InfoHub Logo

Maqalada bizdiń zamanymyz ótken zamannyń balasy, keler zamannyń atasy dep osy bizdiń jaǵanymyz erteńgi urpaqqa  mıras bolyp qalary anyq. Sondyqtan, osy qalypta qala bersek keleshek urpaqqa ne qaldypmaqpyz, ony boljamaı aq ańǵarsaq bolady. Bul zamannyń handary da, halqy da óner-bilimdi kerek etpedi. Birimen-biri jaýlasyp, ózge ulttar ilgeri basqanda, qazaq keri basty. Myqty memlekettiń hany bolý úshin de úlken kúsh-jiger kerek eken. Ol kúsh qazaqta bolmaı, handarymyz Rossıaǵa qosylǵan. Qazaqtyń áli kúnge  jerden qol úzbeı otyrǵany   -  jer qazynalyq bolǵandyqtan. Úmitimizdiń kóbi qoshqar, qasqyrdyń úmiti syqyldy! Ózim jatsam eken, keregim ózi kep tıer bolsa eken deımiz. Telmirip alǵan teńgeden, ter sińdirip alǵan tıyn juǵymdy. «qaraǵan qarap qalar» degen qazaqta jaqsy maqal bar, biraq ol maqaldy eskeretuǵyn qazaq joq.

Ahmet Baıtursynovtyń maqalasynda qazaq halqynyń árkimge, árnársege, joǵyna ókpeleı bergennen paıdasy joq,ıakı áreket etý kerek, sonda bereket te bolady degen oıdy jazǵan. Jurtynyń qamyn oılap ol osy maqalasyn jazyp, sol kezenniń eń aýyr máselelerin jaza bildi. Alaıda, maqala qazaq halqyna qarsy jazylǵan degen oıdyń paıda bolýy aýyr tıerlik nárse. Maqala birneshe máselelerdi qozǵaǵan. Basynda «...Ózge jurttar ilgeri basqanda, qazaq keri basqan...» dep qazaqtyń óz jolyn ózderi baılap, kertartpalyǵyn kórsetedi. «...Qazaqtyń estekten nadandyǵy da, jalqaýlyǵy da kem emes...» dep jalqaýlyq, nadandyqtaryn asha túsedi. Estekti jerden jurdaı ǵyp túbine jetken nadandyq pen jalqaýlyq, biraq qazaqtarda da olardan qalys emestigin kórsetedi. «...Ata joldasy nadandyq, ónersizdik qazaqstan aıyrylatyn emes. Nadandyqtyń kesapaty ár jerde aq mańdaıymyzǵa tıse de, ata joldasymyz  bolǵan soń, biz de qıyp aıyrylmaı aq kelemiz...» dep jerdiń úlesinen, joldan qaǵylǵanymyz nadandyqtyń kesapatynan dep bildi. Biraq osyny bilim-ǵylymnan artyq kóretimiz kóńilge qatty tıedi.

Ahmet Baıtursynov jazyp ańsap ketken qazaq ómiri qazir joq ty. Biz sol kezdegideı ilgeri emes, keıin júrip kelemiz. Bizdiń mádenıet batystan qalyptasyp kele jatyr, bilimge qushtar azamattar azaıýda. Salt-dástúrimiz burmalanyp, ózdiginshe ózgerip ketti. Jer máselesi derlik áli de ózekti másele bolyp tabylady. Biz nege zıalylamyz aıtqan aqyl-keńesterin oqyp, bilsekte áreketten qashamyz. Áreket etpeı nadandyqtan arylmaımyz. Eńbek etpeı degenimizge jete almaımyz. Osyny uǵynǵanda ǵana ilgeri basamyz.

«...Dúnıede teńge teńdik, kemge kemdik, azdy kópke teńgeretin ǵylym men ónerdi,elsizdi eldige teńgeretin  joqty barǵa teńgeretin  ǵylym men ónerdi kerek qylatyn qazaq az. Teńdikke qoly qalaı jetsin?! Qaterli jerde qapersiz otyrdyq. Ózimizge ókpelemesek, ózgege ókpeler bet joq...» degen qorynty sózge kelispesek bolmaıdy. Shynymende, ózimizge ókpelemegende kimge ókpeleımiz? Biz ózimiz eńbektenbeı bul nadandyqtan arylmaımyz. Sóz sonyń Abaıdyń «Baıandy eńbek - egin salýshylyq, bilim alýshylyq» degen oıyn tıek etsem. Túbinde baıandy eńbek egin salǵan, jasynan oqý oqyp, bilim alǵan adam- Ahmetteı zıalylarymyz ańsap ketken el bolashaǵynyń uly azamaty.

---