Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
T. Moldaǵalıev Baýyrlar
Mańǵystaý oblysy,
Jańaózen qalasy, №17 orta mektep
Qazaq tili jáne ádebıeti páni muǵalimi Sýtbaev Abýbakır

Sabaqtyń taqyryby: T. Moldaǵalıev Baýyrlar
Maqsaty: a) Oqýshylarǵa óleńdi oqyta otyryp, taqyrypty ashý, óleń ıdeıasyn túsindirý. Balalardyń sóıleý qabiletterin arttyrý.
B) Óleń maǵynasyn túsindire otyryp, shyǵarmany ómirmen baılanystyrý, ultjandylyq sezimin oıatý.
V) Oqýshylardy baýyrmaldyqqa tárbıeleý, ózge elde turatyn baýyrlarymyzdy qurmetteýge úıretý.
Sabaqtyń ádisi: aralas sabaq, mánerlep oqý, taldaý, (sózdikpen jumys), suraq jaýap ádisi.
Kórnekilikter: T. Moldaǵalıev portreti, shyǵarmalar jınaǵy, slaıdtar.

Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý: Oqýshylarmen amandasý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý.
Úı jumysyn tekserý: N. Seralıev «Ańsaý» áńgimesi
1. N. Seralıev ómirbaıany týraly ne bilesiń?
2. Qarıa qalaǵa nege keldi?
3. Bala qartty nege úıine ertip ákeldi?
4. Balanyń sheshesi qartty qalaı qarsy aldy?
5. Qart balany qalaı oınatty?
6. Balanyń sheshesi nege ulyna qarttyń qasyna jatýǵa ruqsat etti?
7. Ketip bara jatqan qarıa nege meken jaıyn aıtyp ketti?
8. Balanyń túsine nege baýyrsaqtar kirdi dep oılaısyń?

Jańa sabaq:
Búgingi sabaqta biz aqyn Tumanbaı Moldaǵalıev týraly jáne onyń «Baýyrlar» atty óleńimen tanysamyz.
T. Moldaǵalıev 1935 jyly Almaty oblysy, Jarsý dep atalatyn aýylda dúnıege kelgen. Tumanbaı poezıasymen týǵan elge, týǵan jerge, Otanǵa ata men anaǵa, dos qurbyǵa degen sónbes mahabbat sezimin oqyrmandardyń júregine uıalatyp keledi.
Qyzmeti: Syrshyl lırızmdi damytqan aqyn, Qazaqstannyń halyq jazýshysy.
QazMUÝ - dyń fılologıa fakúltetin bitirdi.
1959 - 1970 jyldary «Pıoner» jýrnalynda qyzmet atqarady.
1970 - 1973jyldary «Baldyrǵan» jýrnalynyń jaýapty hatshysy boldy.
1973 jyly «Jazýshy», «Jalyn» jýrnalynyń bas redaktory bolyp istedi.
1992 jyly Fızýlı atyndaǵy halyqaralyq túrki dúnıesi aqyndary syılyǵy ıegeri atanǵan.
Shyǵarmashylyǵy: Óleń, poemalary 40 - tan astam jınaq bolyp basylyp shyqty.
1954 j tuńǵysh óleńi «Ýkraına qyzyna» jarıalandy.
Kitaptary: «Eskertkish», «Shaqyrady jaz meni», «Júrek oıaý qashanda»
Ánge jazylǵan óleńderi:
«Qustar qaıtyp barady», «Baqyt qushaǵynda», «Ánim sen ediń»,«Shaqyrady kóktem».
Aqynnyń «Baýyrlar» atty óleńi 1992jyly Almaty qalasynda ótken Dúnıe júzi qazaqtarynyń Quryltaıyna oraılas jazylǵan.
Dúnıe Júzi Qazaqtarynyń Quryltaıy - Almaty qalasynda 1992 jyly 28 qyrkúıek pen 4 qazan aralyǵynda dúnıe júzi qazaqtary ókilderiniń qatysýymen ótken quryltaı. Quryltaı qarsańynda qazaq ultynyń sany 10 mln. 537 myńǵa jetken. Dúnıe Júzi Qazaqtarynyń Quryltaıyna TMD elderinen 350 adam jáne kóptegen shet elderden delegattar qatynasty.
Osy óleńde aqyn aǵamyz Tumanbaı Moldaǵalıev Qazaq jeriniń keń baıtaq uly ekenin kórsetti. Ol keń peıildiligin bereke - birlikke tartýyn jan - jaqtaǵy shashylǵan tarydaı qazaq balasyna qushaǵyn aıqara ashqan qazaqtardyń qýanyshyn jyrlaıdy.
Meniń jerim myna jer seniń jeriń,
Jarasyp tur sol jerge kelýleriń.
Osy alqapta senińde malyń jatyr,
Jaıqalyp tur shabylmaı eginderiń.

Bekitý suraqtary:
Óleń nege «Baýyrlar» dep atalǵan dep oılaısyń?
Shetelde júrgen qazaq baýyrlar týraly estidińder me?

Sózdikpen jumys:
1. Jyraq - elden alys degen maǵynada;
2. Prezıdent - eldiń saılaýmen saılanǵan basshysy;
3. Aq kıiz - ertede handardy aq kıizge salyp han saılaǵan;
4. Qaýqyldasyp - áńgimelesip qýanyp qaldyq degen maǵynada.
Qorytyndy: Sabaǵymyzdy maqal - máteldermen qorytyndylaımyz.
1. Kisi elinde sultan bolǵansha, Óz elińde ultan bol.
2. Basshysy joq el jetim, Eli joq jer jetim
3. Keń bolsań, kem bolmaısyń.
Sonymen búgingi taqyryp unady ma balalar, túsindińder me? Óz elimizde baqytty ómir súreıik ári shet elde ómir súrgen baýyrlarymyzdy árqashan elge oralýyn tileıik. Elimiz gúldenip kórkeıe bersin, jurtymyzdy búkil el moıyndasyn!

Úıge: Óleńdi jattap kelý.
Baǵalaý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama