InfoHub Logo

Orys tili men ádebıet páni muǵalimi
Týleýbaeva Naǵımash Saılaýhanovna

Inovasıalyq tehnologıalar – sapaly bilim kepili

Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý strategıasyndaǵy basty konsepsıa – ulttyq bilim modelin jasaý. Ulttyq bilim úlgisiniń negizgi maqsaty adamdy eń negizgi qundylyq retinde moıyndaý jáne sol turǵyda qalyptastyrý, onyń qoǵamdaǵy orny men roline áleýmettik jaǵdaıyna, mádenı – rýhanı damýyna erekshe mán berip, sol arqyly onyń rýhanı jan dúnıesiniń jetilýine, áleýmettik – saıası kózqarastarynyń, shyǵarmashylyq erkindigi men belsendiliginiń, áleýmettik mádenıetiniń, kási - iskerliginiń qalyptasýyna jaǵdaı týǵyzý. Iaǵnı keleshek maman bilikti ári bilimdi, eń aldymen rýhanı turǵyda kemeldengen, ulttyq dini myqty, áleýmettik mádenıeti qalyptasqan, halyq, ult aldyndaǵy jaýapkershilik sezimi joǵary dara tulǵa bolýy tıis.

Elbasy N. Á. Nazarbaev óziniń Qazaqstan halqyna joldaýynda bolashaq, kelesi ǵasyrda, jańa myńjyldyqqa ótken qundylyqtar týraly aıtty: «Biz ózimizdiń bolashaǵymyzdy jáne jastarymyzdy qandaı kúıde kórgimiz keledi, osyny aıqyndap alatyn ýaqyt jetti. Biz neniń irgesin turǵyzǵymyz keletinin, tańdap alǵan maqsatymyzǵa alyp keletin óz damýymyzdyń traektorıasy, dańǵyly qandaı bolýǵa tıis ekenin anyq bilýge jáne uǵynýǵa tıispiz» Mine sondyqtan elimizdiń damý baǵyty aıqyndalǵan ýaqytta bilim berýdiń mańyzdylyǵy men onyń mándiligine kóńil bólinip, sapaly bilimge qol jetkizýde naqty mindetter qoıylyp, bolashaqtaǵy atqarylar is – sharalar aıshyqtaýy qajet. Bilim berýdi qoǵamnyń áleýmettik – ekonımalyq qurylymynan, mádenı qundylyqtarynan, ulttyq dástúr, rýhanı negizden bóle - jara qaraýǵa
bolmaıdy.
«Inovasıa» - (latyn tilinen alǵanda - jańa) aýdarǵanda jańalaý, jańa ózgerý - degen maǵynalardy kórsetedi.
Inovasıa degenimiz - jańa mazmundy uıymdastyrý, al jańalyq engizý degenimiz - tek qana jańalyq engizý, uıymdastyrý, ıaǵnı ınovasıalyq úrdisti mazmundy damytý, al «jańasha» dep jańanyń mazmuny, ony engizýdiń ádis - tásili men tehnologıalaryn qamtıtyn qubylysty aıtady.

Ustaz úshin eń basty másele - oqytý ádisin durys tańdaý. Jańa pedagogıkalyq tehnologıalar oqýshynyń jeke tulǵalyq kúshin arttyryp, shyǵarmashylyq oıynyń damýynda basty rol atkarady. Jańa tehnologıalardy meńgerý muǵalimniń zıatkerlik, kásiptik, adamgershilik, rýhanı, azamattyq jáne basqa da kóptegen adamı kelbetiniń qalyptasýyna ıgi áserin tıgizedi, ózin - ózi damytyp, oqý – tárbıe úrdisin tıimdi uıymdastyrýyna kómektesedi.
«Óz eńbegin taldaı bilgen adam ǵana tájirıbeli ustaz bola alady»,- degen V. Sýhomlınskıı sózin oqytýshynyń talmaı izdengen eńbeginiń nátıjesinde ǵana kórinetini belgili. Qazirgi kezde ǵylym men tehnıkanyń damý deńgeıi árbir oqýshyǵa sapaly jáne tereń bilim berýine jaǵdaı jasap otyr. Ustaz baıandaıdy, áńgimeleıdi, túsindiredi, al oqýshy tyńdaıdy, qabyldaıdy oılaıdy, t. b tanym áreketterin jasaıdy. «Júz ret estigennen, bir ret kórgen artyq» degen sózderdi eskere otyryp, sabaqtarymyzda múmkinshiligimizge qaraı mýltımedıalyq proektordy paıdalanyp otyrsaq oqytýshynyń utary mol dep oılaımyn. Tek olardy tıimdi, júıeli túrde qoldaný oqytýshynyń sheberligine baılanysty árqıly júzege asyrylýy múmkin. Iaǵnı ár sabaqty slaıdtar qoldaný arqyly ótkizsek, ár sabaǵymyzdyń ózinde oqýshylardy tilge degen qyzyǵýshylyǵymyzben baýrap alatynymyz sózsiz.

Búgingi kún básekelestik pen joǵary tehnologıalardyń, ǵylym men bilimniń zamany. Elbasymyz N. Á. Nazarbaev: « ǵasyrda bilimin damyta almaǵan eldiń bolashaǵy joq, tyǵyryqqa tireleri anyq» degen.
Bolashaqta órkenıetti damyǵan elder qataryna ený úshin zaman talabyna saı bilim qajet. Qazaqstanda damyǵan básekege qabiletti eldiń qataryna jetkizetin, terezesin teń etetin – bilim. Sondyqtan, qazirgi damý kezeńi bilim berý júıesiniń aldynda oqytý úrdisin tehnologıalandyrý máselesin qoıyp otyr. Oqytýdyń ártúrli tehnologıalary saraptalyp, jańashyl pedagogtardyń is - tájirıbesi zerttelip mektep ómirine enýde jańa tehnologıany meńgerýde muǵalimniń jan-jaqtylyǵy, bilimi qajet.
Qazirgi muǵalim:
Pedagogıkalyq úrdiste júıeli jumys isteı alatyn;
Pedagogıkalyq ózgeristerge tez tóselgish;
Jańasha oılaý júıesin meńgere alatyn;
Bilimdi, sheber, isker bolýy tıis.
Jańasha pedagogıkalyq tehnologıanyń ereksheligi ósip kele jatqan jeke tulǵany jan – jaqty damytý, ınovasıalyq bilimdi damytý, ózgeris engizý, jańa ıdeıalar men jańalyqtardy ómirge ákelý.
Burynǵy oqýshy:
Tyńdaýshy
Oryndaýshy
Qazirgi oqýshy:
ózdiginen bilim izdeıtin,
jeke tulǵa
ónertapqysh
dúnıetanymy, qabileti joǵary
talapty, izdenimpaz, óz aldyna maqsat qoıa biledi.
Oqýshy óz prosesiniń basty ózegi, sondyqtan nazardyń barlyǵy oqýshynyń damýyna, onyń oılaý qabiletine aýdarylady. Muǵalim oqýshyǵa bilim berip qana qoımaı, oqýshyny izdeniske synı oılaýǵa, zertteýge, óz betinshe bilim alýǵa tartyp, tulǵa tárbıeleý kerek.