ا دىبىسى مەن ءارىپى
اقتوبە وبلىسى، مۇعالجار اۋدانى،
ەڭبەك اۋىلى، ەڭبەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
مەكتەپالدى دايارلىق كلاسىنىڭ تاربيەشىسى
كۋلوۆا سالامات سوۆەت قىزى
كلاسى: ماد.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس ارەكەتى: ساۋات اشۋ
تاقىرىبى: ا دىبىسى مەن ءارىپى
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىگى: وتكەن تاقىرىپتى ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، ا دىبىسى جانە ارپىمەن تانىسۋ.
بالالارعا ا دىبىسى كەزدەسەتىن سوزگە مىسال كەلتىرىپ، سول سوزدەردى قاتىستىرىپ، سويلەم قۇراتۋ ارقىلى، سوزدىك قورلارىن تولىقتىرۋ، ويىن تياناقتى جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ. جازۋعا قولدارىن جاتتىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن شىڭداۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ جانە جەتىلدىرۋ. سوزدىك قارىم - قاتىناستارىن بايىتۋ.
تاربيەلىگى: ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا، شاپشاڭدىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كەسپە ارىپتەر، جەكە سۋرەتتەر، كيىز ءۇي.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، وقۋ، جازۋ، ويىن، سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەسۋ، جۇمباق، جاڭىلتپاش ايتقىزۋ..
ءتۇرى: جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: كوركەم ادەبيەت، ءتىل دامىتۋ.
ىنتالاندىرۋ،
سەزىمدەرىن وياتۋ. - بالالار بۇگىنگى ءبىزدىڭ ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس ارەكەتىمىز، ساۋات اشۋ ساباعىنا قوناقتار كەلىپتى. شاتتىق شەڭبەرىنە شىعىپ سالەمدەسەيىك.
پارتا ساعان توسەك ەمەس جاتۋعا،
ءتۇزۋ ۇستا، تىك وتىر سەن پارتادا.
بويدى تۇزە، كوتەر باستى جوعارى،
سىمباتتىلىق بولسىن سەنىڭ
بويىڭدا.
ۇيىمداستىرۋ، ىزدەنۋ.
- وتە جاقسى، بالالار! بۇگىن كلاستا كەزەكشى كىم؟
- بۇگىن ساباقتا بارلىعى تۇگەل ما؟
- بۇگىن نەشەسى؟
- اپتانىڭ قاي كۇنى؟
- جاقسى وتىرا عوي.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن ايتا قويايىق..
- بالالار 1جىلدا نەشە اي بار12
- جىل مەزگىلدەرى نەشەگە بولىنەدى؟ 4 - كە
- كۇز ايلارىن اتايىق.
- قىس ايلارىن اتايىق.
- كوكتەم ايلارىن ايتامىز.
- جاز ايلارىن ايتامىز.
- بالالار 1اپتادا نەشە كۇن بار؟ 7كۇن.
- قانە ايتا قويايىق.
- ءبىز نەشە كۇن وقىپ، نەشە كۇن دەمالامىز.
- بالالار ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ساۋات اشۋ ساباعىنان نە ۇيرەندىك.
- سوزبەن تانىستىق، سويلەم قۇراپ ۇيرەندىك. دىبىس پەن ءارىپتى، داۋىستى جانە داۋىسسىز دىبىستى ۇيرەندىك.
- بالالار دىبىس دەگەنىمىز نە؟ دىبىستى ايتامىز ەستيمىز.
- ءارىپ دەگەن نە؟ ءارىپتى جازامىز، كورەمىز.
- ءسوز دەگەنىمىز نە؟ ءسوز نەدەن قۇرالادى؟ وقيمىز. ءسوز دىبىستان قۇرالادى
- ال بۋىن دەگەن نە؟ سوزدە قانشا داۋىستى دىبىس بولسا، سونشا بۋىن بولادى.
- دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ 2 - گە
- قانداي، قانداي؟ داۋىستى جانە داۋىسسىز.
- داۋىستى دىبىستار قالاي ايتىلادى؟ سوزىلىپ ەركىن ايتىلادى.
- ال داۋىسسىز دىبىستار شە؟ كەدەرگىگە ۇشىرايدى.
- داۋىستى دىبىستاردى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ قىزىل.
- ال داۋىسسىز دىبىستاردى شە؟ كوك تەكشەمەن بەلگىلەيمىز.
قانە بالالار، ولاي بولسا مەن سىزدەرگە دىبىستار قانداي ءومىر سۇرەدى ەكەن، سول تۋرالى ەرتەگى ايتىپ بەرەيىن.(ەرتەگى وقىپ بەرۋ)
الدەقانداي پاتشالىقتا ەمەس، مەملەكەتتە ەمەس، ءوزىمىزدىڭ اۋزىمىزدا دىبىستار ءومىر ءسۇرىپتى. ولاردىڭ ءۇيى وسى اۋزىمىز بولىپتى. ءۇيدىڭ توبەسى قانداي، ەدەنى تومەنگى تاڭداي، ءۇيدىڭ ەكى قابىرعاسى ەكى جاعىمىز بولىپتى. ال ءۇيدىڭ ەسىگى ەكى ەرىن، ونىڭ ىشىندە ەسىك مىقتى بولۋ ءۇشىن قويىلعان سۇيەك شارباقتارى بار ەكەن، ولار تىستەر بولىپتى. ءبىر كۇنى وسى ۇيگە بارلىعىن باسقاراتىن باستىق پايدا بولىپتى. ول ءتىل ەكەن. ونىڭ كوڭىل – كۇيى جاقسى بولسا دىبىستاردى ەمىن ەركىن وتكىزىپ جىبەرەدى ەكەن.
مىسالى بىلاي: ا، و، ە، ي، ى، ۋ. بۇل دىبىستار ۇستىنە قىزىل كويلەك كيىپ، ەسىكتەن ەمىن ەركىن كىرىپ - شىعىپ جۇرەدى ەكەن. ال، كەيبىر دىبىستارعا كەدەرگى جاساپ، شىعۋىنا بوگەت بولادى ەكەن نەمەسە ەسىكتى جاۋىپ قويادى ەكەن. مىسالى بىلاي: م - م - م، ن - ن - ن ت دىبىسى شىعار كەزدە ءتىپتى تاڭدايعا جابىسىپ قالادى ەكەن.
قانە، ءبارىمىز دىبىستاردى قايتالاپ ايتايىقشى، ولار سىرتقا شىعا الماي تۇر.
ءسويتىپ ءبارىن باسقاراتىن ءتىل دىبىستاردى
ىسىلداۋعا، قىرىلداۋعا ءماجبۇر ەتەدى ەكەن.
بۇل دىبىستار اۋىزدان ەمىن ەركىن شىعا الماي، ولار كوك كويلەك كيىپ شىعادى ەكەن. سونىمەن ەمىن ەركىن شىققان دىبىستار داۋىستى، قىسىلىپ شىققان دىبىستار داۋىسسىز بولىپ ەكىگە ءبولىنىپتى. سودان ولاردى جەكەلەي ەشكىم تۇسىنبەگەندىكتەن ولار ءبارى بىرىگىپ بۋىن قۇرايدى، جەكە بۋىن دا تۇسىنىكسىز بولعان سوڭ ءسوز قۇرايدى، جالعىز ءسوزدىڭ دە ءمانى بولماعان سوڭ، ءبارى اقىلداسىپ سوزدەن ءبىر ويدى بىلدىرەتىن سويلەم جاسايدى. مىنە سونان بەرى بالالار، دىبىستاردىڭ ادامعا پايداسى ءتيىپ، ءالى كۇنگە دەيىن ءتىل قۇرالى بولىپ كەلە جاتىر ەكەن.
- بالالار، سەندەرگە ەرتەگى ۇنادى ما
- ەرتەگى نە جايىندا ايتىلعان؟ دىبىستار، ءسوز، ءتىل، سويلەم تۋرالى ايتىلعان.
- بالالار وسى ەرتەگىگە بايلانىستى جۇمباق شەشەيىك. جۇمباق:
بىردە تومەن، بىردە شىعىپ جوعارى،
ءسوز سويلەسەڭ قوزعالىستا بولادى.
(ءتىل)
ەندى الدارىڭىزدا ساندىقشا تۇر.
وسى ساندىقتى كىلت اشادى
كىلت اشپاسا ءتىل اشادى.
ەندى بۇل ساندىقتىڭ كىلتىن اجەمىز جوعالتىپ العان ەكەن، ساندىقتى اشۋ ءۇشىن ءتىل تۋرالى تاپپاق، ولەڭ، جۇمباق، جاڭىلتپاش ايتۋعا بولادى. كىم ايتادى.
انا - ءتىلىڭ ارىڭ بۇل،
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل!
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە!
جاقسى ەندى ساندىعىمىز اشىلدى.
ساندىقتىڭ ىشىندە نە بار ەكەن. جاقسى، بۇل ساندىقتا جۇمباق جاسىرۋلى جاتىر ەكەن. قانە شەشىپ كورەيىك.
كولدىڭ كوركى، ءسانى ەكەن،
ۇشقاندا سازدى ءانى ەكەن.
اقىندار ونى ماقتاعان،
ادامدار قورعاپ اتپاعان.
(اققۋ)
جۇمباقتىڭ شەشۋى اققۋ ەكەن. ولاي بولسا اققۋ دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر ا دىبىسىنان باستالىپ تۇر. جاقسى بالار بۇگىن بىزدەر ا دىبىسىمەن ارپىمەن تانىسامىز. قازاق تىلىندە 42 ءارىپ بار. 40 دىبىس 2 بەلگى. ا - ا - ا دەپ ايتىپ كورەيىكشى، قالاي ايتىلادى. سوزىلىپ ەركىن.
- مىناۋ نەنىڭ سۋرەتى؟ الما.
- الما دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر؟
- ا دىبىسىنان باستالادى. ا دىبىسى باسىندا جانە سوڭىندا كەلىپ تۇر.
- المۇرت، اناناس، اتا، ات بارلىعى دا ا دىبىسىنان باستالىپ تۇر.
- ا دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟
- نەلىكتەن داۋىستى دىبىس؟
- سوزىلىپ، ەركىن ايتىلادى، كەدەرگىگە ۇشىرامايدى. ۇستەلدى، ستاكاندى ءتۇرتۋ. دىبىستار ۇقساي ما؟ سول سيقتى دىبىستار، ارىپتەردە ءار ءتۇرلى بولادى.
- ا دىبىسىنىڭ باسپا ءتۇرىن كورسەتىپ، ۇيرەتەيىن.
- ا دىبىسىن اۋادا جازىپ كورسەتۋ.
- ەرەجەنى ەسكە تۇسىرەيىن، ءارىپ دەگەنىمىز نە؟
- مىناۋ ا ءارپىنىڭ تاڭباسى، باس ءارىپى 3ەلەمەنتتەن تۇرادى، 3 تاياقشادان تۇرادى.
- ال مىناۋ كىشى ءارىپى ا 2 ەلەمەنتتەن تۇرادى.
كىم تاپقىر؟ ديداكتيكالىق ويىن ويناتۋ.
شارتى: ا دىبىسىنان كەلەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرۋ.
ا دىبىسى كەزدەسەتىن سوزدەردى الاقانمەن شاپالاق ۇرۋ ارقىلى بۋىنعا بولگىزۋ. الاشا، الاقان، اتا، الما ت. ب.
سەرگىتۋ ءساتى. ايۋ دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر. ا دىبىسىنان ولاي بولسا شارشاعان شىعارمىز. ايۋ تۋرالى سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزەيىك.
ورماندا ايۋ، قونجىق ۇيالاردان بال ىزدەدى،
مويىندارىن وڭعا بۇردى، سولعا بۇردى،
ورمان ءىشىن ارالادى، اعاشتاردى شايقاپ كوردى،
وڭعا ءبىر، سولعا ءبىر اعاشتاردى بايقاپ كوردى.
اياقتارىن كوتەرىپ اپ، قۋانعاننان بيلەي بەردى،
وڭعا ءبىر، سولعا ءبىر قۋانعاننان بيلەي بەردى.
ا) سۋرەت بويىنشا دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ. ايۋ، اتا، بالا. ا دىبىسىنىڭ ءسوزدىڭ باسىندا ورتاسىندا، اياعىندا كەلەتىنىن ءتۇسىندىرۋ، ا دىبىسىن ەستە ءۇشىن الما، ات، اناناس ت. ب سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
ءا) سۋرەتتى رەبۋستىڭ شەشۋى: ايگۇل. دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ.
ب) اسقاباق،، المۇرت سوزدەرىنە دىبىستىق تالداۋ جاساتىپ ا دىبىسىن ايتقىزۋ.
ءتىلدىڭ قاتىسىنا قاراي جاڭىلتپاش:
ا - جۋان داۋىستى دىبىس 1. پىسكەن الما توپ - توپ ءتۇستى
2. توپ - توپ ءتۇستى، كوپتەپ ءتۇستى.
- بالالار ءبىز بۇگىن قانداي دىبىسپەن تانىستىق؟
- ا دىبىسى قانداي دىبىس ەكەن؟
- داۋىستى دىبىس.
- قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ قىزىل
- قالاي ايتىلادى؟ سوزىلىپ، ەركىن، دەمىمىز جەتكەنشە.
- سونىمەن ءارىپ دەگەن نە؟ دىبىستاردى تاڭبالاۋ ەكەن.
بالالار بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟
ولاي بولسا بۇگىنگى ساباققا جاقسى قاتىسقان بالالارعا جۇلدىزشا تاراتىلادى.
ءارقاشان ساباقتى جاقسى وقيىق.
قانە شاتتىق شەڭبەرگە شىعايىق
قول ۇستاسىپ تۇرايىق،
جارتى شەڭبەر قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى،
ساۋ - سالامات بولايىق!
اپايلاردى قوشتاسىپ شىعارىپ سالايىق.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ەڭبەك اۋىلى، ەڭبەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
مەكتەپالدى دايارلىق كلاسىنىڭ تاربيەشىسى
كۋلوۆا سالامات سوۆەت قىزى
كلاسى: ماد.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس ارەكەتى: ساۋات اشۋ
تاقىرىبى: ا دىبىسى مەن ءارىپى
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىگى: وتكەن تاقىرىپتى ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، ا دىبىسى جانە ارپىمەن تانىسۋ.
بالالارعا ا دىبىسى كەزدەسەتىن سوزگە مىسال كەلتىرىپ، سول سوزدەردى قاتىستىرىپ، سويلەم قۇراتۋ ارقىلى، سوزدىك قورلارىن تولىقتىرۋ، ويىن تياناقتى جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ. جازۋعا قولدارىن جاتتىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن شىڭداۋ، وي - ءورىسىن دامىتۋ جانە جەتىلدىرۋ. سوزدىك قارىم - قاتىناستارىن بايىتۋ.
تاربيەلىگى: ۇقىپتىلىققا، ساۋاتتىلىققا، شاپشاڭدىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كەسپە ارىپتەر، جەكە سۋرەتتەر، كيىز ءۇي.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، وقۋ، جازۋ، ويىن، سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەسۋ، جۇمباق، جاڭىلتپاش ايتقىزۋ..
ءتۇرى: جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: كوركەم ادەبيەت، ءتىل دامىتۋ.
ىنتالاندىرۋ،
سەزىمدەرىن وياتۋ. - بالالار بۇگىنگى ءبىزدىڭ ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس ارەكەتىمىز، ساۋات اشۋ ساباعىنا قوناقتار كەلىپتى. شاتتىق شەڭبەرىنە شىعىپ سالەمدەسەيىك.
پارتا ساعان توسەك ەمەس جاتۋعا،
ءتۇزۋ ۇستا، تىك وتىر سەن پارتادا.
بويدى تۇزە، كوتەر باستى جوعارى،
سىمباتتىلىق بولسىن سەنىڭ
بويىڭدا.
ۇيىمداستىرۋ، ىزدەنۋ.
- وتە جاقسى، بالالار! بۇگىن كلاستا كەزەكشى كىم؟
- بۇگىن ساباقتا بارلىعى تۇگەل ما؟
- بۇگىن نەشەسى؟
- اپتانىڭ قاي كۇنى؟
- جاقسى وتىرا عوي.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىگىن ايتا قويايىق..
- بالالار 1جىلدا نەشە اي بار12
- جىل مەزگىلدەرى نەشەگە بولىنەدى؟ 4 - كە
- كۇز ايلارىن اتايىق.
- قىس ايلارىن اتايىق.
- كوكتەم ايلارىن ايتامىز.
- جاز ايلارىن ايتامىز.
- بالالار 1اپتادا نەشە كۇن بار؟ 7كۇن.
- قانە ايتا قويايىق.
- ءبىز نەشە كۇن وقىپ، نەشە كۇن دەمالامىز.
- بالالار ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ساۋات اشۋ ساباعىنان نە ۇيرەندىك.
- سوزبەن تانىستىق، سويلەم قۇراپ ۇيرەندىك. دىبىس پەن ءارىپتى، داۋىستى جانە داۋىسسىز دىبىستى ۇيرەندىك.
- بالالار دىبىس دەگەنىمىز نە؟ دىبىستى ايتامىز ەستيمىز.
- ءارىپ دەگەن نە؟ ءارىپتى جازامىز، كورەمىز.
- ءسوز دەگەنىمىز نە؟ ءسوز نەدەن قۇرالادى؟ وقيمىز. ءسوز دىبىستان قۇرالادى
- ال بۋىن دەگەن نە؟ سوزدە قانشا داۋىستى دىبىس بولسا، سونشا بۋىن بولادى.
- دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ 2 - گە
- قانداي، قانداي؟ داۋىستى جانە داۋىسسىز.
- داۋىستى دىبىستار قالاي ايتىلادى؟ سوزىلىپ ەركىن ايتىلادى.
- ال داۋىسسىز دىبىستار شە؟ كەدەرگىگە ۇشىرايدى.
- داۋىستى دىبىستاردى قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ قىزىل.
- ال داۋىسسىز دىبىستاردى شە؟ كوك تەكشەمەن بەلگىلەيمىز.
قانە بالالار، ولاي بولسا مەن سىزدەرگە دىبىستار قانداي ءومىر سۇرەدى ەكەن، سول تۋرالى ەرتەگى ايتىپ بەرەيىن.(ەرتەگى وقىپ بەرۋ)
الدەقانداي پاتشالىقتا ەمەس، مەملەكەتتە ەمەس، ءوزىمىزدىڭ اۋزىمىزدا دىبىستار ءومىر ءسۇرىپتى. ولاردىڭ ءۇيى وسى اۋزىمىز بولىپتى. ءۇيدىڭ توبەسى قانداي، ەدەنى تومەنگى تاڭداي، ءۇيدىڭ ەكى قابىرعاسى ەكى جاعىمىز بولىپتى. ال ءۇيدىڭ ەسىگى ەكى ەرىن، ونىڭ ىشىندە ەسىك مىقتى بولۋ ءۇشىن قويىلعان سۇيەك شارباقتارى بار ەكەن، ولار تىستەر بولىپتى. ءبىر كۇنى وسى ۇيگە بارلىعىن باسقاراتىن باستىق پايدا بولىپتى. ول ءتىل ەكەن. ونىڭ كوڭىل – كۇيى جاقسى بولسا دىبىستاردى ەمىن ەركىن وتكىزىپ جىبەرەدى ەكەن.
مىسالى بىلاي: ا، و، ە، ي، ى، ۋ. بۇل دىبىستار ۇستىنە قىزىل كويلەك كيىپ، ەسىكتەن ەمىن ەركىن كىرىپ - شىعىپ جۇرەدى ەكەن. ال، كەيبىر دىبىستارعا كەدەرگى جاساپ، شىعۋىنا بوگەت بولادى ەكەن نەمەسە ەسىكتى جاۋىپ قويادى ەكەن. مىسالى بىلاي: م - م - م، ن - ن - ن ت دىبىسى شىعار كەزدە ءتىپتى تاڭدايعا جابىسىپ قالادى ەكەن.
قانە، ءبارىمىز دىبىستاردى قايتالاپ ايتايىقشى، ولار سىرتقا شىعا الماي تۇر.
ءسويتىپ ءبارىن باسقاراتىن ءتىل دىبىستاردى
ىسىلداۋعا، قىرىلداۋعا ءماجبۇر ەتەدى ەكەن.
بۇل دىبىستار اۋىزدان ەمىن ەركىن شىعا الماي، ولار كوك كويلەك كيىپ شىعادى ەكەن. سونىمەن ەمىن ەركىن شىققان دىبىستار داۋىستى، قىسىلىپ شىققان دىبىستار داۋىسسىز بولىپ ەكىگە ءبولىنىپتى. سودان ولاردى جەكەلەي ەشكىم تۇسىنبەگەندىكتەن ولار ءبارى بىرىگىپ بۋىن قۇرايدى، جەكە بۋىن دا تۇسىنىكسىز بولعان سوڭ ءسوز قۇرايدى، جالعىز ءسوزدىڭ دە ءمانى بولماعان سوڭ، ءبارى اقىلداسىپ سوزدەن ءبىر ويدى بىلدىرەتىن سويلەم جاسايدى. مىنە سونان بەرى بالالار، دىبىستاردىڭ ادامعا پايداسى ءتيىپ، ءالى كۇنگە دەيىن ءتىل قۇرالى بولىپ كەلە جاتىر ەكەن.
- بالالار، سەندەرگە ەرتەگى ۇنادى ما
- ەرتەگى نە جايىندا ايتىلعان؟ دىبىستار، ءسوز، ءتىل، سويلەم تۋرالى ايتىلعان.
- بالالار وسى ەرتەگىگە بايلانىستى جۇمباق شەشەيىك. جۇمباق:
بىردە تومەن، بىردە شىعىپ جوعارى،
ءسوز سويلەسەڭ قوزعالىستا بولادى.
(ءتىل)
ەندى الدارىڭىزدا ساندىقشا تۇر.
وسى ساندىقتى كىلت اشادى
كىلت اشپاسا ءتىل اشادى.
ەندى بۇل ساندىقتىڭ كىلتىن اجەمىز جوعالتىپ العان ەكەن، ساندىقتى اشۋ ءۇشىن ءتىل تۋرالى تاپپاق، ولەڭ، جۇمباق، جاڭىلتپاش ايتۋعا بولادى. كىم ايتادى.
انا - ءتىلىڭ ارىڭ بۇل،
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل!
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە!
جاقسى ەندى ساندىعىمىز اشىلدى.
ساندىقتىڭ ىشىندە نە بار ەكەن. جاقسى، بۇل ساندىقتا جۇمباق جاسىرۋلى جاتىر ەكەن. قانە شەشىپ كورەيىك.
كولدىڭ كوركى، ءسانى ەكەن،
ۇشقاندا سازدى ءانى ەكەن.
اقىندار ونى ماقتاعان،
ادامدار قورعاپ اتپاعان.
(اققۋ)
جۇمباقتىڭ شەشۋى اققۋ ەكەن. ولاي بولسا اققۋ دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر ا دىبىسىنان باستالىپ تۇر. جاقسى بالار بۇگىن بىزدەر ا دىبىسىمەن ارپىمەن تانىسامىز. قازاق تىلىندە 42 ءارىپ بار. 40 دىبىس 2 بەلگى. ا - ا - ا دەپ ايتىپ كورەيىكشى، قالاي ايتىلادى. سوزىلىپ ەركىن.
- مىناۋ نەنىڭ سۋرەتى؟ الما.
- الما دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر؟
- ا دىبىسىنان باستالادى. ا دىبىسى باسىندا جانە سوڭىندا كەلىپ تۇر.
- المۇرت، اناناس، اتا، ات بارلىعى دا ا دىبىسىنان باستالىپ تۇر.
