Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 8 saǵat buryn)
Týǵan ólkeniń baılyqtary
Atyraý qalasy,
№ 8 «Aqbota» shıpa - jaı tıpti
bóbekjaı - balabaqshasy tárbıeshisi
Sabırgalıeva Damelı Mýslımovna

Bilim berý salasy: «Áleýmettik orta» Uıymdastyrylǵan oqý is – áreket túri: Qorshaǵan orta
Taqyryby: «Týǵan ólkeniń baılyqtary»
Maqsaty: Balalarǵa týǵan jerdiń kórneki jerlerimen, baılyqtarymen tanystyrý, bilimderin keńeıtý. Óziniń týyp ósken jerine, eline, Otanǵa Qazaqstan Respýblıkasyna degen súıispenshiligin arttyrý. Oı – óristerin, tanymdyq shyǵarmashylyq qasıetterin damytý. Tabıǵatty aıalaýǵa, qorǵaýǵa, qazba baılyqtaryn saqtaýǵa tárbıeleý.
Sózdik jumysy: munaıly qala, balyq túrleri Bılıngvaldi komponent: balyq - ryba, munaı - neft, qala - gorod.
Kórnekilikter: Atyraý balyq zaýyttyń foto – sýretter kórmesi, munaı men odan shyqqan shıkizattar, qalanyń sýretteri, oıynǵa qajetti aý qarmaǵy men balyqtardyń túrleri.

Áreket kezeńderi
Tárbıeshiniń is – áreketi
Motıvasıalyq - qozǵaýshy
Shattyq sheńber:
Sheńber bolyp turaıyq,
Alaqandy ashaıyq.
Kúnniń nuryn alaıyq,
Taza aýany jutaıyq,
Júrekke jylý salaıyq,
Meıirimdilik shoǵyn alaıyq,
Jınalǵan jyly shýaqty,
Qonaqtarǵa shashaıyq.

İzdený – uıymdastyrýshy - Balalar, biz qaı Respýblıkada turamyz?
- Durys aıtasyńdar, bizdiń memleketimiz Qazaqstan Respýblıkasy. Ol úlken, baı ólke, munda toǵaı, ózen, kól, baý – baqsha, aýyl, qalalar kóp (kartany kórsetý)
- Al, ózimiz qaı qalada turamyz?
- Atyraý qalasy qandaı qala?
Balalardyń áńgimesi tyńdalady.

- Olaı bolsa, qazir biz oıyn oınaımyz «Bul qalanyń qaı jeri» sýret arqyly qalamyzdyń jerlerin sıpattaımyz. Balalarǵa qalanyń ár jerinen túsirilgen beıne - sýretter beriledi, balalar onyń qaı jer ekenin áńgimeleıdi.
- Balalar, qalamyzdyń baılyqtary týraly ne bilemiz? Qalamyzda qandaı ózen aǵady? Ózende qandaı balyqtyń túrin bilesińder? Teńiz barma bizde?
Kórme uıymdastyrý, tárbıeshiniń áńgimesi:
Balalarǵa «Atyraý balyq» zaýytynyń kórmesi týraly áńgimeletý. Munda sazan, taban, syla, jaıyn, qarakóz, kókserke, qyzyl balyq nemese bekire tuqymdas balyqtar kezdesedi. Teńiz ben ózennen aýlanǵan balyqtardy, balyqshylar zaýytqa tapsyryp, ony tazalap, óńdep, keptirip, qaqtap, qaınatylǵan dámdeýishter salyp, qańyltyr(temir) nemese plasmassaǵa salynǵan ydystardy qoldanyp daıyn ónimderdi túrli dámdi balyqtar dúken sórelerine jiberip turady. Muny bizge daıyndap jasap aldymyzǵa qoıǵan, balyqshylar men zaýyttaǵy jumysshylardyń eńbekteri dep baǵalaımyz. Olardyń eńbekterin maqtan etemiz. Olar qysy – jazy demeı salqyn sýǵa túsip, densaýlyqtaryn aıamaı bizge osyndaı sý baılyqtaryn aýlap berýde. Balyq jegen adamnyń aǵzasyna jaqsy áser berip, jeńil tamaq ári dárýmenderge baı taǵam. Mundaı adam ózin sergek sezinip, jeńil júredi, ári deni saý bolady.

Oıyn: «Balyq aýlaımyz»

- Balalar, tabıǵatqa beretin taǵy bir keri áser bar, ol ózenniń sýyn lastanýy, oǵan neshe túrli qaldyq – qoqystardyń tógilýi, balyqtyń qısapsyz kóp aýlaýy bolyp tabylady.
Ne isteýmiz kerek, ózenimizge qalaı kómektesemiz?
- Tabıǵatymyzdyń kelesi baılyǵy, ol – munaı. Ony qara altynǵa teńeıdi. Munaıdy munaıshylar jerdiń astynan burǵylaý arqyly munaıdy óńdep alady. Onyń túsi qara, súıyq qoımaljyń shıkizat. Bizdiń qalamyzda «Atyraý munaı» ónerkásip zaýyty bar. Bul zaýytta munaıdan, janar - jaǵar maı, kerosın, ár túrli mashınaǵa kerekti maılar jáne hımıalyq ónimder alady. Onyń shıki zattaryn shet elderge jiberip, ony valúta qoryna aınaldyrady. Sonymen qatar turmysqa qajetti suıyq sý sabyndar, kir sabyndar jasalynady, qalǵan qaldyqtardan óńdeý arqyly sıntetıkalyq talshyq kaýchýk, spırt, plasmassa ónimderi alynady. Munaı zaýytynan shyqqan munaı qaldyqtary qorshaǵan ortaǵa zalalyn (zıanyn) keltirýde. Bılıngvaldi komponent: balyq - ryba, munaı - neft, qala - gorod.

Zertteý – tájirıbesin kórsetý:
Mysaly, myna ydystaǵy munaıdy ydystaǵy topyraqtyń ústine quıatyn bolsaq, ne paıda boldy? nemese taza sýǵa munaı qaldyǵyn tógetin bolsaq, qandaı ózgeriske ushyraıtynyn kóresińder.
Sondyqtan da bizder, týǵan elimizdiń, qalamyzdyń tabıǵatyn, ózimizdi qorshaǵan ortamyzdy, aınalasyn taza usaýǵa, búldirmeýge, lastamaýǵa tıispiz. Tabıǵattyń qazba baılyqtaryn qoryn saqtap, qorǵaýǵa, úlkenderdiń eńbegin baǵalaýǵa, qalamyzdyń kórkeıýine úles qosyp, Otanymyzdy súıe bilýge mindettimiz.

Qurastyrý: «Keme» (geomet. pishinderden)

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama