InfoHub Logo

Taqyryby: Ulttar dostyǵy
Maqsaty: Oqýshylarǵa ulttar dostyǵy týraly túsinik berý. Bizdiń elimizde turyp jatqan basqa da halyqtardyń ozyq dástúrlerin, mádenıetin, ózindik úlgi – ónegesin oqýshylardyń boıyna sińirý. Oqýshylardyń kóp ultty Qazaqstan halqynyń tatýlyqpen birlikpen ómir súrip jatqany týraly tanymdyq oılaryn damytyp, ózge ult ókilderin qurmetteı bilýge tárbıeleý. Patrıottyq sezimderin oıatý.
Kórnekiligi: Taqyryp; Otan, birlik, dostyq, yntymaqtastyq týraly naqyl sózder.
Tehnıkalyq kórnekilik: vıdeoproektor.

Barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi:
Sálemetsizder me, balalar! Búgin bizde erekshe kún. Búgingi tárbıe saǵatymyz «Bizdiń kósheniń turǵyndary» baǵdarlamasy negizinde júrgiziledi. Sonymen qatar sabaǵymyzǵa kóptegen qonaqtar qatysqaly tur, sondyqtan sabaqty jaqsy ótkizýge at salysýlaryńyz, pikir alysýlaryńyz suralady.
Bizdiń tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby: Ulttar dostyǵy.
«Dostyq – ómir úshin eń qasıetti nárse, óıtkeni eshkim eshqashan da barlyq ıgilikke túgel ıe bol tursa da, dos – jaransyz ómirdi qalamaq emes» dep Arıstotel atamyz aıtqandaı búgingi sabaǵymyzda dostyq, ulttar dostyǵy jaıly talqylaıtyn, biletin bolamyz.

İİ. Negizgi bólim.
Muǵalimniń kirispe sózi:
Bizdiń kósheniń turǵyndary, dostyq degen ne, ony qaısysymyz qalaı túsinemiz, sony aıyryp alaıyq. Sóz joq, dostyq – eger sony dosyń shyn júregimen, jany ashyp istese. Al ótirik jany ashysa, jala japsa qalaı bolady? Dostyq aldymen eki adamnyń bir – birine adaldyǵy. Adaldyqsyz dostyq bolmaıdy. Sender qalaı oılaısyńdar dos degen ne? Dos qandaı bolýy kerek?
Oqýshylardyń oılary, pikirleri tyńdalady.

Nazerke: Dostyq eken ómirde eń keregi,
Dostyq bolyp dúnıe dóńgeledi.
Ózendegi tolqyndar dos bop aqty,
Qanatymyzdaı júgirip keýdedegi.
Balalar, dostyq taǵy kimderdiń arasynda bolýy múmkin?
Osy dostyq, tatýlyq jaıly, yntymaqtastyq týraly qandaı maqal – mátel bilesińder?
Asylhan: Dosy kópti jaý almaıdy, daý almaıdy.
Jemis: Jaman attan aıaǵym artyq,
Jaman dostan taıaǵym artyq.

Arýjan: Dossyz ómir tuzsyz as.
Farıza: Júz teńgeń bolǵansha, júz dosyń bolsyn.
Jeńis: Yntymaq – dostyqtyń birligi.
Merýert: Tatýlyq tabylmas baılyq.

Gúlmarıam: Dos basqa qarar, dushpan aıaqqa qarar.
Jaqsy, balalar. Sender dostyq jaıly biraz maqal – mátelder de biledi ekensińder. El arasyndaǵy, ult arasyndaǵy dostyq jaıly estidińder me?
Keń baıtaq elimiz – Qazaqstanda 120 – dan astam ult ókilderi turyp jatyr. Árıne, bul degen qazaq halqynyń ulylyǵynan, keńdiginen, keńpeıildiliginen basqa ult ókilderiniń turyp jatqan jaıy bar.
Qazaq osy – aıtatuǵyn elge syr,
O, aǵaıyn, halyq emes ol kesir.
Qazaq osy – ańǵal – sańǵal jabýsyz,
Qazaq osy – aǵyl – tegil kól – kósir.
Qazaq osy – dala deıtin, kún deıtin,
Qazaq osy – óner aldy til deıtin.
Qazaq osy – qarasyń ba, aqsyń ba,
Qońyrsyń ba jatyrqaýdy bilmeıtin, - dep Qadyr Myrzalıev aǵamyz jyrlaǵandaı, uly qazaq dalasynda basqa da ult ókilderi bir shańyraqtyń astynda tatýlyqta, syılastyqta ómir súrip jatyr. Sonymen qatar, olardyń árqaısysynyń qaıtalanbas dinı jáne materıaldy mádenıeti, tarıhy, salt – dástúri bar.
Qazaq Halyqtarynyń Assambleıasy Prezıdenttiń jarlyǵy boıynsha 1995 jyly 1 naýryzda qurylǵan. Assambleıa ult aralyq dostyqty saqtaý, memlekettik saıasatpen ushtastyrý, biryńǵaı sheshim qabyldaýdy qarastyrady.
1990 jyly bastalǵan halyqtardyń ulttyq salt – dástúrlerin qalyptastyrý jumysyna baılanysty Qazaqstannyń túkpir – túkpirinde 352 bólimsheler bar, 27 respýblıkalyq jáne aımaqtyq ulttyq mádenı birlestikteri ashyldy.
Alǵash ret respýblıkalyq kólemde káris, nemis, polák, uıǵyrlardyń sıezeri boldy. Tatarlar men bashqurttardyń quryltaıy, ózbek, uıǵyr, túrik, dúngen, kúrt, nemisterdiń mádenı festıváldary bolyp, onda olardyń mádenı kúnderi belgilengen.
Mine, osy sharalardyń arqasynda kóp ultty qazaq halqynyń ekonomıkasy jaqsaryp, halyq sany ósip, túngi uıqylary tynysh bolýda. Ár ulttyń mádenı ortalyǵynan kelgen bizdiń kóshe turǵyndary ne der eken?

Merýert: Biz tileımiz bar bóbekke,
Baqytty ómir súrgenin.
Týǵan elge erkelep,
Qýanǵanyn kúlgenin.
Sýsynymyz qanady,
Óner – bilim nárimen
Álemdegi balanyń,
Dos bolamyz bárimen.

Hor: Otan.
Orys mádenı ortalyǵynyń ókili siz ne aıtasyz?
Farıza: Zdrastvýıte!... Orystar Qazaqstan Respýblıkasynda 4479620 adam turady. Álemde 147mln. Bizdiń elimizde eshqashan qaqtyǵystar men tóńkeristerdiń bolmaǵanyn qalaımyz. Jasasyn, Qazaqstan!

Arýjan: Sary, aqpyz, qaramyz,
Bárimiz de balamyz.
Biz qalada turamyz,
Biz mektepke baramyz.
Ózbek mádenı ortalyǵynyń ókili siz ne deısiz?
Botagóz: Ar ma, halqym! Ózbekti sart dep te ataıdy. Qazaqstanda turatyn ózbek halqynyń sany – 370663.

Gúlnur: Aq, qara dep bólmeımiz,
Bir jyl týǵan tóldeımiz.
Týysqanbyz, tatýmyz,
Bıikterge órleımiz.

Zamıra: Tilegi bir, júregi bir,
Dostarmen biz birgemiz.
Týys barda quryshtan da,
Berik bizdiń irgemiz.
Baqtyǵulqyzy Gúlnurdyń oryndaýynda túrik bıi.
Qyrǵyz mádenı ókili siz ne deısiz?

Janbolat: Múmkindikti paıdalana otyryp, bárimizge aıtarym, qashanda júzimiz jarqyn, kóńilimiz shat bolyp júrý úshin ultaralyq yntymaqtastyqty nyǵaıtý, jalǵan aıtpaı bergen ýádeni oryndaý basty paryzymyz ekenin umytpaıyq.
Jasasyn dostyqty jaqtaǵan qazaq eli!

Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany,
Beıneý gımnazıasynyń bastaýysh synyp muǵalimi
Moldaǵajıeva Kenjegýl Dáýletbekqyzy

Tolyq nusqasyn júkteý