InfoHub Logo

16 جەلتوقسان – اتا بابامىزدىڭ ارمانى ورىندالىپ، جاسامپازدىعىمىزدى جاڭا بەلەسكە كوتەرگەن تاۋەلسىزدىك كۇنى. 1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قول قويعان كونستيتۋسيالىق زاڭنان باستاۋ العان تاۋەلسىزدىگىمىزگە 19 جىل تولدى.
تاريحقا كوز جىبەرەتىن بولساق، تاۋەلسىزدىك - 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىندا الانعا شىققان جاستاردىڭ ەرىك-جىگەرى، ەڭ الدىمەن بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ارمان-مۇراتىنىڭ سالتانات قۇرۋى. پاتشا داۋىرىندە دە، كەڭەس وداعى كەزىندە دە تاۋەلسىزدىككە دەگەن ۇمتىلىس حالىقتىڭ ەدەۋىر بولىگىندە قالىپتاستى. ءبىز بىرنەشە ءجۇز جىل وتارشىلدىقتان كەيىن حح عاسىردىڭ اياعىندا قايتا جاڭعىرعان مەملەكەتپىز. تاۋەلسىزدىك – بۇل ازاپ پەن ءتوزىمنىڭ، حالىقتىڭ سان عاسىرلار بويى ەركىندىكتى اڭساعان شىدامىنىڭ ءوتۋى.
قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز، ەگەمەندى ەل رەتىندە تانىلعانىنا مىنە ون توعىز جىل تولىپ وتىر. تاۋەلسىزدىك سياقتى ۇلتتىق مەرەكەنى بۇگىنگى تاڭدا قازاق حالقى جۇرەگىمەن سەزىنۋى كەرەك. تاۋەلسىز ەلدىڭ ەڭ باستى تۇعىرى ول قوعامنىڭ، سول مەملەكەتتەگى جەرگىلىكتى ۇلتتىڭ رۋحى، جىگەرى، قوعامدىق ساناسى. باستى بايلىق جاي ۇلتتىق مۇددە ەمەس، ازاماتتاردىڭ مۇددەسى مەن قاجەتتىلىگى. جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستاننىڭ بۇگىنگى قۇدىرەتتى كۇشى ەل بىرلىگىندە، ۇلتتار تاتۋلىعىندا جاتىر. قازاقستان ءۇشىن ححI عاسىر تاريحىنىڭ پاراعى پاراسات پەن پايىمعا تولى. ءبىزدىڭ ستراتەگيالىق مىندەتىمىز ەڭ ءبىرىنشى تۇرعىنداردىڭ ءومىرىنىڭ ساپاسى مەن تۇرمىستىق دەڭگەيىن كوتەرۋ بولىپ تابىلادى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ كورەگەندىگى مەن دەر كەزىندە جۇزەگە اسىرىلعان ساياسي ەكونوميكالىق رەفورمالاردىڭ ارقاسىندا ەكونوميكاسىن تۇزەپ، تىعىرىقتان شىقتى. قازاقستاندا شۇعىل بەتبۇرىس 1995 جىلدان باستالدى. 2000 جىلدىڭ باسىندا ەۋروپا قاۋىمداستىعى، ال 2002 جىلى امەريكا تاراپىنان قازاقستان نارىقتىق ەكونوميكاسىن قالىپتاستىرىپ ەل رەتىندە تانىلدى. ەلباسىنىڭ جۇرگىزىپ جاتقان ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندى بۇكىل الەم تانىدى. قازاقستاننىڭ ەقىۇ-عا ءتوراعالىق ەتۋى قازاق ەلىنىڭ دۇنيە ءجۇزى قاۋىمداستىعى الدىندىعى بەدەلىن بيىكتەتە ءتۇستى. ەڭ باستىسى مەملەكەت باسشىسى ناقتىلاعان «قازاقستان 2030» ستراتەگياسىنىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى ويداعىداي جۇزەگە اسىرىلۋدا.
ەلىمىزدىڭ نەگىزگى مەملەكەتتىك ماقساتى – كونستيتۋسيامىزبەن بەكىتىلگەن: «قازاقستان ءوزىن دەموكراتيالىق زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرادى: ونىڭ ەڭ قىمبات قازىناسى – ادام مەن ادامنىڭ ءومىرى، قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى» دەلىنگەن. دەمەك، قوعامدا تۇراقتىلىقتى تاتۋلىقتى قالىپتاستىرىپ، ەلدىڭ تۇرمىستىق ءال اۋقاتىن جاقسارتۋ باستى ماسەلە بولىپ تابىلادى. ءبىز ءقازىر شىن مانىندە دەربەستىگىمىزگە داڭعىل جول اشىپ، ازات ويلاۋدى قالىپتاستىرۋ جولىندامىز. اتا زاڭىمىزدىڭ ارقاسىندا ەلىمىز ليبەرالدى دەموكراتيالىق دامۋ جولىنا ءتۇستى. سونىمەن قاتار، ۇلتارالىق كەلىسىم مەن ساياسي تۇراقتىلىققا نەگىزدەلگەن سەنىمنىڭ بيىك دەڭگەيى ساقتالىپ وتىر.
