InfoHub Logo

قىزىلوردا وبلىسى، جالاعاش اۋدانى،
№ 188 ورتا مەكتەپتىڭ تاريح ءپانى ءمۇعالىمى
ورىنبايەۆا گۇلبانۋ ابۋباكيروۆنا

قازاقستان تاريحى 10 سىنىپ
ساباقتىڭ اتى: 1930 جىلدارداعى قوعامدىق ساياسي ءومىر.
جالپى ماقساتى: بىلىمدەرىن كەڭەيتۋگە كومەكتەسۋ، نەعۇرلىم جان - جاقتى اقپارات جيناۋىنا قولايلى ورتا تۋعىزۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءماتىن مازمۇنىنداعى ناقتى دەرەكتەردى نەگىزدەيدى، قورىتىندى شىعارادى، بارلىق كوزقاراستارعا كوڭىل بولەدى، ءوزارا جاقىن قارىم - قاتىناس ورناتادى.
نەگىزگى يدەيالار: ستاليندىك كازارمالىق جۇيە، ونىڭ ەلدەگى كورىنىستەرى، رەپرەسسيا «الاش» «ەڭبەكپەن تۇزەۋ لاگەرلەرى»، ستەپلاگ، كارلاگ، الجير

تاپسىرمالار 1. لەزدىك سۇراقتار
2. توپتىق جۇمىس (ماتىنمەن جۇمىس)
3. جۇپتىق جۇمىس (ءوزارا سۇراق قويۋ)
4. جەكە جۇمىس (كەستە)

ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ
1. 1. سىنىپ وقۋشىلارىنا پسيحولوگيالىق جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ (2 - مينۋت) «مەنىڭ تىلەگىم»
1. 2. توپقا ءبولۋ (ستيكەرلەر بويىنشا)،( 2 - مينۋت)

ءىى. «لەزدىك سۇراقتار». (3 - مينۋت)
 قازاقستانداعى كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋدىڭ سالدارى قانداي بولادى؟
 1930 1932 جىلدارىنداعى جازالاۋ شارالارى مەن اشتىق سالدارى قازاقستانداعى دەموگرافيالىق جاعدايعا قالاي اسەر ەتتى؟
 اۋىل شارۋاشىلىعىن جاپپاي ۇجىمداستىرۋ ساياساتىنا شارۋالار قارسىلىعىنىڭ اۋقىمى مەن سيپاتى قانداي بولادى؟
 قازاق شارۋالارىنىڭ كوشپەلى، جارتىلاي كوشپەلى ءتۇرمىس سالتى ساقتالعان جاعدايدا وركەنيەتتى كووپەراتورلار قوعامىن قۇرۋ مۇمكىن بە ەدى؟
باعدارشاممەن باعالاۋ.

II «ويلان. توپتاس. تالقىلا.»توپتىق جۇمىس (ماتىنمەن جۇمىس)(15 - مينۋت)
توپ بويىنشا 5 ءرولدى: كوشباسشى، بايانداماشى، حاتشى، ۋاقىت ساقشىسى جانە باقىلاۋشىلاردى انىقتاتۋ.
1 - توپ. ءسوسياليزمنىڭ توتاليتارلىق، ستاليندىك كازارمالىق سيپات الۋى.
2 - توپ. ۇلت زيالىلارىنىڭ ساياسي قۋدالانۋى. 3 - توپ. ستاليندىك لاگەرلەر گۋلاگ، كارلاگ، ستەپلاگ، الجير.
وقۋشىلار توپقا ءبولىپ ءماتىندى وقىپ تالقىلايدى..
باقىلاۋشىسى سوڭىندا باعالاۋ پاراعىن جۇرگىزەدى (ءار توپقا 1 - مينۋت).

III «پيلوت - ناۆيگاتور» جۇپتىق جۇمىس( ءوزارا سۇراقتار)(10 - مينۋت)
ەكى وقۋشى ءاربىر ازات جولدان كەيىن توقتاي وتىرىپ ءماتىندى وقيدى، سودان كەيىن ءبىر - بىرىنە وقىعانىنىڭ مازمۇنى بويىنشا ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى سۇراقتار قويادى.

ەكى جۇلدىز، ءبىر ۇسىنىس

IV جەكە جۇمىس (كەستە) (5 - مينۋت)
گلوسساريي:
كووپەراسيا (لات. ىنتىماقتاستىق)- شارۋاشىلىقتى بىرىگىپ جۇرگىزۋ، كاسىپكەرلىكتى، ۇساق ءوندىرىس پەن ماۋسىمدىق ەڭبەك قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ جونىندەگى ەرىكتى سەرىكتەستىك.
شارۋاشىلىق ەسەپ - كسرو - دا ەنگىزىلگەن شارۋاشىلىقتى جوسپارلى جۇرگىزۋدىڭ ءادىسى.
نەسيە - باعالى زاتتاردى ( اقشا، تاۋارلار) قارىزعا بەرۋ.
داعدارىس - قانداي ءبىر نارسەدەگى شۇعىل، تىكە بەتبۇرىس.
ۇجىمداستىرۋ - قوعامداستىرۋ، سوسياليستىك ەلدەردەگى اۋىل شارۋاشىلىعىن ۇجىمداستىرۋ - ۇساق شارۋا شارۋاشىلىقتارىن بىرىكتىرۋدىڭ نەگىزىندە ءىرى سوسياليستىك اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورنى، اۋىل شارۋاشىلىق ارتەلدەرى ەتىپ قايتا قۇرۋ.
شارۋالار - جەكە دارا وتباسىلىق ەڭبەكپەن اينالىساتىن اۋىل شارۋاشىلىق وندىرۋشىلەرى.
ورتاشا - باي شارۋا مەن كەدەي شارۋانىڭ اراسىنداعى ارالىق ەكونوميكالىق جاعدايدى يەلەنگەن شارۋا.
تراگەديا - اپاتتى زارداپتارى بولاتىن قايعىلى وقيعا.
تاركىلەۋ (كونفيسكاسيا)- قانداي دا ءبىر دۇنيە مۇلىكتى مەملەكەت مەنشىگىنە اقىسىز - پۇلسىز تارتىپ الۋ.
گەنوسيد - حالىقتىڭ جەكەلەگەن توپتارىن ناسىلدىك، ۇلتتىق جانە ءدىني بەلگىلەرىنە قاراي جويۋ.
جازالاۋ شارالارى - كەك الۋدىڭ، جازالاۋدىڭ تۇرلەرى.
رەپرەسسيا - مەملەكەت ورگاندارى قولداناتىن ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنا نۇقسان كەلتىرۋ، جازالاۋ.
ميگراسيا - حالىقتىڭ قونىس اۋدارۋى.

