıqyrly juldyzdar» atty úıirme baǵdarlamasy men osy prosesti oılaý tásilderin túsinýine múmkindik beredi.
İİ.Jattyǵý sabaqtary
Jattyǵý sabaqtary bastaýysh synyp oqýshysynyń dúnıetanýy

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama