ال، قانەكەي، قىزدار!
اقتوبە وبلىسى، مۇعالجار اۋدانى،
ەڭبەك اۋىلى، ەڭبەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
تەحنولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
كۋلوۆا سالامات سوۆەت قىزى
تاقىرىبى: «ال، قانەكەي، قىزدار!»
مىندەتى: وقۋشىلاردىڭ ويىن دامىتىپ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. ونەردى ءتۇسىنىپ، باعالاپ، مەڭگەرۋگە باعىت باعدار بەرۋ.
ونەر ۇيرەنۋدە ءوز بەتتەرىنشە ىزدەنۋدىڭ قاجەتتىلىگىن سەزىندىرۋ.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، شەبەرلىگىن دامىتۋ. ونەردى تانۋعا قىزىعۋشىلىققا باۋلۋ، ادەپتىلىككە، پاراساتتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى:
سايىستىڭ رەتى: سايىس 6 كەزەڭنەن تۇرادى جانە 2توپقابولىنەمىز. سايىس 5 - تىك ۇپاي جۇيەسىمەن ەسەپتەلەدى. سايىس سوڭىندا جەڭىمپاز ارۋ انىقتالىپ، «كەرەمەت كوزايىم» نوميناسياسىمەن ماراپاتتالادى. سايىس كەزەڭدەرىمەن تانىس بولىڭىزدار.
ءى. بايگە
ءىى. توپ جارعان
ءىىى. كىم جىلدام.
ءىV ءتىل ونەرى.
V. ءبىلىمدى مىڭدى جىعار.
Vءى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
- سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ادىلدىكتى سۇيەتىن، ءادىل باعا بەرەتىن ءادىلقازى القالارىن سايلاپ الايىق.
(ءادىلقازى القالارى سايلانادى.)
- تۋعان سوڭ ادام بوپ،
بىلىمسىزدەن جامان جوق.
ەل ءداستۇرىن بىلمەسەڭ،
جۇرت ايتادى نادان دەپ.
اتا - باباڭ ارداقتى،
جاماندىققا بارماپتى.
ارداي تۇتىپ ۇلكەندى،
اتا - جولىن جالعاپتى،- دەپ، ءارى قاراي سايىسىمىزدى باستايىق.
سايىسقا قاتىسۋشى قىزدار، دايىن بولساق سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، سايىسىمىزدى باستايمىز.
- شەشەندىكتى قۇرمەتتەگەن بارلىق ەلدە،
ءسوز تاپقانعا داۋا جوق ءاربىر جەردە
«ءسوز جۇرەگى - ماقال» دەپ بوسقا ايتپاعان.
قالىپ پا ەكەن سايىسكەرلەر ەسىندە؟!- دەپ، ءى كەزەڭ - «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى».
قاتىسۋشىلارعا ماقالدىڭ ءبىرىنشى بولىگى ايتىلادى، كەلەسى بولىگىن سايىسكەرلەر تابۋ ارقىلى سايىس جالعاسادى. ەندەشە، دايىن بولساق، ماقالدارعا قۇلاق تۇرەيىك:
1. ونەر - اعىپ جاتقان بۇلاق،
(ءبىلىم - جانىپ جاتقان شىراق.)
2. جەتى رەت ولشەپ، (ءبىر رەت كەس)
3. ەڭبەك ەتپەي ەلگە وكپەلەمە
(تەرىڭ توكپەي جەرگە وكپەلەمە.)
4. ەت جەسەڭ تىسىڭە كىرەدى
(جەمەسەڭ تۇسىڭە كىرەدى.)
5. شەشەننىڭ ءسوزى ورتاق،
(شەبەردىڭ قولى ورتاق)
6. اقىل ازبايدى،
(ءبىلىم توزبايدى.)
7. جاقسى ادام جانىڭا جولداس
(جامان ادام مالىڭا جولداس)
8. دوسسىز ادام - (تۇزسىز تاعام)
9. انانىڭ كوڭىلى بالادا،
(بالانىڭ كوڭىلى دالادا)
10. ءوز باسىڭدى داۋعا بەرسەڭ دە،
(جولداسىڭدى داۋعا بەرمە.)
- كەلەسى كەزەڭ – جۇمباق شەشۋ. دۇرىس شەشىلگەن ءار جۇمباق جاۋابىنا ءبىر ۇپايدان قوسىلىپ، سايىس جالعاسادى.
1. اق قيىرشىق ەريتىن،
اس جوق ودان جەريتىن (تۇز)
2. ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى V عاسىردا گرەك تاريحشىسى گەرادوت بىلاي دەپ جازعان: «كوشپەلى سكيفتەر بۇل سۋسىندى دايىنداۋدى بىلگەن. ولار ونى اعاش ىدىستارعا قۇيىپ، ءپىسىپ، سودان سوڭ بەت جاعىن قۇيىپ الادى. مۇنى ولار ءسۇتتىڭ وتە جاقسى بولىگى دەپ ەسەپتەگەن. بولەك كەسپەكتەرگە قۇيىپ ساقتاعان.» بۇل قانداي سۋسىن؟ (قىمىز)
3. «بۇل كوكونىستەن بارلىق اۋرۋ قاشادى» دەگەن ماتەل بار، تاعامعا جاس پىسىرىلگەن، قۋىرىلعان، كونسەرۆىلەنگەن كۇيىندە قولدانادى. ونىڭ ەمدىك قاسيەتى ەرتەدەن بەلگىلى. حالىقتىق مەديسينادا ول گايموريت، برونحيت، تىنىس الۋ جولدارى اۋرۋلارىنا قارسى ەم رەتىندە قولدانىلادى. بۇل قانداي كوكونىس؟
(پياز)
4. قاي قالانىڭ اتى ساننان، ادامنىڭ ءبىر مۇشەسىنىڭ اتىنان جانە استىڭ ءدامىن كىرگىزەتىن زاتتىڭ اتىمەن اتالادى؟
(ەكىباستۇز)
5. كەسە - كەسە مۇقالدى،
جوني - جوني جۇقاردى.
(پىشاق)
6. مىجعىلايمىن - جانى جوق.
كەسكىلەيمىن - قانى جوق.
(قامىر)
7. دۇنيەدە ءبىر جاندىك بار ۇيرەتىلگەن.
موينىندا جىبەك ارقان سۇيرەتىلگەن.
قولعا الساڭ كوپ جۇمىستى سول بىتىرگەن.
(ينە)
- ءىىى كەزەڭىمىز – «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى. سايىسكەر قىزدارىمىزعا ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا بايلانىستى سۇراقتار قويىلادى. ەندەشە، ءبىرىنشى سۇراققا نازار اۋدارايىق:
1. قازاق قىزدارىنىڭ باس كيىمدەرىن اتاپ بەرىڭىز؟ (تاقيا، بورىك، ساۋكەلە)
2. قوي تەرىسىنەن تىگىلگەن ەر ادامنىڭ سىرتقى كيىمى؟ (تون)
3. قازاقتىڭ ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپتارىن اتاپ بەرىڭىز؟ (دومبىرا، جەتىگەن، سىبىزعى، سازسىرناي، قوبىز، اساتاياق ت. ب.)
4. بورىك تىگۋگە قانداي اڭنىڭ تەرىلەرى قولدانىلعان؟ (كامشات، قۇندىز، جانات، ت. ب.)
5. ەگدە جاستاعى قازاق ايەلدەرىنىڭ باس كيىمى قالاي اتالادى؟ (كيمەشەك)
6. كەرەگە مەن شاڭىراقتى ۇستاپ تۇراتىن كيىز ءۇيدىڭ بولىگى؟ (ۋىق)
7. ناۋرىز كوجەگە قوسىلاتىن 7 تاعامدى اتاڭىز؟ (سۋ، ەت، تۇز، ماي، ۇن، داقىل، ءسۇت. ت. ب.)
- ءىV كەزەڭ - ءسوزجۇمباق شەشۋ كەزەڭى. ءسوزجۇمباق تاقىرىبى - «كەرەمەت».
ءسوزجۇمباق سۇراقتارى:
1. كيىز توسەنىش (تەكەمەت)
2. كيىز ءۇيدىڭ قابىرعاسى؟ (كەرەگە)
3. ەت، سۇيەك، بالىقتى سۋدا ءپىسىرۋ كەزىندە الىناتىن سۇيىقتىق؟ (سورپا)
4. قالىڭدىقتىڭ باس كيىمى؟ (ساۋكەلە)
5. قىزداردىڭ ساندەپ ورىلگەن شاشى؟ (بۇرىم)
6. ساندىك ءۇشىن تاعىلاتىن اشەكەي بۇيىم؟ (بىلەزىك)
7. ماتانىڭ ءتۇرى؟ (شىت)
- كەلەسى V كەزەڭ – «شەڭبەردەگى جەتىلىك» (ماتەماتيكالىق ويىن). بۇل كەزەڭدە شەڭبەر بويىنداعى سانداردى تەرگەندە شەبەردىڭ 7 قۇرالىنىڭ اتى شىعادى.
جاۋابى:
1. ينە
2. قايشى
3. ويماق
4. ماتا
5. ءجىپ
6. ءىس ماشينا
7. الماس
- VI كەزەڭ - «سەن بىلەسىڭ بە؟». قازاق حالقىنىڭ قولونەرى دەپ – حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءورۋ، تىگۋ، توقۋ، قۇراستىرۋ، بەينەلەۋ سياقتى شىعارماشىلىق ونەر جيىنتىعىن ايتادى. قازاق حالقىنىڭ كونە سوزدەرى كوپ جەرلەردە قولدانىلماي ۇمىت قالىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز كونە سوزدىكتەردى ۇمىتپاي قايتا جاڭعىرتۋ.
1. قىز بالا شاشى ۇزىن بولسىن دەپ نە بەرەدى؟ (جەلكە)
2. ەر بالا جەكە ءۇي، وتاۋ بولىپ شىققاندا بەرىلەتىن دۇنيە - مۇلىك، مال قالاي، نە دەپ اتالادى؟ (ەنشى)
3. 7 ءتۇرلى تاعامنان تۇراتىن شىعىس حالىقتارىنىڭ ءداستۇرلى تاعامى؟ (ناۋرىزكوجە)
4. ۇلكەن، كۇردەلى ىسكە كومەك، جاردەم بەرۋ ءۇشىن جينالۋ قالي االادى؟ (اسار نە ۇمە)
5. جىلقى تەرىسىنەن جاسالعان قىمىز قۇيۋعا ارنالعان ىدىس قالاي اتالادى؟ (سابا)
6. كيىز ءۇيدىڭ اعاش ەسىگى قالاي اتالادى؟ (سىقىرلاۋىق)
7. ۇزاتىلعان قىزعا بەرىلەتىن توسەك - ورىن، دۇنيە - مۇلىك قالاي اتالادى؟
- VII كەزەڭ - اقىرعى «بايگە» كەزەڭى نەمەسە 7قالپاق. بۇل كەزەڭدە قيىلعان قاعاز بولشەكتەرىنەن ءارتۇرلى ماعىنادا، ول ماقال بولۋى مۇمكىن نەمەسە ءارتۇرلى قولونەرگە بايلانىستى انىقتامالار قۇراستىرىلادى.
1. قازاقتىڭ ويۋ - ورنەك تۇرلەرى ءتورت توپقا جاتقىزىلادى: جانۋارتەكتەس، عارىشتىق، گەومەتريالىق، وسىمدىكتەكتەس.
2. ءبىرىنشى بايلىق - دەنساۋلىق
ەكىنشى بايلىق - ون ساۋلىق
ءۇشىنشى بايلىق - اق جاۋلىق.
3. اس تاسىسا قاتىعى توگىلەر،
اشۋ تاسىسا اقىلى توگىلەر.
4. داستارحانىندا نانى جوقتىڭ تاماعىنىڭ ءسانى جوق.
5. قايىس - ءجۇنى سىلىنىپ الىنىپ، يلەنگەن ءىرى قارا مالدىڭ تەرىسى.
6. ساقتيان - بوياۋ ارقىلى وڭدەلگەن وتە جاقسى بىلعارى
7. ونەر - تاۋسىلماس ازىق، جۇتاماس بايلىق.
- وسىمەن سايىسىمىز مارەسىنە جەتتى. ءسوز كەزەگىن ءادىلقازى القالارىنا بەرەيىك.
(ءادىلقازىلار ۇپاي ساندارىن ەسەپتەپ، جەڭىمپازدى انىقتايدى. جەڭىمپاز «كەرەمەت كوزايىم» نوميناسياسىمەن ماراپاتتالادى.)
- جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن،
ءومىر كۇرەس جەتكىزە مە مۇراتىن؟
جەڭبەدىم جەڭىلدىم دەپ رەنجىمەگىن،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن،- دەپ وسى سايىسقا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا كوپتەن - كوپ راحمەت ايتامىن!
- ەندىگى ءسوز كەزەگىن بىرلەستىك ءتورايىمى ۇسەنوۆا ا. س. بەرەمىز.
- وسىمەن «كەرەمەت جەتىلىك» ويىن كەشىنە ات سالىسىپ، التىن ۋاقىتتارىڭىزدى ءبولىپ كەلگەندەرىڭىزگە كوپتەن - كوپ راحمەت. قوش - ساۋ بولىڭىزدار!
ەڭبەك اۋىلى، ەڭبەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ
تەحنولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
كۋلوۆا سالامات سوۆەت قىزى
تاقىرىبى: «ال، قانەكەي، قىزدار!»
مىندەتى: وقۋشىلاردىڭ ويىن دامىتىپ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. ونەردى ءتۇسىنىپ، باعالاپ، مەڭگەرۋگە باعىت باعدار بەرۋ.
ونەر ۇيرەنۋدە ءوز بەتتەرىنشە ىزدەنۋدىڭ قاجەتتىلىگىن سەزىندىرۋ.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، شەبەرلىگىن دامىتۋ. ونەردى تانۋعا قىزىعۋشىلىققا باۋلۋ، ادەپتىلىككە، پاراساتتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى:
سايىستىڭ رەتى: سايىس 6 كەزەڭنەن تۇرادى جانە 2توپقابولىنەمىز. سايىس 5 - تىك ۇپاي جۇيەسىمەن ەسەپتەلەدى. سايىس سوڭىندا جەڭىمپاز ارۋ انىقتالىپ، «كەرەمەت كوزايىم» نوميناسياسىمەن ماراپاتتالادى. سايىس كەزەڭدەرىمەن تانىس بولىڭىزدار.
ءى. بايگە
ءىى. توپ جارعان
ءىىى. كىم جىلدام.
ءىV ءتىل ونەرى.
V. ءبىلىمدى مىڭدى جىعار.
Vءى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
- سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ادىلدىكتى سۇيەتىن، ءادىل باعا بەرەتىن ءادىلقازى القالارىن سايلاپ الايىق.
(ءادىلقازى القالارى سايلانادى.)
- تۋعان سوڭ ادام بوپ،
بىلىمسىزدەن جامان جوق.
ەل ءداستۇرىن بىلمەسەڭ،
جۇرت ايتادى نادان دەپ.
اتا - باباڭ ارداقتى،
جاماندىققا بارماپتى.
ارداي تۇتىپ ۇلكەندى،
اتا - جولىن جالعاپتى،- دەپ، ءارى قاراي سايىسىمىزدى باستايىق.
سايىسقا قاتىسۋشى قىزدار، دايىن بولساق سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، سايىسىمىزدى باستايمىز.
- شەشەندىكتى قۇرمەتتەگەن بارلىق ەلدە،
ءسوز تاپقانعا داۋا جوق ءاربىر جەردە
«ءسوز جۇرەگى - ماقال» دەپ بوسقا ايتپاعان.
قالىپ پا ەكەن سايىسكەرلەر ەسىندە؟!- دەپ، ءى كەزەڭ - «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى».
قاتىسۋشىلارعا ماقالدىڭ ءبىرىنشى بولىگى ايتىلادى، كەلەسى بولىگىن سايىسكەرلەر تابۋ ارقىلى سايىس جالعاسادى. ەندەشە، دايىن بولساق، ماقالدارعا قۇلاق تۇرەيىك:
1. ونەر - اعىپ جاتقان بۇلاق،
(ءبىلىم - جانىپ جاتقان شىراق.)
2. جەتى رەت ولشەپ، (ءبىر رەت كەس)
3. ەڭبەك ەتپەي ەلگە وكپەلەمە
(تەرىڭ توكپەي جەرگە وكپەلەمە.)
4. ەت جەسەڭ تىسىڭە كىرەدى
(جەمەسەڭ تۇسىڭە كىرەدى.)
5. شەشەننىڭ ءسوزى ورتاق،
(شەبەردىڭ قولى ورتاق)
6. اقىل ازبايدى،
(ءبىلىم توزبايدى.)
7. جاقسى ادام جانىڭا جولداس
(جامان ادام مالىڭا جولداس)
8. دوسسىز ادام - (تۇزسىز تاعام)
9. انانىڭ كوڭىلى بالادا،
(بالانىڭ كوڭىلى دالادا)
10. ءوز باسىڭدى داۋعا بەرسەڭ دە،
(جولداسىڭدى داۋعا بەرمە.)
- كەلەسى كەزەڭ – جۇمباق شەشۋ. دۇرىس شەشىلگەن ءار جۇمباق جاۋابىنا ءبىر ۇپايدان قوسىلىپ، سايىس جالعاسادى.
1. اق قيىرشىق ەريتىن،
اس جوق ودان جەريتىن (تۇز)
2. ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى V عاسىردا گرەك تاريحشىسى گەرادوت بىلاي دەپ جازعان: «كوشپەلى سكيفتەر بۇل سۋسىندى دايىنداۋدى بىلگەن. ولار ونى اعاش ىدىستارعا قۇيىپ، ءپىسىپ، سودان سوڭ بەت جاعىن قۇيىپ الادى. مۇنى ولار ءسۇتتىڭ وتە جاقسى بولىگى دەپ ەسەپتەگەن. بولەك كەسپەكتەرگە قۇيىپ ساقتاعان.» بۇل قانداي سۋسىن؟ (قىمىز)
3. «بۇل كوكونىستەن بارلىق اۋرۋ قاشادى» دەگەن ماتەل بار، تاعامعا جاس پىسىرىلگەن، قۋىرىلعان، كونسەرۆىلەنگەن كۇيىندە قولدانادى. ونىڭ ەمدىك قاسيەتى ەرتەدەن بەلگىلى. حالىقتىق مەديسينادا ول گايموريت، برونحيت، تىنىس الۋ جولدارى اۋرۋلارىنا قارسى ەم رەتىندە قولدانىلادى. بۇل قانداي كوكونىس؟
(پياز)
4. قاي قالانىڭ اتى ساننان، ادامنىڭ ءبىر مۇشەسىنىڭ اتىنان جانە استىڭ ءدامىن كىرگىزەتىن زاتتىڭ اتىمەن اتالادى؟
(ەكىباستۇز)
5. كەسە - كەسە مۇقالدى،
جوني - جوني جۇقاردى.
(پىشاق)
6. مىجعىلايمىن - جانى جوق.
كەسكىلەيمىن - قانى جوق.
(قامىر)
7. دۇنيەدە ءبىر جاندىك بار ۇيرەتىلگەن.
موينىندا جىبەك ارقان سۇيرەتىلگەن.
قولعا الساڭ كوپ جۇمىستى سول بىتىرگەن.
(ينە)
- ءىىى كەزەڭىمىز – «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى. سايىسكەر قىزدارىمىزعا ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا بايلانىستى سۇراقتار قويىلادى. ەندەشە، ءبىرىنشى سۇراققا نازار اۋدارايىق:
1. قازاق قىزدارىنىڭ باس كيىمدەرىن اتاپ بەرىڭىز؟ (تاقيا، بورىك، ساۋكەلە)
2. قوي تەرىسىنەن تىگىلگەن ەر ادامنىڭ سىرتقى كيىمى؟ (تون)
3. قازاقتىڭ ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپتارىن اتاپ بەرىڭىز؟ (دومبىرا، جەتىگەن، سىبىزعى، سازسىرناي، قوبىز، اساتاياق ت. ب.)
4. بورىك تىگۋگە قانداي اڭنىڭ تەرىلەرى قولدانىلعان؟ (كامشات، قۇندىز، جانات، ت. ب.)
5. ەگدە جاستاعى قازاق ايەلدەرىنىڭ باس كيىمى قالاي اتالادى؟ (كيمەشەك)
6. كەرەگە مەن شاڭىراقتى ۇستاپ تۇراتىن كيىز ءۇيدىڭ بولىگى؟ (ۋىق)
7. ناۋرىز كوجەگە قوسىلاتىن 7 تاعامدى اتاڭىز؟ (سۋ، ەت، تۇز، ماي، ۇن، داقىل، ءسۇت. ت. ب.)
- ءىV كەزەڭ - ءسوزجۇمباق شەشۋ كەزەڭى. ءسوزجۇمباق تاقىرىبى - «كەرەمەت».
ءسوزجۇمباق سۇراقتارى:
1. كيىز توسەنىش (تەكەمەت)
2. كيىز ءۇيدىڭ قابىرعاسى؟ (كەرەگە)
3. ەت، سۇيەك، بالىقتى سۋدا ءپىسىرۋ كەزىندە الىناتىن سۇيىقتىق؟ (سورپا)
4. قالىڭدىقتىڭ باس كيىمى؟ (ساۋكەلە)
5. قىزداردىڭ ساندەپ ورىلگەن شاشى؟ (بۇرىم)
6. ساندىك ءۇشىن تاعىلاتىن اشەكەي بۇيىم؟ (بىلەزىك)
7. ماتانىڭ ءتۇرى؟ (شىت)
- كەلەسى V كەزەڭ – «شەڭبەردەگى جەتىلىك» (ماتەماتيكالىق ويىن). بۇل كەزەڭدە شەڭبەر بويىنداعى سانداردى تەرگەندە شەبەردىڭ 7 قۇرالىنىڭ اتى شىعادى.
