Tuqym jáne jemis
Sabaqtyń taqyryby: Tuqym jáne jemis.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ósimdikterdiń ónip – ósýi, jetilýi jaıly uǵym berý, qurǵaq jáne shyryndy jemistermen tanystyrý.
Damytýshylyq: Dúnıetanymyn, oı – órisin, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, aqyl – oıyn, este saqtaýyn, shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Qorshaǵan ortany qorǵaýdy úıretý arqyly ekologıalyq tárbıe berý.
Ádis - tásilderi: Toptastyrý, túrtip alý, túsindirý, suraq – jaýap.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, tirek syzbalar sýretter, úlestirmeli paraqsha, jemis.
Sabaqtyń túri: Oıyn, jumbaq – oqýshylardyń zeıinin damytý.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq
Talpyn jaqsy bolýǵa,
Kúndeı sáýle shashatyn.
Bilim izdep, óner tap,
Túndi kúndeı ashatyn.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Japyraq. Kúzde nege sarǵaıady?
* Mazmunyn aıtý.
* Suraq – jaýap.
Oıyn « Jemis – jıdekter jınaý» Maqsaty: ótken taqyrypty pysyqtaý.
Oqýshylyr jemisti tańdaıdy, sol jemistiń artynda suraǵy bar.
1. Ósimdikter tiri aǵza ekenin dálelde.
2. Japyraqtary neni jutady, neni bólip shyǵarady?
3. Topyraqtyń quramyn ata.
4. Sabaqtyń qandaı túrleri bar?
5. Tamyrdyń atqaratyn qyzmeti qandaı?
6. Bólme ósimdikteriniń japyraqtaryn ne úshin súrtip, sý búrkip otyrady?
7. Óziń turatyn jerdegi mal jeıtin shópterdi ata.
8. Ósimdik múshelerin ata.
9. Sabaqtyń qandaı túrleri bar?
10. Qýraǵan japyraqtyń qandaı paıdasy bar?
11. Japyraqtyń túsi qalaı ózgeredi?
12. Topyraqtyń atqaratyn qyzmeti qandaı?
İİİ. Jańa sabaq.
Endeshe, balalar, búgingi ótetin jańa sabaǵymyz «Tuqym jáne jemis» dep atalady, ıaǵnı ósimdiktiń kóbeıý múshelerimen tanysamyz.
Kúndelikti ózimiz jeıtin jemisti ata – analaryń kútip, baptap ósiredi. Olar neshe túrli jemis beredi.
Al jemister qaıdan shyǵady?
Syzba arqyly túsindirý:
Sýretterin kórsetý
Bulardan basqa ósimdikte gúli men jemisteri, tuqymy bolady.
Áýeli tuqym qunarly jerge túsedi. Qolaıly jaǵdaı bolsa ǵana sol tuqymynan tamyr paıda bolady. Tamyr tereńge boılasa, sabaǵy kúnge umytylady. Sabaqta japyraqtar men gúlder paıda bolady. Gúl ashylady, ashylǵannan keıin sol jerde jemis paıda bolady. Jemistiń ishinde tuqym bolady.
Jemis – qurǵaq jemis, shyryndy jumsaq jemis bolyp bólinedi. Búkil ósimdikter jemistiń ishinde bolatyn tuqymynan ósedi.
Qaıyń jaryqty súıedi jáne topyraqty talǵamaıdy. Ol ózge aǵashtarǵa qaraǵanda Óskeleń. Aıazǵa shydamdy... turmystyq zattar, jıhazdar jasalynady. Emdik qasıeti bar. Shyryn alynady. Qaıyń aǵashy bir mezgilde japyraq jaıyp kókteıdi. Jemisi – jańǵaqsha tuqymynan ósedi.
Jóke aǵashy – jemisi jańǵaqsha júrek tárizdi. Gúldeý merzimi 10 - 15 kún. Dárilik qasıeti bar. Kúzdiń sońyna deıin jaıqalyp turady. Tuqymyn jelmen nemese kemirgish qustar taratady.
Baqbaq gúli tostaǵansha aq – sary bolyp keledi. Baqbaq jemisi – dánek dep atalady. Jelmen taraıdy. Sabaq ushynda ornalasady. Mal azyǵyna, taǵamyna paıdaly. Bıdaı, júgeri, jańǵaq, órik, shıe, júzim, qıar, qarbyz, alma, burshaq, kúrish, tary, úrmeburshaq t. b.
İV. Oqýlyqpen jumys.
Oqýshylarǵa ár azat jol boıynsha tizbekteı oqytý.
A) Jemistiń paıda bolýy.
Á) Tuqym men jemistiń ár ósimdikte pisip – jetilýi. Ósimdikterdiń tuqymy alýan túrli bolady. (Jergilikti jermen baılanystyrý)
Shyrsha – búr
Aǵash Qaraǵaı – búr
Emen – jańǵaq
Tuqymy jemistiń ishinde bolatyn ósimdikterdi atańdar.
- alma, qaýyn, qarbyz, qıar, t. b.
V. Sergitý sáti.
Vİ. Oqýshylardy topqa bólip tapsyrmalar berý.
İ top. Shyryndy jemisterdiń sýretin salý.
İİ top. Qurǵaq jemisterdiń sýretin salý.
İİİ top. Úlpildek tuqymdy ósimdik.
VII. Jumbaq sheshý.
1. Kóktemde jerge senemin
Ylǵalda ósip ónemin.
Meniń ósken jemisim,
Qys boıǵy seniń qoregiń. (tuqym)
2. Aspaı pisken.
Qaınamaı túsken. (jemis)
VIII. Qorytyndy bólimi.
1. Ósimdik ne arqyly kóbeıedi?
2. Tuqym qalaı taraıdy?
3. Jemister qalaı bólinedi?
IX. Úıge tapsyrma.
1. «Tuqym jáne jemis» mátinin oqý.
2. Jemisterdiń sýretin salý.
H. Baǵalaý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ósimdikterdiń ónip – ósýi, jetilýi jaıly uǵym berý, qurǵaq jáne shyryndy jemistermen tanystyrý.
Damytýshylyq: Dúnıetanymyn, oı – órisin, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, aqyl – oıyn, este saqtaýyn, shyǵarmashylyq qabiletin damytý.
Tárbıelik: Qorshaǵan ortany qorǵaýdy úıretý arqyly ekologıalyq tárbıe berý.
Ádis - tásilderi: Toptastyrý, túrtip alý, túsindirý, suraq – jaýap.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, tirek syzbalar sýretter, úlestirmeli paraqsha, jemis.
Sabaqtyń túri: Oıyn, jumbaq – oqýshylardyń zeıinin damytý.
Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq
Talpyn jaqsy bolýǵa,
Kúndeı sáýle shashatyn.
Bilim izdep, óner tap,
Túndi kúndeı ashatyn.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Japyraq. Kúzde nege sarǵaıady?
* Mazmunyn aıtý.
* Suraq – jaýap.
Oıyn « Jemis – jıdekter jınaý» Maqsaty: ótken taqyrypty pysyqtaý.
Oqýshylyr jemisti tańdaıdy, sol jemistiń artynda suraǵy bar.
1. Ósimdikter tiri aǵza ekenin dálelde.
2. Japyraqtary neni jutady, neni bólip shyǵarady?
3. Topyraqtyń quramyn ata.
4. Sabaqtyń qandaı túrleri bar?
5. Tamyrdyń atqaratyn qyzmeti qandaı?
6. Bólme ósimdikteriniń japyraqtaryn ne úshin súrtip, sý búrkip otyrady?
7. Óziń turatyn jerdegi mal jeıtin shópterdi ata.
8. Ósimdik múshelerin ata.
9. Sabaqtyń qandaı túrleri bar?
10. Qýraǵan japyraqtyń qandaı paıdasy bar?
11. Japyraqtyń túsi qalaı ózgeredi?
12. Topyraqtyń atqaratyn qyzmeti qandaı?
İİİ. Jańa sabaq.
