HYII-XYIII ǵǵ. ǵylymnyń damýy
Dúnıe júzi tarıhy 8 - synyp
XVII - XVIIİ ǵǵ. ǵylym men mádenıettiń damýy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa 17 - 18 ǵǵ. aǵylshyn fılosofy Djon Lokktyń pikirleri, fransýz aǵartýshylary t. b. Ǵylymdardyń kózqarastaryn túsindirý, jańa zaman kezeńindegi ǵylym men bilimdegi jańa kózqarastar, jańalyqtar, qoǵamdaǵy ózgerister týraly maǵlumat berý
Damytýshylyq: Suraqtar qoıa otyryp, utymdy jaýap berýge, maǵynaly sóılem quraı bilýin damytý, oqýshylarǵa túrli oqıǵalar men qubylystardyń sebep - saldaryn, tarıhı mańyzyn taldaı bilýge úıretý
Tárbıelik: ǵylymdy, ǵylymı jańalyqtardy, ónerdi baǵalaı bilýge daǵdylandyrý,
qoǵamdaǵy ózgeristerge óz kózqarastary qalyptasqan sanaly azamat tárbıeleý
Qoldanylatyn ádister: baıandaý, suraq - jaýap, madaqtaý, STO tehnologıasynyń «ǵalymmen suhbat», «oı qozǵaý» strategıalary, oıyn elementteri
Kórneki quraldar: karta, portretter, syzbalar
Sabaqtyń tıpi: ıntegraldy sabaq (jaratylystaný 5 - synyp, fızıka 8 - synyp, astronomıa)
Sabaq júrisi:
1. Uıymdastyrý
Dáıeksóz: «Tyńdaǵanymdy umytpaımyn.
Kórgenimdi esimde saqtaımyn
Qolymmen istegenimdi túsinemin»
2. Úı tapsyrmasy: Azıa jáne Afrıka elderin otarlaý. Test tapsyrmalary
1 - nusqa
1. Eýropalyqtardyń otarshyldyq saıasatyn bastaǵan qaı elder?
A. Ispandyqtar, orystar
V. Aǵylshyndar, bolgarlar
S. Ispandyqtar, portýgaldyqtar
2. Eýropalyqtar otarshyldyqty júzege asyratyn, saýdaǵa baqylaý júrgizetin, saýdanyń tirek pýnktteri qalaı ataldy?
A. Faktorıa V. Komısıa S. Býrjýazıa
3. Otarlary Ońtústik jáne Soltústik Amerıka qurlyǵynda, Indonezıa men Seılonda ornalasqan elder.
A. Fransıa, Reseı
V. Germanıa, Portýgalıa
S. Anglıa, Golandıa
4. HÚİİİ ǵasyr boıy Amerıka men Úndistandy otarlaý úshin básekeles kúres júrgizgen elder
A. Anglıa, Reseı
V. Anglıa, Ispanıa
S. Anglıa, Fransıa
5. Anglıa men Fransıa arasyndaǵy 1741 - 1748 jj. soǵys ne úshin boldy?
A. Úndistan úshin
V. Ispan muragerligi úshin
S. Avstrıa muragerligi úshin
6. Anglıa Úndistandy tolyq otarlaýdy qashan aıaqtady?
A) 19 - ǵ. basy V) 14 - ǵ ortasy S) 19 - ǵ aıaǵy
2 - nusqa
1. Otarshyldyq neden bastaý alady?
A. Qaıta órleý dáýiri
V. Uly geografıalyq ashýlar
S. Gýmmanızm
2. HÚİİ ǵ. b. Batys Eýropa elderiniń ishinde saýda jáne otarshyldyq saıasat júrgizýde alǵashqy oryndy ıelengen el.
A. Anglıa V. Golandıa S. Fransıa
3. Negizinen Úndi muqıty arqyly saýda júrgizgen,
Anglıadaǵy memleket ishindegi memleket sıaqty erekshe qurylymy bar saýda kompanıasy
A. Vest Úndi kompanıasy
V. Koroloeva Vıktorıa kompanıa
S. OstÚndi kompanıasy
4. Anglıa men Fransıa arasyndaǵy 1702 - 1713 jj. soǵys ne úshin boldy?
A. Úndistan úshin V. Ispan murageri úshin
S. Avstrıa muragerligi úshin
5. 1756 - 63 jyly 7 jyldyq soǵystar barysynda Fransıany Úndistandaǵy ıelikterin aıyrǵan el.
A. Anglıa V. Belgıa S. Ispanıa
6. Eýropalyq elderdiń otarshyldyq saıasatyn qorǵaný úshin «jabyq esik» saıasatyn ustanǵan elder.
A) Ózbekstan, Hıýa, Aýǵan handyqtary
B) Qytaı, Japonıa, Koreıa
V) Reseı, Úndiqytaı, Mysyr
Test jaýaptary: 1 - nusqa 1s 2a 3s 4s 5s 6v
2 - nusqa 1v 2v 3s 4v 5a 6b
Úı tapsyrmasy boıynsha kartamen jumys
1. Anglıanyń otarlaryn kartadan kórsetý (Egıpet, Sýdan, Úndistan, Arabıa túbegi)
2. Fransıa otarlaryn kartadan kórset(Aljır, Týnıs, Gvıneıa, Mavrıtanıa, Malı)
3. Ispanıanyń astanasyn j\e otarlary (ast. Madrıd, otary B. Sahara, Marokko s. b., ońt. Amerıka )
2. 2. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Jańa sabaqqa - Kópir «Oı qozǵaý» Aǵartýshylyq týraly tirek sózder jazý
3. Jańa sabaq jospary
3 - 1. Fılosofıa
3 - 2. Fılosofıadaǵy jańa ıdeıalar
3 - 1.
G. Galıleı men I. Núton týraly muǵalim ashqan jańalyqtary týraly málimetti aıtyp sosyn ol kim? degen suraq qoısa, oqýshylar onyń kim ekenin ózderi aıtady. Sebebi oqýshylar olar týraly málimetti jaratylystaný, fızıka pánderi arqyly burynnan biledi.
3 - 2.
Frensıs Bekon_____ aǵylshyn fılosofy
Ómir súrgen jyly __(1561 - 1626)
Otbasy __________ Dvorándar
Bilim aldy_________ Kembrıdj ýnıversıtetin bitirgen
Qyzmetteri: ________ dıplomatıalyq qyzmet, parlament múshesi, advokat sheshen, belgili jazýshy
Úlesi: empırızmniń damýyna jol ashty.
Negizgi eńbekteri:____«Jańa Organon», «Tájirıbeler nemese adamgershiliktik jáne saıası qaǵıdalar», «Jańa Atlantıda», t. b.
Negizgi qaǵıdasy: «Kúsh bilimde» («Znanıe – sıla»)
Bekon fılosofıa ǵylymynyń praktıkalyq fýnksıasyna erekshe kóńil bóledi. «Jańa Atlantıda» eńbeginde adam baqytynyń negizi tehnıkalyq ónertabystar dep tujyrymdaıdy. Ǵylymdardy da Bekon adamǵa paıdalylyǵyna baılanysty klassıfıkasıalaıdy. Onyń pikirinshe, fılosofıanyń negizgi zertteý obektileri tabıǵat pen adam.
Rene Dekart- oıshyl
Ómir súrgen jyldary: 1596 - 1650
Kartezıı - onyń latynsha tegi
Eńbekteri: “Ádis týraly”, ”Dıoptrıka”,”Meteor”,”Geometrıa”
Jańalyǵy: rasıonalızmniń negizin salýshy, geometrıaǵa
“Aınymaly shamalar” uǵymyn engizdi, qozǵalysty matematıkalyq jolmen zerttedi.
Rasıonalızm - tanym men is árekettiń túp tamyryn adamnyń aqylymen baılanystyratyn kózqaras.
4. Jańa sabaqty pysyqtaý
Berilgen anyqtama tusyna termın jazý
1. Anyqtamalyq baǵytta shyǵarylatyn ǵylymı basylym -
2. Tanym men is árekettiń túp tamyryn adamnyń aqylymen baılanystyratyn kózqaras -
3. Dúnıeni eshkim jaratqan joq dep, qudaıdy joqqa shyǵarǵan kózqaras -
4. Jer t. b. planetalar kúndi aınalady degen kózqaras -
5. Aspan álemin zertteıtin ǵylym -
6. Ǵylymnyń negizi tájirıbe -
Jaýaptary:1. Ensıklopedıa 2. rasıonalızm 3. ateızm 4. gelıosentrızm 5. astronomıa 6. empırızm
Jaýaby. 1. Leıbnıs 2. Dekart 3, Kepler
5. Hronologıalyq esepter tapsyrmasyOqýshy matematıkalyq amaldardy oryndaǵanda suraqtyń jaýaby shyǵady.
Fransıada ensıklopedıa alǵash qashan jarıalandy?
(2484: 2)+(2000 - 1751)=
2. Sh. Monteske dúnıege kelgen jyl?
(1500+35)+(77h2)=
3. “Mańǵystaý” ensıklopedıasy qashan jarıalandy?(3000: 3)+(2600 - 1602)=
6.«Tarıhı dıktant» Oqýshylar shyǵyp sóılemdegi tastap ketken sózdi taýyp jazý kerek
1. Djon Lokk 2. «Jana Atlantıda» 3. Búkilálemdik tartylys zańy
1. Aǵylshyn ǵalymy........... balanyń sanasy
taza paraq sekildi, keıin oǵan ómir óz tańbasyn
túsiredi dep tujyrymdady.
2. Frensıs Bekonnyń “....... …………” kitabynda tańǵajaıyp aral turǵyndary baqyttylyq negizi tehnıkalyq óner tabystar dep jazyldy?
3. Jaryqtyń tolqyn teorıasyn jasaýshy Hrıstıan Gúıgens jáne belgili ǵalym Leıbnıstiń ózi Nútonnyń.......................... zańyna múldem qarsy boldy.
7. «Kim jyldam?» oıyny bekitý úshin beriledi. Sharty: 3 tirek sóz beriledi, Mysaly: «fızıka, astronomıa, oıshyldar» osy sózderge baılanysty sózder tabý kerek
fızıka - I. Núton BÁT zańy qozǵalys zańdary, jaryq. I. Kepler ınersıa.
Astronomıa - Galıleı teleskop, planeta, Kún, Aı
Oıshyldar - Monteske Dıdro, Bekon t. b.
Sabaqty qorytyndylaý
8. Úı tapsyrmasy: 1. STO tehnologıasynyń «Ǵalymmen suhbat» strategıasyn qoldaný. Aǵartýshylyq zamanda ómir súrgen ǵalym nemese óner adamdarymen qıalynda júzdesip suhbattasýy týraly shyǵarmashylyq jazba jumysyn jazyp kelý tapsyryldy. Oqýshyǵa jazba jumysyn oqyǵanda shaǵyn 1 - 2 mınýttan aspaý kerektigi eskertiledi.
2. Oqý
9. Baǵalaý . Sabaqqa belsene qatysqan oqýshylardy baǵalaý
XVII - XVIIİ ǵǵ. ǵylym men mádenıettiń damýy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa 17 - 18 ǵǵ. aǵylshyn fılosofy Djon Lokktyń pikirleri, fransýz aǵartýshylary t. b. Ǵylymdardyń kózqarastaryn túsindirý, jańa zaman kezeńindegi ǵylym men bilimdegi jańa kózqarastar, jańalyqtar, qoǵamdaǵy ózgerister týraly maǵlumat berý
Damytýshylyq: Suraqtar qoıa otyryp, utymdy jaýap berýge, maǵynaly sóılem quraı bilýin damytý, oqýshylarǵa túrli oqıǵalar men qubylystardyń sebep - saldaryn, tarıhı mańyzyn taldaı bilýge úıretý
Tárbıelik: ǵylymdy, ǵylymı jańalyqtardy, ónerdi baǵalaı bilýge daǵdylandyrý,
qoǵamdaǵy ózgeristerge óz kózqarastary qalyptasqan sanaly azamat tárbıeleý
Qoldanylatyn ádister: baıandaý, suraq - jaýap, madaqtaý, STO tehnologıasynyń «ǵalymmen suhbat», «oı qozǵaý» strategıalary, oıyn elementteri
Kórneki quraldar: karta, portretter, syzbalar
Sabaqtyń tıpi: ıntegraldy sabaq (jaratylystaný 5 - synyp, fızıka 8 - synyp, astronomıa)
Sabaq júrisi:
1. Uıymdastyrý
Dáıeksóz: «Tyńdaǵanymdy umytpaımyn.
Kórgenimdi esimde saqtaımyn
Qolymmen istegenimdi túsinemin»
2. Úı tapsyrmasy: Azıa jáne Afrıka elderin otarlaý. Test tapsyrmalary
1 - nusqa
1. Eýropalyqtardyń otarshyldyq saıasatyn bastaǵan qaı elder?
A. Ispandyqtar, orystar
V. Aǵylshyndar, bolgarlar
S. Ispandyqtar, portýgaldyqtar
2. Eýropalyqtar otarshyldyqty júzege asyratyn, saýdaǵa baqylaý júrgizetin, saýdanyń tirek pýnktteri qalaı ataldy?
A. Faktorıa V. Komısıa S. Býrjýazıa
3. Otarlary Ońtústik jáne Soltústik Amerıka qurlyǵynda, Indonezıa men Seılonda ornalasqan elder.
A. Fransıa, Reseı
V. Germanıa, Portýgalıa
S. Anglıa, Golandıa
4. HÚİİİ ǵasyr boıy Amerıka men Úndistandy otarlaý úshin básekeles kúres júrgizgen elder
A. Anglıa, Reseı
V. Anglıa, Ispanıa
S. Anglıa, Fransıa
5. Anglıa men Fransıa arasyndaǵy 1741 - 1748 jj. soǵys ne úshin boldy?
A. Úndistan úshin
V. Ispan muragerligi úshin
S. Avstrıa muragerligi úshin
6. Anglıa Úndistandy tolyq otarlaýdy qashan aıaqtady?
A) 19 - ǵ. basy V) 14 - ǵ ortasy S) 19 - ǵ aıaǵy
2 - nusqa
1. Otarshyldyq neden bastaý alady?
A. Qaıta órleý dáýiri
V. Uly geografıalyq ashýlar
S. Gýmmanızm
2. HÚİİ ǵ. b. Batys Eýropa elderiniń ishinde saýda jáne otarshyldyq saıasat júrgizýde alǵashqy oryndy ıelengen el.
A. Anglıa V. Golandıa S. Fransıa
3. Negizinen Úndi muqıty arqyly saýda júrgizgen,
Anglıadaǵy memleket ishindegi memleket sıaqty erekshe qurylymy bar saýda kompanıasy
A. Vest Úndi kompanıasy
V. Koroloeva Vıktorıa kompanıa
S. OstÚndi kompanıasy
4. Anglıa men Fransıa arasyndaǵy 1702 - 1713 jj. soǵys ne úshin boldy?
A. Úndistan úshin V. Ispan murageri úshin
S. Avstrıa muragerligi úshin
5. 1756 - 63 jyly 7 jyldyq soǵystar barysynda Fransıany Úndistandaǵy ıelikterin aıyrǵan el.
A. Anglıa V. Belgıa S. Ispanıa
6. Eýropalyq elderdiń otarshyldyq saıasatyn qorǵaný úshin «jabyq esik» saıasatyn ustanǵan elder.
A) Ózbekstan, Hıýa, Aýǵan handyqtary
B) Qytaı, Japonıa, Koreıa
V) Reseı, Úndiqytaı, Mysyr
Test jaýaptary: 1 - nusqa 1s 2a 3s 4s 5s 6v
2 - nusqa 1v 2v 3s 4v 5a 6b
Úı tapsyrmasy boıynsha kartamen jumys
1. Anglıanyń otarlaryn kartadan kórsetý (Egıpet, Sýdan, Úndistan, Arabıa túbegi)
2. Fransıa otarlaryn kartadan kórset(Aljır, Týnıs, Gvıneıa, Mavrıtanıa, Malı)
3. Ispanıanyń astanasyn j\e otarlary (ast. Madrıd, otary B. Sahara, Marokko s. b., ońt. Amerıka )
2. 2. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Jańa sabaqqa - Kópir «Oı qozǵaý» Aǵartýshylyq týraly tirek sózder jazý
3. Jańa sabaq jospary
3 - 1. Fılosofıa
3 - 2. Fılosofıadaǵy jańa ıdeıalar
3 - 1.
G. Galıleı men I. Núton týraly muǵalim ashqan jańalyqtary týraly málimetti aıtyp sosyn ol kim? degen suraq qoısa, oqýshylar onyń kim ekenin ózderi aıtady. Sebebi oqýshylar olar týraly málimetti jaratylystaný, fızıka pánderi arqyly burynnan biledi.
3 - 2.
Frensıs Bekon_____ aǵylshyn fılosofy
Ómir súrgen jyly __(1561 - 1626)
Otbasy __________ Dvorándar
Bilim aldy_________ Kembrıdj ýnıversıtetin bitirgen
Qyzmetteri: ________ dıplomatıalyq qyzmet, parlament múshesi, advokat sheshen, belgili jazýshy
Úlesi: empırızmniń damýyna jol ashty.
Negizgi eńbekteri:____«Jańa Organon», «Tájirıbeler nemese adamgershiliktik jáne saıası qaǵıdalar», «Jańa Atlantıda», t. b.
Negizgi qaǵıdasy: «Kúsh bilimde» («Znanıe – sıla»)
Bekon fılosofıa ǵylymynyń praktıkalyq fýnksıasyna erekshe kóńil bóledi. «Jańa Atlantıda» eńbeginde adam baqytynyń negizi tehnıkalyq ónertabystar dep tujyrymdaıdy. Ǵylymdardy da Bekon adamǵa paıdalylyǵyna baılanysty klassıfıkasıalaıdy. Onyń pikirinshe, fılosofıanyń negizgi zertteý obektileri tabıǵat pen adam.
Rene Dekart- oıshyl
Ómir súrgen jyldary: 1596 - 1650
Kartezıı - onyń latynsha tegi
Eńbekteri: “Ádis týraly”, ”Dıoptrıka”,”Meteor”,”Geometrıa”
Jańalyǵy: rasıonalızmniń negizin salýshy, geometrıaǵa
“Aınymaly shamalar” uǵymyn engizdi, qozǵalysty matematıkalyq jolmen zerttedi.
Rasıonalızm - tanym men is árekettiń túp tamyryn adamnyń aqylymen baılanystyratyn kózqaras.
4. Jańa sabaqty pysyqtaý
Berilgen anyqtama tusyna termın jazý
1. Anyqtamalyq baǵytta shyǵarylatyn ǵylymı basylym -
2. Tanym men is árekettiń túp tamyryn adamnyń aqylymen baılanystyratyn kózqaras -
3. Dúnıeni eshkim jaratqan joq dep, qudaıdy joqqa shyǵarǵan kózqaras -
4. Jer t. b. planetalar kúndi aınalady degen kózqaras -
5. Aspan álemin zertteıtin ǵylym -
6. Ǵylymnyń negizi tájirıbe -
Jaýaptary:1. Ensıklopedıa 2. rasıonalızm 3. ateızm 4. gelıosentrızm 5. astronomıa 6. empırızm
Jaýaby. 1. Leıbnıs 2. Dekart 3, Kepler
5. Hronologıalyq esepter tapsyrmasyOqýshy matematıkalyq amaldardy oryndaǵanda suraqtyń jaýaby shyǵady.
Fransıada ensıklopedıa alǵash qashan jarıalandy?
(2484: 2)+(2000 - 1751)=
2. Sh. Monteske dúnıege kelgen jyl?
(1500+35)+(77h2)=
3. “Mańǵystaý” ensıklopedıasy qashan jarıalandy?(3000: 3)+(2600 - 1602)=
6.«Tarıhı dıktant» Oqýshylar shyǵyp sóılemdegi tastap ketken sózdi taýyp jazý kerek
1. Djon Lokk 2. «Jana Atlantıda» 3. Búkilálemdik tartylys zańy
1. Aǵylshyn ǵalymy........... balanyń sanasy
taza paraq sekildi, keıin oǵan ómir óz tańbasyn
túsiredi dep tujyrymdady.
2. Frensıs Bekonnyń “....... …………” kitabynda tańǵajaıyp aral turǵyndary baqyttylyq negizi tehnıkalyq óner tabystar dep jazyldy?
3. Jaryqtyń tolqyn teorıasyn jasaýshy Hrıstıan Gúıgens jáne belgili ǵalym Leıbnıstiń ózi Nútonnyń.......................... zańyna múldem qarsy boldy.
7. «Kim jyldam?» oıyny bekitý úshin beriledi. Sharty: 3 tirek sóz beriledi, Mysaly: «fızıka, astronomıa, oıshyldar» osy sózderge baılanysty sózder tabý kerek
fızıka - I. Núton BÁT zańy qozǵalys zańdary, jaryq. I. Kepler ınersıa.
Astronomıa - Galıleı teleskop, planeta, Kún, Aı
Oıshyldar - Monteske Dıdro, Bekon t. b.
Sabaqty qorytyndylaý
8. Úı tapsyrmasy: 1. STO tehnologıasynyń «Ǵalymmen suhbat» strategıasyn qoldaný. Aǵartýshylyq zamanda ómir súrgen ǵalym nemese óner adamdarymen qıalynda júzdesip suhbattasýy týraly shyǵarmashylyq jazba jumysyn jazyp kelý tapsyryldy. Oqýshyǵa jazba jumysyn oqyǵanda shaǵyn 1 - 2 mınýttan aspaý kerektigi eskertiledi.
2. Oqý
9. Baǵalaý . Sabaqqa belsene qatysqan oqýshylardy baǵalaý
You Might Also Like
-
Negizgi domınantseptakkord (D7). Qurylysy jáne sheshimi