جاۋابى:
1. ينە
2. قايشى
3. ويماق
4. ماتا
5. ءجىپ
6. ءىس ماشينا
7. الماس
- VI كەزەڭ - «سەن بىلەسىڭ بە؟». قازاق حالقىنىڭ قولونەرى دەپ – حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءورۋ، تىگۋ، توقۋ، قۇراستىرۋ، بەينەلەۋ سياقتى شىعارماشىلىق ونەر جيىنتىعىن ايتادى. قازاق حالقىنىڭ كونە سوزدەرى كوپ جەرلەردە قولدانىلماي ۇمىت قالىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز كونە سوزدىكتەردى ۇمىتپاي قايتا جاڭعىرتۋ.
1. قىز بالا شاشى ۇزىن بولسىن دەپ نە بەرەدى؟ (جەلكە)
2. ەر بالا جەكە ءۇي، وتاۋ بولىپ شىققاندا بەرىلەتىن دۇنيە - مۇلىك، مال قالاي، نە دەپ اتالادى؟ (ەنشى)
3. 7 ءتۇرلى تاعامنان تۇراتىن شىعىس حالىقتارىنىڭ ءداستۇرلى تاعامى؟ (ناۋرىزكوجە)
4. ۇلكەن، كۇردەلى ىسكە كومەك، جاردەم بەرۋ ءۇشىن جينالۋ قالي االادى؟ (اسار نە ۇمە)
5. جىلقى تەرىسىنەن جاسالعان قىمىز قۇيۋعا ارنالعان ىدىس قالاي اتالادى؟ (سابا)
6. كيىز ءۇيدىڭ اعاش ەسىگى قالاي اتالادى؟ (سىقىرلاۋىق)
7. ۇزاتىلعان قىزعا بەرىلەتىن توسەك - ورىن، دۇنيە - مۇلىك قالاي اتالادى؟
- VII كەزەڭ - اقىرعى «بايگە» كەزەڭى نەمەسە 7قالپاق. بۇل كەزەڭدە قيىلعان قاعاز بولشەكتەرىنەن ءارتۇرلى ماعىنادا، ول ماقال بولۋى مۇمكىن نەمەسە ءارتۇرلى قولونەرگە بايلانىستى انىقتامالار قۇراستىرىلادى.
1. قازاقتىڭ ويۋ - ورنەك تۇرلەرى ءتورت توپقا جاتقىزىلادى: جانۋارتەكتەس، عارىشتىق، گەومەتريالىق، وسىمدىكتەكتەس.
2. ءبىرىنشى بايلىق - دەنساۋلىق
ەكىنشى بايلىق - ون ساۋلىق
ءۇشىنشى بايلىق - اق جاۋلىق.
3. اس تاسىسا قاتىعى توگىلەر،
اشۋ تاسىسا اقىلى توگىلەر.
4. داستارحانىندا نانى جوقتىڭ تاماعىنىڭ ءسانى جوق.
5. قايىس - ءجۇنى سىلىنىپ الىنىپ، يلەنگەن ءىرى قارا مالدىڭ تەرىسى.
6. ساقتيان - بوياۋ ارقىلى وڭدەلگەن وتە جاقسى بىلعارى
7. ونەر - تاۋسىلماس ازىق، جۇتاماس بايلىق.
- وسىمەن سايىسىمىز مارەسىنە جەتتى. ءسوز كەزەگىن ءادىلقازى القالارىنا بەرەيىك.
(ءادىلقازىلار ۇپاي ساندارىن ەسەپتەپ، جەڭىمپازدى انىقتايدى. جەڭىمپاز «كەرەمەت كوزايىم» نوميناسياسىمەن ماراپاتتالادى.)
- جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن،
ءومىر كۇرەس جەتكىزە مە مۇراتىن؟
جەڭبەدىم جەڭىلدىم دەپ رەنجىمەگىن،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن،- دەپ وسى سايىسقا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا كوپتەن - كوپ راحمەت ايتامىن!
- ەندىگى ءسوز كەزەگىن بىرلەستىك ءتورايىمى ۇسەنوۆا ا. س. بەرەمىز.
- وسىمەن «كەرەمەت جەتىلىك» ويىن كەشىنە ات سالىسىپ، التىن ۋاقىتتارىڭىزدى ءبولىپ كەلگەندەرىڭىزگە كوپتەن - كوپ راحمەت. قوش - ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
