InfoHub Logo

Ulttyq sýsyn týraly jazbalar men ádebı shyǵarmalardy jınastyryp, qymyzdyń kóptegen shyǵarmalarǵa arqaý bolǵanyna kózim jetti. Dúkenbaı  Dosjannyń «Qymyz» áńgimesi erekshe áser  qaldyrdy. Qazaqtyń  bal sýsyny qymyzdy zertteýge búkil ǵumyryn, ıaǵnı 60 jylyn arnaǵan Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri, bıologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor Zulharnaı Seıitovtiń eńbegin zor  baǵalap, bolashaqta men de osy kisiniń jumysyn jalǵastyryp, bıo-tehnolog mamandyǵyn tańdap, ol atamyz jete almaǵan jetistikke jetip, qazaqtyń sýsyny qymyzdy brendke aınaldyrǵym keledi.

Ár qazaq  Dúkenbaı Dosjannyń etnografıalyq shyǵarmasyn oqyp, bolashaqta shyǵarmadan alǵan tálim-tárbıesin ózi qoldanyp, urpaǵyna  amanat etse,  qazaq balasy túrli densaýlyǵymyzǵa zıan sýsyndardy ishpeı, bıe saýyp, kúbi pisip, qymyz ishse degen tilegim bar.

«Dúnıede neshe túrli nyǵymet bar ǵoı,

Sonda da seniń jóniń jeke dara.

Kópirseń jumsaq ıisi anadaıdan,

Keýdeńdi jaryp keter álde qaıdan».

Sapyrsań sar sharaǵa qulash kerip,

Jıylǵan meımanyńa quıyp berip,

Ata ulyn, ene qyzyn bezip tastap,

Ketpeı me, eki udaıda saǵan erip.

Qymyzsyz, maǵan salsa Aplaton bol,

Kórmessiń sóziń tyńdar eshbir jandy.

Basyńnan qymyz ketse, qyzyq keter,

Syn - syıyq, sáýletińdi buzyp keter.

Keshegi báıek bolyp otyrǵan jurt,

Kúderin búgin senen úzip keter, - dep ulttyq  sýsynymyzdy jyrlaǵan Sultanmahmýt Toraıǵyrov syndy kóptegen aqyn-jazýshylar óz shyǵarmalaryna  arqaý etken qymyzdyń emdik qasıetin bar qazaq jaqsy biledi.

Al poezıanyń Hantáńiri  M.Maqataev  «Dastarqan  ústinde»  degen óleńinde ózbek jigitine:

Qymyz ish, qazydan al, tartynbaǵyn,

Taýǵa júr, ózenge tús, salqyndaǵyn.

Ózińniń ózbek babań sekildengen

Umytpa qazaq degen halqyń baryn,- degen  ultymyzdyń erekshe sýsynynyń biri -  qymyzdyń tarıhyna toqtalsam.

---