Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
XVII- XVIII ǵasyrdaǵy orys óneri
Dáristiń maqsaty.
1. Bilimdilik: XVII - XVIII ǵasyrdaǵy orys óneri týraly túsinik berý.
2. Tárbıelik: óz otanyn, halqyn shyn súıetin patrıot etip tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: ár túrli strategıalar arqyly oılaý qabiletin, aýyzsha sóıleý mádenıetin damytý.
Dáriste qoldanylatyn kórneki quraldar: plakattar, sýretter.
Dáristiń qurylymy men mazmuny.
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý.
2. Stýdentterdi sabaqqa qatysýyn tizim boıynsha tekserý.
3. Stýdentterdi sabaqqa daıyndyǵyn, qural jabdyqtaryn tekserý.
İİ. Oqýshylardyń ótken taqyryp boıynsha bilimin tekserý:
Tekserý ádisi: Suraq jaýap.
Suraqtar:
  • Alǵashqy turmys tarıhynyń paıda bolýyn jazǵan ǵalymdar?
  • Adamnyń qoǵamdyq uıymy kúrdeli de uzaq damý jolynan ótti?
İİİ. Jańa materıaldy túsindirý.
Túsindirý ádisi: túsindirme
HÚİİ ǵasyrda aǵashtan jasalǵan sáýlettiń damý kezeńi boldy. HÚİİ ǵasyrdyń ekinshi jartysyndaǵy ıkon jazýdyń sheberi Sımon Ýshakov boldy. Ol óziniń shyǵarmalaryn­da eskishe dástúrdi jańasha baǵytta kórsetti. H - HÚİİ ǵasyrlardaǵy Orys óneri óziniń damý kezeńinde óte mańyzdy rýhanı qundylyqtardy dúnıe - ge ákeldi. HÚİİİ ǵ. Orys kórkem mádenıetiniń beıneleý óneri barlyq túrleriniń jan - jaqty damýynyń kezeńi bolyp tabyldy. HÚİİ - HÚİİİ ǵ. Reseı ómirindegi kólemdi almasý, orys arhıtektýrasyna úlken ózgeris alyp keldi. Salynǵan qurylystarda jańa materıaldar, jańa qurylym kórinis tapty. Jańa mindetterdi sheshýge shet elden sáýletshiler shaqyryldy. Solardyń biri - D. Trezını. Ol Petropavl soboryn, qamalyn, qaqpasyn turǵyzdy. M. G. 3emsov ár túrli qurylystardy - ákimshilik oryndaryn, merekege arnalǵan qurylysty, shirkeýlerdi sa­lýshy boldy. 3emsov turǵyzǵan qurylystardyń ishinde jaqsy saqtalǵany Sımeon jáne Anna shirkeýleri. Peterbýrgtiń qurylysynda erekshe oryn alatyn ­S. I. ChevakınskıI. Ol sáýlet óneri boıynsha bilim alyp, osy baǵyt boıynsha eńbek etti. Ejelgi Rýste músin jandy beınege qaraǵanda kóp qoldanylǵan joq. Ol kóbinese sáýlet qurylystaryn ásemdeý retinde qyzmet atqardy.
HÚİİİ ǵasyrdyń birinshi jartysy jańa, ózgeshe shyǵarmalardyń dúnıege kelýimen este qaldy.
HÚİİİ ǵasyrdyń birinshi jartysy jańa, ózgeshe shyǵarmalardyń dúnıege kelýimen este qaldy. Reseıdegi eń alǵashqy músin sheberi - B. K. Rastrellı boldy. Ol 1716 j. İ Petr shaqyrýy boıynsha Fransıa­dan keldi. Rastrellı sheberligi A. Menshıkov, Anna Ioannova eskertkishterinde kórinis tapty. Eń mańyzdysy - İ Petr eskertkishi.
Al, Petrov kezeńindegi jandy beınede portret ma­ńyzdy ról atqardy. Mysal retinde Ia. F. Týrgenev beınesin alýǵa bolady. I. Nıkıtın sol kezeńde jandy beıne jasaýda eńbektengen sýretshilerdiń biri. Ol bilimin jetildirý maqsatynda Italıaǵa baryp keldi. Nıkıtın İ Petr portretin áldeneshe ret saldy. A. M. Matveev esimi Petropavl soborynda oryndaǵan qabyrǵa sýretterimen, portretterimen belgili. Ol "Jan­dy beıne Alegorıasy", "Áıelimmen birge" avtoportret jumystarymen erekshelenedi.
A. P. Antropov ta qoldanbaly ónerge óz áserin tıgizbeı qoımady. Ol óz sýretterinde formasynyń aıqyndyly­ǵymen, sımmetrıalyǵymen erekshelenedi. JıHazdardy negizinen Rastrellı jáne onyń kómekshileri jobalap otyrdy. Túrli buıymdar úshin keıbir jańa ásemdeý materıaldaryn qoldana bastady. Ol - áınek jáne farfor.
Osylaısha orys sáýlet óneri jańalyqtarmen toly­ǵyp otyrsy. Peterbýrgte, Máskeýde ózgeshe baǵyttaǵy qurylysrar boı kóterdi. D. F. Kokorınov jáne J. B. Vallen - Delamottyń basshylyǵymen Neva jaǵasynda kórkem akademıanyń qurylysy júrdi. Sonymen qatar V. I. Bajenov, M. F. Kazakov, I. E. Starovtúrli qurylys­tarda shyǵarmashylyqpen eńbek etti.
HÚİİİ ǵasyrdyń ekinshi jartysynda músin óneri úlken tabystarǵa qol jetkizdi. B. K. Rastrellıden keıingi orys músinshisi M. P. Pavlov boldy. F. I. Shýbın de Pavlov sıaqty adam músinin jasaý­men shuǵyldandy. Ol 1773 jyly knáz A. M. Golsın­nyń keýdege deıingi beınesin somdady. HÚİİİ ǵasyrdyń aıaǵynda I. P. Prokofev, I. P. Martos, F. F. Shedrın syndy músinshiler jumys isteı bastady. HÚİİİ ǵasyr tarıhı janr negizi bolyp sanaldy. Orys sýretshileri jandy beınede tarıhı kartınadaǵy kompo­zısıany óńdep otyrdy. Tarıhı janrda jumys istegen ataqty sýretshi A. P. Lo­senko boldy. Onyń "Kaın", "Avel", "Vladımır jáne Rogneda" degen týyndylary bar. Losenkodan keıingi tarıhı janr men aınalysqan sýretshi G. I. Ýgrúmov boldy. Onyń kólemdi "Ian Ýs­mar kúshin synaý" atty shyǵarmasy osynyń aıǵaǵy. Bul kezeńde matamen jumys, áınek, farfordy qol­daný jáne metaldy kórkem óńdeý keńinen júrgizildi. HÚİİİ ǵasyrda portret janry jaqsy damydy. Oǵan O. A. KıprınskıI jumystaryn jatqyzýymyzǵa bola­dy.
İV. Jańa materıaldy bekitý: (qoıylǵan suraqtar men tapsyrmalar) Jańa ótilgen taqyryp boıynsha stýdent men suraq jaýap júrgizý.
Vİ. Qorytyndylaý (bilim baǵalaý).
Stýdentterdiń teorıalyq bilimderin, óorǵalǵan SÓJ jumystaryn baǵalaý.
Vİİ. Úı tapsyrmasy:
Biletin aqparattaryn jańa málimettermen tolyqtyrý. Berilgen taqyryptar boıynsha SÓJ jumystaryn qorǵaýǵa daıyndalý.
Ádebıetter tizimi:
1. Q. Boltabaev, E. Qosbarmaqov, A. Erkebaı., Óner 2007
2. Akıshev A. K. Iskýsstvo ı mıfologıa sakov. Alma - Ata, Naýka, 1985.
3. Akıshev K. A., Baıpakov K. M. Vosrosy arheologıcheskogo Kazahstana. Alma – Ata, 1979.
4. Ibraev B. A. Kosmogonıcheskıe predstavlenıa nashıh predkov // Dekoratıvnoe ıskýsstvo SSSR, 1980.
5. Drevnee zoloto Kazahstana. Sost. K. Akıshev. Alma - Ata, Oner, 1983.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama