InfoHub Logo

Qyzylorda oblysy
Qazaly aýdany, Qazaly aýyly
№100 orta mektebiniń beıneleý jáne syzý páni muǵalimi
Esirkeev Qaırat Elenbaıuly

Sabaq taqyryby. Teri óńdeý tehnologıasy
Sabaq maqsaty: teri óńdeý tehnologıasy týraly, túsinik berý úıretý, jumys jasaý
Sabaq túri: aralas
Sabaq ádisi: túsindirý suraý, saramandyq
Kórnekilik teri túrleri, plakattar

Sabaq barysy: 1 uıymdastyrý
2 oqýshylardy túgeldeý
3 taqta, kórnekilik, jumys ornyn daıarlaý
4 úı tapsyrmasymen jumys
5 jańa sabaq
6 úıge tapsyrma

Jańa sabaq
Teri óńdeý óneri
↓
Teri týraly
Materıaldar, quraldar
Tehnologıasy

Teri týraly
Halyq turmysynda mal terilerin qarapaıym jolmen uqsatý kópten beri kele jatqan tásilderdiń biri.
İri qara malynyń ılenbegen terisin shylǵı teri al ılenip uqsatylǵannan keıin ony qaıys dep ataıdy.
Shylǵı terini uqsatýdyń eki túri bar
Biri – onyń júnin sylyp tastap paıdalaný
Ekinshisi – terini júnin sylmaı - aq paıdalaný
Negizinen jańa soıylǵan mal terisin tuz seppeı orap jyly jerge qoısa ol óz - ózinen 2 - 3 kúnniń ishinde jıdip júni túsip qalady, teriniń eń sapaly tusy maldyń jony men saýyrynda, qabyrǵalyq dep atalatyn qos qaptalynda bolady. Moıyn terisi juqalaý bolady, Terisi eń qalyń mal – sıyr, sodan keıin – túıe, eń juqa teri – jylqy terisi.
iri qara terisin – sıyr terisi. Ógiz. Taıynsha. Buzaý
jylqy terisin – bıe, jabaǵy. Qulyn.
túıe terisin – atan. Bota.
qoı terisin – jabaǵy. Qyryqpa, kúzdik, soǵym, tyqyr,
ań terisin – túlki, qarsaq, qoıan,
Teri qabaty – epıdermıs, teri negizi, shel...

Teri boıaý
↓
Teri ıleý
Teri túrleri
Teri tehnologıasy
Teriden jasalatyn buıymdar

Teri ıleý
↓
Terini tolyq malmaǵa salyp batyrý.
Idi teriniń shel jaǵynan betine áldeneshe ret jaǵyp ıleý.
Malma – irkitten ashyǵan aırannan nemese qurttyń sary sýynan, keıde olarǵa kebek bolmasa un qosyp ashyǵan suıyq zattan jasalady.

Ileý tehnologıasy
↓
Túıe – soıylǵan terini jyly jerge bir táýlik qoıyp kelesi kúni júnin julyp malmaǵa salamyz malmada 15 - 17 kún turady. Sodan keıin alyp tazartyp bir kún keptiremiz, ylǵaldaý kúıinde talqyǵa salyp jumsartamyz.

Jylqy – soıylyp alynǵan terini eki kúndeı jyly jerde ustap sosyn júninen tazartyp malmaǵa salady, malmada 14 - 15 kún ustaıdy malmadan alyp tazalap bir kún keptirip talqyǵa
salyp jumsartady.