Endeshe, balalar, búgingi ótetin jańa sabaǵymyz «Tuqym jáne jemis» dep atalady, ıaǵnı ósimdiktiń kóbeıý múshelerimen tanysamyz.
Kúndelikti ózimiz jeıtin jemisti ata – analaryń kútip, baptap ósiredi. Olar neshe túrli jemis beredi.
Al jemister qaıdan shyǵady?
Syzba arqyly túsindirý:
Sýretterin kórsetý
Bulardan basqa ósimdikte gúli men jemisteri, tuqymy bolady.
Áýeli tuqym qunarly jerge túsedi. Qolaıly jaǵdaı bolsa ǵana sol tuqymynan tamyr paıda bolady. Tamyr tereńge boılasa, sabaǵy kúnge umytylady. Sabaqta japyraqtar men gúlder paıda bolady. Gúl ashylady, ashylǵannan keıin sol jerde jemis paıda bolady. Jemistiń ishinde tuqym bolady.
Jemis – qurǵaq jemis, shyryndy jumsaq jemis bolyp bólinedi. Búkil ósimdikter jemistiń ishinde bolatyn tuqymynan ósedi.
Qaıyń jaryqty súıedi jáne topyraqty talǵamaıdy. Ol ózge aǵashtarǵa qaraǵanda Óskeleń. Aıazǵa shydamdy... turmystyq zattar, jıhazdar jasalynady. Emdik qasıeti bar. Shyryn alynady. Qaıyń aǵashy bir mezgilde japyraq jaıyp kókteıdi. Jemisi – jańǵaqsha tuqymynan ósedi.
Jóke aǵashy – jemisi jańǵaqsha júrek tárizdi. Gúldeý merzimi 10 - 15 kún. Dárilik qasıeti bar. Kúzdiń sońyna deıin jaıqalyp turady. Tuqymyn jelmen nemese kemirgish qustar taratady.
Baqbaq gúli tostaǵansha aq – sary bolyp keledi. Baqbaq jemisi – dánek dep atalady. Jelmen taraıdy. Sabaq ushynda ornalasady. Mal azyǵyna, taǵamyna paıdaly. Bıdaı, júgeri, jańǵaq, órik, shıe, júzim, qıar, qarbyz, alma, burshaq, kúrish, tary, úrmeburshaq t. b.
İV. Oqýlyqpen jumys.
Oqýshylarǵa ár azat jol boıynsha tizbekteı oqytý.
A) Jemistiń paıda bolýy.
Á) Tuqym men jemistiń ár ósimdikte pisip – jetilýi. Ósimdikterdiń tuqymy alýan túrli bolady. (Jergilikti jermen baılanystyrý)
Shyrsha – búr
Aǵash Qaraǵaı – búr
Emen – jańǵaq
Tuqymy jemistiń ishinde bolatyn ósimdikterdi atańdar.
- alma, qaýyn, qarbyz, qıar, t. b.
V. Sergitý sáti.
Vİ. Oqýshylardy topqa bólip tapsyrmalar berý.
İ top. Shyryndy jemisterdiń sýretin salý.
İİ top. Qurǵaq jemisterdiń sýretin salý.
İİİ top. Úlpildek tuqymdy ósimdik.
VII. Jumbaq sheshý.
1. Kóktemde jerge senemin
Ylǵalda ósip ónemin.
Meniń ósken jemisim,
Qys boıǵy seniń qoregiń. (tuqym)
2. Aspaı pisken.
Qaınamaı túsken. (jemis)
VIII. Qorytyndy bólimi.
1. Ósimdik ne arqyly kóbeıedi?
2. Tuqym qalaı taraıdy?
3. Jemister qalaı bólinedi?
IX. Úıge tapsyrma.
1. «Tuqym jáne jemis» mátinin oqý.
2. Jemisterdiń sýretin salý.
H. Baǵalaý
You Might Also Like