5. تەست بويىنشا ءبىلىمىن باقىلاۋ.(5 - مين)
1930 - 1932 ج. ج. ەلىمىزدەگى جاپپاي ەتەك العان جاعداي:
ا) ساياسي داعدارىس؛
ۆ) اشارشىلىق؛
س) ءدىني نەگىزدەگى قاراما – قايشىلىق؛
د) ەكونوميكالىق داعدارىس؛
ە) قارجى داعدارىسى.
1930 جىلى 4 ساۋىردە اتۋعا ۇكىم شىعارىلعان قازاق – كەڭەس ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن سالۋشى ادەبيەتشىلەردىڭ ءبىرى:
ا) ا. بايتۇرسىن ۇلى؛
ۆ) م. دۋلات ۇلى؛
س) ج. ايماۋىتوۆ؛
د) م. جۇمابايەۆ؛
ە) س. سەيفۋللين.
101 مىڭ قازاقستاندىقتار گۋلاگ ازابىنان ءوتتى، ولاردىڭ ىشىندە اتىلعاندارى:
ا) 47 مىڭنان استام؛
ۆ) 57 مىڭنان استام
س) 67 مىڭنان استام؛
د) 27 مىڭنان استام؛
ە) 37 مىڭنان استام.
1937 - 1938 جىلدارى رەپرەسسياعا ۇشىراعان كورنەكتى اقىن – جازۋشىلار:
ا) س. مۇقانوۆ، ع. مۇسىرەپوۆ، ع. مۇستافين؛
ۆ) س. سەيفۋللين، ب. مايلين، ءى. جانسۇگىروۆ؛
س) م. عابدۋللين، د. ءابىلوۆ، ءا. سارسەنبايەۆ؛
د) ق. امانجولوۆ، ق. بەكحوجين، ب. بۇلقىشيەۆ؛
ە) ءا. تاجىبايەۆ، ج. ساين. ت. جاروكوۆ.

ۇزاق جىلدار كارلاگتا قاماۋدا بولىپ، ازاپ شەككەن ەكى مارتە سوسياليستىك ەڭبەك ەرى اتاعىن العان، اكادەميك، سەلەكسيونەر:
ا) ۆ. ل. پرجەسلاۆسكيي؛
ۆ) ا. ل. چيجيەۆسكيي؛
س) س. پ. كوروليەۆ؛
د) ت. م. ليۋدۆيگ؛
ە) ۆ. س. پۋستوۆويت.

1930 جىلدارى ساياسي رەپرەسسيا كەزىندەگى لاگەرلەردىڭ جوعارعى باس باسقارماسى:
ا) گۋلاگ؛
ۆ) چسير؛
س) كارلاگ؛
د) ستەپلاگ؛
ە) الجير.
ستاليندىك جەندەتتەردىڭ قولىنان قازا بولعان، قازاقتىڭ تاريحي ءبىلىمىنىڭ نەگىزىن سالۋشى:
ا) م. شوقاي؛
ۆ) ە. بەكماحانوۆ؛
س) س. اسفەندياروۆ؛
د) ت. رىسقۇلوۆ؛
ە) ءا. مارعۇلان.

لاڭكەستىك جاپپاي سيپات العان كەزەڭ:
ا) 1930 - 1931جج.
ۆ) 1937 - 1938جج.
س) 1932 - 1933 جج.
د) 1936 - 1938 جج.
ە) 1930 - 1932 جج.

1930 جىلدار كسرو - دا ورناعان ساياسي جۇيە:
ا) كەمەلدەنگەن سوسياليزم؛
ۆ) توتوليتارلىق، كازارمالىق سوسياليز؛
س) شىنايى دەموكراتيالىق سوسياليز؛
د) راديكالدىق دەموكراتيا؛
ە) كوممۋنيزم.

1937 - 1938 جىلدارى رەپرەسسياعا ۇشىراعان كورنەكتى الاش قايراتكەرى:
ا) ج. شاياحمەتوۆ؛
ۆ) ح. دوسمۇحامەدوۆ؛
س) ج. تاشەنوۆ؛
د) م. تولەبايەۆ؛
ە) ءا. جانگەلدين.

6. كەيىنگى تاپسىرما(1مين)
وقۋشىلاردى باعالاۋ پاراعى بويىنشا باعالاۋ. جيىنتىق باعالاۋ جاساۋ
كەرى بايلانىس

تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