تاۋەلسىزدىك – ول ۇلتتىق مەملەكەتتىك، ونىڭ تامىرى – جاسامپازدىق رۋح، ۇرانى – ەل مەن حالىق. ولاي بولسا، ومىرشەندىك پەن كەمەلدىلىك اياسىندا ءومىر ءسۇرىپ، بەيبىتشىلىك، تاتۋلىق تۋىن بيىككە كوتەرگەن قازاقستان حالىقى جاڭا الەمنىڭ جاڭالىقتارىنا ۇمتىلا بەرمەك.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ادىلەت مينيسترلىگى تاۋەلسىزدىك تۋىن كوتەرگەن ساتتەن باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن قۇقىقتىق مەملەكەتكە جۇكتەلگەن مىندەتتى ابىرويمەن اتقارىپ كەلەدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ادىلەت مينيسترلىگى جانە ونىڭ ورگاندارى تۇبەگەيلى وزگەردى، مەملەكەتتىك ورگاندار جۇيەسىندە ءوز ورنىن تاپتى، ءوزىنىڭ كوپ سالالى قىزمەتىنىڭ ارقاسىندا ەگەمەندى مەملەكەتتىڭ قۇقىقتىق ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋدا. ادىلەت ورگاندارى ءوزىنىڭ باستى مىندەتىن يۋستيسيا ءسوزىنىڭ گرەك تىلىنەن اۋدارعانداعى ۇعىمىنا ساي «ادىلەتتىلىك» قىزمەتىن جۇزەگە اسىرۋدا.
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي زاڭ بازاسى قۇرىلدى، ادىلەت ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگى كەڭەيىپ قۇلاش جايىپ، العا قويىلعان مىندەتتەردى اتقارۋدا.
قازىرگى كەزدە حالىقتى قۇقىقتىق ينستيتۋتتار مەن قۇقىقتىق كومەكپەن قامتۋ، جاس ۇرپاق زاڭگەرلەرىمەن تولىقتىرۋ ادىلەت ورگاندارىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى بولىپ تابىلادى. قۇقىقتىق جۇيەنى جەتىلدىرۋ، حالىققا نوتاريالدى، زاڭي باسقا دا قىزمەت كورسەتۋ، قازىرگى زامانعى تالاپتار دەڭگەيىنە ساي باعىتتالعان.
ادىلەت ورگاندارىنىڭ العا قويعان مىندەتتەرى سوت ادىلەتتىگىن، زاڭدىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ، زاڭ شىعارۋ، قۇقىقتىق اعارتۋ تيىمدىلىگىن بۇدان ءارى كوتەرۋ، ادام قۇقىعىن قورعاۋ.
ادىلەت ورگاندارى قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋعا باعىتتالعان بارلىق كۇش-جىگەرلەرىن سالىپ قىزمەتىن اتقارۋدا.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ  نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردى تىركەۋ دەپارتامەنتى جالپىعا مىندەتتى ماڭىزى بار، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنا، بوستاندىقتارى مەن مىندەتتەرىنە قاتىستى نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردى  مەملەكەتتىك تىركەۋ سالاسىندا زاڭي ساراپتاما جاساۋ جولىمەن مەملەكەتتىڭ قۇقىقتىق دامۋىنا ايتارلىقتار ۇلەسىن قوسۋدا.
سونىمەن، ءوز ويىمدى قورىتىندىلاي كەلسەم، ءبىز تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قانشاما قيىنشىلىقتاردى باسىمىزدان وتكىزدىك، ەندى وسى تاۋەلسىزدىگىمىزدى قادىرلەپ قاستەرلەپ، حالقىمىزدىڭ ءال اۋقاتىن جاقسارتۋعا، ەكونوميكاسىن ارى قاراي كوتەرۋگە، مەملەكەتىمىزدىڭ گۇلدەپ جايناۋىنا، دەموكراتيالىق جانە قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتۋىمىز قاجەت.
        
 

نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردى
تىركەۋ دەپارتامەنتىنىڭ ساراپشىسى
تاسقۇلوۆا ب.س.
 

---