InfoHub Logo

Zar Zaman Aqyndary: Ulttyq Rýhtyń Jyrshylary

Kirispe:

Zar zaman aqyndary – bul Qazaqstannyń tarıhyndaǵy eń qaıǵyly kezeńderdiń birinde ómir súrgen, halqynyń aýyr taǵdyryn, áleýmettik jáne saıası keleńsizdikterdi óz shyǵarmalarynda beınelegen aqyndar. Bul maqala zar zaman aqyndarynyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna sholý jasaıdy.

Kilt sózder: zar zaman aqyndary, Qazaqstan tarıhy, ulttyq rýh, áleýmettik syn, shyǵarmashylyq.

1. Zar Zaman Dáýiriniń Tarıhı Arqaýy

• Tarıhı kontekst: 18-19 ǵasyrlardaǵy Qazaqstan, patshalyq Reseıdiń otarlaý saıasaty.
• Zar zaman aqyndarynyń paıda bolýy: Osy kezeńdegi qazaq halqynyń áleýmettik jáne rýhanı ahýaly.

2. Zar Zaman Aqyndarynyń Shyǵarmashylyǵy

• Negizgi taqyryptar: Jer aýdarý, kedeıshilik, ádiletsizdik.
• Tanymal aqyndar: Mahambet Ótemisuly, Shernıaz, Dýlat Babataıuly.
• Shyǵarmalardyń mańyzy: Ulttyq sana-sezimdi oıatý, áleýmettik ádilettilikti talap etý.

Zar zaman aqyndarynyń shyǵarmashylyǵy Qazaqstannyń 18-19 ǵasyrlardaǵy qıyn-qystaý kezeńderiniń aınasy bolyp tabylady. Olardyń óleńderinde jıi kezdesetin negizgi taqyryptar – jer aýdarý, kedeıshilik jáne ádiletsizdik. Osy taqyryptar arqyly aqyndar óz halqynyń aýyr taǵdyryn, áleýmettik jáne saıası qysymdy ashyq kórsetti.

Tanymal Aqyndar: Mahambet Ótemisuly, Shernıaz, Dýlat Babataıuly

Mahambet Ótemisuly, Shernıaz, Dýlat Babataıuly sıaqty aqyndar zar zaman dáýiriniń eń úlken ókilderi bolyp sanalady. Olardyń óleńderi qazaq halqynyń aýyr taǵdyryn, basqynshylyq jáne jekkórýshilikke qarsy kúresti kórsetedi.

• Mahambet Ótemisuly – onyń shyǵarmashylyǵy ulttyq bostandyq úshin kúres pen óz halqyna degen súıispenshilikti beıneleıdi.
• Shernıaz – ol óziniń shyǵarmalarynda qazaq halqynyń qaıǵy-qasiretin jáne ádiletsizdikke qarsy kúresti beınelegen.
• Dýlat Babataıuly – onyń óleńderi qazaq jeriniń joǵalýyna, halyqtyń rýhanı jáne materıaldyq jaǵdaıynyń nasharlaýyna baılanysty.

Shyǵarmalardyń Mańyzy: Ulttyq Sana-Sezimdi Oıatý, Áleýmettik Ádilettilikti Talap Etý

Zar zaman aqyndarynyń shyǵarmalary ulttyq sana-sezimdi oıatýǵa úlken úles qosty. Olardyń jyrlary qazaq halqynyń kúreskerlik rýhyn kóterip, ádiletsizdikke qarsy turýǵa shaqyrdy. Bul shyǵarmalar qazirgi kezde de ulttyq mura retinde zor qundylyqqa ıe jáne olardyń mańyzy ýaqyt ótken saıyn arta túsýde.

3. Zar Zaman Aqyndarynyń Murasy

• Qazirgi Qazaqstandaǵy róli: Ulttyq mádenıet pen tarıhty saqtaýdaǵy mańyzy.
• Zamanaýı ádebıette jáne mádenıette qoldanylýy: Ótkendi eske alý, bolashaq urpaqqa úlgi bolý.

Qorytyndy:

Zar zaman aqyndary Qazaqstannyń tarıhynda erekshe oryn alady. Olardyń shyǵarmalary ulttyq rýhty, táýelsizdikti jáne ádilettilikti qýattaýshy kúsh bolyp tabylady.

zar zaman aqyndary akyndary
zar zaman
zar zaman óleńi
zar zaman shortanbaı qanaıuly
zar zaman eto
zar zaman aqyndary kimder
zar zaman jáne shortanbaı esse
zar zaman avtory
zar zaman maǵynasy
zar zaman esse 150 sóz