اباي «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اباي «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم»
ساباق ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا اباي ولەڭىنىڭ ءمانىن تۇسىندىرە وتىرىپ، سول كەزدەگى ءداۋىر تىنىسىن، قازاق حالقىنىڭ مىنەز ەرەكشەلىگىن ۇعىنۋعا جاعداي جاساۋ.
دامىتۋشىلىق: اباي شىعارمالارىن وقۋ ارقىلى ادام بويىنداعى قاسيەتتەردى سارالاي بىلۋگە، وي تۇيۋگە، مانەرلى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا، ەڭبەكقور بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: بلۋم تاكسونومياسى ءادىس - تاسىلدەرى، سالىستىرۋ،
تالداۋ، ينسەرت ت. ب.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، اباي پورترەتى، شىعارمالار جيناعى، «اباي الىپپەسى» وقۋ - ادىستەمەلىك قۇرالى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ
ءىىى. جاڭا ساباق.
سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ. وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ. قوسىمشا سۇراقتار قويىلىپ، جاۋاپ الىنادى. داپتەرگە كۇننىڭ رەتى مەن
جاڭا ساباق تاقىرىبى جازىلادى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان اباي سۋرەتى مەن ساباق ەپيگرافى كورسەتىلەدى.
«اباي - قازاق حالقىنىڭ رۋحاني قازىناسىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان عۇلاما عانا ەمەس، ەل بولۋىنا ۇلان - عايىر ەڭبەك ەتكەن داناگەر...» (ن. ءا. نازاربايەۆ)
جاڭا ساباققا جەتەلەۋ سۇراقتارى:
− ابايدىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى نە بىلەسىزدەر؟
− اباي ءومىر سۇرگەن كەزەڭگە سيپاتتاما بەرىڭىز؟
تەورياسى «ءبىلۋ».
جاڭا ساباق «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭىن ابايتانۋ الىپپەسى اۋديو قۇرالى ارقىلى سويلەيتىن قالام كومەگىمەن وقۋ. ماتىنگە تالداۋ جاساتۋ. (وقۋشىلار وزدەرى ۇعىنعان مالىمەتتەردى ايتادى) بۇدان سوڭ «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭىن ابايدىڭ شىعارمالار جيناعىنان قاراپ مانەرلەپ وقىپ تانىسادى.
ءتۇسىندىرۋ ءادىسى: «دەرەككوز» داپتەرمەن، وقۋلىقپەن جۇمىس.
ولەڭ الدىمەن قازاقتىڭ كەسكىنىن كوز الدىڭا الىپ كەپ، كەيىن ونىڭ ىشكى الەمى - مىنەزىن اشا باستايدى. قازاق حالقىنا ايتىلعان تەرەڭ وي جاتىر.
حالىقتىڭ ناداندىعى مەن اكىمسىماقتارىن سىنايدى. «قازاعىم»، «ەلىم»، «جۇرتىم» دەي وتىرىپ، اباي حالىق باسىنداعى مۇڭعا قينالا سويلەيدى. ىسكە جوق، جىرتىڭ - جىرتىڭ ماعىناسىز كۇلكى، قۋ ءسوزدى، مىلجىڭ، بوسپە، كۇندىز كۇلكى، تۇندە ۇيقى بۇزۋ سەبەبى - ءوز مالىنا ءوزى يە ەمەس سورلى.
قوسىمشا مالىمەت: بۇل ولەڭ 1886 جىلى جازىلعان. 30 جولدان تۇرادى.
ولەڭ ءماتىنى 1909، 1957 جىلعى جيناق جانە مۇرسەيت قولجازبالارى (1905، 1910) بويىنشا الىندى.
تەورياسى «ءتۇسىنۋ». اباي ءتىلىنىڭ سوزدىگىن جاساۋ.
تىرتىڭ - قولدان كەلمەيتىن تىراشتانعان ءىس - ارەكەت
قيقىم - ءبىر نارسەنىڭ مايدا، ۇساق قالدىعى
ىرىق - ءوز قالاۋى، ەركى
سيىق - ءتۇر - تۇرپات، كورىك، ءتۇر - سۇرىق
قىرت، قىرتىڭ - كوپ سويلەۋ، مىلجىڭ
شىرىق - بەرەكەنى الۋ، مازالاۋ
اباي «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم». جۇكتەۋ
ساباق ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا اباي ولەڭىنىڭ ءمانىن تۇسىندىرە وتىرىپ، سول كەزدەگى ءداۋىر تىنىسىن، قازاق حالقىنىڭ مىنەز ەرەكشەلىگىن ۇعىنۋعا جاعداي جاساۋ.
دامىتۋشىلىق: اباي شىعارمالارىن وقۋ ارقىلى ادام بويىنداعى قاسيەتتەردى سارالاي بىلۋگە، وي تۇيۋگە، مانەرلى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا، ەڭبەكقور بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: بلۋم تاكسونومياسى ءادىس - تاسىلدەرى، سالىستىرۋ،
تالداۋ، ينسەرت ت. ب.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، اباي پورترەتى، شىعارمالار جيناعى، «اباي الىپپەسى» وقۋ - ادىستەمەلىك قۇرالى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ
ءىىى. جاڭا ساباق.
سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ. وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ. قوسىمشا سۇراقتار قويىلىپ، جاۋاپ الىنادى. داپتەرگە كۇننىڭ رەتى مەن
جاڭا ساباق تاقىرىبى جازىلادى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان اباي سۋرەتى مەن ساباق ەپيگرافى كورسەتىلەدى.
«اباي - قازاق حالقىنىڭ رۋحاني قازىناسىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان عۇلاما عانا ەمەس، ەل بولۋىنا ۇلان - عايىر ەڭبەك ەتكەن داناگەر...» (ن. ءا. نازاربايەۆ)
جاڭا ساباققا جەتەلەۋ سۇراقتارى:
− ابايدىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى نە بىلەسىزدەر؟
− اباي ءومىر سۇرگەن كەزەڭگە سيپاتتاما بەرىڭىز؟
تەورياسى «ءبىلۋ».
جاڭا ساباق «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭىن ابايتانۋ الىپپەسى اۋديو قۇرالى ارقىلى سويلەيتىن قالام كومەگىمەن وقۋ. ماتىنگە تالداۋ جاساتۋ. (وقۋشىلار وزدەرى ۇعىنعان مالىمەتتەردى ايتادى) بۇدان سوڭ «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم» ولەڭىن ابايدىڭ شىعارمالار جيناعىنان قاراپ مانەرلەپ وقىپ تانىسادى.
ءتۇسىندىرۋ ءادىسى: «دەرەككوز» داپتەرمەن، وقۋلىقپەن جۇمىس.
ولەڭ الدىمەن قازاقتىڭ كەسكىنىن كوز الدىڭا الىپ كەپ، كەيىن ونىڭ ىشكى الەمى - مىنەزىن اشا باستايدى. قازاق حالقىنا ايتىلعان تەرەڭ وي جاتىر.
حالىقتىڭ ناداندىعى مەن اكىمسىماقتارىن سىنايدى. «قازاعىم»، «ەلىم»، «جۇرتىم» دەي وتىرىپ، اباي حالىق باسىنداعى مۇڭعا قينالا سويلەيدى. ىسكە جوق، جىرتىڭ - جىرتىڭ ماعىناسىز كۇلكى، قۋ ءسوزدى، مىلجىڭ، بوسپە، كۇندىز كۇلكى، تۇندە ۇيقى بۇزۋ سەبەبى - ءوز مالىنا ءوزى يە ەمەس سورلى.
قوسىمشا مالىمەت: بۇل ولەڭ 1886 جىلى جازىلعان. 30 جولدان تۇرادى.
ولەڭ ءماتىنى 1909، 1957 جىلعى جيناق جانە مۇرسەيت قولجازبالارى (1905، 1910) بويىنشا الىندى.
تەورياسى «ءتۇسىنۋ». اباي ءتىلىنىڭ سوزدىگىن جاساۋ.
تىرتىڭ - قولدان كەلمەيتىن تىراشتانعان ءىس - ارەكەت
قيقىم - ءبىر نارسەنىڭ مايدا، ۇساق قالدىعى
ىرىق - ءوز قالاۋى، ەركى
سيىق - ءتۇر - تۇرپات، كورىك، ءتۇر - سۇرىق
قىرت، قىرتىڭ - كوپ سويلەۋ، مىلجىڭ
شىرىق - بەرەكەنى الۋ، مازالاۋ
اباي «قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم». جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
جازعى مەكتەپ جانىنداعى ساۋىقتىرۋ لاگەرىنىڭ جۇرگىزىلگەن جۇمىس ەسەبى