- ا دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟
- نەلىكتەن داۋىستى دىبىس؟
- سوزىلىپ، ەركىن ايتىلادى، كەدەرگىگە ۇشىرامايدى. ۇستەلدى، ستاكاندى ءتۇرتۋ. دىبىستار ۇقساي ما؟ سول سيقتى دىبىستار، ارىپتەردە ءار ءتۇرلى بولادى.
- ا دىبىسىنىڭ باسپا ءتۇرىن كورسەتىپ، ۇيرەتەيىن.
- ا دىبىسىن اۋادا جازىپ كورسەتۋ.
- ەرەجەنى ەسكە تۇسىرەيىن، ءارىپ دەگەنىمىز نە؟
- مىناۋ ا ءارپىنىڭ تاڭباسى، باس ءارىپى 3ەلەمەنتتەن تۇرادى، 3 تاياقشادان تۇرادى.
- ال مىناۋ كىشى ءارىپى ا 2 ەلەمەنتتەن تۇرادى.
كىم تاپقىر؟ ديداكتيكالىق ويىن ويناتۋ.
شارتى: ا دىبىسىنان كەلەتىن سوزدەرگە مىسال كەلتىرۋ.
ا دىبىسى كەزدەسەتىن سوزدەردى الاقانمەن شاپالاق ۇرۋ ارقىلى بۋىنعا بولگىزۋ. الاشا، الاقان، اتا، الما ت. ب.
سەرگىتۋ ءساتى. ايۋ دەگەن ءسوز قانداي دىبىستان باستالىپ تۇر. ا دىبىسىنان ولاي بولسا شارشاعان شىعارمىز. ايۋ تۋرالى سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزەيىك.
ورماندا ايۋ، قونجىق ۇيالاردان بال ىزدەدى،
مويىندارىن وڭعا بۇردى، سولعا بۇردى،
ورمان ءىشىن ارالادى، اعاشتاردى شايقاپ كوردى،
وڭعا ءبىر، سولعا ءبىر اعاشتاردى بايقاپ كوردى.
اياقتارىن كوتەرىپ اپ، قۋانعاننان بيلەي بەردى،
وڭعا ءبىر، سولعا ءبىر قۋانعاننان بيلەي بەردى.
ا) سۋرەت بويىنشا دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ. ايۋ، اتا، بالا. ا دىبىسىنىڭ ءسوزدىڭ باسىندا ورتاسىندا، اياعىندا كەلەتىنىن ءتۇسىندىرۋ، ا دىبىسىن ەستە ءۇشىن الما، ات، اناناس ت. ب سۋرەتتەردى كورسەتۋ.
ءا) سۋرەتتى رەبۋستىڭ شەشۋى: ايگۇل. دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ.
ب) اسقاباق،، المۇرت سوزدەرىنە دىبىستىق تالداۋ جاساتىپ ا دىبىسىن ايتقىزۋ.
ءتىلدىڭ قاتىسىنا قاراي جاڭىلتپاش:
ا - جۋان داۋىستى دىبىس 1. پىسكەن الما توپ - توپ ءتۇستى
2. توپ - توپ ءتۇستى، كوپتەپ ءتۇستى.
- بالالار ءبىز بۇگىن قانداي دىبىسپەن تانىستىق؟
- ا دىبىسى قانداي دىبىس ەكەن؟
- داۋىستى دىبىس.
- قانداي تەكشەمەن بەلگىلەيمىز؟ قىزىل
- قالاي ايتىلادى؟ سوزىلىپ، ەركىن، دەمىمىز جەتكەنشە.
- سونىمەن ءارىپ دەگەن نە؟ دىبىستاردى تاڭبالاۋ ەكەن.
بالالار بۇگىنگى ساباق سەندەرگە ۇنادى ما؟
ولاي بولسا بۇگىنگى ساباققا جاقسى قاتىسقان بالالارعا جۇلدىزشا تاراتىلادى.
ءارقاشان ساباقتى جاقسى وقيىق.
قانە شاتتىق شەڭبەرگە شىعايىق
قول ۇستاسىپ تۇرايىق،
جارتى شەڭبەر قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى،
ساۋ - سالامات بولايىق!
اپايلاردى قوشتاسىپ شىعارىپ سالايىق.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
